Ομιλία Χρ.Κατσούρα στη Βουλή για θέματα παιδείας -

Ομιλία του βουλευτή Θεσπρωτίας κ. Χρήστου Κατσούρα στα πλαίσια συζήτησης του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων με θέμα:
«Θεσμικό πλαίσιο των Προτύπων Πειραματικών Σχολείων, Ίδρυση Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Οργάνωση του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» και λοιπές διατάξεις».

Ο κ. Κατσούρας στην ομιλία του είπε τα εξής:
"Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, νομίζω ότι ο χώρος μας δέχτηκε σήμερα μία υπέρ του δέοντος κριτική για όσα συμβαίνουν στο ζήτημα της παιδείας.
Η κριτική προφανώς είναι αναγκαία.
Ο τρόπος, όμως, που αυτή γίνεται κινδυνεύει να οδηγήσει σε ενοχοποίηση όλου του εκπαιδευτικού συστήματος, των εκπαιδευτικών, αλλά και της ελληνικής νεολαίας, που ακούστηκαν διάφορες φράσεις γι’ αυτήν εδώ μέσα.
Κατά τη γνώμη μου, σήμερα - όπως και σε κάθε γενιά- αυτή η νεολαία έχει περισσότερα προσόντα, είναι καλύτερη και όπως σωστά και σοφά ανέφερε ο συνάδελφος ο Γιάννης Ιωαννίδης, κουβαλάει μαζί της τη συσσωρευμένη γνώση της ιστορίας.
Αυτή η κριτική με έκανε να ανατρέξω σε ένα κείμενο του Παπανούτσου, που βασίζεται σε μία διάλεξη του 1976 και που αναφέρεται στο εκπαιδευτικό μας πρόβλημα και στην ελληνική ιδιομορφία.Αναφέρει πέντε παράγοντες. Το πρώτο - και καλό είναι να μην το ξεχνάμε και να μην το ξεπερνάμε κάθε φορά με ευκολία - είναι η οικονομική πλευρά.
Η εκπαίδευση, λέει, είναι υπόθεση δαπανηρή, άσχετα αν σ’ αυτό το κράτος κάθε φορά που πάμε να κάνουμε μία μεταρρύθμιση, βρίσκουμε μία αιτία ή μία αφορμή να ξεπερνάμε αυτόν τον παράγοντα.
Ο δεύτερος είναι η πολιτική πλευρά, ο τρίτος η μακρά μας ιστορία, ο τέταρτος η απόσταση από την Ευρώπη τους τελευταίους αιώνες και ο πέμπτος η ασυμμετρία κράτους και έθνους. ...

Και οι πέντε παράγοντες υπήρχαν - για την ιστορία το καταθέτω - προφανώς πριν το «επάρατο» ΠΑΣΟΚ αναλάβει την εξουσία το 1981.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στη μεταβατική περίοδο που ζούμε, μια περίοδο διάψευσης προσδοκιών, που ο ελληνικός λαός την βιώνει με χαρακτηριστικά ήττας, χρέος μας είναι να προφυλάξουμε τις επόμενες γενιές και τον τόπο από άλλες επερχόμενες ήττες.
Αλλά, κατά τη γνώμη μου, προϋπόθεση γι’ αυτό αποτελούν, πρώτον, η συνειδητοποίηση της κατάστασης της χώρας - και σ’ αυτό έχουν γίνει αρκετά βήματα - δεύτερον, η αυτογνωσία μας - κι εδώ μοιάζουμε ακόμα εγκλωβισμένοι σε σχήματα, έννοιες, συστήματα του παρελθόντος, ψάχνουμε ακόμα, δηλαδή, να βρούμε τον εαυτό μας - και τρίτον, μία ιστορική, δηλαδή επιστημονική ανάλυση των αιτιών για το πώς φτάσαμε ως εδώ, που ακόμα δεν έχει γίνει.
