Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΣΤΙΣ ΦΛΟΓΕΣ

Οι ελληνικές προκλήσεις, η εξέγερση των πεινασμένων, το όπλο των επιτοκίων, τα ομόλογα, το πετρέλαιο, η ολλανδική νόσος, η Β. Αφρική και η Μ. Ανατολή, η Τουρκία και η Περσία, καθώς επίσης οι παρενέργειες της παγκοσμιοποίησης 

 Γράφει  ο  κ. Β. Βιλιάρδος,

«Το σύστημα του καπιταλισμού είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το ρυθμό της ανάπτυξης - ενώ η ύφεση, πόσο μάλλον ο στασιμοπληθωρισμός, ισοδυναμεί με τη θανατική του καταδίκη: μέσα από απρόβλεπτες, εκτεταμένες και καταστροφικές κοινωνικές αναταραχές, καθώς επίσης γεωπολιτικές ανακατατάξεις (πολέμους)».        

Η Ελλάδα, όπως έχουμε τονίσει επανειλημμένα, είναι μία από τις πλουσιότερες, καθώς επίσης από τις πλέον «προικισμένες» χώρες του κόσμου. Φυσικά, δεν είναι σε καμία περίπτωση χρεοκοπημένη – αφού, απέναντι στο δημόσιο χρέος της, ευρίσκονται πολύ περισσότερα περιουσιακά στοιχεία. Αρκεί να τη συγκρίνει κανείς με τη Μεγάλη Βρετανία, η οποία διαθέτει μηδενικά περιουσιακά στοιχεία, απέναντι σε συνολικό χρέος που υπερβαίνει το 500% του ΑΕΠ της (252% της Ελλάδας), ενώ πουλάει πλέον ακόμη και τα δάση της, για να καταλάβει σε πόσο καλή θέση ευρίσκεται. Πόσο μάλλον όταν, το συνολικό χρέος της χώρας μας, δημόσιο και ιδιωτικό μαζί είναι, όπως έχουμε πολλές φορές τεκμηριώσει με Πίνακες, το χαμηλότερο στην Ευρωζώνη.

Εάν δε τοποθετήσουμε την Ελλάδα απέναντι στην Ιταλία (στο Βέλγιο, στην Πορτογαλία, στην Ισπανία, στην Ιρλανδία κλπ), θα συμπεράνουμε αμέσως ότι, είναι κατά πολύ πιο υγιής - αφού η Ιταλία, για παράδειγμα, με δημόσιο χρέος που υπερβαίνει το 120% του ΑΕΠ της, καθώς επίσης με πολλά μη καταγεγραμμένα ελλείμματα και χρέη, αλλά και από «άποψη» απόλυτου μεγέθους του χρέους της (περί τα 1,8 τρις €, έναντι 330 δις € της Ελλάδας), είναι σε εξαιρετικά δυσμενέστερη θέση. Πολύ δύσκολα λοιπόν μπορεί να μας πείσει κανείς τεκμηριωμένα ότι η Ελλάδα, με δημόσιο χρέος περί το 140% του ΑΕΠ της, είναι χρεοκοπημένη – ενώ αντίθετα η Ιταλία, με 120% χρέος, είναι εκτός κινδύνου.     ...

Δυστυχώς όμως η χώρα μας, λόγω των εξαιρετικά ελλειμματικών πολιτικών και Πολιτικών (αναφερόμαστε φυσικά σε όλες τις κυβερνήσεις/αντιπολιτεύσεις των περασμένων τριάντα ετών), έχει οδηγηθεί έντεχνα από τις «αγορές», καθώς επίσης από κάποιους «διατεταγμένους» λειτουργούς ή «συντελεστές» της, στην αδυναμία πληρωμής των χρεών της – λόγω περιορισμένης ρευστότητας και ερασιτεχνικής «δανειοληπτικής» διαχείρισης. Εκτός αυτού, έχει υποχρεωθεί στην καταστροφική πολιτική του ΔΝΤ, το οποίο τη χρησιμοποίησε σαν την «κερκόπορτα» για την εισβολή, για την απόβαση του καλύτερα στην Ευρωζώνη (άρθρο μας) – με μία ευκολία που δεν μπορούσε καν να ελπίσει το «Ταμείο», όταν ξεκίνησε την επίθεση του, ερχόμενο σε άμεση επαφή με τους Πρώσους, με τους Γαλάτες και με τους Σάξονες.   

Μεταξύ άλλων, ο στόχος της εγκληματικής αυτής οργάνωσης, των συνδίκων του διαβόλου δηλαδή, είναι να μας «πείσει» ότι έχουμε χρεοκοπήσει - έτσι ώστε να διευκολυνθεί η λεηλασία της χώρας μας, καθώς επίσης η υποταγή της στο Καρτέλ. Μέσον για την επίτευξη των συγκεκριμένων στόχων είναι,

(α)  αφενός μεν η διόγκωση του δείκτη του δημοσίου χρέους ως προς το ΑΕΠ (με τη βοήθεια της «έντεχνης» αύξησης του χρέους, σε συνδυασμό με την «υφεσιακή» μείωση του ΑΕΠ),

(β)  αφετέρου δε η πλήρης σχεδόν απαξίωση των περιουσιακών στοιχείων της Ελλάδας, έτσι ώστε να πουληθεί σε «τιμή ευκαιρίας» το σύνολο των παγίων της – ακίνητα και επιχειρήσεις,

σε μία εποχή που ο δυτικός καπιταλισμός είναι «υποχρεωμένος», όπως θα δούμε στη συνέχεια, να «τραφεί από τις σάρκες του».  

Ένας επόμενος στόχος του ΔΝΤ είναι, χωρίς καμία αμφιβολία, η προσπάθεια να μας πείσει ότι, η φοροδιαφυγή επικεντρώνεται στους ιδιώτες, επαγγελματίες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις – όχι στις πολυεθνικές, η φοροδιαφυγή των οποίων, σε συνδυασμό με τις υπερτιμολογήσεις (διαφθορά - μέθοδοι Καρτέλ) υπερβαίνει το 20% του ΑΕΠ μας (πλησιάζει τα 50 δις € ετησίως, όσο δηλαδή τα συνολικά έσοδα του προϋπολογισμού - ποσόν που δεν καταναλώνεται στην Ελλάδα και επομένως δεν καταγράφεται καθόλου στο ΑΕΠ, αφού ουσιαστικά «εξάγεται» στις χώρες-έδρα των πολυεθνικών ή σε φορολογικούς παραδείσους). Έμμεσος στόχος φυσικά είναι η «εκτέλεση» των μικρομεσαίων ελληνικών επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών, έτσι ώστε να προετοιμασθεί η εισβολή των πολυεθνικών θηρίων.    

Φυσικά σε όλα αυτά «βοήθησε» δυστυχώς η Ευρωζώνη, κυρίως δε η Γερμανία, με την πολιτική της τα τελευταία δέκα χρόνια (άρθρο μας) – η οποία της δημιούργησε τεράστια πλεονάσματα, εις βάρος όλων σχεδόν των υπολοίπων «εταίρων» της. Επίσης, εκτός από κάποια «διατεταγμένα ΜΜΕ», «βοηθήσαμε» όλοι εμείς οι Έλληνες Πολίτες – αφού, όπως φαίνεται, είμαστε ανίκανοι να εκτιμήσουμε και να προστατεύσουμε τα πλεονεκτήματα της χώρας μας, τον πλούτο και τη φυσική ομορφιά της, καθώς επίσης την ραγδαία άνοδο του βιοτικού μας επιπέδου, τις τελευταίες δεκαετίες.

