“KI AN OΛΑ ΟΣΑ ΛΕΝΕ ΟΙ ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ;”

Jean de Kervasdoué, έκδ. Πόλις, 2010     «Ο άνθρακας είναι πιο θανατηφόρος από τον αμίαντο.      Και τα δύο είναι εκατό φορές πιο θανάσιμα από τις πυρηνικές ακτινοβολίες.

     Η καταστροφή τού Σεβέζο δεν σκότωσε παρά τον διευθυντή τού εργοστασίου: τον δολοφόνησαν οι Ερυθρές Ταξιαρχίες.

     Παρά την υπερθέρμανση τού πλανήτη, η Γη δεν έχει φτάσει ούτε καν τη θερμοκρασία του έτους... 1000.

     Ας μη δυσαρεστηθούν οι κήρυκες τής αποκάλυψης, αλλά έχω κουραστεί από την ατέλειωτη φλυαρία τους για την υγεία και το περιβάλλον. Είναι καιρός να μπουν μερικά πράγματα στη θέση τους.

     Ο πόλεμος, η πείνα, οι επιδημίες παραμένουν οι κύριες αιτίες των πρόωρων θανάτων, των χαμένων χρόνων ζωής, τού φαινομένου των εγκαταλελειμμένων παιδιών στον πλανήτη. Η φύση σκοτώνει περισσότερο από την τεχνολογία, η οποία είναι και η μόνη, που επιτρέπει την επιβίωση τόσων ανθρώπων πάνω στη Γη.

     Ό,τι μέχρι σήμερα ονομάζουμε “πρόοδο” είναι, πρώτα απ΄ όλα, μια μάχη κατά τής “φύσης”. Όπως έχουμε δει, φύση είναι το κρύο, η βροχή, η ξηρασία, τα παράσιτα. Η κοινή μοίρα όλων των ανθρώπων, μέχρι τις αρχές τού 20^ού αιώνα, ήταν η σιτοδεία, αν όχι η πείνα. Συνεχίζει, μάλιστα, να θερίζει τις χώρες τού Τρίτου Κόσμου. Τ...

α φυσικά προϊόντα δεν είναι εξ ορισμού καλά: το κώνειο, το όπιο και η κοκαΐνη είναι πολύ “φυσικά”, 100% φυτικής προέλευσης! Ωστόσο πρόκειται για ουσίες μάλλον επικίνδυνες. Αντίθετα, η προσθήκη πολύ συγκεκριμένης δόσης μιας πολύ επικίνδυνης και τοξικής ουσίας -τής χλωρίνης- επέτρεψε τη βελτίωση τής ποιότητας του νερού, που αποτελεί τον πρώτο παράγοντα αύξησης τού προσδόκιμου ζωής κατά τον 19^ο αιώνα!

     Οι καλές προθέσεις διόλου δεν θα συντελέσουν στη μείωση των τεράστιων αντιθέσεων μεταξύ της υγείας τού σήμερα, τής οικονομίας τού αύριο και τής επιβίωσης τού μεθαύριο. Ο ορθός λόγος και η ανάλυση των συμφερόντων τού καθενός είναι η μοναδική ελπίδα των απόκληρων τού σήμερα και των υπερθερμασμένων τού αύριο.» Jean de Kervasdoué.

*     *     *

     O Jean de Kervasdoué είναι Γάλλος καθηγητής των οικονομικών τής Υγείας στο CNAM και μέλος τής Ακαδημίας των Τεχνολογιών. Διετέλεσε γενικός διευθυντής νοσοκομείων τού γαλλικού υπουργείου Υγείας. Από το υπό κρίση βιβλίο -το οποίο έχει στατιστικούς πίνακες, βιβλιογραφία κ.λπ., είναι επιστημονικό με ένα αρκετά βαρύ θέμα, χωρίς όμως καθόλου βαρύ περιεχόμενο- θα επισημάνω μερικές ενδιαφέρουσες και προκλητικές ίσως φράσεις του:

     *  Η υγεία δεν ταυτίζεται με την ιατρική και αντίστροφα.

     *  Η «κοινή λογική» μπορεί να βλάψει σοβαρά την υγεία.

  

     *  Τα ποσοστά, από μόνα τους, δεν λένε τίποτα.

     *  Μόνο η δόση κάνει το δηλητήριο.

     *  Μέχρι σήμερα η βιομηχανία τού άνθρακα υπήρξε χίλιες φορές πιό επικίνδυνη, πιό θανατηφόρα και πιό ρυπογόνος απ΄ ότι η πυρηνική ενέργεια.

