Συνέντευξη με τον Richard Wolff

Η οικονομία υπό το πρίσμα της πολιτικής επιστήμης: 

ο οικονομολόγος καθηγητής Richard Wolff 

απαντά στα ερωτήματα που του θέτει η πολιτική επιστήμονας Νέλλη Ψαρρού.

Τον Μάιο, όπως πολλοί θα θυμούνται, είδαμε τον αμερικανό καθηγητή Richard Wolff στην Ελλάδα σε μία ζωντανή διάλεξη, πιο επίκαιρη από ποτέ. Λίγες μέρες μετά ο κ. Wolff είχε την ευγενή καλοσύνη να μας παραχωρήσει μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης, μία κουβέντα καλύτερα στη οποία ενημερώθηκε από εμάς για τις εξελίξεις στην Ελλάδα πριν τοποθετηθεί στα ζητήματα που του θέσαμε. Η καθυστέρηση στην ανάρτησή της οφείλεται σε εμάς και μόνο και στις πολλές ανειλημμένες υποχρεώσεις των ανθρώπων που την επεξεργάστηκαν σε εθελοντική βάση. Μόνη μας «παρηγοριά» γι’ αυτό η, ούτως ή άλλως, επικαιρότητα της συνέντευξης αυτής και σήμερα – και δυστυχώς και καιρό ακόμη.

Η συνέντευξη που ακολουθεί κινείται στο γνωστό ύφος του καθηγητή, που είναι κατανοητό, ζωντανό και ιδιαιτέρως ελκυστικό. Τα ερωτήματα που του τέθηκαν, πάντως, ήταν αρκετά συγκεκριμένα, εξειδικευμένα ζητήματα που θέλαμε να μας διευκρινίσει σχετικά με την πρόταση που έχει ήδη καταθέσει. Με αυτή την έννοια, απαιτείται κατά κάποιον τρόπο, να γνωρίζει κανείς τη δουλειά του ή να έχει δει τη διάλεξή του που έχουμε ήδη αναρτήσει εδώ.

Για λόγους ευκολίας, έχουμε χωρίσει τη συνέντευξη σε 4 μέρη, όσα και τα ερωτήματα που του θέσαμε. Μπορεί όποιος επιθυμεί να διαβάσει όλη τη συνέντευξη κατεβάζοντας το αρχείο, τόσο στα αγγλικά όσο και στα ελληνικά (το ελληνικό κείμενο δεν αποτελεί ακριβή μετάφραση αλλά απόδοση για τις ανάγκες του υποτιτλισμού). Μια μικρή περίληψη της κάθε ενότητας παραθέτω πριν από κάθε βίντεο:

Προτείνω, όπως και παλιότερα, να την δείτε με παρέα, ο κ. Wolff είναι πολύ ευχάριστος και αυτά που λέει εξαιρετικά σημαντικά για περεταίρω κουβέντα. Χρήσιμο θα ήταν όσοι από εσάς δραστηριοποιείστε σε κάποιον κοινωνικό χώρο, να οργανώσετε μια δημόσια προβολή της – θεωρώ ότι αυτά που λέει μας αφορούν όλους άμεσα.

Η συνέντευξη είναι πρωτογενώς αναρτημένη στην ιστοσελίδα του Δημήτρη Μελέτη.

Ημερομηνία συνέντευξης: Κυριακή 30 Μαΐου 2010.

Επιμέλεια ερωτήσεων: Νέλλη Ψαρρού

Εικονοληψία: Δημήτρης Μελέτης

Απομαγνητοφώνηση/Μετάφραση: Μαντώ Μπουκουβάλα

Επιμέλεια μετάφρασης: Νέλλη Ψαρρού, Άννα Βλάχου
Υποτιτλισμός: Δημήτρης Μελέτης

Κατεβάστε όλο το κείμενο της συνέντευξης στα ελληνικά και στα αγγλικά.

ΜΕΡΟΣ 1ο: περιληψη ερώτησης: Υποστηρίζετε την αυτο-διοίκηση των επιχειρήσεων, όμως υπάρχει ένα ζήτημα με τη συντεχνιακή λογική που αναπτύσουν συχνά ομάδες εργαζομένων. Πώς θεωρείτε ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτό, δεδομένου ότι αρκετές επιχειρήσεις είναι κοινής ωφέλειας και άρα οι αποφάσεις των εργαζομένων έχουν άμεσο αντικτυπο και στην υπόλοιπη κοινωνία;
Περίληψη απάντησης: Η δημοκρατική διαχείριση δεν είναι ένα αποσπασματικό δεδομένο, δεν μπορείς να την έχεις σε έναν τομέα της κοινωνικής ζωής και σε άλλον όχι. Οπότε, απαιτείται αφενός γαλούχηση στην δημοκρατική συνδιαχείρηση σε όλα τα επίπεδα, αφετέρου είναι προφανές ότι οι αποφάσεις μιας επιχείρησης θα πρέπει να λαμβάνονται μαζί με την (τοπική) κοινωνία.


