Α. Εισαγωγικά
Η Μαρία Πλυτά αποτελεί μια εξαίρεση στον ελληνικό κινηματογράφο σε πολλά επίπεδα: Εμφανίζεται στα ελληνικά γράμματα και μετά στρέφεται στη σκηνοθεσία. Ο ελληνικός κανόνας θέλει τους συγγραφείς είτε να κάνουν μία ταινία (όπως ο Άγγελος Τερζάκης με τη Νυχτερινή Περιπέτεια, 1954 ή ο Μ. Καραγάτσης με την Καταδρομή στο Αιγαίον, 1946) είτε να κρύβονται πίσω από άλλα ονόματα (όπως ο Μάριος Πλωρίτης, πίσω από τον Βίωνα Παπαμιχάλη με την ταινία Αδούλωτοι Σκλάβοι, 1946), είτε να την υποβιβάζουν (Σεφέρης, Ελύτης).
Η Πλυτά κατέχει την αξιοζήλευτη θέση της πρώτης σκηνοθέτιδος σε ένα επάγγελμα κατεξοχήν ανδροκρατούμενο, σε έναν χώρο άκρως πατριαρχικό και μια κοινωνία υπερβολικά φαλλοκρατική. Σε μια σκηνή της ταινίας Ο Άσωτος η Ζωζώ Σαπουντζάκη υποδύεται μια τραγουδίστρια μπροστά στους κατοίκους ενός χωριού, οι οποίοι άμα τη εμφανίσει της Πλυτά ως σκηνοθέτριας μετά βίας πείστηκαν να υπακούσουν στις οδηγίες της. Οι πρωτιές την συνόδευσαν ως το τέλος του βίου της, καθώς υπήρξε η πρώτη καλλιτέχνις στην οποία απονεμήθηκε τιμητική σύνταξη [1].
Γυναίκα, λοιπόν, σκηνοθέτις, με αναγεννησιακά χαρακτηριστικά, έγραφε και το σενάριο, μόνταρε τις ταινίες και ήταν παραγωγός (όπως ο David Lean ή ο Σεργκέι Αϊζενστάιν –άλλοι ήταν ακόμη πιο επιδέξιοι, όπως ο Τσάρλι Τσάπλιν).
Από τη φιλμογραφία των 17 ταινιών, εκείνες που ξεχωρίζουν είναι οι ακόλουθες, η καθεμιά για διαφορετικούς λόγους, καθώς όλες οικοδομούν μια οπτική γλώσσα νέα για το ελληνικό σινεμά:
- Η άτυπη τριλογία του τραγικού βιώματος:
_format()_fill().webp)
