ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Ο οικονομολόγος Δ. Καζάκης μιλά στην "Παρέμβαση"

O Δημήτρης Καζάκης είναι οικονομολόγος-αναλυτής με επαγγελματική διαδρομή σε επιχειρήσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Αρθρογραφεί σε τακτική βάση στην εφημερίδα Ποντίκι, στο περιοδικό Hellenic Nexus και στην ιστοσελίδα inprecor.gr. Έχει επίσης καίριο ρόλο στη συγκρότηση της πρωτοβουλίας Σεισάχθεια. "Η πρωτοβουλία για την συγκρότηση μετώπου για τη σωτηρία του λαού και την αναγέννηση της χώρας με την επωνυμία Σεισάχθεια, ιδρύθηκε στις 17 Οκτωβρίου του 2010 μέσα από μια σύσκεψη ανεξάρτητων κινήσεων, επιτροπών και αγωνιστών στον κινηματογράφο Ααβόρα. Αντικείμενο αυτής της συνάντησης ήταν η ανταλλαγή απόψεων και πληροφοριών και ο συντονισμός σε πανελλαδική κλίμακα δραστηριοτήτων και τοπικών κινήσεων και πρωτοβουλιών με κύριο άξονα τη μη αναγνώριση του χρέους και την άρνηση πληρωμής του στους δανειστές εδώ και τώρα, ώστε να σταματήσει ο φόρος αίματος τον οποίο καταβάλλουν η χώρα και ο λαός στους διεθνείς τοκογλύφους και κερδοσκόπους.

Η πάλη για τη μη αναγνώριση του χρέους συνδέεται με την πάλη για:

- Την έξοδο από τη ζώνη του ευρώ και την υιοθέτηση εθνικού νομίσματος,

- Την εθνικοποίηση των μεγάλων τραπεζών με στόχο τον έλεγχο της οικονομίας και της κίνησης των κεφαλαίων,

- Την ανάδειξη του κράτους σε βασικό μοχλό της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης,

- Την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας που θα στηρίζεται στις ανάγκες και στο εισόδημα των εργαζομένων,

- Την απαλλαγή της χώρας από τα δεσμά που της έχουν επιβληθεί. ...

Στην βάση αυτή συγκροτήθηκε η πρωτοβουλία Σεισάχθεια που έχει σαν βασικό στόχο να συμβάλει στο μέτρο των δυνάμεών της στη δημιουργία ενός Παλλαϊκού Μετώπου στην βάση των παραπάνω αιτημάτων. Στην προσπάθεια αυτή η Σεισάχθεια βοηθά στη συγκρότηση τοπικών επιτροπών σε χώρους εργασίας και κατοικίας με σκοπό την προώθηση και την πάλη πάνω στη βάση των κεντρικών διεκδικήσεων της πρωτοβουλίας. Μέχρι σήμερα έχουν συγκροτηθεί 12 τέτοιες επιτροπές σε περιοχές της Αθήνας και πάνω από 20 σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. Κάθε επιτροπή είναι πλήρως αυτοκέφαλη και έχει ως βασικό καθήκον την πολύ πλατιά ενημέρωση και την οργάνωση όλων για τις μικρές και μεγάλες μάχες που έχουμε όλοι μπροστά μας μέχρι την ανατροπή του σύγχρονου καθεστώτος κατοχής. Στην πρωτοβουλία και τις τοπικές επιτροπές εντάσσεται ελεύθερα όποιος θέλει, ανεξάρτητα ιδεολογικών και πολιτικών αντιλήψεων. Με άλλα λόγια η πρωτοβουλία διέπεται από καθαρώς ΕΑΜικά χαρακτηριστικά και υπερβαίνει τους ιδεολογικούς διαχωρισμούς δεξιάς-αριστεράς, θέτοντας τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στους σύγχρονους δωσίλογους και τους συνεργούς τους σε δεξιά και αριστερά, από τη μια και από την άλλη, στις δυνάμεις που μάχονται στ’ αλήθεια και στην πράξη για την ανατροπή του καθεστώτος κατοχής. Κάτι που δεν μπορεί να γίνει μόνο την καταγγελία του υπάρχοντος χωρίς να συνοδευτεί από τα συγκεκριμένα αιτήματα τα οποία συγκροτούν την πρωτοβουλία. Με αυτή την έννοια η πρωτοβουλία δέχεται στους κόλπους της τους πάντες με μόνο μία προαπαίτηση: την συνειδητή στράτευση στους βασικού στόχους της, χωρίς να χρειάζεται πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων, ή δήλωση αποκήρυξης της αλλοτινής τους διαδρομής."

Ακολουθεί, το κείμενο της συνέντευξης:

•        "Παρέμβαση":  Κύριε Καζάκη,  η κρίση στην Ευρώπη εμφανίζεται ως κρίση χρέους των κρατών της Ευρώπης. Η παροχή νέων δανείων λύνει ή παρατείνει το πρόβλημα με μεταφορά στις επόμενες γενιές;

Δ. Καζάκης: Η κρίση χρέους των κρατών της Ε.Ε. και ιδιαίτερα της ευρωζώνης δεν είναι προϊόν μιας κακής δημοσιονομικής πολιτικής. Ούτε προϊόν των κρατικών ελλειμμάτων. Μην ξεχνάμε ότι την τελευταία δεκαετία, την δεκαετία του ευρώ, είχε αναχθεί σε θρησκευτικό πιστεύω ο σχεδόν ισοσκελισμένος προϋπολογισμός, ο χαμηλός πληθωρισμός και ο αντίστοιχα χαμηλός δανεισμός. Τίποτε από όλα αυτά δεν επιτεύχθηκε, γιατί; Διότι η οικονομία δεν υπακούει σε άνωθεν διαταγές και υποδείξεις, ούτε μπορούν όλες οι εθνικές οικονομίες να μπουν στο ίδιο καλούπι πολιτικής. Όσο περισσότερο επιχειρούσαν αυτά τα χρόνια να φορέσουν με τη βία ένα κοινό νόμισμα και μια ενιαία πολιτική σε όλα τα κράτη, τόσο περισσότερο η οικονομία εξεγειρόταν διογκώνοντας τα ελλείμματα στην παραγωγή, στο ισοζύγιο, στο κράτος. Κι όσο περισσότερο γινόταν αυτό, τόσο η Γερμανία αξιοποιούσε το τεράστιο παραγωγικό δυναμικό της για να προσαρτήσει την εσωτερική αγορά των κρατών-μελών και άλλο τόσο οι τράπεζες κερδοσκοπούσαν πουλώντας δάνεια σε ιδιώτες και κράτη για να καλυφθούν οι αυξανόμενες τρύπες σε οικονομίες και προϋπολογισμούς. Έτσι φτάσαμε σήμερα στο σημείο να έχουμε μια Γερμανία με εμπορικά πλεονάσματα που αντιστοιχούν – λίγο ως πολύ – στα τεράστια εξωτερικά ελλείμματα σχεδόν όλων των άλλων οικονομιών της ευρωζώνης, αλλά και τράπεζες με κυριολεκτικά τερατώδες μέγεθος. Σήμερα οι τράπεζες στην ευρωζώνη έχουν ενεργητικά 3 με 4 φορές μεγαλύτερα από το συνολικό ΑΕΠ όλων των κρατών-μελών. Οι τράπεζες και όχι τα κράτη είναι σήμερα ο συλλογικός εκφραστής της οικονομίας της ευρωζώνης. Βασικός μοχλός της υπερδιόγκωσης των τραπεζών ήταν το κοινό νόμισμα και η ελευθερία κίνησης του κεφαλαίου που επέτρεψε σ’ αυτές να συγκεντρώσουν στα ταμεία τους την ρευστότητα ολόκληρης της ευρωζώνης και να την αποδώσουν πίσω στην οικονομία με την μορφή δανείων. Όμως, για να μπορούν οι πολύ μεγάλες Γερμανικές και άλλες επιχειρήσεις, όπως και κυρίως οι τράπεζες να αναπτύσσονται, πρέπει το σύνολο των κρατών και των ιδιωτών να βυθίζεται στα ελλείμματα και στα χρέη. Αυτό το «μοντέλο» πνέει σήμερα τα λοίσθια και αποτελεί το βασικό υπόστρωμα της κρίσης χρέους που βιώνει η ευρωζώνη.