Αχάριστοι λοιπόν, μάλλον εκ φύσεως, με πολιτισμικά προβλήματα κατά πολύ μεγαλύτερα από τα οικονομικά και με «κομματοκεντρική» πολιτική ηγεσία, είμαστε ουσιαστικά «εγκλωβισμένοι» στο χώρο του Ευρώ – από τον οποίο είναι πολύ δύσκολο να ξεφύγουμε «ατομικά», να «απεξαρτηθούμε» καλύτερα, υιοθετώντας, χωρίς να καταστραφούμε, μία ανεξάρτητη οικονομική και λοιπή πολιτική. Ταυτόχρονα, επιβαρυνόμαστε με «κλιμακούμενα», όλο και πιο σύνθετα προβλήματα (έξαρση του μεταναστευτικού, σκόπιμος αφελληνισμός κλπ), τα οποία επιδεινώνουν διαρκώς τη θέση μας.

Εάν λοιπόν δεν ενδιαφερθούμε όλοι μας, με όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεση μας (άμεση δημοκρατία, στοχευμένες αντιδράσεις κλπ), καθώς επίσης εάν δεν «απειλήσουμε» τους δανειστές μας με ανάπτυξη ή χρεοκοπία, αλλά συνεχίσουμε να «επαιτούμε» και να «εκλιπαρούμε» στην Ουάσιγκτον της Ευρώπης (Βερολίνο), αντί να ζητάμε αυτά που μας χρωστάει η Γερμανία, δεν πρόκειται να ξεφύγουμε από τις αγορές και το Καρτέλ – γεγονός που θα μας οδηγήσει σύντομα σε τεράστιες κοινωνικές αναταραχές ή/και σε εμφυλίους πολέμους. Η παθητική αντιμετώπιση των γεγονότων, η περαιτέρω παραμονή του «σπείρας» του ΔΝΤ στη χώρα μας, καθώς επίσης η ανόητη τευτονική αδιαλλαξία, συνιστούν ένα απίστευτα εκρηκτικό, θανάσιμο μίγμα, το οποίο πρέπει να «απενεργοποιηθεί» πάση θυσία - εάν δεν θέλουμε, χωρίς κανέναν ουσιαστικό λόγο, να καταστραφεί η Ελλάδα.              

Ανεξάρτητα τώρα από τα παραπάνω, όπως φαίνεται από τα γεγονότα έχουμε ήδη εισέλθει στο τέταρτο στάδιο της κρίσης (άρθρο μας), στις κοινωνικές αναταραχές, οι οποίες έχουν ξεκινήσει από τα φτωχότερα μέρη του, δυστυχώς «ασύμμετρα παγκοσμιοποιημένου», πλανήτη μας - χαρακτηριζόμενες ως οι εξεγέρσεις των πεινασμένων.

Όλα όσα βιώνουμε σήμερα στα κράτη της Βορείου Αφρικής και της Μέσης Ανατολής (της υπόλοιπης Ασίας κλπ), δεν προέρχονται φυσικά από την επιθυμία «εκδημοκρατισμού» των λαών αυτών των χωρών. Οι εξεγέρσεις, σημερινές και μελλοντικές, πηγάζουν από την αδυναμία των Πολιτών τους να τραφούν, λόγω της τεράστιας αύξησης των τιμών των βασικών εμπορευμάτων - η οποία «πηγάζει», οφείλεται καλύτερα, στις αχόρταγες χρηματοπιστωτικές αγορές, όπως θα αναλύσουμε στη συνέχεια.

Οι ίδιες αυτές αγορές, προβλέποντας ότι τα χρήματα θα χάνουν σταδιακά την ισχύ τους, επεκτείνονται ήδη στα τρόφιμα - μέσω των οποίων μάλλον θα ελέγχεται μελλοντικά ο πλανήτης (γενετικά μεταλλαγμένα, φυσικά από μονοπωλιακές πολυεθνικές). Ας ελπίσουμε τουλάχιστον ότι, δεν (θα) προκαλούν σοβαρές αρρώστιες, χρόνιες παθήσεις και επιδημίες, έτσι ώστε να κερδοσκοπούν παράλληλα τα φαρμακευτικά μονοπώλια.     

ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΕΠΙΤΟΚΙΑ  

Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη έφτασε στο 2,4% τον Ιανουάριο, σαν αποτέλεσμα της ανόδου των τιμών των καυσίμων, της ενέργειας και των γεωργικών προϊόντων – ενώ στη Μ. Βρετανία ξεπέρασε το 3,7%. Εν τούτοις, τόσο η ΕΚΤ, όσο και η τράπεζα της Αγγλίας, διατήρησαν σταθερά τα βασικά επιτόκια - ισχυριζόμενες ότι οι τιμές θα υποχωρήσουν. Από την άλλη πλευρά, η Fed συνέχισε την πολιτική των μηδενικών επιτοκίων, ενώ αύξησε την ποσότητα των χρημάτων στην αγορά - με στόχο την αποφυγή του αποπληθωρισμού και την καταπολέμηση της ανεργίας.  

Όπως είναι γνωστό, η Fed παραδοσιακά συνδέει την πολιτική χρήματος που ακολουθεί με τον πυρήνα του πληθωρισμού, ο οποίος δεν συνυπολογίζει την ενέργεια, καθώς επίσης τις τιμές των τροφίμων – με την αιτιολογία ότι, οι κεντρικές τράπεζες μπορούν να επηρεάσουν ελάχιστα τις (εποχιακές) διακυμάνσεις των συγκεκριμένων τιμών. Εκτός αυτού, ο πληθωρισμός στις Η.Π.Α. διατηρείται χαμηλός (1,5% το Δεκέμβρη) επειδή οι αμερικανοί αλλάζουν διαρκώς το καλάθι μέτρησης του – δηλαδή, όταν αυξάνεται η τιμή ενός προϊόντος, το αντικαθιστούν με κάποιο άλλο ανταγωνιστικό, η τιμή του οποίου είναι χαμηλότερη, με στόχο την έμμεση συμπίεση των αμοιβών των εργαζομένων τους (τα τελευταία τριάντα χρόνια, από τη στιγμή δηλαδή που επικράτησε ο νεοφιλελευθερισμός, οι πραγματικοί μισθοί των αμερικανών παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητοι).   

Εν τούτοις, τόσο τα χαμηλά επιτόκια της δύσης (Η.Π.Α., ΕΕ, Ιαπωνία), όσο και η αύξηση της ποσότητας χρήματος (quantitative easing), αφενός μεν

(α) «εξάγουν» τον πληθωρισμό στις αναπτυσσόμενες χώρες (εισάγοντας με ακριβότερες «ονομαστικές» τιμές την ενέργεια και τα τρόφιμα – κάτι που αντιμετωπίζουν με τη διατήρηση της υψηλής ισοτιμίας των νομισμάτων, η οποία φαίνεται ότι έχει μάλλον συμφωνηθεί μεταξύ δολαρίου και ευρώ), αφετέρου δε

(β) «πυροδοτούν» την αύξηση των τιμών ενέργειας και τροφίμων – αφού οι επενδυτές τοποθετούν τα χρήματα τους, δανειζόμενοι με χαμηλό επιτόκιο από τη δύση (carry trade), τόσο στις αγορές πρώτων υλών/εμπορευμάτων, όσο και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες – οι οποίες αμύνονται, φορολογώντας μεταξύ άλλων την εισροή συναλλάγματος (Βραζιλία κλπ).

