Οι τρεις πυλώνες του κοινωνικού black out

Σε  καταστάσεις κοινωνικής καταστροφής σαν τις σημερινές, σε περιόδους τόσο σκληρές και  οριακές, είμαστε αναγκασμένοι να δούμε πέρα από τη μύτη μας.

 

Τα μνημόνια που σκάνε διαδοχικά, το ένα πίσω από το άλλο (έχουμε χάσει το λογαριασμό, σε ποιό μνημόνιο είμαστε και σε ποιο πακέτο μείωσης των μισθών και των συντάξεων!), δεν ήρθαν ξαφνικά.

 

Δεν έφτασαν ξαφνικά αυτές οι βόμβες.

 

Κατά τη γνώμη μας, σήμερα βλέπουμε το κύμα που σκάει στην ακτή. Για να δημιουργηθεί το κύμα όμως, υπάρχουν κάποιες υπόγειες  τεκτονικές κινήσεις που το γέννησαν. Αυτό  φούντωσε μέσα στον ωκεανό, θέριεψε, κίνησε προς την ακτή και τώρα σκάει. Πρέπει να δούμε που και πως γεννήθηκε.

Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είναι το μοναδικό κύμα, δεν είναι το τελευταίο, έρχονται και άλλα.

 

Ποιες λοιπόν είναι οι  αιτίες αυτής της καταστροφής;

 

 Καπιταλιστική κρίση: η μαύρη αφετηρία

 

Πρέπει να τελειώνουμε μια και καλή με τον μύθο του αμαρτωλού έθνους. Αυτής της μαύρης προπαγάνδας που γίνεται από το μαύρο μέτωπο. ...

Ότι εδώ έχουμε –δήθεν- ένα ‘’γυφτο’’-βαλκανικό καθυστερημένο κράτος, όπως λένε υποτιμητικά. Μιλάνε για δημόσιους υπάλληλους που ξύνονται, εργαζόμενους τεμπέληδες. Για  μια κοινωνία που δεν παράγει τίποτα, ή που καταναλώνει περισσότερα από  όσα παράγει. Μια οικονομία  που δημιούργησε ένα αλόγιστο χρέος που θα τινάξει στον αέρα την νοικοκυρεμένη και καθώς πρέπει Ευρώπη. Λες και οι υπόλοιποι δεν έχουν αντίστοιχα προβλήματα χρέους. Μια χώρα, που εξ αιτίας του καλοπερασάκια λαού της, θέτει σε κίνδυνο την εύρυθμη λειτουργία της παγκόσμιας αγοράς. Μόνο την κίνηση της γης γύρω από τον ήλιο δεν έχουμε βάλει σε κίνδυνο!

 

Η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική φυσικά! Το πρόβλημα έρχεται κυρίως απ' έξω προς τα μέσα. Πριν από όλα, αποτελεί  αποτέλεσμα της καπιταλιστικής κρίσης. Αυτή αποτελεί τον πρώτο πυλώνα του τρικέφαλου τέρατος της καταστροφής. Η  εκκίνηση αυτής της περιόδου της καπιταλιστικής κρίσης, δεν ξεκίνησε φυσικά από την Ελλάδα, της οποίας τα απόλυτα νούμερα για το χρέος και το ΑΕΠ είναι αστεία μπροστά στα παγκόσμια δεδομένα. Ξεκίνησε από το νέο κύμα της καπιταλιστικής κρίσης των ΗΠΑ το 2007-2008. Είναι μια πολύ μεγάλη κρίση, αντίστοιχη αυτής του 1929 και έχει ζωτική σημασία να δούμε τη φύση και τους κινδύνους αυτής της κρίσης.

 

Το 1929, η κρίση ξεκίνησε, ωρίμασε, σάπισε και έφτασε το 1939 σε έναν φονικό παγκόσμιο πόλεμο, που αγκάλιασε τον ανεπτυγμένο καπιταλιστικό κόσμο.

