Το αποτέλεσμα του α΄ γύρου των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών επιβεβαίωσε την υπεροχή του ΠΑΣΟΚ έναντι της ΝΔ, αλλά και τη μεγάλη φθορά του.
Οι μονομάχοι
Η ανάλυση των αποτελεσμάτων του α΄ γύρου από τους ειδικούς δίνει πανελλαδικό προβάδισμα 1-2 μονάδων στο ΠΑΣΟΚ. Στην πραγματικότητα, η υπεροχή του ΠΑΣΟΚ είναι μεγαλύτερη, γιατί είναι αυθαίρετη, από πολιτική άποψη, η διαγραφή των ψήφων των ανεξάρτητων υποψηφίων στην Περιφέρεια Αττικής και στην Περιφέρεια του Ιονίου από τον κυβερνητικό χώρο.
Ο κ. Δημαράς στην Αττική και ο κ. Καλούδης στα νησιά του Ιονίου συσπείρωσαν κατά κύριο λόγο δυσαρεστημένους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι διατηρούν συναισθηματικούς και πολιτικούς δεσμούς με το Κίνημα. Θα αποξενωθούν πλήρως από αυτό μόνο στην περίπτωση που οι ανεξάρτητες υποψηφιότητες ...
οδηγήσουν στη δημιουργία νέου κεντροαριστερού κόμματος, στα πρότυπα του ΔΗΚΚΙ του κ. Τσοβόλα. Επειδή όμως η κόπωση των πολιτών με την πολιτική είναι πολύ μεγαλύτερη σήμερα απ’ ό,τι τις περασμένες δεκαετίες και ο κ. Δημαράς δεν έχει τη χαρισματική και δυναμική προσωπικότητα του κ. Τσοβόλα, το «συνεχίζουμε» του ίδιου και των συνεργατών του μπορεί να αποδειχθεί μικρής πολιτικής και εκλογικής σημασίας.
Η γενική πολιτική εικόνα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η κυβερνητική παράταξη γνωρίζει μεγάλη εκλογική φθορά, που έχει περιορίσει το προβάδισμά της έναντι της ΝΔ από τις 10 στις 4-5 μονάδες. Επειδή, μάλιστα, έχει δημιουργηθεί αρνητική πολιτική δυναμική για το ΠΑΣΟΚ, η εκλογική ψαλίδα θα κλείνει με το πέρασμα του χρόνου.
Το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ διατηρεί το πολιτικό και εκλογικό πλεονέκτημα έναντι της ΝΔ δεν εξασφαλίζει τις προϋποθέσεις για αποτελεσματική διαχείριση της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Το μεγάλο ποσοστό αποχής δείχνει ότι οι πολίτες δεν εμπιστεύονται την εξουσία και το πολιτικό σύστημα. Η αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων σε όφελος της ΝΔ και σε βάρος του ΠΑΣΟΚ κάνει πιο δύσκολη την εφαρμογή της πολιτικής του μνημονίου, ενώ η μεγάλη εκλογική επιτυχία του ΚΚΕ, το οποίο επενδύει πολιτικά στη λεγόμενη ανυπακοή, μεγαλώνει τις δυσκολίες συνέχισης και πολύ περισσότερο κλιμάκωσης της πολιτικής που εφαρμόζεται. Αν θέλαμε να περιγράψουμε το εκλογικό αποτέλεσμα του α΄ γύρου των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών με όρους Ανδρέα Παπανδρέου, θα μπορούσαμε να κάνουμε λόγο για «μη ήττα», που όμως στοίχισε πολύ σε πολιτικές και κοινωνικές εφεδρείες.
Ακριβά λάθη
Ακόμη κι αν δεχτούμε την κυβερνητική επιχειρηματολογία ότι για την οικονομική κρίση φταίει κυρίως η κυβέρνηση Καραμανλή και πως το μνημόνιο ήταν αναπόφευκτο, υπάρχουν σοβαρά λάθη στους κυβερνητικούς χειρισμούς, που κοστίζουν ακριβά στην ελληνική οικονομία και κοινωνία.