Περαιτέρω οι αναπτυσσόμενες οικονομίες, στην προσπάθεια τους να διατηρήσουν «φθηνά» τα νομίσματα τους, για να μην μειωθούν οι εξαγωγές τους στη δύση, υποχρεώνονται να πληρώνουν συνεχώς υψηλότερες πραγματικές τιμές για τις πρώτες ύλες  (πετρέλαιο, μέταλλα κλπ) - με αποτέλεσμα να αυξάνεται το κόστος των τελικών προϊόντων που παράγουν, με στόχο την εξαγωγή τους, οπότε μειώνονται τα κέρδη τους (κάποια στιγμή φυσικά θα υποχρεωθούν να «επανεξάγουν» τον πληθωρισμό τους στη δύση, με όλα όσα κάτι τέτοιο συνεπάγεται).

Ταυτόχρονα, τόσο από τις τοποθετήσεις των κερδοσκόπων, όσο και από την τεχνητά χαμηλή ισοτιμία των νομισμάτων τους, υποχρεώνονται να πληρώνουν διαρκώς υψηλότερες τιμές και για τα βασικά είδη διατροφής – καταδικάζοντας τους Πολίτες τους ουσιαστικά στην πείνα. Ο Πίνακας Ι εδώ είναι χαρακτηριστικός:

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Εξέλιξη τιμών βασικών εμπορευμάτων, εντός ενός έτους 

Εμπορεύματα	Ιανουάριος 2010	Ιανουάριος 2011	Μεταβολή
Σιτάρι	500	880	76%
Ζάχαρη	25	30	20%
Σόγια	1.000	1.350	35%
Καφές	125	220	76%
Καλαμπόκι	375	625	66%

Πηγή: Thomson Reuters

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Σημείωση: Οι τιμές στον Πίνακα Ι είναι ενδεικτικές, περίπου δηλαδή, ενώ αναφέρονται στην εκάστοτε επίσημη μονάδα μέτρησης του συγκεκριμένου προϊόντος. Για να κατανοήσει κανείς το πόσο σημαντικές είναι οι αυξήσεις αυτές για τις φτωχές χώρες του πλανήτη, οφείλει να γνωρίζει ότι, για την αγορά τροφίμων δαπανάται το 80% του μηνιαίου μισθού (10% στη Γερμανία) οπότε, μία αύξηση κατά 76% (σιτάρι), καθιστά αδύνατη πλέον την εξασφάλιση του συγκεκριμένου προϊόντος από την πλειοψηφία του πληθυσμού.  

Ο υπόγειος τώρα πόλεμος των ανεπτυγμένων οικονομιών με τις αναπτυσσόμενες, φαίνεται ότι θα συνεχισθεί, αφού οι κεντρικές τράπεζες των ανεπτυγμένων δυτικών κρατών δεν πρόκειται να αυξήσουν τα βασικά επιτόκια, εάν δεν επεκταθεί ο πληθωρισμός στη «δευτερογενή αγορά» – εάν δηλαδή δεν ακολουθήσουν αυξήσεις στις αμοιβές των εργαζομένων, οι οποίες θα προκαλούσαν την εξ αυτών άνοδο των τιμών των προϊόντων («σπιράλ» μισθών-τιμών).

Στα πλαίσια αυτά είναι προφανές ότι, τόσο το σύμφωνο της ανταγωνιστικότητας που προωθείται από τη Γερμανία, όσο και η πίεση που εξασκείται στις ελλειμματικές οικονομίες της ΕΕ (μείωση των αμοιβών των εργαζομένων κλπ), εξυπηρετεί επίσης το συγκεκριμένο στόχο – τη διατήρηση δηλαδή των χαμηλών αμοιβών των εργαζομένων, έτσι ώστε να μην προκληθεί η εξ αυτών άνοδος του πληθωρισμού. Με τη βοήθεια της συγκεκριμένης «μεθοδολογίας» πιθανολογούμε ότι, θα συνεχίσει η πολιτική των χαμηλών βασικών επιτοκίων-τεχνητά ισχυρών νομισμάτων, η οποία θεωρείται «αντίδοτο» στα σκόπιμα υποτιμημένα νομίσματα των αναπτυσσομένων οικονομιών – ειδικά απέναντι στην Κίνα, η οποία επιμένει να διατηρεί το νόμισμα της κατά περίπου 40% υποτιμημένο, με στόχο την κυριαρχία της στις αγορές της «δύσης».

Φυσικά, τα αποτελέσματα για τους εργαζομένους των ανεπτυγμένων οικονομιών, καθώς επίσης για τους πολίτες των φτωχότερων περιοχών του πλανήτη, είναι μάλλον καταστροφικά. Οι μεν πρώτοι υποχρεώνονται σε μία σταθερή μείωση του βιοτικού τους επιπέδου, ενώ οι δεύτεροι καταδικάζονται στην πείνα – αμφότεροι «θύματα» στο βωμό των κερδών των πολυεθνικών, καθώς επίσης των αχόρταγων χρηματοπιστωτικών αγορών, μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο του μέχρι θανάτου ανταγωνισμού, αφενός μεν του μονοπωλιακού καπιταλισμού (Η.Π.Α. κλπ), αφετέρου δε του απολυταρχικού (Κίνα κλπ).

ΤΑ ΟΜΟΛΟΓΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ

Σε αντίθεση με τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, οι οποίες δεν είναι καθόλου σχεδόν χρεωμένες, το σύνολο των ανεπτυγμένων οικονομιών ευρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση – βυθισμένο στη δίνη του χρέους. Φαίνεται επίσης ότι, η «αγορά» των ομολόγων είναι εξαιρετικά «τεταμένη», παρά τα «πολυδιαφημιζόμενα» προγράμματα λιτότητας – θεωρείται δε ότι, εάν τυχόν αποτύχουν κάποιες «δημοπρασίες» κρατικών ομολόγων, εάν δηλαδή υπάρξει αποχή των αγοραστών, τότε είναι πολύ πιθανόν να προκληθεί μία αλυσιδωτή αντίδραση, η οποία θα επεκταθεί στο σύνολο των κρατών της «δύσης».  

Επομένως, αρχίζει μία καινούργια, «πύρινη» φάση για την παγκόσμια οικονομία αφού, εντός του πρώτου εξαμήνου του 2011, θα απαιτηθεί ή αναχρηματοδότηση κρατικών δανείων ύψους συνολικά 5,5 τρις $ από τη «δύση».

Σύμφωνα τώρα με μελέτη του ΔΝΤ, τα 1,8 τρις $ αφορούν τις Η.Π.Α., οι οποίες έχουν έναν εξαιρετικά ελλειμματικό προϋπολογισμό - με αποτέλεσμα η χρεοκοπία της υπερδύναμης εντός των επομένων δέκα ετών, η μητέρα των κρίσεων δηλαδή, να μην θεωρείται πια απίθανη. Εκτός αυτού, αρκετές Πολιτείες των Η.Π.Α. είναι χρεοκοπημένες, αντιμετωπίζοντας μεγάλα προβλήματα πληρωμών (στάσεις), τα οποία προσπαθούν να επιλύσουν με επώδυνες «πολιτικές λιτότητας». Το γεγονός αυτό έχει «πυροδοτήσει» ευρείες κοινωνικές αναταραχές σε ορισμένες αμερικανικές Πολιτείες, με τον κίνδυνο να επεκταθούν στο σύνολο της χώρας – με ανυπολόγιστα αποτελέσματα, επειδή πρόκειται για πολυπολιτισμικές κοινωνίες, με ελάχιστη «συνοχή» των Πολιτών τους.      