 

Σήμερα,  αυτή η κρίση έχει τις απαρχές της στην δεκαετία του 1970. Σήμερα είμαστε στο αντίστοιχο 1939 της κρίσης του 1929. Το 2007 είχαμε μια κρίσιμη καμπή, ένα παροξυσμό μιας βαθύτερης σοβούσας, χειμαζόμενης κρίσης,  που ξέσπασε με  έναν κοινωνικό και ταξικό πόλεμο. Η  Ελλάδα είναι ένα από τα πολλά ενεργά μέτωπα, κοινωνικά ηφαίστεια, ενός  μεγάλου κοινωνικού πολέμου στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο.

 

Έχει σημασία, να δούμε με αυτό τον τρόπο την πρώτη αιτία της βασικής μας κρίσης.

 

Να δούμε την αλήθεια αυτή, γιατί έτσι και ανάλογα με τα αίτια αυτής της κρίσης, αντίστοιχες θα πρέπει να είναι και οι δικές μας απαντήσεις.

 

Να διακρίνουμε καθαρά την αιτία της καπιταλιστικής κρίσης, στην οποία,  σαν το διάβολο με το λιβάνι, αποφεύγουν να αναφερθούν όλοι οι θιασώτες του μαύρου μετώπου. Όχι μόνο αυτών της κυβέρνησης, αλλά και αυτών που αναζητούν μερεμέτια στην εφαρμοζόμενη πολιτική και όχι μια πραγματική στροφή προς όφελος των εργαζομένων, προς όφελος της συντριπτικής πλειοψηφίας της κοινωνίας.

 

Είναι η κρίση του συστήματος που βασίζεται στην ατομική ιδιοκτησία, στην ατομική ιδιοποίηση του πλούτου, στον κοινωνικό δαρβινισμό (τον λένε ‘’ανταγωνισμό’’ και ‘’αγορά’’), ο οποίος πατάει κυριολεκτικά επί πτωμάτων.

 

Είναι η κρίση του συστήματος που έχει στον πυρήνα της λογικής του να αυξάνεται μεν ο κοινωνικός πλούτος χάρη στην  εργασία των εργαζομένων, αλλά να αυξάνεται με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα, η κοινωνική ανισότητα.

 

Ο αυξημένος πλούτος που παράγεται, και  τον οποίο  κρατά για τον εαυτό του ο κόσμος του κεφαλαίου, όταν δεν μπορεί να τοποθετηθεί ώστε να δίνει μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους, και επειδή δεν μπορεί να μοιραστεί γιατί αναιρείται η ουσία του καπιταλισμού, πρέπει σύμφωνα με την λογική του κεφαλαίου, να καταστραφεί.

 

Προϋπόθεση για την επανεκκίνηση της καπιταλιστικής οικονομίας, είναι ακριβώς αυτή η καταστροφή αυτού του κοινωνικού πλούτου που είναι αποτέλεσμα και προϊόν της ανθρώπινης εργασίας.

 

Η υπερτροφία του χρηματοπιστωτικού συστήματος και η συνακόλουθη κρίση χρέους στηρίζονται ακριβώς σε αυτό το χαρακτηριστικό στου καπιταλισμού.

 

Ευρωπαϊκή  Ένωση: Παράγοντας παροξυσμού της κρίσης

 

Που κολλάει η Ελλάδα σε όλα αυτά;

 

Δεν είναι τυχαία χώρα η Ελλάδα. Είναι μια χώρα 31η, 32η (αλλάζει αυτό χρονιά με χρονιά, τώρα, με την κρίση, είναι πιο χαμηλά λογικά) στην κατάταξη του ΟΟΣΑ. Είναι μια ανεπτυγμένη καπιταλιστική χώρα. Είναι στην ουρά μεν, αλλά είναι μέρος ενός από τα μεγαλύτερα καπιταλιστικά κέντρα, καθώς συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε μια περιφερειακή καπιταλιστική ολοκλήρωση.

 

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αποτελεί τον δεύτερο πυλώνα της τροϊκανής συμφοράς. που σκάει πάνω στο κεφάλι της κοινωνικής πλειοψηφίας στην χώρα μας. Η ΕΕ αποτέλεσε την  απάντηση της ευρωπαϊκής κεφαλαιοκρατίας για να ενισχύσει την θέση της σε σχέση με τους ανταγωνιστές της, τους Αμερικάνους, την Ασία κλπ. Τα πράγματα είναι απλά γι αυτούς: Ανταγωνιστικότητα, δηλαδή δυνατότητα να κερδίζονται αγορές, στο πλαίσιο της Ευρώπης και σε όλο το κόσμο, πάνω στην  μείωση του άμεσου ή έμμεσου μισθού, την υποβάθμιση του κόστους  εργασίας.

