Τρίτη 27 Φεβρουαρίου 2018

Giordano Bruno (Τζορντάνο Μπρούνo): Ο πρώτος μάρτυρας της επιστήμης

Τζορντάνο Μπρούνο. Ανέπτυξε τη θεωρία ότι υπάρχουν και άλλοι κόσμοι στο σύμπαν και κάηκε στην πυρρά. Η επιρροή του στον σύγχρονο πολιτισμό


Ο Τζορντάνο Μπρούνο είναι γνωστός ως ο "πρώτος μάρτυρας της επιστήμης". Είναι γνωστός για τη θεωρία ότι υπάρχουν κι άλλα μέρη στο σύμπαν πέρα από τον Ήλιο, κάτι που οδήγησε στο τραγικό τέλος του.
Σαν σήμερα, το 1600, καίγεται στην πυρά ο «αιρετικός» Τζορντάνο Μπρούνo, ένας φιλόσοφος, κοσμολόγος και αποκρυφιστής που αρνείται να αποκηρύξει τη δική του θρησκεία, την επιστήμη και τη φιλοσοφία. Το επικίνδυνο – για την Καθολική Εκκλησία και τον ίδιο- έργο του, συνδυάζει αστρονομικές ιδέες για ένα άπειρο και ομοιογενές σύμπαν, πανθεϊστικά πιστεύω, καθώς και την τέχνη της απομνημόνευσης.

Γεννιέται στη Νόλα της Ιταλίας, το 1548, και σε ηλικία μόλις 11 ετών μετακομίζει για σπουδές στη Νάπολι, όπου εντάσσεται στο Τάγμα των Δομινικανών, και το 1572 γίνεται ιερέας. Παράλληλα, αναπτύσσει ένα μοναδικό και ιδιαίτερα πολύπλοκο μνημονικό σύστημα, το οποίο βασίζεται στην οργάνωση της γνώσης, και καλείται να το παρουσιάσει ενώπιον του Πάπα, ο οποίος τον τιμά για την εξέχουσα ικανότητά του. Ωστόσο, ο Τζορντάνο Μπρούνο έχει μια κακή συνήθεια: σκέφτεται ελεύθερα.

Η κοσμολογική του αντίληψη ξεπερνά, όχι μόνο το δόγμα της Εκκλησίας, αλλά και το ριζοσπαστικό μοντέλο του Κοπέρνικου, καθώς αρνείται τον ηλιοκεντρισμό και αντιλαμβάνεται τον Ήλιο ως ένα μόνο από τα άπειρα κινούμενα ουράνια σώματα.

Είναι ο πρώτος Ευρωπαίος που κοιτάει τα αστέρια και τα βλέπει ως ήλιους. Επιρροές του είναι η αραβική αστρολογία, ο νεοπλατωνισμός και ο ερμητισμός της Αναγέννησης, ενώ διαβάζει με μεγάλο πάθος για τη φιλοσοφία τα έργα του Θωμά Ακινάτη, του Ερμή του Τρισμέγιστου, του ...
νεοπλατωνιστή Μαρσίλιο Φιτσίνο, του Νικόλαου της Κιούζα και του Αβερρόη, με τον οποίο ταυτίζεται στην ιδέα για ένα «παγκόσμιο μυαλό».

Κάπως έτσι, ο Μπρούνο αρχίζει να αμφισβητεί το θεολογικό δόγμα, και αναπτύσσει ένα πανθεϊστικό υλοζωιστικό σύστημα το οποίο, ναι μεν αποδέχεται τη ύπαρξη του θεού, αλλά αντιβαίνει απόλυτα στις χριστιανικές τριαδικές πεποιθήσεις.

Όπως θα ομολογήσει αργότερα, κάνει μια μάλλον «άτακτη» μοναστική ζωή: δύο φορές αφαιρεί τα αγαλματίδια Αγίων, αφήνοντας μόνο το σταυρό, ενώ διδάσκει αμφιλεγόμενες θεολογικές ερμηνείες στους μαθητές του. Κατηγορείται πως υπερασπίζεται την αίρεση του αρειανισμού και κρύβει κάτω από το στρώμα του απαγορευμένα κείμενα του Έρασμου.