Συνεχίζοντας, ένα περίπου αντίστοιχο ποσόν θα ζητηθεί από την Ιαπωνία, τα δημόσια οικονομικά της οποίας ευρίσκονται σε άθλια κατάσταση (το δημόσιο χρέος της πλησιάζει το 220% του ΑΕΠ της – ευτυχώς για τη χώρα, χρηματοδοτείται σχεδόν κατά 95% εσωτερικά). Τέλος, τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης θα «απαιτήσουν» περί τα 900 δις $ εντός του πρώτου εξαμήνου.

Παρά το ότι οι χώρες της Ευρωζώνης θα αναζητήσουν λιγότερα χρήματα, οι πιέσεις είναι εξαιρετικά μεγάλες - με αποτέλεσμα την αύξηση των επιτοκίων δανεισμού. Οι αιτίες αυτού του γεγονότος είναι αφενός μεν το ότι,

(α) οι χρεοκοπίες κάποιων χωρών-μελών της ζώνης του Ευρώ θεωρούνται πιθανότερες (επειδή δεν υπάρχουν πλέον εθνικές κεντρικές τράπεζες, οι οποίες θα μπορούσαν να ανταπεξέλθουν με τη βοήθεια ενός συνδυασμού πληθωρισμού και υποτίμησης – όπως συμβαίνει ήδη στη Μ. Βρετανία), αφετέρου δε επειδή

(β)  δεν είναι ακόμη εμφανής ο τρόπος που θα λειτουργήσει ο ευρωπαϊκός μηχανισμός σταθερότητας, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η έλλειψη σιγουριάς των αγορών.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος, το πλέον απειλητικό σενάριο καλύτερα, είναι η τυχόν αδυναμία αναχρηματοδότησης της Ισπανίας – αφού τόσο η Ελλάδα, όσο και η Ιρλανδία ή η Πορτογαλία, θεωρούνται «διαχειρίσιμοι» κίνδυνοι. Εντός του 2011, η Ισπανία θα χρειασθεί περί τα 130 δις € - μόνο το Μάιο, τον Αύγουστο και τον Οκτώβριο, λήγουν ομόλογα μεταξύ 23 και 25 δις €.

Παρά το ότι λοιπόν η ΕΚΤ προσπαθεί να διατηρήσει έξω από την κρίση την Ισπανία, ισχυριζόμενη ότι έχει λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα, η κατάσταση της τέταρτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Οι μισθοί των εργαζομένων της πρέπει να περιορισθούν ακόμη κατά 10%, η ανεργία ξεπερνάει το 20% (40% στους νέους), η πτώση στα ακίνητα της συνεχίζεται, οι τοπικές τράπεζες της πρέπει να ενισχυθούν τουλάχιστον με 100 δις € και οι διεθνείς επενδυτές είναι πάρα πολύ ανήσυχοι.

Τα προβλήματα της Ισπανίας λοιπόν είναι τεράστια ενώ, τυχόν αδυναμία επίλυσης τους, θα οδηγήσει την Ευρωζώνη πέρα από τα όρια της. Πολύ περισσότερο εάν δεν αποδεχθούν τελικά οι Πολίτες της Ισπανίας τη συνέχιση της πολίτικης λιτότητας και αντιδράσουν - προκαλώντας εκτεταμένες κοινωνικές αναταραχές, οι οποίες θα επιδεινώσουν κατά πολύ την ήδη επικίνδυνη οικονομική της θέση. 

Παράλληλα βέβαια, οι Η.Π.Α. (Wall Street) διευρύνουν την επιρροή τους στη Γερμανία την οποία, όπως έχουμε ήδη αναλύσει (άρθρο μας), θέλουν να προωθήσουν στην ηγετική θέση μίας Ευρώπης υπό τη δική τους επιρροή. Η συγχώνευση του γερμανικού χρηματιστηρίου (Deutsche Borse AG) με το αμερικανικό (NYSE/Euronext - ο ετήσιος τζίρος της νέας εταιρείας θα ανέρχεται στα 4 δις, ενώ η κεφαλαιοποίηση της θα πλησιάσει τα 20 δις €), η οποία θα ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του έτους, σηματοδοτεί αναμφίβολα το ξεκίνημα μίας νέας εποχής για την Ευρώπη – ειδικά όσο αφορά στον ανταγωνισμό των αμερικανοευρωπαϊκών πλέον χρηματιστηρίων, τα οποία ευρίσκονται σε ύφεση, με τα ανερχόμενα χρηματιστήρια της Κίνας, της Ινδίας και της Βραζιλίας.    

Ίσως οφείλουμε να προσθέσουμε εδώ ότι, η αξία πλέον των εταιρειών, ειδικά των εισηγμένων, δεν θα είναι συνάρτηση της ποιότητας της διοίκησης τους - όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα. Η αξία τους (γεγονός πολύ σημαντικό για την εξέλιξη των τιμών των μετοχών τους), θα προσδιορίζεται από τη δυνατότητα τους να επιβάλλουν αυξημένες τιμές πώλησης στα προϊόντα τους (κάτι απόλυτα κατανοητό, σε μία εποχή που «ανατέλλει» ο πληθωρισμός), καθώς επίσης χαμηλούς μισθούς στους εργαζομένους τους.  

Επομένως, η όλη διαδικασία λειτουργεί συνεχώς προς όφελος των πολυεθνικών μονοπωλιακών εταιρειών (αλλά και των τοπικών μονοπωλίων), αφού έχουν εκ φύσεως τη δυνατότητα να απαιτούν υψηλότερες τιμές (χαμηλότερες αμοιβές), ελλείψει ανταγωνισμού. Αυτό θα λειτουργήσει εις βάρος των μικρομεσαίων, αλλά και εν γένει των μη μονοπωλιακών εταιρειών οι οποίες, αργά ή γρήγορα, θα «αλωθούν» από τα πολυεθνικά μονοπώλια.                

ΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ

Η εξέγερση των πεινασμένων και καταπιεσμένων Πολιτών της Λιβύης οδήγησε τις τιμές του πετρελαίου στα ύψη – με το βαρέλι του Brent της βορείου θαλάσσης να κοστίζει όσο περίπου στο τέλος της άνοιξης του 2008, λίγο πριν από το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η επίδραση τώρα της τιμής του πετρελαίου τόσο στον πληθωρισμό, όσο και στα δημόσια οικονομικά όλων των χωρών του πλανήτη (ειδικά στις Η.Π.Α. θεωρείται ότι, εάν διατηρηθούν οι τιμές πάνω από τα 100 $ ανά βαρέλι, το πρόγραμμα ενίσχυσης της οικονομίας, εκ μέρους της κυβέρνησης, θα καταρρεύσει), είναι πάρα πολύ μεγάλη.

Εν τούτοις, οι αναταραχές στη Λιβύη, εάν δεν προκληθεί πολεμική σύρραξη, συνιστούν το μικρότερο πρόβλημα, σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα – παρά το ότι η αντικατάσταση των υψηλής αξίας «ελαφρών» πετρελαίων της, τα οποία είναι κατάλληλα για την παραγωγή βενζίνης, δεν θα είναι εφικτή παρά μόνο εν μέρει, από τη Σαουδική Αραβία. Η Ιταλία βέβαια θα αντιμετωπίσει αρκετά προβλήματα, επειδή έχει στηριχθεί μονόπλευρα στην εισαγωγή πετρελαίων από τη Λιβύη – με απρόβλεπτες συνέπειες για την οικονομία της, ειδικά όταν το δημόσιο χρέος της ξεπερνάει το 120% του ΑΕΠ της, χωρίς να έχει υποχρεωθεί σε αντίστοιχες με την Ελλάδα «αναπροσαρμογές» του (ενδεχομένως και τα γερμανικά διυλιστήρια, τα οποία καλύπτουν 5-10% των αναγκών τους από τη Λιβύη).