• "Παρέμβαση": Πώς επιχειρούν τα όργανα της ευρωζώνης και της ΕΕ να αντιμετωπίσουν αυτή την κρίση;

Δ. Καζάκης: Ακολουθώντας την πεπατημένη. Από την αρχή της κρίσης διαπίστωσαν ότι πάνω από το 50% των ενεργητικών των μεγάλων ιδιωτικών τραπεζών της ευρωζώνης, σχεδόν 17 τρις ευρώ, είναι χαρτιά χωρίς αξία, χωρίς αντίκρισμα στην αγορά και δάνεια που δεν μπορούσαν πια να εξυπηρετηθούν. Το κόστος αυτής της χασούρας έπρεπε να φορτωθεί στα κράτη και διαμέσου αυτών στους λαούς της ευρωζώνης. Αυτό και γίνεται σήμερα με τις πολιτικές λιτότητας. Όμως δεν τους αρκεί αυτό. Για να γίνουν επενδύσεις, να επανεκκινήσει η οικονομία, χρειάζεται οι τράπεζες να αρχίσουν ξανά να δανείζουν. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να υπάρξουν κράτη και ιδιώτες που μπορούν να δανειστούν χωρίς να κινδυνεύουν να χρεοκοπήσουν. Κι εδώ βρίσκεται το αδιέξοδο. Όσο περισσότερα μέτρα άγριας λιτότητας και περικοπών παίρνουν τόσο περισσότερο οι χώρες βυθίζονται σε μια χρόνια ύφεση, που από τα πράγματα σημαίνει μεγαλύτερα ελλείμματα στην παραγωγή και την οικονομία. Άρα μεγαλύτερες ανάγκες δανεισμού από κράτη και οικονομίες που βρίσκονται ήδη στο χείλος της χρεοκοπίας. Για να βγουν από τον φαύλο κύκλο επιχειρούν τώρα να δυναμώσουν τον από τα πάνω διοικητικό έλεγχο της οικονομίας. Κι έτσι εκεί που το παλιό Σύμφωνο Σταθερότητας όχι μόνο απέτυχε, αλλά λειτούργησε και ως καταλύτης της κρίσης, τώρα επιχειρούν να προωθήσουν την «οικονομική διακυβέρνηση», δηλαδή την ακόμη πιο αυστηρή, ανελαστική επιβολή των ίδιων πολιτικών που δημιούργησαν το αδιέξοδο. Έτσι φτάσανε στο σημείο να ζητάνε την τιμωρούν με εξοντωτικές ποινές και ρήτρες όποιου κράτους τολμά να συντάξει το δικό του προϋπολογισμό χωρίς να ενσωματώνει τις υποδείξεις των οργάνων της ζώνης. Η ίδια η δημοσιονομική κυριαρχία των κρατών-μελών καταργείται σε όλα τα επίπεδα. Είναι ποτέ δυνατό μια τέτοια λύση να έχει καλό αποτέλεσμα για τις οικονομίες και τους λαούς, ιδίως των πιο αδύναμων χωρών της ευρωζώνης;

• "Παρέμβαση": Γιατί μέχρι τώρα δεν έχουμε δει ένα μηχανισμό πανευρωπαϊκής λύσης που θα προστατεύει τα κράτη – μέλη από την «κερδοσκοπία» των αγορών αλλά και θα δημιουργεί το πλαίσιο για την ανάπτυξη;

Δ. Καζάκης: Γιατί γνωρίζουν πολύ καλά ότι αυτός ο μηχανισμός «πανευρωπαϊκής λύσης» θα περιπλέξει ακόμη περισσότερο τα πράγματα. Θα κάνει ακόμη πιο δύσκολη, έως ακατόρθωτη την ανάκαμψη ακόμη και των ισχυρών οικονομιών της ευρωζώνης, ενώ θα απειλεί να τις συμπαρασύρει στον όλεθρο της χρεοκοπίας. Ο μηχανισμός αυτός ήταν και παραμένει απαίτηση πρώτα και κύρια των πιο κερδοσκοπικών της αγοράς. Κι αυτό για έναν πολύ απλό λόγο. Σε ένα περιβάλλον εξαιρετικής αστάθειας και υψηλού ρίσκου για έναν επενδυτή στην αγορά ομολόγων, τι θα αποζητούσε αυτός με όλο του το είναι; Να έρθουν οι πιο μεγάλες οικονομίες και τα πιο ισχυρά κράτη να εγγυηθούν ακόμη και τις πιο επικίνδυνες τοποθετήσεις τους σε χαρτιά σαν της Ελλάδας και των άλλων χωρών υπό χρεοκοπία. Πώς μπορεί να το κατορθώσει αυτό; Με το να δημιουργηθεί ένας πανευρωπαϊκός μηχανισμός διαχείρισης πτωχεύσεων. Αν παρατηρήσουμε τις κινήσεις της αγοράς όλο αυτό το διάστημα, θα διαπιστώσουμε ότι πιέζει διαρκώς προς αυτή την κατεύθυνση εκτινάσσοντας τα επιτόκια και τα spread κάθε φορά που οι ηγέτες της ευρωζώνης δεν προχωρούν αρκετά γρήγορα στη δημιουργία αυτού του μηχανισμού. Για παράδειγμα, από τις αρχές του 2010, ίσως και νωρίτερα, πολλοί γνωστοί κερδοσκόποι των αγορών, όπως είναι ο Τζόρτζ Σόρος είχαν τοποθετηθεί υπέρ του ευρωομολόγου. Τότε για τις αρχές της ευρωζώνης, ειδικά για τη Γερμανία και τη Γαλλία, ήταν κάτι το ανήκουστο. Σήμερα, μετά από αφόρητες πιέσεις των αγορών, συζητούν τις λεπτομέρειες έκδοσής του. Κι ο λόγος είναι απλός: Η έκδοση κοινού ομολόγου για όλες τις χώρες της ευρωζώνης είναι η πραγματοποίηση της πιο τρελής φαντασίωσης των πιο κερδοσκοπικών κύκλων της διεθνούς αγοράς. Είναι κάτι στο οποίο έχουν επενδύσει από την αρχή της κρίσης.