Ποιος ήταν, για παράδειγμα, ο ρόλος, πολιτικός και οικονομικός της χώρας, ποιος ήταν ο ρόλος στο διεθνές σύστημα, τι αποτέλεσε τροχοπέδη για την ανάπτυξή της, ποιος ήταν ο ρόλος των κομμάτων και ποιες - αν υπήρξαν - οι πραγματικές ιδεολογικές αντιθέσεις τους, ποιος ήταν ο ρόλος του κάθε μορφής λαϊκισμού και η προάσπιση οποιουδήποτε αιτήματος, αν πράγματι κάθε κρατική δομή είναι εξ ορισμού αναποτελεσματική και κάθε ιδιωτική το αντίθετο, όπως κυρίαρχα εκφράζεται σήμερα, αν τώρα εκποιείται η χώρα ή αν αυτό έγινε στο παρελθόν με τον αλόγιστο δανεισμό και τη μεταφορά, στην ουσία, των αποφάσεων σ’ αυτούς που μας δάνειζαν, ποιος ήταν και ο ρόλος, όμως, του διεθνούς παράγοντα στη συσσώρευση δανείων και τόκων και αν αυτό έγινε τυχαία από ανεπάρκεια ή σχεδιασμένα, καθώς ευνοούσε κάποιους.
Αν κάνουμε αυτή την ανάλυση, μπορούμε με μια πανεθνική προσπάθεια να πετύχουμε.
Αλλά για να γίνει αυτό χρειάζεται - και το έχω ξαναπεί από εδώ μέσα - ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, ένα νέο συμβόλαιο που να σηματοδοτεί κάτι.
Και αυτό το κάτι σήμερα νομίζω πως είναι η αναβάθμιση της έρευνας και της εκπαίδευσης.Ας έρθουμε όμως στο νομοσχέδιο.
Υπάρχουν διάφορες αλλαγές αναγκαίες σε διάφορα κεφάλαια, αλλά νομίζω ότι ο πυρήνας είναι τα πρότυπα σχολεία και η αναβίωση του θεσμού.
Γιατί είναι σημαντικό;
Για τους εξής λόγους:
Ο πρώτος είναι γιατί έχει ένα χαρακτήρα αυτοκριτικό, αφού μετά από είκοσι έξι χρόνια ο δικός μου πολιτικός χώρος αλλάζει θέση - πράγμα θεμιτό - αρκεί βέβαια να εκφράζεται - κι αυτό γίνεται σήμερα - με σαφήνεια και αντικειμενικότητα.
Ο δεύτερος είναι η ουσία του νομοσχεδίου. Κατ’ αρχήν πρόκειται για ένα δημόσιο σχολείο και πολλοί το ξεχνούν αυτό. Αφορά παιδιά που δεν θα μπορούσαν να πληρώσουν για να παρακολουθήσουν αντίστοιχα ιδιωτικά σχολεία.
Η ιστορία έδειξε ότι καταργήθηκαν αντίστοιχα σχολεία και δεν αναπληρώθηκαν από άλλα.
Επιπλέον, αρκετά από τα παιδιά αυτά υπήρξαν στο παρελθόν στελέχη φημισμένων πανεπιστημίων του εξωτερικού.
Τέλος, με τις εξετάσεις κατοχυρώνεται η αξιοκρατική εισαγωγή σ’ αυτά τα σχολεία.
Αλλά αντί ο διάλογος να επεκταθεί και να αφορά και άλλα ζητήματα, όπως για παράδειγμα αν χρειάζονται ειδικά πρότυπα, αν χρειάζονται πρότυπα κλασικά ή πρότυπα πρακτικά ή αν αυτό αποτελεί εφεύρημα της ιστορίας και ποιος πραγματικά πρέπει να είναι ο αριθμός τους - και εδώ σωστά, κατά τη γνώμη μου, ο αριθμός είναι μικρός, περιορισμένος στην αρχή - ποια θα πρέπει να είναι η χωροταξία τους, πώς θα επιλέγονται οι εκπαιδευτές - που είναι ένα κυρίαρχο ζήτημα καθώς το κύριο πράγμα, δηλαδή η προσωπικότητα του εκπαιδευτή δεν μπορεί πολλές φορές να μετρηθεί με κάποιους δείκτες - αντί όλων αυτών, βλέπουμε μια άρνηση για τη δημιουργία των προτύπων.