Όμως, η Λιβύη είναι μία πολύ μικρή παραγωγική χώρα (17^η διεθνώς, με 1,6 εκ. βαρέλια ημερησίως) αφού εξάγει μόλις το 1,5% της παγκόσμιας ζήτησης. Εκτός αυτού, οι δεξαμενές παγκοσμίως είναι γεμάτες, ενώ η κατανάλωση της βενζίνης περιορίζεται συνεχώς. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, το οποίο ελάχιστα συζητείται, είναι οι μεσοπρόθεσμες συνέπειες για την τροφοδοσία του πλανήτη με πετρέλαιο.

Σύμφωνα με τη διεθνή εταιρεία ενέργειας (ΙΕΑ), τα έτη 2010 και 2011 θα καταναλωθούν επί πλέον 4,3 εκ. βαρέλια πετρελαίου – τριπλάσια ποσότητα δηλαδή, από τις ετήσιες εξαγωγές της Λιβύης. Η επέκταση της παγκόσμιας εξόρυξης πετρελαίου είναι αδύνατον να ακολουθήσει αυτό το ρυθμό. Παράλληλα δε με την αύξηση της ζήτησης, περιορίζονται οι δυνατότητες της Σαουδικής Αραβίας, ενώ παντού η εξόρυξη πετρελαίου γίνεται με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα. Τέλος, φαίνεται ότι από το τέλος του 2012 η ζήτηση πετρελαίου θα «υπερκεράσει» για πρώτη φορά την προσφορά, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την εξέλιξη των τιμών. Στον Πίνακα ΙΙ που ακολουθεί φαίνονται αναλυτικά οι έξι μεγαλύτερες χώρες εξόρυξης πετρελαίων:  

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Οι έξι μεγαλύτερες χώρες παραγωγής πετρελαίου

Χώρα	Ημερήσια παραγωγή	Αποθέματα
Ρωσία	10,0 εκ. βαρέλια	./.
Σαουδική Αραβία	9,7 εκ. βαρέλια	264 δις βαρέλια
Η.Π.Α.	7,2 εκ. βαρέλια	./.
Περσία	4,0 εκ. βαρέλια	137 δις βαρέλια
Κίνα	3,8 εκ. βαρέλια	./.
Καναδάς	3,3 εκ. βαρέλια	./.

Πηγή: Reuters

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Επιστρέφοντας στη Λιβύη, η κατάσταση της θα μπορούσε να εντείνει τα προβλήματα αφού, εάν παραμείνει ο ηγέτης στην εξουσία, θα υπάρξει «εμπάργκο» ανάλογο με αυτό στο Ιράν – εάν όχι, οι διαπραγματεύσεις με αυτούς που θα τον αντικαταστήσουν, θα διαρκέσουν για πολλούς μήνες. Αρκεί να αναφέρει κανείς το Ιράκ, όπου διήρκεσε επτά ολόκληρα έτη μετά την εισβολή των Η.Π.Α., μέχρι να ξεκινήσουν ξανά οι επενδύσεις στην εξόρυξη πετρελαίου.

Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα είναι η διαφαινόμενη μακροπρόθεσμα μεγάλη μείωση των αποθεμάτων πετρελαίου, ειδικά λόγω της ανάπτυξης της Κίνας, της Ινδίας, της Βραζιλίας κλπ - σε συνδυασμό με το ότι, η μείωση της κατανάλωσης του στη Γερμανία έχει σταματήσει, ενώ στις Η.Π.Α. αρχίζει ξανά να αυξάνεται. Παράλληλα, ένα επίσης μεγάλο πρόβλημα, είναι η διαπραγμάτευση των τιμών του πετρελαίου σε μη ελεγχόμενες προθεσμιακές αγορές, οι οποίες στοιχηματίζουν από πολλούς μήνες τώρα στην αύξηση της τιμής του.

Τέλος, τυχόν σημαντικές αναταραχές στη Σαουδική Αραβία θα μετέτρεπαν βραχυπρόθεσμα τους φόβους σε μία καταστροφική πετρελαϊκή κρίση – η οποία θα ήταν προφανώς πολύ πιο επικίνδυνη από αυτήν της δεκαετίας του ‘70, αφού θα λειτουργούσε συνδυαστικά με τη χρηματοπιστωτική κρίση, με την κρίση του χρέους, με την ύφεση κλπ. Οι κίνδυνοι εξεγέρσεων όμως είναι προφανώς γνωστοί στην ηγεσία της Σ. Αραβίας, αφού αύξησε αμέσως τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων της κατά 15% - ενώ προσέφερε αρκετές διευκολύνσεις στους Πολίτες της, συνολικού ύψους 11 δις $.       

Η ΒΟΡΕΙΑ ΑΦΡΙΚΗ

Η εξαγωγή του πληθωρισμού στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, καθώς επίσης οι κερδοσκοπικές τοποθετήσεις της υπερβάλλουσας ποσότητας χρήματος (η οποία είναι διαθέσιμη με χαμηλά επιτόκια στους κερδοσκόπους), στις πρώτες ύλες, στα εμπορεύματα και στα τρόφιμα, οδήγησε στην αύξηση των τιμών διεθνώς - η οποία είχε σαν αποτέλεσμα την ακόμη μεγαλύτερη εξαθλίωση των λαών, στις φτωχότερες οικονομίες του πλανήτη.

Αρκεί να δει κανείς τα μεγέθη των κρατών αυτών, για να κατανοήσει τις εξεγέρσεις τους – οι οποίες ενδεχομένως θα προκαλέσουν την εισβολή ενός μεγάλου αριθμού «πεινασμένων» μεταναστών, στις πλούσιες «δυτικές» χώρες.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙΙ: Μεγέθη των χωρών της Β. Αφρικής, ΑΕΠ σε δολάρια (Για τη διευκόλυνση των συγκρίσεων, οφείλει κανείς να γνωρίζει ότι, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας είναι περί τα 30.000 $, ενώ τα περιουσιακά στοιχεία των Ελλήνων είναι σχετικά υψηλά - ιδίως μετά την ραγδαία αύξηση των τιμών ακινήτων/οικοπέδων την τελευταία 15ετία. Ανάλογα υψηλή είναι και η ακίνητη περιουσία του δημοσίου).     

Χώρες	Πληθυσμός*	ΑΕΠ κατά κεφ.	Ανάπτυξη	Ανεργία
Μαρόκο	32,40	2.882	4,95%	9,10%
Αλγερία	35,40	3.996	2,41%	10,20%
Τυνησία	10,40	4.171	3,10%	13.30%
Λιβύη	6,50	9.511	-2,31%	./.
Αίγυπτος	84,50	2.450	4,67%	9,00%

* Σε εκατομμύρια  - Σχεδόν στο σύνολο, το 50% του πληθυσμού είναι κάτω των 25 ετών

Πηγή: IMF

Πίνακας: Β Βιλιάρδος      

Είναι προφανές ότι, όλες οι χώρες της Β. Αφρικής ευρίσκονται «σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης» – ειδικά εάν συμπεριλάβουμε τη μη ισορροπημένη αναδιανομή των εισοδημάτων, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα την ύπαρξη ενός μικρού αριθμού υπερπλουσίων, απέναντι σε μία τεράστια «μάζα» εξαθλιωμένων ατόμων. Πόσο μάλλον εάν συνυπολογίσουμε τα δικτατορικά καθεστώτα, τα οποία επιβλήθηκαν από τις Η.Π.Α. - με την ένοχη «ανοχή» της Ευρώπης.