Πρώτα και κύρια γιατί μ’ αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζουν τα κεφάλαια που έχουν τοποθετήσει ακόμη και στα κρατικά ομόλογα χρέους εκείνων των χωρών που απειλούνται άμεσα με πτώχευση, όπως π.χ. είναι η Ελλάδα.

Δεύτερο, τους δίνεται η ευκαιρία να ανοιχτούν με ασφάλεια στην αγορά ομολόγων της ευρωζώνης και να μετατρέψουν τη «διάσωση» των υπό πτώχευση χωρών σε τεράστια ευκαιρία για εκ του ασφαλούς κερδοσκοπία.

Τρίτο, μπορούν να κερδοσκοπήσουν με επιτόκια υψηλότερα από αυτά που δανείζεται σήμερα η Γερμανία, η οποία μαζί με τη Γαλλία εκδίδουν τον μεγαλύτερο όγκο ομολόγων στην ευρωζώνη.

Τέταρτο, με το ευρωομόλογο αποκτούν όλα τα πλεονεκτήματα που έχει κάθε τυπικός δανειστής. Δεν θα έχουν πια να κάνουν απευθείας με κράτη, τα οποία προστατεύονται έναντι των δανειστών τους με ασυλία λόγω άσκησης εθνικής κυριαρχίας. Δεν χρειάζεται ούτε καν να μπλέξουν με τις εθνικές νομοθεσίες. Χάρις στα υπερεθνικά και υπερκρατικά όργανα της ευρωζώνης οι δανειστές μπορούν να αισθάνονται σίγουροι ότι κανένα κράτος δεν μπορεί να τους σηκώσει κεφάλι. Είναι στο απόλυτο έλεός τους.

Γι’ αυτό και προσωπικά που κάνει ιδιαίτερη εντύπωση που υπάρχουν σήμερα αριστερές, προοδευτικές και γενικά αντιμνημονιακές δυνάμεις, οι οποίες χειροκροτούν το ευρωομόλογο και τον πανευρωπαϊκό μηχανισμό. Αν δεν συμβαίνει κάτι άλλο πολύ βρόμικο, σίγουρα έχουν χάσει τα μυαλά τους μέσα στα ιδεολογήματα περί «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης».

Άλλωστε θα πρέπει να έχουμε καθαρό ότι αυτό που συμβαίνει στην ευρωζώνη δεν οφείλεται σε επιδρομή κερδοσκόπων της αγοράς. Οι κερδοσκόποι είναι σαν τις ύαινες. Ορμούν εκεί όπου υπάρχει ήδη κουφάρι. Και το κουφάρι της ευρωζώνης δημιουργήθηκε από το κοινό νόμισμα και τις κοινές πολιτικές που διόγκωσαν σε βαθμό απίστευτου παρασιτισμού τις τράπεζες και γενικά τις αγορές κεφαλαίου. Κι επειδή, όπως έχουν ορθά επισημάνει πολλοί αναλυτές διεθνώς, η κρίση αυτή έχει πολλά κοινά με την κρίση του 1929, τότε η μόνη λύση είναι να κάνουμε ότι έκαναν και τότε: εγκατέλειψαν τις λογικές του κοινού παγκόσμιου χρήματος (τον χρυσό κανόνα) και εθνικοποίησαν τις πολιτικές αντιμετώπισης της κρίσης. Τότε το έκαναν κάτω από το βάρος των απανωτών χρεοκοπιών και της ανόδου των εργατικών και λαϊκών αγώνων. Μόνο με την επαναφορά του πεδίου αναφοράς πρωταρχικά στο επίπεδο της εθνικής οικονομίας υπάρχει η δυνατότητα να αντιμετωπιστεί και η σημερινή κρίση, ιδίως προς όφελος των λαών και των εργαζομένων.

• "Παρέμβαση":       Η ΕΕ στην ουσία είναι μια οικονομικού τύπου ένωση. Οι εξελίξεις που σχετίζονται με την κρίση, μπορούν να θεωρηθούν ως η αρχή εμφάνισης φυγόκεντρων τάσεων ή μήπως θα ενισχύσουν την αποφασιστική αρμοδιότητα του ευρωπαϊκού κέντρου;

Δ. Καζάκης: Κανείς δεν γνωρίζει με ακρίβεια τι θα συμβεί. Το σίγουρο είναι ότι η ευρωζώνη, αλλά και η Ε.Ε. όπως την έχουμε γνωρίσει θα πάψει να υπάρχει. Επίσημα λένε ότι θέλουν να πάνε σε μια ακόμη πιο σφικτή οικονομική και πολιτική ένωση, που θεωρούν ως απάντηση και στην κρίση. Η αλήθεια είναι ότι αυτή η προσπάθεια όσο προωθείται, τόσο περισσότερο θα γενικεύει τις καταστάσεις χρεοκοπίας, ακόμη και στις πιο ισχυρές οικονομίες, τόσο περισσότερο θα βαθαίνει τις διαδικασίες της κρίσης. Είναι τυχαίο που η Πορτογαλία, το «οικονομικό θαύμα» των πρώτων χρόνων της ευρωζώνης, έχει μπει από το 2004 σε μια χρόνια ύφεση από την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει μέχρι σήμερα; Είναι τυχαίο που όσο πιο αυστηρές γίνονται οι πολιτικές που εφαρμόζονται τόσο πιο κοντά φέρνουν αυτή τη χώρα στο χείλος της επίσημης πτώχευσης; Σε κάθε περίπτωση οι οικονομικές ενώσεις λειτουργούν ως «διαπασών» της κρίσης. Έτσι ήταν πάντα, έτσι είναι και σήμερα.