     *  Υπό την επίδραση τών οικολογικών κινημάτων ο φόβος έχει γίνει ένα θετικό πάθος. Το καινούριο δεν είναι ο φόβος, αλλά η απενοχοποίηση τού φόβου.

*     *     *

     Ας δούμε καλύτερα τι λέει ο ίδιος ο συγγραφέας στην εισαγωγή τού βιβλίου του:

«Μ΄ έχει κουράσει το όλο ζήτημα τής αποκάλυψης, θρησκευτικής ή οικολογικής. Καθώς με μεγάλωσαν οι ιερείς τής επισκοπής τού Saint-Brieuc, κατά τη δεκαετία τού 1950, αντιλήφθηκα αρκετά μικρός, ότι ο αυνανισμός δεν θα με καθιστούσε σταδιακά κουφό, όπως και ότι οι αμαρτίες, που οφείλαμε να εξομολογούμαστε εβδομαδιαίως, δεν θα άνοιγαν αυτομάτως τις πύλες τής κολάσεως. Αργότερα η ενασχόλησή μου με την οικολογία και το πάθος μου για τα ζητήματα που αφορούν την υγεία με κατέστησαν αναίσθητο στους αφορισμούς όσων οικειοποιούνται, συνήθως εντελώς αδικαιολόγητα, τις αρετές τού οικολόγου ή τού ειδήμονα σε θέματα δημόσιας υγείας. Η διαρκής πλειοδοσία όσον αφορά τις συνέπειες τού Τσερνομπίλ στην υγεία με καταθλίβει, η αναζήτηση ενός υπουργού - αποδιοπομπαίου τράγου μετά τον καταστροφικό καύσωνα του 2003 με μελαγχολεί, τα σχόλια των δημοσιογράφων για τη διοξίνη, τα νιτρικά άλατα ή τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς με κάνουν να μειδιώ, όταν δεν μ΄  εξοργίζουν.  Όσο για την αναζήτηση τής αιώνιας νεότητας από τούς συγχρόνους μου, είναι εξ ίσου ανησυχητική με τον πολλαπλασιασμό των κλώνων του Φάουστ από τον δόκτορα Κnock.

     Πράγματι, χώρες ολόκληρες έχουν να αντιμετωπίσουν πραγματικούς κινδύνους: αρκεί να ρίξετε μια ματιά στο τι συμβαίνει σήμερα στην Αφρική. Πράγματι, το Μποπάλ και το Τσερνομπίλ ήταν μεγάλες καταστροφές, τόσο ανθρώπινες όσο και οικολογικές. Πράγματι, πολλοί άνθρωποι πέθαναν πρόωρα δουλεύοντας στα ορυχεία αμιάντου και άλλοι, ελάχιστα μεγαλύτεροι, στα ορυχεία σιδήρου και άνθρακα. Πράγματι, καταλαβαίνω ότι κανείς δεν θέλει να πεθάνει για μια μπριζόλα. Απόλαυσα όμως ένα μπιφτέκι ταρτάρ, ακριβώς την ίδια μέρα, που η Μεγάλη Βρετανία θεώρησε σκόπιμο να αποκαλύψει τις αχρειότητές της, όσον αφορά το βοδινό κρέας. Είχαν βεβαίως επιτρέψει την εξαγωγή των σφαγίων, που είχαν προσβληθεί από σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια, πράγμα καθόλου καλό, αλλά οι πρωτεΐνες υπεύθυνες για το παθογόνο δεν βρίσκονταν στο κόκκινο κρέας (δηλαδή τους μυς).

     Το να αγοράζει κανείς εμφιαλωμένο νερό, με τη δικαιολογία, ότι το νερό τής βρύσης διατηρεί ίχνη νιτρικών αλάτων, είναι περιττό και δαπανηρό: τα νιτρικά άλατα είναι και «φυσικά» και αβλαβή. Τα ίχνη διοξίνης σε ένα διατροφικό προϊόν, ακόμη και όταν ξεπερνούν κατά 1% τα νόμιμα όρια για την Ευρώπη, δεν αποτελούν κάτι ανησυχητικό. Οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί τού φυτικού βασιλείου, ευρύτερα διαδεδομένοι από την πλειονότητα των «φυσικών» φυτών, επιλέγονται συνήθως, για να μειωθεί ο ψεκασμός ευρέος φάσματος με ζιζανιοκτόνα, αναμφίβολα τοξικά, ενώ οι ίδιοι δεν είναι διόλου τοξικοί. Αντίθετα, οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί θέτουν το πολύ σοβαρό ερώτημα των ιδιοτήτων ενός ζώντος οργανισμού. Πρέπει να τα συγχέουμε όλα;