ΜΕΡΟΣ 2ο: περίληψη ερώτησης: Για να δημιουργήσουμε μια άλλη κοινωνία πρέπει να συζητήσουμε μεταξύ μας για τις εναλλακτικές. Ταυτόχρονα όμως αντιμετωπίζουμε έντονη προπαγάνδα και καταστολή, και πρέπει να οργανώσουμε μια αντίσταση. Πώς θα μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε και στις δύο αυτές απαιτήσεις ταυτόχρονα;
Περίληψη απάντησης: Η προφανής απάντηση είναι ότι πρέπει να οργανωθεί ταυτόχρονα και στα δυο πεδία μια αντίσταση. Όμως το σημαντικότερο είναι να επέλθει η δομική αλλάγή που θα εξασφαλίσει τις πολιτικές ελευθερίες αντί να εστιάζουμε στις ελευθερίες αυτές καθεαυτές.

ΜΕΡΟΣ 3ο: περίληψη ερώτησης: Στην Ελλάδα, αφενός οι διανοούμενοι δεν εκφέρουν κριτικό δημόσιο λόγο απέναντι σε ό,τι συμβαίνει, αφετέρου η Αριστερά αδυνατεί να προβάλει αντίσταση αλλά και πρόταση - είτε λόγω σκοπιμότητας, είτε λόγω ανικανότητας. Συμβαίνει το ίδιο και στην Αμερική; Και, πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε τα προβλήματα της πολιτικής ηγεσίας και να οργανωθούμε από τη βάση, μιας και χωρίς οργάνωση δεν γίνεται να επιτευχθεί τίποτα;
Περίληψη απάντησης: Συμβαίνει ακριβώς το ίδιο και στην Αμερική, όμως ο ίδιος ο χώρος της ακαδημίας δημιουργεί αντιφάσεις για το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα, που την χρειάζεται. Όσον αφορά την Αριστερά, στην Αμερική υπάρχει ένας φόβος όσον αφορά την οργάνωση, κι έτσι οι άνθρωποι δραστηριοποιούνται μόνο για τοπικά ή συγκεκριμένα ζητήματα πολιτικής - κι εκεί είναι επιτυχείς οι προσπάθειες. Αυτό που πρέπει να αποφευχθεί είναι ένας "Μεσσίας".

ΜΕΡΟΣ 4ο: περίληψη ερώτησης: Μας είπατε στις διαλέξεις σας ότι ο κόσμος στην Αμερική έχει στραμένο το βλέμμα στην Ελλάδα και ότι, επίσης, περιμένουν μια κίνηση από εμάς, ένα έναυσμα αν θέλετε για δράση. Αν υποθέσουμε ότι οι προσπάθειες αντίστασης στην Ελλάδα ευδοκιμούν, φοβάμαι ότι θα απειληθούμε με διεθνές θερμό επεισόδιο-προβοκάτσια. Πιστεύετε ότι σε τέτοια περίπτωση θα μας βοηθήσουν οι λαοί του εξωτερικού εμποδίζοντας τις χώρες τους να προβοκάρουν με τέτοιο τρόπο;
Περίληψη απάντησης: Οι Αμερικανοί έχουν στρέψει το βλέμμα στην Ελλάδα επειδή αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα λιτότητας και μόνο. Επίσης το ότι "κοιτάνε" την Ελλάδα είναι καθαρά συγκυριακό, έχουν άλλωστε εντυπωσιαστεί από τη βία που ασκείται. Πρέπει φυσικά να γίνει κατανοητό ότι η βία που ασκείται στους λαούς δεν μένει αναπάντητη, κι αυτός είναι ένας κίνδυνος για το σύστημα. Το εκπληκτικό σχετικά με την Ελλάδα είναι ότι δεν οφείλατε πραγματικά να πληρώσετε τίποτε απ' όλα αυτά τα χρήματα (αναλύει γιατί) και όμως εσείς είπατε "Ναι, θα τα πληρώσουμε όλα" και μάλιστα χρεώνοντας το λαό και όχι τους πλουσίους. Θα πρέπει φυσικά να γνωρίζετε ότι δεν πρόκειται να έρθουν επενδύσεις στην Ελλάδα. Ο Παπανδρέου τα γνωρίζει πολύ καλά όλα αυτά, παίζει το παιχνίδι των ξένων τραπεζιτών πολύ καλά. Όμως, αυτές οι αντιθέσεις υπάρχουν και μέσα στο ίδιο το ΠΑΣΟΚ, ρισκάρουν τη θέση τους και τη φήμη τους, του νοιάζει τι γίνεται, και εκεί θα παιχτεί η αντιπαράθεση και η πίεση. Όχι, δεν θα σας βοηθήσεις κανείς, αν ξεσηκωθούν θα είναι επειδή αναγνωρίζουν σε σας τα δικά τους προβλήματα και θα το κάνουν γι' αυτό. Βλέπουμε τη "διεθνή αλληλεγγύη" να εγγείρεται για λόγους όχι ιδεολογικούς αλλά πρακτικούς, που τους προκαλούν οι ίδιοι οι καπιταλιστές.

Ελπίζουμε να απολαύσετε τη συνέντευξη αυτή και, αν το θεωρείτε χρήσιμο, να την προωθήσετε και σε άλλους. Επιθυμητά επίσης και τα σχόλιά σας.

==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"