Xαλίλ Γκιμπράν: "Το έθνος να λυπάστε που έχει σοφούς από χρόνια βουβαμένους"

                                              Του Δημήτρη Καραγκούνη

                                                          πολιτ. μηχανικού

Ο μεγαλύτερος  Λιβανέζος ποιητής  Xαλίλ  Γκιμπράν  (1883-1931) μεταξύ των αριστουργημάτων που έγραψε, είναι και το έργο του “ο Κήπος του Προφήτη”.  Κάποια  λόγια που αναφέρονται σε αυτό, πρέπει από ενόραση ή κάποιο είδος μαγείας  να εμπνεύστηκε , σαν να είχε από τότε (1923 εκδόθηκε)
γνώση της σύγχρονης κατάντιας  της πατρίδας μας. Γράφει λοιπόν στο συγκεκριμένο απόσπασμα :
“Το έθνος να λυπάστε αν ένδυμα φορεί που δεν το ύφανε. Ψωμί αν τρώει αλλά όχι απ’ τη σοδειά του. Κρασί αν πίνει, αλλά όχι από το πατητήρι του.
Το έθνος να λυπάστε  που δεν υψώνει τη φωνή παρά μονάχα στη πομπή της κηδείας. Που δεν συμφιλιώνεται παρά μονάχα  μες τα ερείπιά του. Που δεν επαναστατεί παρά μονάχα σαν βρεθεί ο λαιμός του ανάμεσα στο σπαθί και την πέτρα.
Το έθνος να λυπάστε που έχει  αλεπού για πολιτικό, απατεώνα  για φιλόσοφο, μπαλώματα και απομιμήσεις είναι η τέχνη του.
Το έθνος να λυπάστε που έχει σοφούς από χρόνια βουβαμένους.”
Μένει έκθαμβος όποιος διαβάζει αυτά τα προφητικά και γεμάτα σοφία λόγια  του μεγάλου Χαλίλ Γκιμπράν. ...
Πράγματι, στην πατρίδα μας φάγαμε ψωμί , όχι από τη σοδειά μας. Και η αρχή του κακού άρχισε κυρίως από την εποχή Ανδρέα Παπανδρέου, που ενώ τότε είχε η Ελλάδα τις μεγαλύτερες επιδοτήσεις από την ΕΟΚ , έφαγε το ψωμί του μέλλοντος της Ελλάδας, μη κάνοντας παραγωγικές επενδύσεις,  αλλά χτίζοντας το κομματικό κράτος με παροχές και διορισμούς.
Πράγματι, είχαμε πολιτικούς αλεπούδες. Και φυσικά στο μυαλό όλων έρχεται ο Μητσοτάκης  και μετά ο Σημίτης.
Πράγματι το έθνος μας  δεν επαναστάτησε ποτέ ενάντια στα αίσχη των κυβερνώντων, δεν ύψωσε τη φωνή του όταν υπέγραψε το μνημόνιο η κατοχική κυβέρνηση  Παπανδρέου. Και  τώρα, που ο λαιμός του καθενός είναι ανάμεσα  στο σπαθί και την πέτρα, τώρα καθυστερημένα , φωνάζει. Τώρα. Ούτε καν στις  δημοτικές εκλογές.
Πράγματι,  όλα αυτά τα χρόνια της σήψης και της ντροπής, ο πνευματικός  κόσμος σιώπησε, θυμίζοντας την επαίσχυντη σιωπή που έδειξε και κατά την χουντική επταετία. Την τιμή του πνευματικού κόσμου, σώζουν φωνές όπως αυτές των Γ. Κασιμάτη, Κ. Μπέη και των άλλων σοφών κατά την πρόσφατη εκδήλωση-καταγγελία για το μνημόνιο της συμφοράς.
Οι πολίτες άκουσαν εμβρόντητοι τον ψεύτη πρωθυπουργό, του οποίου υπόσχεση δεν τηρήθηκε ως σήμερα, να μιλά στους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ. Να λέει απίστευτα πράγματα, να ομολογεί εμμέσως την πλήρη αποτυχία του, και οι βουλευτές του να χειροκροτούν!
Δεν είχε κανείς το κουράγιο, αντί  να μουρμουρίζει κάποιες μικροαντιρρήσεις, όπως έκαναν μερικοί, να τα βροντήξει, είτε παραιτούμενος είτε αποχωρώντας.
Έχω ξαναγράψει για τους  <<συγκατανευσιφάγους>>, όπως ο φιλόσοφος Κράτης αποκάλεσε πριν από 2.500 χρόνια, εκείνους που καλούνταν σε συμπόσια από πλούσιους αλλά άξεστους της εποχής, και ενώ άκουγαν τον οικοδεσπότη να τσαμπουνά βλακείες, συγκατένευαν για να τρώνε. Η πιο κραυγαλέα περίπτωση σύγχρονων συγκατανευσιφάγων είναι οι σημερινοί βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και τα στελέχη του, που συγκατανεύουν ενώ ακούν ασύστολα ψεύδη και ανοησίες από τον ΓΑΠ. Και η χειρότερη περίπτωση είναι εκείνων, που ενώ κάνουν κριτική, προφανώς για να έχουν άλλοθι στους ψηφοφόρους τους, λέγοντας  ότι, εγώ τα είπα, αλλά  δεν μπορώ να ρίξω και την κυβέρνηση. Και στη συνέχεια λένε “ναι” σε όλα.
Τα κατά παραγγελία “πειραγμένα” γκάλοπ  νταβατζήδων των ΜΜΕ, που  παρά την πανελλήνια κατακραυγή,  εμφανίζουν τον ΓΑΠ να χαίρει της εμπιστοσύνης του λαού και το ΠΑΣΟΚ να προηγείται, προσβάλλουν τη νοημοσύνη όλων και γελοιοποιούν τις εταιρείες και τους πελάτες τους.
Ας ξεσηκωθεί πλέον ο λαός, όσο είναι καιρός να σωθεί κάτι, για να υπάρξει  ελπίδα να βγούμε από το τούνελ. Γιατί αν αυτό γίνει πιο αργά, στην πομπή της κηδείας, όπως λέει ο ποιητής, τότε δεν θα υπάρχει ελπίδα σωτηρίας.
ΣΣ:

O Kahlil ή Khalil Gibran (1883-1931), ποιητής, στοχαστής και ζωγράφος, που έγινε ευρύτερα γνωστός με το βιβλίο του "Ο προφήτης", γεννήθηκε στο Bsharri του Λιβάνου από φτωχή οικογένεια μαρωνιτών χριστιανών. Το 1895 η οικογένειά του αναγκάστηκε να μεταναστεύσει στις Ηνωμένες Πολιτείες, μετά τη φυλάκιση του πατέρα του και τη δήμευση της περιουσίας του από τις οθωμανικές αρχές, και εγκαταστάθηκε στη Βοστώνη, περιοχή όπου υπήρχε μεγάλη κοινότητα λιβανέζων. Επειδή δεν είχει πάει καθόλου σχολείο, λόγω των οικονομικών δυσκολιών των παιδικών του χρόνων (είχε διδαχθεί τα αραβικά στο σπίτι), γράφτηκε στο αγγλόφωνο σχολείο-γυμνάσιο της περιοχής. Το 1898 επέστρεψε στη Βηρυτό, όπου γράφτηκε στο κολέγιο και παρέμεινε για τέσσερα χρόνια για να επανασυνδεθεί με τις πολιτισμικές του ρίζες. Εν τω μεταξύ, η ικανότητά του στη ζωγραφική είχε ήδη συγκεντρώσει το ενδιαφέρον του αβάν-γκαρντ φωτογράφου, καλλιτέχνη και εκδότη της Βοστώνης Fred Holland Day, που τον ενθαρρύνει στις προσπάθειές του. Το 1904 οργανώνει την πρώτη του έκθεση ζωγραφικής στη Βοστώνη, κατά τη διάρκεια της οποίας γνωρίζεται με την οκτώ χρόνια μεγαλύτερή του Mary Elizabeth Haskell, με την οποία θα συνδεθεί με φιλία για όλη του τη ζωή. Το 1908 πηγαίνει στο Παρίσι για να μαθητεύσει για δύο χρόνια κοντά στον Αύγουστο Ροντέν, όπου γνωρίζεται με τον, επίσης πιστό φίλο του, γλύπτη Youssef Howayek. Ενώ τα πρώτα έργα του Γκιμπράν είναι γραμμένα στα αραβικά, τα περισσότερα έργα του μετά το 1918 είναι γραμμένα απευθείας στα αγγλικά. Σαν συγγραφέας, θα επιχειρήσει με την πένα του να γεφυρώσει τον πολιτισμό της Ανατολής με αυτόν της Δύσης. Ζώντας στην Αμερική, θα προσπαθήσει, δίκην προφήτη, να διασώσει την ελληνοχριστιανική πολιτισμική παράδοση του ανθρωπισμού, της οποίας η εγκατάλειψη είναι περισσότερο από αισθητή, και, ταυτόχρονα, να επανασυνδέσει τον δυτικό άνθρωπο με τη σοφία που είναι κρυμένη μέσα του. Ο Γκιμπράν έλαβε μέρος, επίσης, στην κίνηση των "μεταναστών ποιητών" -Al-Mahjar- της Νέας Υόρκης, μαζί με σημαντικούς αμερικανολιβανέζους συγγραφείς όπως οι Ameen Rihani (ο "πατέρας" της λιβανέζικης αμερικανικής λογοτεχνίας), Mikhail Naimy και Elia Abu Madi. Ο Γκιμπράν ξανάγραψε πολλές φορές τον "Προφήτη" -μια σύνθεση 23 ποιητικών στοχασμών- μέχρι να εκδοθεί, τελικά, το 1923. Γραμμένο από τον ίδιο στην αγγλική γλώσσα, είναι το βιβλίο που τον έκανε περισσότερο γνωστό και γνώρισε πολλές επανεκδόσεις. Πέθανε τον Απρίλιο του 1931 στη Ν. Υόρκη από φυματίωση και κίρρωση του ήπατος και θάφτηκε στην πατρίδα του, τον επόμενο χρόνο, από τη Mary Elizabeth Haskell, σύμφωνα με την τελευταία του επιθυμία. Τα γνωστότερα βιβλία του είναι: "Ara`is al-Muruj" ("Νύμφες της κοιλάδας" ή "Νύμφες του πνεύματος", 1906), "al-Arwah al-Mutamarrida" ("Επαναστατημένα πνεύματα" ή "Ανυπόταχτες ψυχές", 1908), "al-Ajniha al-Mutakassira" ("Σπασμένα φτερά", 1912), "Dam`a wa Ibtisama" ("Το δάκρυ και το χαμόγελο", 1914), "The Madman" ("Ο τρελός", 1918), "al-Mawakib" ("Η λιτανεία", 1919), "al-`Awasif" ("Η θύελλα", 1920), "The Forerunner" ("Ο πρόδρομος", 1920), "al-Bada`i` waal-Tara`if" ("The New and the Marvellous",1923), "The Prophet" ("Ο προφήτης", 1923), "Sand and Foam" ("Άμμος και αφρός", 1926), "The Son of Man" ("Ο γιός του ανθρώπου", 1928), "The Earth Gods" ("Οι θεοί της γης", 1929), "The Wanderer" ("Ο περιπλανώμενος", 1932), "The Garden of the Prophet" ("Ο κήπος του προφήτη", 1933), κ.ά.  

