Δευτέρα 15 Ιουνίου 2009

Η σταδιακή θεσμοποίηση της αυτορρύθμισης


Ως συνήγορος υπεράπισης ενός blogger τον περασμένο μήνα, υποστήριξα στο Δικαστήριο ότι ο ενάγων όφειλε πριν ασκήσει την αγωγή του να επιχειρήσει την επικοινωνία με τον blogger, να ζητήσει να παρατεθεί η δική του άποψη, να απαντήσει ενδεχομένως στα σχόλια. Υποστήριξα ότι παρακάμπτοντας αυτές τις δυνατότητες, ο ενάγων τελικά δεν είχε σκοπό την αποκατάστασή του, αλλά να πλήξει τον blogger, με ένα εξαντλητικό νομικό μέσο, την αγωγή αποζημίωσης.

Την Τρίτη που πέρασε, στην ομιλία μου για την (μη) εφαρμογή του νόμου περί Τύπου στα blogs, στη "Νομική Βιβλιοθήκη" υποστήριξα ότι η άμεση άσκηση αγωγής, χωρίς να έχει γίνει μια προσπάθεια αξιοποίησης της διαδραστικής φύσης του μέσου, με την απόπειρα απάντησης, συνεννόησης και εξωδικαστικής επίλυσης της διαφοράς, αγγίζει τα όρια της καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος. Το ίδιο θα υποστηρίξω και σε ομιλία μου στις 22 Ιουνίου σε ημερίδα της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας, σχετικά με την πρόσβαση των ΑΜΕΑ σε υπηρεσίες κοινωνίας της πληροφορίας.

Αυτή είναι και η θέση που επεξεργάζομαι θεωρητικά αυτό τον καιρό σε ένα εκτεταμένο νομικό άρθρο που ετοιμάζω για το νομικό περιοδικό Ραδάμανθυς, όπου εξηγώ για ποιο λόγο ο νόμος περί Τύπου δεν καλύπτει κάποιο "κενό δικαίου", ώστε να είναι αναγκαία η αναλογική εφαρμογή του στις υποθέσεις που σχετίζονται με τα ιστολόγια και άλλα διαδραστικά μέσα.

Δεν χρειάζεται να καταφεύγουμε άμεσα στα δικαστήρια. Ακόμη κι αν δεν υπάρχει καλή θέληση για συνεννόηση και φιλική επίλυση μιας διαφοράς που σχετίζεται με την προσβολή της προσωπικότητας, υπάρχει και ο δεύτερος βαθμός αυτορρύθμισης: οι δεσμευτικοί εταιρικοί κανόνες, οι Όροι Χρήσης των εταιριών που δεσμεύουν χρήστες και επισκέπτες στο πλαίσιο της σχετικής σύμβασης με την υπηρεσία κοινωνίας της πληροφορίας. Η καλή εφαρμογή των Όρων Χρήσης εκ μέρους των εταιριών αλλά και εκ μέρους των θιγόμενων, μπορεί να αποτελέσει πρακτικά μια επαρκή κάλυψη του όποιου "κενού" μπορεί να εντοπιστεί στην πράξη, είτε λόγω της ανωνυμίας (οπότε αποφεύγεται και ένα ατελέσφορο δικαστικό μέσο, αφού η άρση του απορρήτου δεν επιτρέπεται για τα αδικήματα κατά της τιμής), είτε για οποιοδήποτε άλλο λόγο.

Έτσι, η αυτορρύθμιση από τη μία πλευρά και οι δεσμευτικοί εταιρικοί κανόνες από την άλλη πλευρά, μπορούν να αποτελέσουν ένα πρακτικό μέσο για την επίλυση των όποιων διαφορών και φυσικά να αποθαρρύνουν τον επίδοξο νομοθέτη που θα αναζητήσει "κενά δικαίου" για να ρυθμίσει τη χρήση των blogs.

Χρειάζεται όμως και η διαμόρφωση μιας σχετικής κουλτούρας όσον αφορά την επίλυση σε επίπεδο διακανονισμού τέτοιων υποθέσεων και η κουλτούρα αυτή αφορά τόσο τους χρήστες του διαδικτύου, όσο και τους νομικούς, οι οποίοι παραδοσιακά και για πολλούς λόγους συνήθως επιλέγουμε τη δικαστική διευθέτηση των υποθέσεων. Προσωπικά διαφωνώ σε μια τέτοια προσέγγιση, γιατί και ποιο ακριβή είναι αλλά και μεταθέτουμε την -όποια- ευθυκρισία μας και την όποια ικανότητά μας για μια επικοινωνιακή επίλυση σε έναν τρίτο κρατικό κριτή, ο οποίος καλείται να παρακολουθήσει εξ αρχής μια υπόθεση που θα τον απασχολήσει μόνον για λίγες ώρες και στη συνέχεια θα ασχοληθεί με άλλα θέματα. Οι ίδιοι ιδιώτες θεωρώ ότι είναι πολύ πιο αρμόδιοι να επιλύουν τις υποθέσεις τους μόνοι τους, με τη συνδρομή - όταν χρειάζεται - της ειδικής νομικής συμβουλής.

Πρέπει όμως να γίνει ένα βήμα από όλες τις πλευρές: και από τους χρήστες του διαδικτύου και από τους νομικούς. Δεν μπορείς δηλαδή να περιφρονείς την νομική συμβουλή για μια ισορροπημένη αυτορρυθμιστική επίλυση της διαφοράς και ταυτόχρονα να περιμένεις ότι η άλλη πλευρά θα μείνει με σταυρωμένα χέρια. Όταν δίνεται η δυνατότητα για φιλικό διακανονισμό, αυτό θα πρέπει να εκτιμάται όχι απλώς ως μια κίνηση καλής θέλησης, αλλά και ως ένα βήμα εξέλιξης και διαμόρφωσης μιας κουλτούρας δεοντολογίας, όπου οι ιδιώτες είναι σε θέση να συνεννοούνται και να εξαλείφουν τις όποιες οδοντώσεις από μόνοι τους.

Η απόπειρα εξωδικαστικής επίλυσης της διαφοράς θεσμοποιήθηκε πριν μερικά χρόνια, όσον αφορά τις διαφορές του Πολυμελούς Πρωτοδικείου, αλλά έμεινε στην πραγματικότητα σε ένα επίπεδο μιας τυπικής επίδοσης κλήσης προς την άλλη πλευρά και της σύνταξης ενός πρακτικού ότι η απόπειρα απέτυχε. Σταδιακά όμως, όπως φαίνεται βαδίζουμε προς μια θεσμοποίηση της αυτορρύθμισης, επιβαλλόμενη από τις ίδιες τις ανάγκες της πράξης. Θεωρώ ότι αυτή η θέση θα ενδυναμωθεί σε περίπτωση που επιχειρηθεί όντως κάποιας μορφής νομοθετική ρύθμιση των ιστολογίων. Αλλά η θεωρητική επεξεργασία της έχει ήδη αρχίσει και θα έχει ενδιαφέρον αν το Πολυμελές Πρωτοδικείο Πειραιά που θα εκδικάσει σχετική υπόθεση θα κάνει το αντίστοιχο νομολογιακό βήμα.

Δελτίο ειδήσεων ΣΚΑΪ για προσωπικά δεδομένα στο facebook
==============================================================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.