Βλέποντας τη «θεϊκή νέμεση» να πλησιάζει, ο Μπρούνο εγκαταλείπει τη Νάπολι και ξεκινά τις περιπλανήσεις του, που θα τον φέρουν στις σπουδαιότερες πόλεις της Ευρώπης. Πηγαίνει στη Γενεύη, όπου θα αφοριστεί, θα απογοητευτεί με το δογματισμό των καλβινιστών και θα φύγει για τη Γαλλία.

Στη Λυών, στην Τουλούζ, όπου γίνεται λέκτορας φιλοσοφίας, και μετά στο Παρίσι, όπου δίνει διαλέξεις και αποκτά μεγάλη φήμη, λόγω του αξιοθαύμαστου ταλέντου του στην απομνημόνευση. Αποκτά την εύνοια του βασιλιά Ερρίκου ΙΙΙ και άλλων ισχυρών Γάλλων, και γράφει ασταμάτητα.

Ο Ερρίκος ΙΙΙ στέλνει τον Τζορντάνο Μπρούνο στην Αγγλία, όπου αποτυγχάνει να γίνει καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και αρχίζει να προκαλεί την κοινή γνώμη με τις αμφιλεγόμενες ιδέες του και τον έντονα σαρκαστικό του τρόπο. Δέχεται επίθεση από τον εξοργισμένο όχλο και εγκαταλείπει το Λονδίνο, αυτή τη φορά για τη Γερμανία.

Στο Βίτενμπεργκ, δίνει διαλέξεις πάνω στον Αριστοτέλη, αλλά όταν τα ιδεολογικά ρεύματα της Γερμανίας θα μετατοπιστούν, αναγκάζεται να φύγει για την Πράγα. Εκεί, θα αφοριστεί από τους Λουθηρανούς και το 1591 θα βρεθεί στη Φρανκφούρτη, όπου τον βρίσκει ο Ιταλός πατρίκιος Τζοβάνι Μοτσένιγκο και του ζητάει να τον ακολουθήσει στη Βενετία και να του μεταδώσει την τέχνη της απομνημόνευσης.

Ο Μπρούνο δέχεται, παραδίδει για δύο μήνες μαθήματα κατ’ οίκον στο Μοτσένιγκο, αλλά στη συνέχεια ανακοινώνει στο μαθητή του πως πρέπει να τον εγκαταλείψει. Η ιστορία θέλει το Μοτσένιγκο να στρέφεται κατά του Μπρούνο, σαν άλλος Ιούδας, καταγγέλλοντας το δάσκαλό του στην Ιερά Εξέταση της Βενετίας, που τον συλλαμβάνει στις 22 Μαΐου 1592. Τον βαραίνουν οι κατηγορίες της βλασφημίας, της αίρεσης και της ηθικής παρεκτροπής, λόγω των πεποιθήσεών του για τη μορφή του σύμπαντος, και κυρίως για τις πανθεϊστικές αντιλήψεις του.

Ο Τζορντάνο Μπρούνο αρνείται να αποκηρύξει τα πιστεύω του και για τα επόμενα 7 χρόνια βασανίζεται στις φυλακές της Ρώμης. Στις αρχές του 1600, ο Πάπας αποφασίζει να τον καταδικάσει σε θάνατο στην πυρά και το δικαστήριο ανακοινώνει την ποινή στον Μπρούνο, που βρίσκεται πεσμένος στα γόνατα. Ο πρώτος μάρτυρας της επιστήμης θα σηκωθεί και θα απαντήσει: «Πιθανόν εσείς, κριτές μου, να ανακοινώνετε την καταδίκη εναντίον μου με μεγαλύτερο φόβο απ’ ό,τι τη δέχομαι εγώ».

από το https://www.britannica.com/biography/Giordano-Bruno αντιγράφουμε

Το 1584, στο έργο του "Cena de le Ceneri", ο Μπρούνο όχι μόνο υποστήριξε την ηλιοκεντρική θεωρία, αλλά και το γεγονός ότι το σύμπαν είναι άπειρο, αποτελούμενο από αμέτρητους κόσμους ουσιαστικά παρόμοιους μ' αυτόν του ηλιακού συστήματος.
Ο πρώτος διάλογος της ηθικής του τριλογίας είναι σάτιρα των προλήψεων της εποχής. Στο De gli eroici furori προτρέπει την αρετή και την αλήθεια.