Τέλος, όσον αφορά τη Λιβύη, εάν τυχόν ακολουθήσει η πτώση του σημερινού καθεστώτος της, η Ιταλία θα πληγεί σε μεγάλο βαθμό. Το 49% των εξαγωγών της χώρας προς την ΕΕ κατευθύνεται στην Ιταλία, ενώ το 39% των εξαγωγών της ΕΕ προς τη Λιβύη, προέρχεται από την Ιταλία. Στη δεύτερη θέση των εξαγωγών ευρίσκεται η Γερμανία (14%), ακολουθούμενη από τη Γαλλία και την Ισπανία. Ο ιταλικός πετρελαϊκός όμιλος ΕΝΙ έχει συνολικές επενδύσεις ύψους 25 δις € στη Λιβύη, ενώ η Λιβύη κατέχει το 7,6% των μετοχών της UniCredit – της μεγαλύτερης τράπεζας της Ιταλίας (εκ των οποίων το 4,05% ανήκει στην κεντρική τράπεζα της αραβικής χώρας).   

Η ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

Είναι πλέον εμφανές ότι, η «εξέγερση των πεινασμένων» στον αραβικό πληθυσμό της Β. Αφρικής, θα επεκταθεί στον υπόλοιπο αραβικό κόσμο - «μεταλλασσόμενη» σε εξέγερση κατά των καθεστώτων που νέμονται την εξουσία. Θεωρούμε σκόπιμο να αναφέρουμε εδώ, όσον αφορά τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες (κάτι που ουσιαστικά ισχύει για όλα τα αναπτυσσόμενα κράτη, τα οποία διαθέτουν αφθονία φυσικών πλουτοπαραγωγικών πηγών) ότι, η ύπαρξη φυσικού πλούτου τείνει να χαμηλώσει, παρά να ανεβάσει το επίπεδο ζωής.

Ο κίνδυνος προέρχεται από μία οικονομική «ασθένεια», η οποία έχει ονομασθεί «ολλανδική νόσος». Η «ολλανδική νόσος» (το όνομα προέρχεται από τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι βιομήχανοι της Ολλανδίας, όταν ανακαλύφθηκε εκεί φυσικό αέριο) «προσβάλλει» μία χώρα όταν, η ζήτηση από το εξωτερικό για ένα εξαγώγιμο προϊόν ανεβάζει την ισοτιμία του νομίσματος του κράτους, το οποίο πραγματοποιεί την εξαγωγή. Η αύξηση της αξίας του νομίσματος κάνει λιγότερο ανταγωνιστικές τις εξαγωγές άλλων προϊόντων της χώρας, με αποτέλεσμα να μην αναπτύσσεται η υπόλοιπη οικονομία της.

Το γεγονός αυτό επεξηγεί, γιατί οι σχετικά φτωχές ενεργειακά χώρες (Χονγκ Κονγκ, Ιαπωνία, Δυτική Ευρώπη κλπ) ευδοκιμούν οικονομικά - ενώ οι πλούσιες σε πετρέλαιο (Νιγηρία, Βενεζουέλα κλπ) κυριολεκτικά δυστυχούν. Εδώ λοιπόν οφείλεται η ανικανότητα σχεδόν όλων των χωρών του OPEC να χρησιμοποιήσουν τα πλούτη τους, για να διαφοροποιήσουν τις οικονομίες τους σημαντικά, πέρα από το πετρέλαιο και τα παράγωγα του.

Επί πλέον, ο πλούτος σε φυσικές πηγές, εκτός από την αλλοίωση του νομίσματος, έχει συχνά καταστροφικές κοινωνικές επιπτώσεις. Ο εύκολος και χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια πλουτισμός (γεγονός που συνέβη επίσης στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, με την άνοδο του τουρισμού και των τιμών ακίνητης περιουσίας), τείνει, όπως φαίνεται, να μειώσει την παραγωγικότητα.

Κάποιες πετρελαιοπαραγωγές χώρες του Κόλπου λοιπόν έχουν δώσει τόσα πολλά προνόμια στους Πολίτες τους, ώστε όσοι δεν έχουν ιδιαίτερη διάθεση να εργασθούν, απλά δεν εργάζονται – εγκαταλείποντας τις δουλειές στους ξένους μετανάστες, όπως συνέβη επίσης στη χώρα μας (ειδικά μετά την είσοδο της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ και τα πακέτα στήριξης της οικονομίας της, σε συνδυασμό με τον εύκολο δανεισμό κράτους και ιδιωτών).      

Ο Πίνακας ΙV που ακολουθεί αναφέρεται στα βασικά μεγέθη των χωρών της Μ. Ανατολής, τα οποία εμφανίζουν σημαντικότατες διαφορές μεταξύ τους – γεγονός που αναμφίβολα θα έχει πολλές «παρενέργειες» στις μεταξύ τους σχέσεις, εάν επεκταθούν οι κοινωνικές αναταραχές.    

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙV: Μεγέθη χωρών της Μ. Ανατολής, ΑΕΠ σε δις δολάρια

Χώρες	Πληθυσμός	ΑΕΠ	ΑΕΠ/Κατ.Κ*	Ανεργία	Χρέος/ΑΕΠ
Ηνωμ.Αρ.Εμ.	4,79	159,30	37.400	2,4%	14,8%
Σαουδική Αρ.	28,69	525,10	19.800	11,8%	22,6%
Ιορδανία	6,34	28,07	4.800	12,6%	67,2%
Συρία	20,18	88,44	4.700	8,6%	37,8%
Μπαχρέιν	0,73	23,28	33.300	0,2%	28,2%
Υεμένη	23,82	51,75	2.400	35,0%	32,9%
Ομάν	3,42	59,50	19.200	15,0%	2,8%
Κατάρ	0,84	68,66	85.600	0,4%	23,2%
Κουβέιτ	2,69	131,30	54.300	2,2%	7,8%
Ιράκ	28,95	94,97	3.500	18,2%	./.
Ισραήλ	7,23	183,40	26.700	6,1%	82,7%

* ΑΕΠ κατά κεφαλή

Σημείωση: Το δημόσιο χρέος, έχει άμεση σχέση με τις υποδομές, καθώς επίσης με τον ιδιωτικό πλούτο της εκάστοτε χώρας – ο οποίος δυστυχώς δεν αποτυπώνεται από τους διεθνείς οργανισμούς, ως όφειλε. 

Πηγή: CIA World Fact book 2009

Πίνακας: Β Βιλιάρδος      

Το Ισραήλ, σε αντίθεση με όλες τις χώρες του αραβικού κόλπου, αλλά και με τις υπόλοιπες ανεπτυγμένες βιομηχανικές, δεν εισήλθε σε ύφεση, μετά το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Παρουσίασε μόνο επιβράδυνση της ανάπτυξης του στο 0,8% - ενώ το 2010 η οικονομία του αυξήθηκε κατά περίπου 4%. Το γεγονός αυτό συνέβαλλε στην ανατίμηση του νομίσματος του κατά 15%, καθώς επίσης στην αύξηση του πληθωρισμού (2,7% το Δεκέμβρη) – με τις τιμές των ακινήτων να παρουσιάζουν άνοδο της τάξης του 17%.      