• "Παρέμβαση": Πόσο πιθανή είναι μια διάσπαση του Ευρώ σε δύο ζώνες;

Δ. Καζάκης: Όλα δείχνουν ότι ένα πολύ σοβαρό ενδεχόμενο. Γίνεται ήδη πολύ έντονη συζήτηση για την υιοθέτηση κάποιου συστήματος παράλληλων νομισμάτων στην ευρωζώνη. Σ’ αυτήν την κατεύθυνση πιέζει και το ΔΝΤ. Τι σημαίνει αυτό; Ό,τι οι πιο αδύναμες και υπό καθεστώς χρεοκοπίας χώρες θα αναγκαστούν να υιοθετήσουν ένα δικό τους ξεχωριστό μαλακό ευρώ, το οποίο μπορεί να υποτιμά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έναντι του σκληρού ευρώ που θα συνεχίσουν να έχουν οι ισχυροί εταίροι. Με αυτόν τον τρόπο οι κεντρικές αρχές της ζώνης θα αποκτήσουν την ευχέρεια να εκδώσουν επιπλέον νόμισμα, που σήμερα απαγορεύεται, και να διοχετεύσουν τις πληθωριστικές πιέσεις στην περιφέρεια χωρίς να θιγεί ο «σκληρός πυρήνας». Όπως καταλαβαίνει κανείς, με τον τρόπο αυτό το μαλακό ευρώ θα λειτουργήσει ως κατοχικό νόμισμα για όποια οικονομία το υιοθετήσει. Κατά τη γνώμη μου η υιοθέτηση του ευρωομολόγου, αλλά και του πανευρωπαϊκού μηχανισμού, θα κάνει αναπότρεπτη την μετάβαση σε κάποιου είδους τέτοιο σύστημα παράλληλων νομισμάτων εντός της ευρωζώνης. Και φυσικά οι πρώτοι υποψήφιοι της εφαρμογής θα είμαστε εμείς.

Από κει και πέρα, μέσα στην κρίση διαφαίνονται τα σημάδια δημιουργίας δυο ζωνών επιρροής μέσα στην Ε.Ε. Από τη μια, η ζώνη επιρροής των ΗΠΑ, όπου προσφάτως εντάχθηκε και η Γαλλία, με βασικό στόχο την μετεξέλιξη της Ε.Ε. και του ευρώ σε μια ζώνη ευρωατλαντικού χώρου, η οποία θα είναι συνδεδεμένη με την NAFTA και την Κίνα. Από την άλλη, η ζώνη επιρροής της Γερμανίας, η οποία αναπτύσσει μια δική της ξεχωριστή στρατηγική που κοιτά κυρίως προς την Μεσευρώπη, δηλαδή την Κεντρική Ευρώπη και τη Ρωσία. Στα πλαίσια αυτής της στρατηγικής γίνεται πολύ έντονη συζήτηση στα Γερμανικά επιτελεία της για το ενδεχόμενο της δημιουργίας μιας ιδιαίτερης, στενής οικονομικής ζώνης γύρω από την Γερμανία, όπου το δικό της νόμισμα (ευρώ ή άλλο) θα είναι κοινό. Σ’ αυτή την πορεία θεωρούν ότι μπορεί να ακολουθήσουν τη Γερμανία χώρες όπως η Ολλανδία, η Αυστρία, η Τσεχία, η Πολωνία, η Δανία και κάποιες ακόμη, που θεωρούνται όμορες οικονομίες και εύκολα προσαρτήσιμες στη Γερμανική οικονομία. Όλα αυτά βέβαια είναι σχεδιασμοί χωρίς τον ξενοδόχο. Κι ο ξενοδόχος είναι αφενός η πρωτοφανής κρίση και φυσικά οι λαοί που δεν έχουν πει ακόμη το λόγο τους.

• "Παρέμβαση":  Πως κρίνετε τους μέχρι σήμερα χειρισμούς της κρίσης από την κυβέρνηση με οικονομικούς όρους; Πολλοί αναλυτές δεν βρίσκουν λύση στο πρόβλημα συσσώρευσης χρέους και ανύπαρκτης ή αναιμικής ανάπτυξης. Υπάρχει τελικά ρεαλιστική πολιτική πρόταση ανάπτυξης από την ελληνική κυβέρνηση;

Δ. Καζάκης: Καταρχάς η κυβέρνηση, ετούτη και η προηγούμενη, όταν αντιλήφθηκαν ότι βρίσκονται μπροστά στο ενδεχόμενο της επίσημης πτώχευσης, είχαν να επιλέξουν: Τα συμφέροντα των δανειστών, ή τα συμφέροντα του λαού και της χώρας; Επέλεξαν τα πρώτα και έκτοτε ότι κάνουν είναι με πρωταρχικό γνώμονα τα συμφέροντα των δανειστών. Θυσιάζοντας δίχως δεύτερη σκέψη τα συμφέροντα και τα δικαιώματα του εργαζόμενου λαού αυτής της χώρας. Κι έτσι εκεί που μας παραμύθιαζαν για «οικονομικά θαύματα» και για «ισχυρές Ελλάδες», σήμερα μας μιλούν για μια ψωροκώσταινα σε τέτοια κατάντια που δεν μπορεί να θέσει ούτε κόκκινες γραμμές, ούτε καν να υπερασπιστεί την τυπική κυριαρχία της έναντι των δανειστών της.

Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι αν ήθελε η κυβέρνηση θα μπορούσε να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του χρέους και μάλιστα με «κούρεμα» ήδη από τον Οκτώβριο του 2009. Δεν υπήρχε κανένα θεσμικό εμπόδιο στο να το κάνει. Κατά τη γνώμη μας δεν θα έλυνε το πρόβλημα, αλλά τουλάχιστον θα απέτρεπε το ΔΝΤ και το καθεστώς της τρόικας. Άλλωστε την αναδιάρθρωση την συζητά σήμερα με την τρόικα και μάλιστα φαίνεται διατεθειμένη να δεχτεί την επιμήκυνση του χρέους, η οποία σύμφωνα με τον κ. Πάγκαλο είναι μια πιο ήπια λύση. Πιο ήπια για ποιον; Για τον πιστωτή ή για τον οφειλέτη; Όπως γνωρίζει όποιος έχει δανειστεί από τράπεζα, η επιμήκυνση της αποπληρωμής ενός χρέους είναι πιο ήπια λύση για τον δανειστή και η πιο επώδυνη αναδιάρθρωση που μπορεί να υποστεί ο οφειλέτης. Γιατί λοιπόν η κυβέρνηση συζητά σήμερα την επιμήκυνση, αλλά δεν την συζητούσε πριν την επιβολή του μνημονίου και της δανειακής σύμβασης;

Ο λόγος είναι απλός. Οι τράπεζες, οι δανειστές, το ΔΝΤ, η ΕΕ και η ΕΚΤ θέλησαν να επιβάλουν για πρώτη φορά ένα επίσημο θεσμοθετημένο καθεστώς πεονίας, όπου ένας ολόκληρος λαός υποθηκεύεται προκειμένου να πληρωθεί ένα χρέος το οποίο είναι αδύνατο να εξυπηρετηθεί κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Κι αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά, ανατρέποντας κάθε αρχή τυπικής ισοτιμίας και δημοκρατίας στις διεθνείς σχέσεις. Γι’ αυτό και η δανειακή σύμβαση που υπέγραψε η κυβέρνηση δεν έχει ιστορικό προηγούμενο, όταν καν στην εποχή της αποικιοκρατίας.