 

Μεγάλη τομή σε αυτή την θέση ήταν το Μάαστριχτ (1992) και ας ξαναδούμε ορισμένα πράγματα. Το Μάαστριχτ ήταν βασισμένο στις περίφημες  τέσσερις ελευθερίες. Ας δούμε ποιές ήταν μερικές από αυτές.

 

Ελευθερία διακίνησης εμπορευμάτων. Τι σήμαινε αυτό πρακτικά; Αυτό σήμαινε ότι κάποιος  που ήταν βιομήχανος και είχε χρήματα στην άκρη και τα οποία δεν τα φορολογούσε και κανένας, πάει και εισάγει ‘’ελεύθερα’’ ένα αγροτικό προϊόν ξεκληρίζοντας τον Έλληνα αγρότη.

 

Τι άλλη αρχή ελευθερίας είχαμε; Ελευθερία κίνησης εργασίας, ο θάνατος στους μισθούς. Γιατί είναι λογικό ότι σε χώρες με διαφορετικό επίπεδο παραγωγικότητας, αυτό δεν θα σήμαινε τίποτε άλλο παρά μια κίνηση από το ανώτατο σημείο προς το κατώτατο, δηλαδή μείωσης των μισθών, βοηθούμενη και από τις κυβερνήσεις που εισήγαγαν τους αντίστοιχους νόμους.

 

Τι άλλο μας είπε  το Μάαστριχτ; Ελευθερία κίνησης κεφαλαίου, δηλαδή ανεξέλεγκτη κίνηση κεφαλαίου εντός και εκτός μιας χώρας. Και έχουμε κάποια  δις  παραγόμενα από την δουλειά των εργαζομένων στην Ελλάδα, την ώρα που λέμε ότι υπάρχει χρεοκοπία εδώ και ‘’θα πρέπει να πληρώσουν οι εργαζόμενοι’’, να πηγαινοέρχονται  στις τράπεζες τις Ελβετίας και στις υπόλοιπες και να παίζονται στα διεθνή χρηματιστήρια

 

Η δεύτερη καμπή της ΕΕ, ήταν το ευρώ (2000).

 

Χρειαζόντουσαν το ευρώ σαν ένα μηχανισμό ενός ορισμένου τύπου ανάπτυξης, ο οποίος θα έφερνε στον πυρήνα της ΕΕ ακόμα μεγαλύτερα κέρδη.

 

Στην ουσία του ήταν σαν μια τραμπάλα, μια ‘’μόχλευση’’, με την οποία  τα κέρδη τους θα μετατρέπονταν σε μεγαλύτερα κέρδη. Ή αλλιώς ήταν και είναι ένας ‘’πολλαπλασιαστής’’ κέρδους.

 

Η  σανίδα γι αυτή την τραμπάλα ήταν και είναι  το νομισματικό σύστημα του ευρώ με την κατάργηση των εθνικών νομισμάτων.

 

Το υπομόχλιο ήταν και είναι  η πλάτη των λαών, στην συγκεκριμένη περίπτωση η πλάτη των εργαζομένων στην Ελλάδα.

 

Και φυσικά, κινητής και αυτουργός αυτού του συστήματος είναι οι μηχανισμοί της ΕΕ.

 

Η υπερδεκαετής λιτότητα στην Γερμανία έφερε πλεονάσματα και αντίστοιχα κέρδη. Τι έγιναν  αυτά τα κέρδη;

 

Παίχτηκαν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα διαμορφώνοντας μια  φούσκα.

Έγιναν  όμως και λεφτά στην γερμανική οικοδομή,  για  αεροδρόμια και δρόμους στην Ελλάδα. Έργα που βεβαίως πραγματοποίησαν μεγάλες ευρωπαϊκές κατασκευαστικές εταιρίες, μαζί φυσικά με τις δικές μας.