Ειδικά όσον αφορά την Υεμένη, οι κάτοικοι της οποίας παραμένουν στη ζωή με τη βοήθεια ενός ιδιάζοντος ναρκωτικού (kath), το οποίο καλλιεργείται ελεύθερα σε τεράστιες εκτάσεις, ενώ θεωρείται ως βασικό «διατροφικό μέσον» (αναμασιέται κατά τη διάρκεια της ημέρας, με αποτέλεσμα να πρήζονται τα μάγουλα ανδρών και γυναικών από τη συνεχή χρήση του), η κατάσταση είναι κάτι παραπάνω από τρομακτική. Πολύ περισσότερο επειδή, η ευρεία καλλιέργεια του συγκεκριμένου ναρκωτικού απαιτεί μεγάλες ποσότητες νερού – γεγονός που έχει προκαλέσει την έλλειψη του, αφού οι κάτοικοι της χώρας προτιμούν να καταναλώνουν το νερό στο Kath, παρά στη διατροφή τους.    

Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ Η ΠΕΡΣΙΑ    

Οι δύο αυτές σημαντικότερες χώρες της Ανατολής, συναγωνίζονται μεταξύ τους για την κατάκτηση της ηγετικής θέσης στον Αραβικό κόσμο – κυρίως δε, στον τομέα των εξαγωγών τόσο στην Αφρική, όσο και στη Μ. Ανατολή. Βασικότερο όπλο της Τουρκίας, εκτός από την επίσκεψη του ηγέτη της σε όλες αυτές τις χώρες, με τη συνοδεία πάντοτε ενός μεγάλου αριθμού επιχειρηματιών, είναι οι «σαπουνόπερες».

Με τη βοήθεια αυτών των ταινιών, οι Τούρκοι έχουν στην κυριολεξία κατακτήσει τους γείτονές τους – ενώ λέγεται πως, όταν προβάλλεται μία συγκεκριμένη τούρκικη «σειρά», 85 εκ. Άραβες ανοίγουν τους δέκτες της τηλεόρασης τους, για να την παρακολουθήσουν (δυστυχώς κάτι ανάλογο τείνει να συμβεί και στην Ελλάδα, η οποία φαίνεται να έχει «προσβληθεί» επίσης από τον «έξυπνο ιό»).

Η Τουρκία λοιπόν προσπαθεί μεθοδικά να επεκταθεί με πολλαπλούς στόχους τον Αραβικό κόσμο, κερδίζοντας τη συμπάθεια του, καθώς επίσης προωθώντας την πώληση των βιομηχανικών και λοιπών προϊόντων της - με τη βοήθεια της τηλεοπτικής ή της κινηματογραφικής της βιομηχανίας. Ο Πίνακας V απεικονίζει τα μεγέθη των δύο ανταγωνιστών, εκ των οποίων η πρώτη «προβάλλεται» ως το δημοκρατικό Ισλάμ, ενώ η δεύτερη ως το θρησκευτικό (η περιορισμένη γραφειοκρατία θεωρείται σαν ένα ακόμη πλεονέκτημα της Τουρκίας στην περιοχή, σε σχέση με την Περσία -  οποία όμως διαθέτει πληθώρα πλουτοπαραγωγικών πηγών):

ΠΙΝΑΚΑΣ V: Τουρκία και Περσία, Μεγέθη με καταγραφή το 2009              

Μεγέθη	Τουρκία	Περσία
Πληθυσμός	76,81	66,43
ΑΕΠ (δις $)	853,60	733,00
ΑΕΠ κατά κεφαλήν*	11.600	11.300
Ανεργία	10,70%	12,50%
Χρέος προς ΑΕΠ	58,20%	23,20%
Εξαγωγές	140,80	95,09
Εισαγωγές	193,90	67,25
Εμπορικό έλλειμμα (πλεόνασμα)	-53,10	27,84

* Το ελληνικό ΑΕΠ κατά κεφαλήν είναι 30.000 $

Πηγή: CIA World Fact book 2009

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Όπως διαπιστώνουμε από τον Πίνακα V, οι δύο ανταγωνίστριες δεν έχουν σημαντικές διαφορές στα μεγέθη τους – με εξαίρεση βέβαια το εμπορικό «αποτέλεσμα» τους, το οποίο είναι πολύ ελλειμματικό στην Τουρκία (-53,10 δις $), ενώ πλεονασματικό στην Περσία (27,84 δις $).

Το γεγονός αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της γειτονικής χώρας, η οποία προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στον περιορισμό των επιτοκίων της (έτσι ώστε να μειώσει την εισροή των επικίνδυνων ξένων κεφαλαίων, τα οποία αυξάνουν την ισοτιμία του νομίσματος της, δυσκολεύοντας τις εξαγωγές) και στην ανάγκη της για χρηματοδότηση του εμπορικού ελλείμματος, το οποίο τον περασμένο Νοέμβριο (11μηνο) ανήλθε στα 45 δις $. Στόχος της κυβέρνησης είναι ένα έλλειμμα της τάξης του 5,4% του ΑΕΠ της, με τους αναλυτές να περιμένουν όμως την αύξηση του στο 7% του ΑΕΠ το 2011.

Ταυτόχρονα, μεγεθύνεται επικίνδυνα η πιστωτική επέκταση των τραπεζών της Τουρκίας, η οποία αυξήθηκε κατά 34% στα 259 δις € συνολικά (για το 2011 αναμένεται αύξηση κατά 25%). Τέλος, μείωσε το βασικό επιτόκιο της στο 6,5% (από 7%), με τον πληθωρισμό να κυμαίνεται στο 7,3%.           

ΟΙ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ  

Σε επόμενο άρθρο μας θα αναφερθούμε ειδικά στην κατάσταση που επικρατεί στην Ινδία, στην Κίνα, στην Ιαπωνία, στην υπόλοιπη Ασία, καθώς επίσης στην Ρωσία και στη Βραζιλία, έτσι ώστε να ολοκληρώσουμε την εικόνα του «φλεγόμενου» πλανήτη – σε περιοχές δηλαδή που όχι μόνο δεν καλυτερεύουν την εικόνα αλλά, αντίθετα, συμβάλλουν ουσιαστικά στην περαιτέρω επιδείνωση της.

Σε γενικές γραμμές τώρα, θεωρούμε ότι έχουν επαληθευθεί επαυξημένα οι «φόβοι» του πρώην κεντρικού τραπεζίτη των Η.Π.Α. κ. A. Greenspann - έτσι όπως τους ανέφερε στο βιβλίο του το 2007 και συμπληρώσαμε εν μέρει εμείς:

“Έχω δύο βασικές ανησυχίες, σχετικά με την ικανότητα μας να διατηρήσουμε την κεκτημένη ταχύτητα της πρόσφατης, υλικής βέβαια προόδου της ανθρωπότητας – δυστυχώς εις βάρος της πνευματικής (ουδέν καλό αμιγές κακού). Η πρώτη είναι η ύπαρξη εξαιρετικά αυξημένων συγκεντρώσεων εισοδήματος (πολλά χρήματα σε λίγους ανθρώπους), οι οποίες αποτελούν απειλή για την ομαλή εξέλιξη και τη σταθερότητα των δημοκρατικών κοινωνιών. Η δεύτερη, είναι η επίδραση της αναπόφευκτης επιβράδυνσης στη διαδικασία της ίδιας της παγκοσμιοποίησης.

Η διαδικασία αυτή θα μπορούσε να μειώσει την παγκόσμια ανάπτυξη και, σε συνδυασμό με τη μη ισορροπημένη αναδιανομή των εισοδημάτων (οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι και οι πλούσιοι, πλουσιότεροι), να ελαχιστοποιήσει την ευρεία αποδοχή του καπιταλισμού – η οποία προέκυψε από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.