Το μνημόνιο εξασφαλίζει ότι η Ελλάδα θα βιώνει τον θανατηφόρο συνδυασμό χρεοκοπίας και χρόνιας ύφεσης για πολλά-πολλά χρόνια. Ο μόνος ρεαλιστικός τρόπος να απαντήσει κανείς σ’ αυτό το αδιέξοδο είναι μόνο ένας: να ανακτήσει η χώρα τα μέσα και τα εργαλεία πολιτικής, που έχασε λόγω ένταξης στο ευρώ, ώστε να έχει μια πιθανότητα παραγωγικής ανασυγκρότησης της οικονομίας της. Αφού βέβαια απαλλαγεί μια και καλή από την μέγγενη του δημόσιου χρέους.

• "Παρέμβαση": Υπάρχει «αριστερή» πρόταση για την Ευρωπαϊκή κρίση, πέρα από κλισέ και ιδεολογήματα που πολλές φορές είναι όχι μόνο αντιφατικά αλλά και ανεφάρμοστα;

Δ. Καζάκης: Πριν από χρόνια όταν όλοι, σε δεξιά και αριστερά, είχαν αποσβολωθεί από την παγκοσμιοποίηση και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, όσοι ειδικοί δεν είχαν ακόμη χάσει τα μυαλά τους, ή δεν είχαν πουληθεί ψυχή τε και σώματι, έγραφαν το 2000 τα εξής προφητικά: «Η εξαφάνιση, προς το συμφέρον των επικυρίαρχων κρατών, της άμιλλας των ελεύθερων και ανεξάρτητων κρατών του κάθε κυρίαρχου λαού,… θέτει αμέσως σε κίνδυνο ολόκληρη την κατά 15 φορές άνοδο των πραγματικών μισθών που έχει σημειωθεί από την εποχή της γέννησης της ανταγωνιστικής διεθνούς αγοράς εργασίας στη δεκαετία του 1820. Ο μόνος οφθαλμοφανής τρόπος να αποτραπεί αυτή η αναμενόμενη σε παγκόσμιο επίπεδο επιστροφή σε επίπεδα μισθών εξαθλίωσης και πεονίας χρέους είναι με συνταγματικό τρόπο να μην επιτραπεί στις επικυρίαρχες χώρες να καθορίσουν τις εσωτερικές οικονομικές πολιτικές των άλλων χωρών. Μόνο κάτω από μια τέτοια θεσμοθετημένη δέσμευση μπορούμε να διατηρήσουμε μια ελεύθερη και ανεξάρτητη διεθνή άμιλλα ανάμεσα στους λαούς και έτσι να αποφύγουμε την μόνιμη μαζική καταπίεση που είναι σίγουρο ότι θα προκύψει από την αναδυόμενη παγκόσμια αυτοκρατορία.» Οι ειδικοί αυτοί ήταν αρκετά δημοκράτες για να γνωρίζουν αυτό που ισχύει από την εποχή της Μεγάλης Γαλλικής Επανάστασης: Για να εξασφαλιστεί η διεθνής ειρήνη, πρέπει πριν απ’ όλα να παραμεριστούν όλες οι εθνικές τριβές που μπορεί να υπάρχουν. Κι αυτό μπορεί να γίνει μόνο όταν κάθε λαός πρέπει να είναι ανεξάρτητος και αφεντικό στο δικό του σπίτι. Με την ΕΕ δεν υπάρχει ούτε η ελάχιστη πιθανότητα μιας τέτοιας προοπτικής, μιας και έχει θεμελιωθεί στην κατάλυση της κυριαρχίας των λαών. Κι επομένως δεν μπορεί να υπάρξει κανενός είδους προοδευτική, δημοκρατική λύση στην κρίση της, εκτός από τη διάλυσή της υπέρ της ανεξαρτησίας και της κυριαρχίας των λαών που είναι φυλακισμένοι στο εσωτερικό της. Αν αριστερή πρόταση σημαίνει πρώτα και κύρια διεκδίκηση της δημοκρατίας για το λαό και υπεράσπιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, τότε είναι σίγουρο ότι αριστερή πρόταση σε επίπεδο ΕΕ δεν μπορεί να υπάρξει. Αν αριστερή πρόταση εννοούν κάποιοι την ενσωμάτωση στον κοσμοπολιτισμό των αγορών, των κερδοσκόπων, του κεφαλαίου και των τραπεζών που πασχίζουν να επιβάλουν καθεστώς ανοιχτών συνόρων ώστε με τεράστια ευκολία να εκμεταλλεύονται, να διαλύουν και να εκποιούν λαούς και χώρες, τότε αυτή κατά τη γνώμη μου δεν είναι αριστερή πρόταση. Έστω κι αν οι φορείς της επικαλούνται ποικίλα αντικαπιταλιστικά, λαθραία ταξικά και διεθνιστικά συνθήματα. Ο διεθνισμός των ανοιχτών συνόρων ήταν πάντα και παραμένει μια συγκαλυμμένη απολογητική υπέρ του ιμπεριαλιστικού ζυγού.

"Παρέμβαση": Τι σημαίνει πραγματικά η επιμήκυνση του χρέους για τη χώρα μας; Γιατί πανηγυρίζουν κυβερνητικοί παράγοντες και φιλοκυβερνητικά μέσα για ένα τέτοιο ενδεχόμενο;

Δ. Καζάκης: Όταν βλέπετε να πανηγυρίζουν κυβέρνηση και επίσημη προπαγάνδα να ξέρετε ότι κάτι πολύ άσχημο ετοιμάζουν για τους εργαζόμενους, το λαό και τη χώρα. Επιμήκυνση είναι η διαδικασία με την οποία ο δανειστής συμφωνεί να σου επιμηκύνει το χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής του δανείου σου. Κι αυτό γιατί το κάνει; Μια για έναν και μόνο λόγο: γιατί δεν μπορείς να πληρώσεις το δάνειό σου μέσα στο αρχικό χρονοδιάγραμμα. Αυτό συμβαίνει και με την Ελλάδα. Θα ρωτήσει κανείς: μα γιατί τώρα; Γιατί συζητάνε για νέο χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής 8 μόλις μήνες μετά το μνημόνιο; Δεν ήξεραν από την αρχή ότι το αρχικό χρονοδιάγραμμα δεν βγαίνει; Το ήξεραν πάρα πολύ καλά. Απλά πρώτη προτεραιότητα τότε ήταν να επιβληθεί το μνημόνιο και η δανειακή χωρίς πολύ σοβαρές κοινωνικές αντιδράσεις. ‘Άλλο να λες για τρία χρόνια σκληρής λιτότητας με 2 χρόνια αποπληρωμή του δανείου των 110 δις ευρώ και άλλο να μιλάς από την αρχή για 11 συναπτά έτη κηδεμονίας και μνημονίου, όπως συζητάνε τώρα. Επιπλέον η επιμήκυνση θα προσθέσει μεγαλύτερα κόστη στην αποπληρωμή του δανείου. Έτσι αν υποθέσουμε ότι πάρουμε και τα 110 δις ευρώ του δανείου προβλεπόταν αρχικά να πληρώσουμε γύρω στα 127 δις ευρώ. Με την επιμήκυνση που συζητούν τώρα, ακόμη κι αν κρατήσουν ίδιο το μέσο επιτόκιο, θα μας κοστίσει το λιγότερο 170 δις ευρώ. Κι αυτό χωρίς να υπολογίσουμε τις τυχόν εμπράγματες εγγυήσεις που είναι πολύ πιθανόν να συνοδεύσουν την επιμήκυνση του χρέους. Παράλληλα με την επιμήκυνση του δανείου της τρόικας, εξετάζεται και η δυνατότητα επιμήκυνσης και του συνολικού χρέους της χώρας με αντικατάσταση των κρατικών ομολόγων που λήγουν μέσα στα επόμενα δυο με τρία χρόνια, με ευρωομόλογα έκδοσης ΕΚΤ ή Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Στήριξης. Κι αυτή η επιμήκυνση θα έχει τα ίδια αποτελέσματα. Μόνο που αυτή τη φορά δεν θα έχουμε λόγο σαν χώρα ούτε καν για την έκδοση των ομολόγων. Όλα θα αποφασίζονται σε κεντρικό επίπεδο. Εμείς θα καλούμαστε μόνο να πληρώνουμε είτε με τη δουλειά και το εισόδημα των λαϊκών στρωμάτων, είτε με την εκποίηση της περιουσίας του κράτους και του πλούτου της χώρας.