 

Έγιναν δάνεια στα κράτη, γιατί όπως τα εσωτερικά  δάνεια είναι μηχανισμός απόσπασης πόρων από τους εργαζόμενους προς τις πλούσιες τάξεις και τις τράπεζες, έτσι και τα κρατικά δάνεια, αποτελούν  μηχανισμό μεταφοράς πόρων από τις φτωχότερες χώρες στις μεγαλύτερες χώρες.

 

Τα  (τελικά) αποτελέσματα της πολιτικής της ΕΕ στην Ελλάδα: Ξεκλήρισμα αγροτιάς, παραγωγική αποδιάρθρωση ή/και αντιδραστική αναδιάρθρωση στη βιομηχανία, επιβολή διάλυσης του κοινωνικού τομέα, ελαστικές εργασιακές σχέσεις, καταστροφή του ασφαλιστικού συστήματος.

 

Και τώρα βέβαια, η ΕΕ είναι ο επικεφαλής της τρόικας. Σχεδιάζει και επιβάλλει τα μνημόνια, με την συνεργασία των δικών μας. Εκβιάζει, τρομοκρατεί, λοιδορεί.

 

Η άκρη του νήματος: η ελληνική οικονομική και πολιτική ολιγαρχία

 

Φυσικά δεν θα μπορούσαν να δουλέψουν μόνοι τους.

 

Όταν απελευθερώθηκαν οι αγορές, οι μεγάλες εισαγωγικές επιχειρήσεις,  θησαύρισαν γιατί ευνοήθηκαν από το καινούργιο καθεστώς ελεύθερων συναλλαγών. Βγήκαν πολύ κερδισμένοι από αυτό το πράγμα.

 

Ποιός άλλος ευνοήθηκε;

 

Οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρίες. Τώρα δεν υπάρχουν, σαν να μην υπήρξαν ποτέ! Έκαναν πάρτι  όμως 15 χρόνια τώρα, μέσω αυτού του τύπου χρηματοδότησης του ευρώ και στο πλαίσιο  ενός συγκεκριμένου τύπου ανάπτυξης.

 

Ποιός άλλος ωφελήθηκε;

 

Το τραπεζικό κεφάλαιο φυσικά. Το οποίο δανειζόταν με 1% από την ΕΚΤ και δάνειζε το κράτος και τους εργαζόμενους με 7% , 10%.

 

Ποιος άλλος άρπαξε την ευκαιρία;

 

Ο κάθε Βγενόπουλος που βούτηξε κοψοχρονιά την Ολυμπιακή. Ο κάθε Κόκκαλης που έγινε μάγκας με το άρμεγμα του ΟΤΕ. Τα ιδιωτικά ιατρικά κέντρα που ‘’επένδυσαν’’ στην απαξίωση των δημόσιων νοσοκομείων.  Όλοι αυτοί που έβαλαν χέρι στη δημόσια περιουσία.

 

Είναι και  άλλοι όμως:

 

Όλες οι ιδιωτικές βιομηχανικές επιχειρήσεις και εταιρείες υπηρεσιών, που είδαν σαν ευλογία, την αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων, την ελευθερία απολύσεων, τις μειώσεις μισθών, την μείωση των εργοδοτικών εισφορών.

 

Όλοι αυτοί ασέλγησαν πρόστυχα πάνω σε ανυπεράσπιστους εργαζόμενους, σε νέους χωρίς συνδικάτο, σε ανθρώπους πριν τη σύνταξη. Με το φονικό όπλο του διευθυντικού δικαιώματος και την τρομοκρατία της απόλυσης.

 

Ο τρίτος λοιπόν πυλώνας που συγκροτεί το οικοδόμημα των αντιπάλων μας, είναι η δική μας οικονομική και πολιτική ολιγαρχία.

 

Η τελευταία, σε  με μια συμφωνία αίματος και συμφέροντος με την ευρωπαϊκή κεφαλαιοκρατία,  αφαίμαξε πλούτο από το λαό, τον έβαλε στην τσέπη του,  το έβγαλε έξω. Και ζητούν αυτή την κρίση σήμερα  να την πληρώσουν οι εργαζόμενοι και απειλούν ότι αν δεν την πληρώσουν, θα πάμε ακόμα χειρότερα λες και δεν είναι μαύρη η κατάσταση στην οποία μας έχουν φέρει τώρα.