Σε πολλά τμήματα του αναπτυσσόμενου κόσμου, όπου η ανάπτυξη είναι ραγδαία (Κίνα κλπ), ο καπιταλισμός μοιάζει να είναι περισσότερο αποδεκτός, από εκεί που γεννήθηκε: στην αργά αναπτυσσόμενη Δυτική Ευρώπη. Το σύστημα του καπιταλισμού είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το ρυθμό της ανάπτυξης - ενώ η ύφεση, πόσο μάλλον ο στασιμοπληθωρισμός, ισοδυναμεί με τη θανατική του καταδίκη: μέσα από εκτεταμένες, απρόβλεπτες και καταστροφικές κοινωνικές αναταραχές, καθώς επίσης γεωπολιτικές ανακατατάξεις (πόλεμοι)”.

Όπως φαίνεται, οι φόβοι του κεντρικού τραπεζίτη, ο οποίος όμως θεωρείται ως «ο πατέρας» της χρηματοπιστωτικής κρίσης (συνετέλεσε τα μέγιστα στην επικράτηση του νεοφιλελεύθερου δόγματος της οικονομίας), όχι μόνο επαληθεύθηκαν αλλά, επί πλέον, εξελίχθηκαν σε πραγματικό εφιάλτη. Η αυξημένη συγκέντρωση των χρημάτων σε μία ελάχιστη μειονότητα, σε συνδυασμό με την παγκοσμιοποίηση, οδήγησε, μεταξύ άλλων, στα παρακάτω καταστροφικά αποτελέσματα:

(α)  Αφαιρέθηκαν πάρα πολλά χρήματα από την «δυτική» κατανάλωση, αφού οι πλούσιοι δεν μπορούν να καταναλώσουν περισσότερα, ενώ οι φτωχοί δεν έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν τις ανάγκες τους (πόσο μάλλον να αυξήσουν τις αγορές τους) από τους μισθούς τους – ιδίως επειδή είναι επικίνδυνα υπερχρεωμένοι και δεν μπορούν πια να δανεισθούν.

(β)  Αποβιομηχανοποιήθηκε το μεγαλύτερο μέρος της δύσης (με εξαίρεση την Ιαπωνία και τη Γερμανία), αφού οι παραγωγή αγαθών μεταφέρθηκε στην Ασία – ενώ την ακολούθησαν τα «δυτικά κεφάλαια», προσβλέποντας σε αυξημένες αποδόσεις.   

(γ) Ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων που προήλθαν από την υπερσυγκέντρωση των κεφαλαίων σε λίγους, οδηγήθηκε στις «αγορές» - εκτρέφοντας ένα ανεξέλεγκτο (σκιώδεις τράπεζες), αχόρταγο θηρίο, το οποίο προσπαθεί πλέον να μας καταστρέψει.      

(δ)  Η παγκοσμιοποίηση συρρίκνωσε περαιτέρω τα διαθέσιμα προς κατανάλωση εισοδήματα, αφού εισήλθε ένας μεγάλος αριθμός νέων ατόμων στον καπιταλισμό – ταυτόχρονα με τον εξ αυτής περιορισμό των μέσων αμοιβών (αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων), μέχρι το σημείο ισορροπίας τους. Δηλαδή, έως εκείνο το οριακό σημείο όπου, οι μισθοί των νεοεισερχομένων στον καπιταλισμό (Κίνα κλπ) θα αυξηθούν, παράλληλα με τη μείωση των μισθών των παλαιοτέρων (δύση), έτσι ώστε να συναντηθούν μεταξύ τους.     

(ε)  Η ανάπτυξη της δύσης σταμάτησε, σε μία εποχή υπερχρέωσης της - οπότε έπαψε να είναι διαχειρίσιμη η υπερσυγκέντρωση των κεφαλαίων σε λίγους, μέσω της διανομής ενός συνεχώς αυξανόμενου ΑΕΠ, σε συνδυασμό με αυξημένες πιστώσεις.

(στ) Η ισχύς των υπερπολυεθνικών, καθώς επίσης των χρηματοπιστωτικών αγορών, αυξήθηκε σε εξαιρετικά επικίνδυνο βαθμό, μετά το «άνοιγμα των συνόρων» - εις βάρος των «εθνικών» επιχειρήσεων, καθώς επίσης της πολιτικής εξουσίας, η οποία φαίνεται να λειτουργεί πλέον ως ο πιστός, άβουλος υπηρέτης του διεθνούς Κεφαλαίου. 

(ζ) Οι πλουτοπαραγωγικές πηγές (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, μέταλλα κλπ) συρρικνώνονται επικίνδυνα, ενώ τα βασικά τρόφιμα, λόγω της εισόδου των νέων πληθυσμών, σε συνδυασμό με τη λειτουργία των αγορών, περιορίζονται συνεχώς – με αποτέλεσμα οι τιμές τους να ακολουθούν μία έντονα ανοδική πορεία, σκορπίζοντας το θάνατο στα μη προνομιούχα άτομα, καθώς επίσης στις αδύναμες χώρες.

Θα μπορούσαμε φυσικά να αναφέρουμε πολλές άλλες «παρενέργειες» της ασύμμετρης παγκοσμιοποίησης, οι οποίες σκοτεινιάζουν επικίνδυνα την εικόνα του πλανήτη. Εν τούτοις, θεωρούμε ότι είναι αρκετές για να μας προβληματίσουν, με στόχο τη χάραξη μίας συναινετικής, διακομματικής αμυντικής στρατηγικής εκ μέρους της Ελλάδας, αλλά και όλων των Πολιτών της - η οποία θα μας διαφυλάξει από τα χειρότερα. 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ολοκληρώνοντας υπενθυμίζουμε ότι (Η βασιλεία των αγορών), για να μπορέσουμε να καταπολεμήσουμε τις «αδυναμίες» της Πολιτικής, ενισχύοντας, ως οφείλουμε, τη θέση της απέναντι στην οικονομική εξουσία, πρέπει να συμμετέχουμε ενεργά στο δημόσιο βίο – επιβάλλοντας δημοψηφίσματα, επιτροπές ελέγχου και οτιδήποτε άλλο σκεφθούμε προς αυτήν την κατεύθυνση. Υπό τις παραπάνω προϋποθέσεις η Πολιτική, έχοντας σύμμαχο και όχι αντίπαλο τους Πολίτες, θα καταφέρει τελικά να επιβληθεί στις «αγορές» - ενώ ταυτόχρονα θα «συλλαμβάνονται», διαμέσου των ελέγχων των Πολιτών, τα διεφθαρμένα, άρρωστα στελέχη της.    

Για παράδειγμα, θα ήταν μάλλον πιο αποτελεσματικές οι ειρηνικές «διαδηλώσεις» έξω από τα σπίτια των αποδεδειγμένα «επίορκων» πολιτικών ή μπροστά στα γραφεία των πολυεθνικών διαφθορέων («διατεταγμένων» ΜΜΕ κλπ), από τις συγκεντρώσεις στο κέντρο των πόλεων - οι οποίες αναμφίβολα εμποδίζουν την ομαλή λειτουργία της οικονομίας. Το ίδιο ίσως ισχύει και για τη δημόσια «αποπομπή» τους, η οποία πιθανότατα θα τους οδηγούσε στην απομόνωση ή στην εξορία.

 

Βασίλης Βιλιάρδος (copyright)

Αθήνα, 26. Φεβρουαρίου 2011

viliardos@kbanalysis.com      

Facebook   Twitter    Netlog

                                         

    Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου

==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"