Το πρώτο λάθος που έπρεπε να είχε αποφευχθεί ήταν η υπερφορολόγηση, που οδήγησε σε ενίσχυση των φαινομένων ύφεσης, μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού και αδυναμία είσπραξης των προγραμματισμένων φορολογικών εσόδων. Ο διοικητής του ΔΝΤ κ. Στρος-Καν περιέγραψε την πολιτική του λεγόμενου αποπληθωρισμού και η κυβέρνηση συμφώνησε με την τρόικα μια πολιτική που οδήγησε σε στασιμοπληθωρισμό, και μάλιστα σε συνθήκες ΟΝΕ και ευρώ. Η αστοχία είναι εντυπωσιακή και πρέπει να αποδοθεί στην αδυναμία του κ. Παπανδρέου να ασχοληθεί σε βάθος με τα οικονομικά ζητήματα και να οργανώσει τη σχετική διαπραγμάτευση.
Ιδιαίτερα αρνητικό ρόλο έπαιξε και ο υπουργός Οικονομικών κ. Παπακωνσταντίνου, ο οποίος έχει εξελιχθεί σε έναν ευπαρουσίαστο «yes man» του διεθνούς χρηματοπιστωτικού κυκλώματος, με ελάχιστη πλέον σχέση με τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και της κοινωνίας. Σε ομιλία του στο London School of Economics ο κ. Παπακωνσταντίνου απέδωσε την εξοντωτική υπερφορολόγηση στην άρνηση της τρόικας να εμπιστευτεί τον προβληματικό φοροεισπρακτικό μηχανισμό του ελληνικού Δημοσίου. Ο ρόλος ενός πολιτικού με πρωταγωνιστική παρουσία στη διαχείριση της κρίσης πρέπει να είναι η αποτελεσματική διαπραγμάτευση με τους εκπροσώπους των πιστωτών μας και η δραστική αναδιοργάνωση, σε χρόνο-ρεκόρ, των αρμόδιων υπηρεσιών του Δημοσίου. Εάν κρίνουμε από το αποτέλεσμα, ο κ. Παπακωνσταντίνου απέτυχε και στα δύο.
Το δεύτερο λάθος ήταν η επιβολή εξισορροπητικών, με την πολιτική έννοια του όρου, μέτρων για να διευκολυνθεί η κυβέρνηση στην επιβολή της λιτότητας στους μισθωτούς και τους συνταξιούχους. Με ένα μείγμα αύξησης της φορολογίας στα μη διανεμόμενα κέρδη και επιβολής έκτακτης και μάλιστα επαναλαμβανόμενης φορολογίας στα κέρδη των επιχειρήσεων η κυβέρνηση Παπανδρέου κατάφερε να ρίξει ακόμα πιο κάτω την Ελλάδα στη διεθνή κατάταξη της διεθνούς ανταγωνιστικότητας και επιχειρηματικότητας. Υποτίθεται ότι με αυτή τη «σοσιαλιστική» πολιτική ο κ. Παπανδρέου και οι συνεργάτες του θα εκτόνωναν τη λαϊκή δυσαρέσκεια με τη λιτότητα, εφόσον οι μη προνομιούχοι θα διαπίστωναν ότι το κόστος της κρίσης πληρώνουν και οι πλούσιοι. Το μόνο που κατάφεραν ήταν να αυξηθούν τα λουκέτα, να εκτιναχθεί το ποσοστό ανεργίας στα ύψη και να υπάρξει νέο κύμα μετεγκατάστασης ελληνικών επιχειρήσεων σε γειτονικές χώρες. Αντί να στραφεί κατά των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν τεράστιες προκλήσεις εξαιτίας των διαρθρωτικών προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας και της πολιτικής του μνημονίου, ο πρωθυπουργός έπρεπε να είχε συμβάλει στη δημιουργία ενός θετικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, προχωρώντας ταυτόχρονα στην αποτελεσματική πάταξη της φοροδιαφυγής, η οποία έμεινε στα χαρτιά και στην προπαγάνδα.