• "Παρέμβαση": Τι επιπτώσεις θα έχει μια πιθανή χρεοκοπία ή αναδιάρθρωση του χρέους για τους πολίτες - δανειολήπτες;

Δ. Καζάκης: Η περίοδος της αναδιάρθρωσης συνοδεύεται από μερική ή ολική παύση πληρωμών του δημοσίου προς το εσωτερικό, κυρίως σε μισθούς, συντάξεις, προμήθειες, κοκ, από προληπτικό κλείσιμο των τραπεζών ώστε να αποφευχθούν οι μαζικές αναλήψεις μετρητών, από δεσμεύσεις στην χρηματική κυκλοφορία και τις καταθέσεις. Αυτό δεν είναι εικασία. Είναι κάτι που έχει συμβεί επανειλημμένα σε όλες τις χώρες που προχώρησαν σε αναδιάρθρωση του χρέους υπό το ΔΝΤ. Ο αστάθμητος παράγοντας είναι το γεγονός ότι η χώρα βρίσκεται σιδηροδέσμια εντός του ευρώ και υπό τη συγκεκριμένη δανειακή σύμβαση. Αυτό δεν επιτρέπει να προβλέψει κανείς τις μορφές και τους τρόπους που επιβληθούν αυτές οι καταστάσεις. Ειδικά οι ιδιώτες δανειολήπτες επειδή θα αντιμετωπίσουν το μεγαλύτερο πρόβλημα από όλους, μιας και τα δάνειά τους θα συνεχίσουν να τρέχουν, το πιθανότερο είναι να υπάρξει μια ρύθμιση των δόσεών τους έτσι ώστε να επιμηκυνθεί και γι’ αυτούς η εξυπηρέτηση του χρέους προς τις τράπεζες. Για πόσο, κανείς δεν μπορεί να πει.

• "Παρέμβαση": Γνωρίζουμε όλοι ότι το οικονομικό πρόβλημα είναι υπαρκτό. Τι έπρεπε να κάνει η κυβέρνηση όταν εξελέγη; Έπρεπε να δανειστεί από άλλες πηγές ή ακόμα ακόμα να αρνηθεί το χρέος; Είναι ρεαλιστικό το τελευταίο και τι επίπτωση θα είχε μια τέτοια κίνηση εκ μέρους της χώρας μας;

Δ. Καζάκης: Έχω αναφερθεί στο τι θα μπορούσε να είχε κάνει η κυβέρνηση. Το να αρνηθεί να πληρώσει το χρέος, αν και άκρως επιθυμητό, δεν θα μπορούσε να το κάνει αυτή η κυβέρνηση. Κι αυτό γιατί θα προϋπέθετε ότι θα έβγαινε ανοιχτά και θα έλεγε την αλήθεια στον λαό και θα ζητούσε τη συνδρομή του, την αγωνιστική, μαχητική στήριξή του. Διότι χωρίς έναν λαό στους δρόμους, δεν μπορείς να τα βάλεις με το διεθνές σύστημα τοκογλυφίας. Φαντάζεστε ότι μπορεί να υπάρξει μια κυβέρνηση από κόμματα κυβερνητικής εναλλαγής που θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο; Προσωπικά το θεωρώ, όνειρο χειμερινής νυχτός. Οι κυβερνήτες μας, τωρινοί και παλιότεροι, τρέμουν πολύ περισσότερο την αλήθεια και το «πεζοδρόμιο», όπως περιφρονητικά ονομάζουν έναν λαό που διεκδικεί αγωνιστικά τα δίκαιά του, παρά το καθεστώς κατοχής. Άλλωστε οι πρωτοκλασάτοι των κομμάτων του κατεστημένου, μαζί με τα επιχειρηματικά συμφέροντα που τους στηρίζουν έχουν επενδύσει πολλά λεφτά σε κρατικά ομόλογα. Έχουν επενδύσει αδρά στην αναδιάρθρωση του χρέους της χώρας χωρίς «κούρεμα», όπως λέει και ξανελέει η κυβέρνηση. Έχουν δηλαδή επενδύσει στην επιμήκυνση του χρέους. Είναι ποτέ δυνατόν να πάνε κόντρα στα συμφέροντά τους; Όχι βέβαια.

Θα μπορούσε να δανειστεί η χώρα από άλλες πηγές; Μα το πρόβλημα είναι ακριβώς αυτό: ο δανεισμός. Κι όχι η πηγή ή το κόστος δανεισμού. Όταν το 97% των νέων δανείων της χώρας πηγαίνει στην εξυπηρέτηση παλιότερων δανείων, καταλαβαίνει κανείς ότι απ’ όπου κι αν δανειστείς, με όποιον όρο κι αν δανειστείς, με όσο χαμηλό επιτόκιο κι αν πετύχεις, η υπερχρέωση θα συνεχίζεται επ’ άπειρο. Οπότε το βασικό πρόβλημα είναι να σταματήσεις να δανείζεσαι. Ή τουλάχιστον να σταματήσεις να δανείζεσαι από τις διεθνείς αγορές για να πληρώνεις παλιότερα δάνεια.

Είναι ρεαλιστικό κάτι τέτοιο; Νομίζω ότι είναι κάτι πολύ παραπάνω από ρεαλιστικό, είναι απολύτως αναγκαίο. Χωρίς μια τέτοια κίνηση είναι αδύνατο να γλυτώσουμε την άβυσσο της χρεοκοπίας. Κι εφόσον είναι αναγκαίο, οφείλουμε να το κάνουμε ανεξάρτητα ρίσκων ή απειλών. Εκτός κι αν έχουμε αποφασίσει να ρίξουμε την χώρα και το λαό της στον Καιάδα. Είναι κι αυτή μια απολύτως ρεαλιστική λύση.