Κάθε μέρα εκπλήσσομαι με την εντυπωσιακή πληθώρα πληροφοριών, που αφορούν την υγεία και κυρίως την ανησυχητική, άχρηστη, μη προσαρμοσμένη και γελοία όψη της, σε σημείο να καταντά αστεία - αν βεβαίως αυτή η παραπληροφόρηση δεν ήταν και επικίνδυνη. Όταν οι παρουσιαστές των τηλεοπτικών ειδήσεων μιλούν για τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, έχω την εντύπωση, πως μου ανακοινώνουν επικείμενη επίθεση Αρειανών. Οι στρεβλές ιδέες γίνονται κοινά αποδεκτή γνώση· και οι τρελές ιδέες, σοβαρές θεραπευτικές συμβουλές. Η εκτίμηση των ατομικών και συλλογικών υγειονομικών κινδύνων διαστρεβλώνεται βαθιά από την ημιμάθεια όσον αφορά την ανθρώπινη βιολογία και τη δημόσια υγεία.

       Πώς θα διακρίνουμε αν πρέπει να ανησυχούμε ή όχι για τη διοξίνη, τον αμίαντο, τις τρελές αγελάδες, τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς τού ζωικού και φυτικού βασιλείου, τα χημικά λιπάσματα, τα ζιζανιοκτόνα, την ατμοσφαιρική ρύπανση, τη γρίππη των πτηνών, το νέφος του Τσερνομπίλ;

     Κάποιοι, από αυτούς τους κινδύνους οφείλουν να μας απασχολήσουν τώρα, άλλοι αφορούν περισσότερο το μέλλον τού ανθρώπινου είδους, όπως και τού πλανήτη (η υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας, η βιοποικιλότητα...), ενώ αντίθετα άλλοι δεν αποτελούν κινδύνους παρά για μια μικρή μερίδα τού πληθυσμού, και άλλοι, καταχωρισμένοι ως κίνδυνοι, είναι μάλλον ευλογίες: η ανθρώπινη ινσουλίνη, που χρησιμοποιείται στη θεραπεία των διαβητικών, παράγεται από έναν γενετικά τροποποιημένο οργανισμό.

     Από την άλλη, οι συμπολίτες μας δεν κατανοούν, ότι υγεία δεν είναι η ιατρική και ιατρική δεν είναι η υγεία. Έπρεπε να περιμένουμε μέχρι το 1930, ώστε η θεραπευτική ιατρική να αρχίσει να έχει επίδραση στην υγεία, επίδραση σημαντική σήμερα -πρόκειται για μεγάλη καινοτομία-, αν και δεν εξηγεί παρά το 15% έως 20% τής αύξησης τού προσδόκιμου ζωής των Δυτικών. Σαφώς, η ιατρική απαλύνει τον πόνο όλων, αλλά παραμένει ανίσχυρη μπροστά στις συνέπειες τής παχυσαρκίας ή του αλκοολισμού. Αν δεχτούμε ότι έχει προοδεύσει η αντιμετώπιση ορισμένων καρκίνων (κυρίως «υγρών» καρκίνων), η πρόοδος στη θεραπεία πολλών άλλων είναι αμελητέα, και πολύ συχνά η ίδια η θεραπεία είναι πιο επικίνδυνη από την ασθένεια. Η εξαιρετική επιτυχία των αντιβιοτικών δεν έχει επαναληφθεί ακόμη και μάλιστα κινδυνεύει να αναιρεθεί εξ αιτίας τής αντίστασης των στελεχών των βακτηριδίων και τής μικρής πιθανότητας για νέες ανακαλύψεις στον εν λόγω τομέα.

*     *     *

     “Η ζωή είναι ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, 100% θανατηφόρο”, έλεγε ο Αrchie Cochrane. Η πρόληψη το μόνο που κάνει είναι να αναβάλλει τον θάνατό μας και σπανίως βοηθά την οικονομία, καθ΄ ότι οι υγιείς άνδρες και γυναίκες, που ζουν περισσότερο, καταλήγουν να χρειάζονται συνεχή φροντίδα κατά τη διάρκεια των ετών, που έχουν κερδίσει, και τελικά πεθαίνουν από μια εκφυλιστική ασθένεια τόσο δαπανηρή για την κοινωνική ασφάλιση, όσο ένας καρκίνος τού πνεύμονα.»

                                                                                   Ευγενία Φυλακτού

==========================================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"