Διαπραγματευτική παραίτηση
Η αδυναμία του κ. Παπανδρέου και του κ. Παπακωνσταντίνου να διαπραγματευτούν σε επίπεδο Ε.Ε. και τρόικας οδήγησε στην αποδοχή μιας πολιτικής που είναι πρακτικά αδύνατο να δώσει θετικά αποτελέσματα για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Τα μέτρα που συμφωνήθηκαν είναι ισοπεδωτικά και δημιουργούν περισσότερα προβλήματα από αυτά που λύνουν. Οι προθεσμίες για την εφαρμογή τους αλλά και για την αποπληρωμή του δανείου των 110 δισ. ευρώ είναι εξοντωτικές και εξωπραγματικές. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συζήτηση για την παράταση των προθεσμιών αποπληρωμής του δανείου των 110 δισ. ευρώ και για την υιοθέτηση μιας πολιτικής πιο ήπιας προσαρμογής ξεκίνησε με πρωτοβουλία του διοικητή του ΔΝΤ κ. Στρος-Καν και όχι με πρωτοβουλία της κυβέρνησης Παπανδρέου, που παραμένει σιωπηλός παρατηρητής των αρνητικών εξελίξεων.
Τον Απρίλιο και το Μάιο η διαπραγμάτευση θα μπορούσε να δώσει θετικά αποτελέσματα για την ελληνική οικονομία, γιατί ενδεχόμενη χρεοκοπία της χώρας θα οδηγούσε στην άμεση αποσταθεροποίηση των γερμανικών και των γαλλικών τραπεζών. Σήμερα έχει δημιουργηθεί ένας μηχανισμός που περνάει σταδιακά το κόστος της ενδεχόμενης ελληνικής αποτυχίας από τις ιδιωτικές τράπεζες και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τους φορολογούμενους πολίτες. Αυτό σημαίνει ότι είναι πολύ πιο δύσκολο να διαπραγματευτεί σήμερα η ελληνική κυβέρνηση αυτά που θα έπρεπε να είχε εξασφαλίσει τον Απρίλιο και το Μάιο του 2010. Η παρέμβαση του υπουργού Δικαιοσύνης κ. Καστανίδη, ο οποίος ζήτησε αμέσως μετά τον α΄ γύρο των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών την αναδιαπραγμάτευση των όρων του μνημονίου, που συνδέεται βέβαια με την αναδιάρθρωση του χρέους του ελληνικού Δημοσίου, αναδεικνύει το αδιέξοδο στο οποίο έχουμε περιέλθει με ευθύνη του κ. Παπανδρέου και ορισμένων συνεργατών του.
Τέλος, στην πολιτική που συμφωνήθηκε υπάρχει ένα τεράστιο κενό σε ό,τι αφορά την ενίσχυση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Η ουσιαστική στασιμότητα των ελληνικών εξαγωγών κατά το πρώτο εννεάμηνο του 2010 και η συνεχιζόμενη διολίσθηση του ελληνικού τουρισμού σε μικρότερο μερίδιο της διεθνούς αγοράς δείχνουν ότι η στρατηγική του μνημονίου είναι αδιέξοδη, με την έννοια ότι δεν επιτρέπει στην Ελλάδα να εμφανιστεί με αξιώσεις στη διεθνή αγορά και να εξασφαλίσει πλεονεκτήματα που θα επιτρέψουν την αποτελεσματική διαχείριση του δημόσιου χρέους.
Εσφαλμένη εφαρμογή
Σαν να μην έφτανε ο προβληματικός χαρακτήρας της πολιτικής του μνημονίου που προσυπέγραψε η κυβέρνηση Παπανδρέου, έχουμε και σοβαρά λάθη στην εφαρμογή της, που πρέπει να αποδοθούν στην έλλειψη κυβερνητικού συντονισμού και στις γνωστές πολιτικές, συνδικαλιστικές παθογένειες του κυβερνητικού χώρου.