Τι θα πάθει η χώρα αν το κάνει; Τίποτε σοβαρό. Πέρα από τις πολυποίκιλες πιέσεις και απειλές που ένας λαός ενωμένος και αποφασισμένος μπορεί να τις αντιμετωπίσει σχετικά εύκολα, το μόνο σίγουρο που θα πάθουμε είναι να μηδενιστεί η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας στις διεθνείς αγορές. Μα ήδη το έχουμε πάθει αυτό. Επιπλέον τα στοιχεία λένε ότι αν εξαφανιστούν οι δανειακές υποχρεώσεις από τον προϋπολογισμό, το κρατικό έλλειμμα είναι απολύτως αντιμετωπίσιμο ακόμη και την υπάρχουσα παρασιτική δομή του κράτους που έχουμε σήμερα χωρίς να χρειαστεί να προσφύγουμε σε εξωτερικό δανεισμό.

Όσο για τους λοιμούς, σεισμούς, κατατρεγμούς που θα επιπέσουν σε τούτη την άμοιρη τη χώρα και σε τούτον τον άμυαλο λαό που θα τολμήσει να τα βάλει με τους διεθνείς τοκογλύφους, θα σας καλούσα να δείτε τι έπαθε η Ισλανδία που εδώ και σχεδόν δυο χρόνια ο λαός της δεν επιτρέπει στην κυβέρνησή του να φέρει το ΔΝΤ και να πληρώσει το χρέος.

Και μιλάμε για ένα νησί στον βόρειο αρκτικό με μερικές εκατοντάδες χιλιάδες κατοίκους. Η Ισλανδία ούτε απομονώθηκε, ούτε υπέστη άλλη συμφορά από αντίποινα, που σημειωτέον θα μπορούσαν εύκολα να της είχαν επιβληθεί μιας και βρίσκεται έξω από τις διεθνείς ροές εμπορίου, ενώ σαν οικονομία έχει μόνο δυο πόρους: την αλιεία και τον τουρισμό. Δεν έγινε τίποτε. Τυχαίο; Δεν νομίζω. Και πρέπει να σημειώσουμε ότι τα δανειακά κεφάλαια που διακυβεύονται στην Ισλανδία είναι μεγαλύτερα από το δημόσιο χρέος της Ελλάδας.

• "Παρέμβαση":  Ποια είναι η δική σας πρόταση για έξοδο από την κρίση;

Δ. Καζάκης: Είναι αυτή που κάθε απλός Έλληνας πολίτης, κάθε απλός εργαζόμενος καταλαβαίνει ως ηθική και δίκαιη. Άρνηση της πληρωμής του χρέους εδώ και τώρα, άμεση παύση πληρωμών προς τους δανειστές, ώστε να σταματήσει ο φόρος αίματος τον οποίο καταβάλλουν η χώρα και ο λαός στους διεθνείς τοκογλύφους και κερδοσκόπους.

Αυτή είναι η μόνη λύση για να σωθεί η χώρα από την καταστροφή και να διασώσουν οι εργαζόμενοι τα εισοδήματά τους, τη δουλειά τους, τις συντάξεις και τα δικαιώματά τους. Είναι ο μόνος τρόπος για να υπάρξει προοπτική για τους νέους, τους αγρότες, τους επαγγελματίες, τους μικρομεσαίους. Είναι ο μόνος τρόπος για να γλυτώσει η χώρα από την πτώχευση και την καταστροφή που οργανώνουν ήδη η κυβέρνηση, η ΕΕ και το ΔΝΤ.

Άρνηση της πληρωμής του χρέους εδώ και τώρα σημαίνει άμεση παύση πληρωμών προς τους δανειστές. Σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζουμε κανενός είδους απαίτηση που θα επιτρέψει στους δανειστές της χώρας να τη δημεύσουν, να την κατασχέσουν, να τη λεηλατήσουν. Σημαίνει ότι σταματάμε να πληρώνουμε δάνεια που έχουμε πληρώσει διπλά και τρίδιπλα. Σημαίνει ότι διαγράφουμε μονομερώς όλες τις οφειλές που υπήρξαν προϊόν ρεμούλας και κερδοσκοπίας εις βάρος της χώρας και του λαού της. Σημαίνει ότι αρνούμαστε επιτέλους να ματώνουμε για δάνεια που έρχονται από το 1880, αλλά οι αγορές και οι μεγάλοι «εταίροι» μας έχουν επιβάλει να τα πληρώνουμε έως σήμερα. Σημαίνει πολύ απλά ότι σταματάμε να πληρώνουμε τα κερατιάτικα στους διεθνείς και ντόπιους τοκογλύφους.

Ο ελληνικός λαός οφείλει να προχωρήσει σε άρνηση της πληρωμής του χρέους όχι γιατί θέλει να βλάψει κανέναν ή να «φάει» τα λεφτά των δανειστών του. Οφείλει να το κάνει γιατί δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να σταθεί στα πόδια του, για να διεκδικήσει τη χώρα του από τις αγορές και τα αρπακτικά τους, για να εξασφαλίσει την επιβίωσή του, για να λυτρωθεί επιτέλους από το διεφθαρμένο σύστημα που τον κυβερνά. Γι’ αυτό και αιτήματα που αφορούν δάνεια τα οποία συνήφθησαν καλή τη πίστει και συνέβαλαν αποδεδειγμένα στην ανάπτυξη της χώρας, ο λαός δεν θα αρνηθεί να συζητήσει την ικανοποίησή τους. Στη βάση του αμοιβαίου οφέλους. Ιδίως αν συνδέονται με χρήματα μικροκαταθετών και ασφαλιστικών ταμείων, που έτσι κι αλλιώς δεν υπερβαίνουν το 15% του σημερινού δημόσιου χρέους. Πάντα με βασική προϋπόθεση ότι καμιά τέτοια απαίτηση δεν θα υπονομεύσει την πορεία της χώρας, δεν θα υποθηκεύσει το μέλλον της και ούτε θα θέσει τη χώρα υπό καθεστώς ομηρείας. Αν είναι να χάσει κάποιος, αυτός σίγουρα δεν θα είναι ο λαός και η χώρα.

Όμως η άρνηση πληρωμής του χρέους είναι μόνο η αρχή, η αφετηρία για μια άλλη ριζικά διαφορετική πορεία που απαιτεί:

1.      Την έξοδο από τη ζώνη του ευρώ και την υιοθέτηση εθνικού νομίσματος που να εκφράζει τη δυναμική μιας νέας οικονομικής πορείας της χώρας προς όφελος του λαού. Η καταστροφή δεν μας περιμένει αν φύγουμε από το ευρώ, αλλά όσο παραμένουμε υποτελείς στο ευρώ. Η χώρα θα πάψει να είναι έρμαιο κάθε είδους πίεσης, εκβιασμού και επιδρομής της διεθνούς κερδοσκοπίας, θα πάψει να είναι αναλώσιμο είδος των αγορών, μόνο αν ανακτήσει τον έλεγχο του νομίσματος και της οικονομίας της.