 

Βεβαίως αυτή η πολιτική,  πέρασε  με συγκεκριμένο πολιτικό τρόπο.

 

Οι πολιτικές της ΕΕ, η προώθηση της λεγόμενης ανταγωνιστικότητας, η καταλήστευση των μισθών, Χρειαζόντουσαν κυβερνήσεις, τις  διαδοχικές κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατία  και του ΠΑΣΟΚ. Χρειαζόντουσαν τα αστικά κόμματα, χρειαζόντουσαν το κράτος. Υπήρχε δηλαδή και μια συγκεκριμένη πολιτική ολιγαρχία, ένα συγκεκριμένο άθλιο πολιτικό σύστημα, που είναι η άκρη του νήματος από το οποίο πιστεύουμε ότι εμείς πρέπει να ξεκινήσουμε.

 

Ποιόν πρέπει να ανατρέψουμε;

 

'Έχει σημασία λοιπόν να δούμε ποιόν πρέπει να χτυπήσουμε, ποιόν να ανατρέψουμε,  εάν θέλουμε να σημαδέψουμε τον πραγματικό εχθρό, τον πραγματικό γεννήτορα των προβλημάτων.

 

Πρέπει να δούμε και πίσω από τα μνημόνια, τα οποία γίνονται ‘’υποχρεωτικά’’ μέσα στο πλαίσιο της παράλογης λογικής του κόσμου του κεφαλαίου και της αντιδραστικής απάντησης στην καπιταλιστική κρίση, που το μοναδικό κριτήριο που έχουν  είναι η αύξηση των κερδών, σε βάρος των συμφερόντων της πλειοψηφίας.

 

Φραστικές καταδίκες των μνημονίων ή και των ‘’ Γερμανών τυράννων της ΕΕ’’, χωρίς αναφορά στο καπιταλιστικό πλαίσιο, δεν οδηγούν πουθενά.

 

Ή μάλλον,  οδηγούν: Η αδυναμία απάντησης στην καπιταλιστική κρίση του 1929, με διεύρυνση της εργατικής νίκης στη Ρωσία, δεν οδήγησε απλά στο φασιστικό τερατούργημα, αλλά 10 χρόνια αργότερα σε ένα φριχτό πόλεμο, ‘’λογικό’’ αποτέλεσμα του ενδο-καπιταλιστικού ανταγωνισμού και τους μίσους ενάντια στο εργατικό κίνημα και την απειλή του Οκτώβρη.  

 

Έχει σημασία να δούμε ότι δεν είναι η ‘’ελληνική καθυστέρηση’’ όπως λένε, που δημιουργεί την κρίση, αλλά αντίθετα, είναι  η ενσωμάτωση της ελληνικής οικονομίας στους μηχανισμούς της ΕΕ, που παροξύνει αυτή τη κρίση.

 

Αντιμνημονιακές πλειοδοσίες, χωρίς αναφορά στην ΕΕ, αποτελούν  άσφαιρα πυρά. Ασφαλές καταφύγιο  για αντιδραστικά δημαγωγικά ρεύματα τύπου Καμένου. Και έχει εδώ τεράστια ευθύνη η ηγετική ομάδα του ΣΥΝ, που σε αντίθεση  και ενός μεγάλου τμήματος του ευρύτερου ρεύματος ΣΥΡΙΖΑ, επιμένει πως ‘’η ΕΕ είναι η σωτηρία μας’’.

 

Δεν φταίνε οι ‘’ξένοι’’ μόνο, με ευθύνη ίσως και κάποιων Ελλήνων ‘’προδοτών’’, αλλά και η ελληνική οικονομική και πολιτική ολιγαρχία που είναι ο  παράγοντας  εφαρμογής αυτής της πολιτικής της ΕΕ, της ευρωπαϊκής και διεθνούς κεφαλαιοκρατίας στη χώρα μας.

 

Είναι οι ‘’δικοί’’ μας, από τους οποίους πρέπει να ξεκινήσουμε και όχι η Μέρκελ που μας δείχνουν για να την γλιτώσουν αυτοί. Γιατί χωρίς την δική μας  οικονομική και πολική ολιγαρχία, καμία Μέρκελ δεν θα μπορούσε να βάλει χέρι, ούτε  με το μνημόνιο, ούτε στα εργατικά και ασφαλιστικά θέματα των εργαζομένων. Η σύνδεση του κοινωνικό με το σύγχρονο εθνικό και δημοκρατικό ζήτημα, πρέπει να αναζητηθεί με τους όρους του ‘’έθνους των εργαζομένων’’ και όχι αφηρημένα ως ‘’πατριωτικός αγώνας’’.