Τον Οκτώβριο του 1585, ο Μπρούνο επέστρεψε στο Παρίσι, όπου βρήκε μια αλλαγή στην πολιτική ατμόσφαιρα. Ο Ερρίκος Γ΄ είχε καταργήσει το διάταγμα ειρήνης με τους Προτεστάντες. Αν και δεν είχε επιθετική συμπεριφορά, ήρθε σε σύγκρουση με τον μαθηματικό Fabritzio Mordente, ο οποίος ήταν προστατευόμενος του Καθολικού κόμματος. Η ζωή του απειλήθηκε κι έφυγε απ' το Παρίσι.
Πήγε στη Γερμανία, όπου περιπλανιόταν από πόλη σε πόλη, δίδασκε και συνέγραψε πολλά μικρά έργα εναντίον των μαθηματικών και φιλοσόφων της εποχής, στα οποία παρουσίασε τη θεωρία της ειρηνικής συνύπαρξης όλων των θρησκειών με βάση την κατανόηση. Το 1590, η γερουσία δεν του επέτρεψε να μείνει στη Φρανκφούρτη. Παρ' όλα αυτά, συνέχισε να επιπλήττει τους Προτεστάντες γιατρούς και απέκτησε τη φήμη ότι "ήταν άθεος, χωρίς ίχνος πίστης".
Δίκη και εκτέλεση
Το 1590, ο Μπρούνο αποφάσισε να επιστρέψει στην Ιταλία. Εκεί φιλοξενήθηκε από τον Τζοβάνι Μοτσενίγκο, Βενετό αριστοκράτη. Απογοητευμένος από τα προσωπικά μαθήματα του Μπρούνο για την τέχνη και πικραμένος από τα σχέδια του Μπρούνο να πάει στη Φρανκφούρτη, ο Μοτσινέγκο τον κατέδωσε στην Ιερά Εξέταση τον Μάιο του 1592.
Ο Μπρούνο συνελήφθη και ανακρίθηκε. Παραδέχτηκε κάποια μικρά θεολογικά λάθη, επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι ήταν φιλοσοφικές κι όχι θεολογικές θεωρίες. Το κλίμα ήταν αρχικά ευνοϊκό για τον Μπρούνο, εντούτοις, η Ρωμαϊκή Ιερά Εξέταση απαίτησε την έκδοσή του και στις 13 Ιανουαρίου του 1593, ο Μπρούνο φυλακίστηκε.

(Η δίκη του Μπρούνο απ' την Ιερά Εξέταση)
Κατά τη διάρκεια της επταετούς ρωμαϊκής περιόδου της δίκης, ο Μπρούνο ισχυρίστηκε ξανά ότι οι θεωρίες του ήταν καθαρά φιλοσοφικές. Αυτό δεν ικανοποίησε τους δικαστές. Ο Μπρούνο έκανε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να αποδείξει ότι οι απόψεις του συμβιβάζονταν με την χριστιανική αντίληψη του Θεού, αλλά οι δικαστές απέρριψαν τα επιχειρήματά του και του είπαν να αρνηθεί τις θεωρίες του. Ο Μπρούνο δήλωσε ότι δεν πρόκειται ν' αρνηθεί. Ο Πάπας Κλήμης Ζ΄ διέταξε την καταδίκη του και τον Φεβρουάριο του 1600 καταδικάστηκε επίσημα σε θάνατο. Όταν του ανακοινώθηκε η θανατική καταδίκη, ο Μπρούνο είπε απευθυνόμενος στους δικαστές: "Ίσως ο φόβος σας να με καταδικάσετε είναι μεγαλύτερος από τον δικό μου". Λίγο αργότερα, οδηγήθηκε στο Campo de' Fiori και κάηκε ζωντανός.
Οι θεωρίες του Μπρούνο έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τους σημερινούς επιστήμονες. Ο Μπρούνο θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της Ιστορίας και πρόδρομος του σύγχρονου πολιτισμού.

=====================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.