2.      Την εθνικοποίηση των μεγάλων τραπεζών, με πρώτη την Τράπεζα της Ελλάδας, με σκοπό τον έλεγχο της οικονομίας, τον επαναπροσανατολισμό της πιστωτικής πολιτικής, το χτύπημα της χρηματιστικής αγυρτείας και τον έλεγχο της κίνησης των κεφαλαίων.

3.      Την ανάδειξη του κράτους σε βασικό μοχλό της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της χώρας με πρώτη την εθνικοποίηση των παλιών ΔΕΚΟ, των υποδομών και των υπηρεσιών που ιδιωτικοποιήθηκαν. Ένα κράτος που πρέπει να πάψει να αποτελεί φέουδο μιας παρασιτικής οικονομικής και πολιτικής ολιγαρχίας η οποία σήμερα κυβερνά τη χώρα.

4.      Την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, η οποία δεν θα στηρίζεται σε ξένους και ντόπιους κερδοσκόπους επενδυτές, κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες και μονοπώλια, αλλά στις ανάγκες και στο εισόδημα των εργαζομένων, στη δυναμική και στην πρωτοβουλία των ζωντανών παραγωγικών δυνάμεων του τόπου.

5.      Την αλλαγή του μονομερούς προσανατολισμού της χώρας και την απαλλαγή της από τα δεσμά που της έχουν επιβληθεί. Χρειάζεται η χώρα και ο λαός να ανοιχτούν επιτέλους στη διεθνή ζωή, να αξιοποιήσουν δυνατότητες και ευκαιρίες μέσα από την αναζήτηση νέων διεθνών ερεισμάτων, επαφών και σχέσεων με όλους τους λαούς της Ευρώπης και του κόσμου, δίχως καταναγκασμούς, επιβολές και μονοπωλιακές εξαρτήσεις.

Η διάσωση της χώρας δεν μπορεί να επιτευχθεί με τον λαό στον «γύψο» ούτε με «εθνικές» ή «υπερκομματικές» κυβερνήσεις εκφασισμού της πολιτικής ζωής. Η διέξοδος από την κρίση απαιτεί περισσότερη και όχι λιγότερη δημοκρατία.

Απαιτεί τον λαό στο προσκήνιο, όχι θεατή και θύμα των εξελίξεων.

Απαιτεί μια νέα εξουσία με τον λαό στα κέντρα των αποφάσεων και όχι ένα διεφθαρμένο σύστημα κυβερνητικής απολυταρχίας.

Απαιτεί την κατάκτηση της δημοκρατίας μέσα από την αυθεντική κατοχύρωση της λαϊκής κυριαρχίας και της εθνικής ανεξαρτησίας.

Όλοι εμείς που υπογράφουμε το παρόν κείμενο πιστεύουμε πώς τώρα είναι η ώρα για να οικοδομηθεί ένα νέο ΕΑΜ, μια νέα Φιλική Εταιρεία, μια νέα Επιτροπή Κοινής Σωτηρίας. Μόνο με τη δημιουργία ενός μεγάλου κοινωνικοπολιτικού μετώπου ολόκληρου του λαού για τη διάσωση και την αναγέννηση της χώρας μπορούμε να ξεφύγουμε από τον καταθλιπτικό μονόδρομο της καταστροφής, της λεηλασίας και της υπερχρέωσης. Αυτό είναι σήμερα το κυρίαρχο εθνικό, πατριωτικό και συνάμα ταξικό καθήκον για τον εργάτη, τον αγρότη, τον μικρομεσαίο.

Ένα τέτοιο μέτωπο δεν είναι υπόθεση απλώς και μόνο ορισμένων οργανώσεων ή κομμάτων, αλλά αφορά το σύνολο του λαού πέρα και πάνω από κομματικές τοποθετήσεις και εξαρτήσεις. Ένας ενωμένος και αποφασισμένος λαός δεν έχει να φοβηθεί τίποτα και κανέναν, δεν μπορεί να τον σταματήσει καμιά απειλή, κανένα αντίποινο των αγορών. Όποτε ο λαός αποφάσισε να ενωθεί και να διεκδικήσει τα δίκαιά του δεν υπήρξε καμιά δύναμη που να μπόρεσε να του σταθεί εμπόδιο.

Αντίθετα οι αγορές, οι τραπεζίτες, οι κερδοσκόποι και το πολιτικό τους προσωπικό έχουν κάθε λόγο να φοβούνται. Και είναι αλήθεια ότι τρέμουν σήμερα στην ιδέα μιας αυθεντικής λαϊκής αφύπνισης. Όχι μόνο γιατί ένας αποφασισμένος και ενωμένος λαός δεν υπήρξε ποτέ εύκολος αντίπαλος για την αντίδραση, αλλά γιατί ξέρουν πολύ καλά ότι ένας τέτοιος αγωνιστής λαός δεν θα βρεθεί μόνος του, απομονωμένος, αλλά σχεδόν αμέσως θα σταθούν δίπλα του, σύμμαχοι και συναγωνιστές, και οι άλλοι λαοί της Ευρώπης, οι Πορτογάλοι, οι Ισπανοί, οι Ιταλοί, οι Γάλλοι, οι Γερμανοί και άλλοι που στενάζουν το ίδιο κάτω από την μπότα της υπερεθνικής χρηματιστικής απολυταρχίας.

Από όλους τους χώρους που έχω κινηθεί έως σήμερα, εντός και εκτός της αριστεράς, ο μόνος φορέας που υπηρετεί οργανωμένα τους παραπάνω στόχους με συνέπεια και μέσα στα μέτρα του δυνατού είναι η πρωτοβουλία πολιτών για τη συγκρότηση μετώπου για τη σωτηρία του λαού και την αναγέννηση της χώρας με την επωνυμία Σεισάχθεια. Δεν γνωρίζω καμμιά άλλη πρωτοβουλία, μέτωπο ή συσπείρωση που να έχει ανοιχτεί σε τόσο πλατύ κόσμο πάνω σε μια τόσο συγκεκριμένη βάση στόχων και αιτημάτων. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που αγκαλιάζει και αγκαλιάζεται από απλούς πολίτες χωρίς προαπαιτήσεις ιδεολογικής ή αριστερής καθαρότητας, χωρίς πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων, με μόνο μία θεμελιώδη προαπαίτηση: την ενεργή στράτευση στους παραπάνω κοινούς στόχους. Φιλοδοξία μας είναι να συμβάλουμε στη δημιουργία ενός αυθεντικά Παλλαϊκού Μετώπου μέσα στον ίδιο το λαό, από τον ίδιο το λαό, που θα αναλάβει να λυτρώσει τον τόπο με τον τρόπο που αναφέραμε.__

==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"