Η κυβέρνηση Παπανδρέου απέτυχε παταγωδώς στην πάταξη της φοροδιαφυγής. Δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα της τρόικας να πάνε οι φοροφυγάδες στη φυλακή και κατέληξε σε μια πρόχειρη επικοινωνιακή διαχείριση του ζητήματος. Ο κ. Παπανδρέου και οι συνεργάτες του συνέχισαν το «μεγάλο φαγοπότι» της εξουσίας, προκαλώντας τους πολίτες που έχασαν ήδη σημαντικό μέρος του πραγματικού εισοδήματός τους και πρόκειται να υποστούν μεγαλύτερες θυσίες στη διάρκεια του 2011. Εξακολουθούμε να έχουμε μια σπάταλη κυβέρνηση, ένα πολυτελές Κοινοβούλιο που ειδικεύεται στο νομοθετικό ξέπλυμα των πιο απίθανων σκανδάλων –τελευταίο χαρακτηριστικό παράδειγμα η αμαρτωλή υπόθεση των Ναυπηγείων του Σκαραμαγκά, που μας κόστισε 1,3 δισ. ευρώ από αυτά που δεν έχουμε– μια Τράπεζα της Ελλάδος που ειδικεύεται σε συνταγές λιτότητας διατηρώντας απίστευτα εισοδηματικά και ασφαλιστικά προνόμια για τους εργαζομένους της. Με τις μεθόδους που εφαρμόζει η εξουσία, με την ευρύτερη έννοια του όρου, μεγαλώνει η κρίση αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος και η απόσταση που χωρίζει τους πολίτες από την πολιτική.
Η κυβέρνηση απέτυχε και στη δραστική μείωση των δημόσιων δαπανών, που έχει να κάνει με την αλλαγή του τρόπου λειτουργίας του ευρύτερου δημόσιου τομέα της οικονομίας, του ΕΣΥ, των ασφαλιστικών οργανισμών, των ΟΤΑ. Το σύστημα ΠΑΣΟΚ, που κυριαρχεί εδώ και δεκαετίες σε όλους αυτούς τους τομείς, αποδεικνύεται πολύ ισχυρότερο από την «εξυγιαντική» κυβερνητική φρασεολογία. Οι δημόσιες δαπάνες δεν ελέγχονται, με αποτέλεσμα να προετοιμάζεται το έδαφος για νέα «ισοδύναμου αποτελέσματος» μέτρα, τα οποία θα οδηγήσουν σε νέα, μεγάλη μείωση των μισθών και των συντάξεων. Κάθε φορά που το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης διαπιστώνει ότι πέφτει έξω στην πρόγνωση για την εξέλιξη των εσόδων και των δαπανών του Δημοσίου, «τσεκουρώνει» το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, βυθίζοντας την οικονομία στην ύφεση και κάνοντας ακόμα πιο δύσκολη την ανάκαμψη.
Δύσκολη συνέχεια
Μετά τον β΄ γύρο των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών και τη μάχη εντυπώσεων που θα δοθεί από τα επιτελεία των κομμάτων, οι πολίτες θα προσγειωθούν σε μία εξαιρετικά σκληρή πραγματικότητα. Η τρόικα πιάνει δουλειά και η κυβέρνηση περιορίζεται σε ρόλο μεταφραστή εξαιρετικά σκληρών αποφάσεων. Σε όσα προβλέπονται από το μνημόνιο για το 2011 και το 2012 θα προστεθούν μέτρα για την αντιμετώπιση των αποκλίσεων που καταγράφονται στο δημοσιονομικό έλλειμμα του 2009 και του 2010.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε αυστηρότερους κανόνες για τον υπολογισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος στη χώρα μας από αυτούς που ισχύουν στις περισσότερες χώρες-μέλη της Ε.Ε. Εμφανίζονται στο δημοσιονομικό έλλειμμα νέα μεγέθη, όπως οι ζημιές των ΔΕΚΟ, η επιδότηση των ασφαλιστικών ταμείων του ΟΤΕ και της ΔΕΗ και τα ποσά που σχετίζονται με το εφάπαξ των δημοσίων υπαλλήλων. Με τους νέους κανόνες μεγαλώνει το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2009 και η δημοσιονομική απόσταση που πρέπει να καλύψουμε στο πλαίσιο της αναγκαίας προσαρμογής. Παράλληλα, δημιουργούνται νέες ανοδικές τάσεις για το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2010 και του 2011. Η αναθεώρηση βασικών δημοσιονομικών μεγεθών οδηγεί, σε συνδυασμό με τις αποκλίσεις στην εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2010, σε πρόσθετα μέτρα 5-6 δισ. ευρώ πέρα από τον «τηλεφωνικό κατάλογο» μέτρων που περιέχει το μνημόνιο για το 2011 και το 2012.