 

Αυτό το άθλιο νήμα που ενώνει τα συμφέροντα της Μέρκελ, της ΕΕ, της ευρωπαϊκής κεφαλαιοκρατίας, του ΔΝΤ,  με τη δική μας ολιγαρχία, από ποιά άκρη μπορούμε να το ξετυλίξουμε αντικειμενικά; Μπορούμε να το αγγίξουμε από την άκρη της  ‘’δικής μας’’  πλευράς. Στοχεύουμε δηλαδή στην ανατροπή αυτού του σάπιου οικονομικού και πολιτικού συστήματος στην Ελλάδα, το οποίο γράφει στα παλιά του τα παπούτσια τα δικαιώματα της μεγάλης πλειοψηφίας της ελληνικής κοινωνίας, φτάνει να κρατήσει τα δικά του συμφέροντα, τα δικά του κέρδη, σε μια συμμαχία που έχει με την ευρωπαϊκή ολιγαρχία.

 

Από την άλλη, αντικαπιταλιστική και επαναστατική ρητορεία, όπως ασκείται το ΚΚΕ και άλλες δυνάμεις, έξω από την κατανόηση του συγκεκριμένου ρόλου της ΕΕ και του ζητήματος του χρέους σε αυτή τη φάση της καπιταλιστικής κρίσης, είναι άλλα λόγια να αγαπιόμαστε. Τα ζητήματα αυτά, πράγματι μπορούν να αντιμετωπιστούν οριστικά μόνο σε καθεστώς εργατικής εξουσίας και δημοκρατίας, αλλά εκεί πως θα φτάσουμε άραγε; Μήπως αποτελούν και δρόμους προσέγγισης; Όποιος δεν απαντά σε αυτό και τάζει μόνο ‘’λαϊκή εξουσία’’ και ακόμη χειρότερα το ‘’σοσιαλισμό που γνωρίσαμε’’, δεν συμβάλλει ιδιαίτερα.

 

Η  ‘’αντικαπιταλιστική ανατροπή’’  της επίθεσης, με πρώτη αφετηρία  το  ‘’έξω από την ΕΕ- διαγραφή του χρέους’’, που σε κάποιους  φαίνονται too much (υπερβολικό), είναι τα ‘’αδελφάκια’’ στο μεγάλο παλλαϊκό αίτημα ‘’να φύγει η τρόικα και τα μνημόνια της, να ζήσει ο λαός!’’.

 

Περισσότερο από ποτέ η αντίσταση με στόχο την  απλή επιβίωση, δένεται άρρηκτα με την επανάσταση με στόχο την αξιοβίωτη ζωή, τη δημιουργία και την  ελευθερία. Με άλλα λόγια, τώρα είναι η ώρα της αριστεράς. Μόνο που πρέπει να τολμήσει να σηκώσει το γάντι…

Σύντομη Περιγραφή: 

Παναγιώτης Μαυροειδής

 

Πίσω από τα μνημόνια πρέπει να δούμε την αντιδραστική απάντηση στην καπιταλιστική κρίση. Αντιμνημονιακές πλειοδοσίες, χωρίς αναφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αποτελούν  άσφαιρα πυρά καΙ σφαλές καταφύγιο  για αντιδραστικά δημαγωγικά ρεύματα τύπου Καμένου. Η ελληνική οικονομική και πολιτική ολιγαρχία  είναι ο  βασικός παράγοντας  εφαρμογής αυτής της πολιτικής της ΕΕ, της ευρωπαϊκής και διεθνούς κεφαλαιοκρατίας στη χώρα μας. Η σύνδεση του κοινωνικού με το σύγχρονο εθνικό και δημοκρατικό ζήτημα, πρέπει να αναζητηθεί με τους όρους του ‘’έθνους των εργαζομένων’’ και όχι αφηρημένα ως ‘’πατριωτικός αγώνας’’.

 

==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"