Έχει κάποια βάση αυτή η άρνηση;
Υπάρχει πράγματι κάποιο ζήτημα ανισότητας στην εκπαίδευση με την ύπαρξη καλύτερων δημόσιων σχολείων έναντι άλλων;
Γιατί αν υπάρχει, όντως έχουμε ζήτημα πολιτικής ηθικής. Αν θέλουμε και εδώ να είμαστε ειλικρινείς, πράγματι ένα ζήτημα υπάρχει.
Όμως, το συλλογικό όφελος είναι σημαντικά μεγαλύτερο από τις όποιες παρενέργειες.
Θα παραφράσω κάτι που είχε πει ένας ξεχασμένος μέχρι πρόσφατα προεπαναστατικός Ρώσος πεζογράφος, ο Λεονίντ Αντρέγιεφ:
Ξεχνάμε κάτι πολύ βασικό, ότι στη ζωή πριν ακόμη γεννηθούμε, χίλιες φορές έχουμε ηττηθεί. Δεν γεννιόμαστε όλοι ίσοι στον κόσμο.
Ας μη βάζουμε φραγμούς στη δυνατότητα παιδιών που αξίζουν να φοιτήσουν σε ένα καλό δημόσιο σχολείο.
Επειδή ανακοινώθηκαν σήμερα διάφορα για τα ΤΕΙ, θέλω να σας πω δυο σκέψεις.
Πραγματικά υπάρχει ανάγκη μιας νέας εκπαιδευτικής πολιτικής.
Όμως, από αυτό μέχρι αυτό που ανακοινώθηκε, υπάρχει μια απόσταση.
Θα σας αναφέρω τη γνώμη μου για ένα συγκεκριμένο ΤΕΙ στο Νομό μου και θα σας πω γιατί δεν είναι αξιοκρατικό αυτό που γίνεται.
Πρώτον, γιατί δεν έγινε με ακαδημαϊκά κριτήρια. Και μιλώ για το ΤΕΙ Ιχθυοκομίας - Αλιείας.
Δείτε τα βιογραφικά των διδασκόντων σε άλλα αντίστοιχα ΤΕΙ.
Δεύτερον, δεν ελήφθησαν υπόψη τα γεωοικονομικά κριτήρια, στα οποία τόσες φορές αναφερόμαστε. Έτσι, κάθε λόγος για σύνδεση των ΤΕΙ με την παραγωγική βάση της αντίστοιχης περιοχής, καθίσταται πλέον λόγος κενός.
Τρίτον, είναι το μόνο αξιολογημένο από εξωτερικούς κριτές και το ξέρετε.
Και τέταρτον, είναι ειρωνικό ότι μαζί με το ΤΕΙ Ζωικής Παραγωγής της Άρτας - που και γι’ αυτό αναστέλλεται η εισαγωγή φοιτητών στο 1ο έτος - έχουν το 52% των ετεροαναφορών σε διεθνή περιοδικά απ’ όλες τις αναφορές του ΤΕΙ Ηπείρου, το οποίο είναι το πρώτο σε ετεροαναφορές σε όλα τα ΤΕΙ της χώρας. Έτσι, όμως, δεν επιβραβεύουμε την έρευνα στον ελλαδικό χώρο.
Σας καλώ να λάβετε θέση πάλι γι’ αυτό το ζήτημα και να δώσετε τα συγκριτικά στοιχεία για τα αντίστοιχα ΤΕΙ, για να αποκαταστήσετε την αξιοπιστία της όλης προσπάθειας.
Σας ευχαριστώ πολύ".


==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"