Ο κ. Παπανδρέου και οι συνεργάτες του δεν έχουν την ικανότητα και τις κοινωνικές και πολιτικές εφεδρείες για να διαχειριστούν μια τόσο μεγάλη και σύνθετη κρίση. Το πιθανότερο είναι ότι θα οργανώσουν, στη διάρκεια του επόμενου δωδεκάμηνου, την εκλογική αποχώρησή τους από την εξουσία για να μη χρεωθούν την επιδείνωση της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης και την πιθανή κατάρρευση ή χρεοκοπία της ελληνικής οικονομίας. Το ιστορικό προηγούμενο της Αργεντινής, όπου εξαφανίστηκαν πολιτικά όλοι όσοι διαχειρίστηκαν την πρώτη φάση της κρίσης που οδήγησε στη στάση πληρωμών του 2000-2001, ενισχύει τις επιφυλάξεις και τους φόβους του πρωθυπουργού. Στο κάτω κάτω, μπορεί να κατηγορηθεί για πολλά πράγματα, όχι όμως για έλλειψη γνώσεων για τη διεθνή πολιτική. ΝΔ
Οι πρώτες επιτυχίες δεν κρύβουν τα προβλήματα
Η ΝΔ ενίσχυσε, με βάση τα αποτελέσματα του α΄ γύρου των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών, τη συγκριτική της θέση έναντι του ΠΑΣΟΚ. Ο πρόεδρος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Σαμαράς χάραξε μία τολμηρή αντιμνημονιακή στρατηγική και την προώθησε με ιδιαίτερα συστηματικό τρόπο, πρωταγωνιστώντας σε όλες τις σχετικές πρωτοβουλίες.
Η επιτυχία της ΝΔ είναι εντυπωσιακή, εάν την αξιολογήσουμε με βάση τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων μηνών, που την εμφάνιζαν να χάνει συνεχώς δυνάμεις μέσα και έξω από την «πολυκατοικία» της κεντροδεξιάς. Ο κ. Σαμαράς μπόρεσε να σταθεροποιήσει σε χρόνο-ρεκόρ την παράταξή του, να επιβάλει την κυριαρχία του σε ένα κόμμα που χαρακτηρίζεται από οικογενειοκρατία και φατριασμό και να ενισχύσει τη συγκριτική θέση της ΝΔ έναντι του ΠΑΣΟΚ.
Αυτές οι σημαντικές επιτυχίες δεν κρύβουν, ωστόσο, τις μεγάλες αδυναμίες του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο κ. Σαμαράς υποχρεώθηκε σε ένα σωρό εσωκομματικούς συμβιβασμούς για να αποφύγει έναν ιδιόμορφο εμφύλιο την ώρα της εκλογικής αντιπαράθεσης. Οι συμβιβασμοί αυτοί, ιδιαίτερα με το κυβερνητικό παρελθόν της ΝΔ και την ανάμειξη στελεχών και παραγόντων της σε υποθέσεις διαφθοράς, περιορίζουν την πολιτική αξιοπιστία και την πολυσυλλεκτικότητά της.
Οι περιφέρειες της Αττικής και της Κρήτης έχουν χαρακτηριστικά πολιτικής μαύρης τρύπας για τη ΝΔ, γεγονός που αναμένεται να επηρεάσει τις εξελίξεις στο μέλλον. Επιπλέον, η ΝΔ εγκαταλείπεται από παραδοσιακούς ψηφοφόρους της, που προτιμούν να κρατήσουν, σε αυτή τη φάση, αποστάσεις ασφαλείας από τα πολιτικά δρώμενα. Τέλος, η αντιμνημονιακή στρατηγική της ΝΔ εξελίσσεται με έναν τρόπο που μπορεί να δημιουργήσει ιδεολογική και πολιτική σύγχυση, εφόσον πολλοί βουλευτές και στελέχη της εκφράζονται με όρους που παραπέμπουν στο ΚΚΕ ή στο παραδοσιακό ΠΑΣΟΚ.
==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.