Περιγραφή

Σ' έναν τόπο μακρινό, ζει χρόνια ο Αλ Μουσταφά, ο "Προφήτης", κι όταν φτάνει η στιγμή να γυρίσει στο νησί του, οι κάτοικοι του τόπου ζητούν από αυτόν το δώρο της σοφίας του. Ρωτούν για όσα βαραίνουν την καρδιά τους κι αυτός απαντά για όλα τ' ανθρώπινα: την αγάπη, την ελευθερία, τα παιδιά, το γάμο, τη δουλειά, τον πόνο, τη φιλία, το χρόνο, το θάνατο, με λόγια τόσο καθαρά και διαυγή που σε άλλες εποχές θα θεωρούνταν θεϊκής έμπνευσης. Ο Γκιμπράν έγραψε και ξαναέγραψε πολλές φορές τον "Προφήτη" μέχρι να τον εκδώσει. Είναι το αριστούργημά του, το βιβλίο που τον έκανε διάσημο στη Δύση.
"Ο κήπος του προφήτη", που γράφτηκε τα τελευταία χρόνια της ζωής του, είναι η συνέχεια του "Προφήτη". Ο Αλ Μουσταφά επιστρέφει στο νησί του καταβεβλημένος από τη θλίψη των αναμνήσεων και καταφεύγει μόνος στον κήπο των προγόνων του. Ύστερα όμως ανοίγει την πόρτα στους παλιούς συντρόφους του και απαντά στις ερωτήσεις τους. Το βιβλίο αντηχεί από την ανθρωπιά και την ευσπλαχνία του συγγραφέα, και υμνεί τον αρχέγονο σύνδεσμο του ανθρώπου με τη φύση.
Ο μεγάλος Λιβανέζος ζωγράφος, ποιητής και στοχαστής γεφυρώνει με την πένα του την αραβική κληρονομιά με το δυτικό ελληνοχριστιανικό ανθρωπισμό, θυμίζοντας στον άνθρωπο των πολέμων, της επιστήμης και της ταχύτητας, την ξεχασμένη σοφία που υπάρχει μέσα του.

==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"