Ποιες οι αιτίες της ισχιαλγίας, πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί και πώς να προληφθεί; Μύθοι και αλήθειες

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D., medlabnews.gr

Αποτελεί μια από τις συχνότερες μορφές πόνου με κύριο ένοχο το σύγχρονο τρόπο ζωής, την καθιστική ζωή, τα περιττά κιλά αλλά και κάποιος ενδεχόμενος τραυματισμός.

Η ισχιαλγία (δηλ. η αίσθηση πόνου στο ισχιακό νεύρο) προκαλείται από την πίεση που υφίσταται το ισχιακό νεύρο κάπου στην περιοχή της μέσης και μπορεί να εμφανιστεί είτε ξαφνικά είτε να προϋπάρχει κάποιος πόνος ή ενόχληση στη μέση και να επιδεινωθεί.

Ο πόνος μπορεί να εντοπίζεται είτε σε ολόκληρο το πόδι είτε σε κάποια μόνο σημεία του (π.χ. στην κνήμη ή στα δάχτυλα) ενώ ενδέχεται ο ασθενής να νιώσει μούδιασμα ή αδυναμία του κάτω άκρου. Ως προς τη διάρκεια του δε, ο πόνος ενδέχεται να είναι συνεχής ή διαλείπων.

Η ισχιαλγία παρουσιάζεται συνήθως ξαφνικά ή σταδιακά σε διάστημα λίγων ημερών μετά από κίνηση ή σήκωμα βάρους αλλά και πολλές φορές χωρίς καμία φαινομενική αιτία. Ο πόνος συνοδεύεται συχνά και από άλλα προβλήματα όπως μούδιασμα ή υπαισθησία (ελάττωση της αισθητικότητας του δέρματος) στο πόδι και μυική αδυναμία που μπορεί να προκαλέσει δυσκολία ή ‘σύρσιμο’ του ποδιού στο βάδισμα. ...

Συμπτώματα

•   Πόνος που ανακλάται από την κατώτερη περιοχή της ράχης προς τα κάτω μέσω των γλουτών προς το κατώτερο μέρος σκέλους και ο οποίος χειροτερεύει όταν καθίσετε, όταν κάνετε κάμψη προς τα εμπρός ή προς τα πίσω, όταν φτερνιστείτε, όταν βήξετε ή όταν τεντωθείτε. Συνήθως προσβάλλει τη μία μόνο πλευρά του σώματος.

•   Kάψιμο ή μούδιασμα

•   Oξύς πόνος που μπορεί να δυσκολέψει το σήκωμα στην όρθια στάση.

•   Aδυναμία μυός, μούδιασμα ή δυσκολία κίνησης σκέλους ή ποδιού.

Προσοχή: Αν παράλληλα με τον πόνο/ μούδιασμα/ αδυναμία στο πόδι υπάρχει και δυσκολία στην ούρηση τότε ο ασθενής θα πρέπει να απευθυνθεί αμέσως στον γιατρό γιατί υπάρχει η πιθανότητα να υπάρχει μεγάλη (‘κεντρική’) κήλη ενός μεσοσπονδυλίου δίσκου με πίεση των νεύρων που είναι απαραίτητα γιά σημαντικές λειτουργίες όπως η ούρηση και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές μόνιμες βλάβες.

Αιτίες της ισχιαλγίας

Διάφορες καταστάσεις μπορούν να την προκαλέσουν.

Aυτές περιλαμβάνουν:

•   Κακή στάση του σώματος

•   Εγκυμοσύνη

•   Παχυσαρκία

•   Ύπνο σε πολύ μαλακό στρώμα

•   Χρήση ψηλών τακουνιών

•   Ολίσθηση δίσκου

Μύθοι

Συχνά πιστεύεται ότι η ισχιαλγία συμβαίνει λόγω ‘κάκωσης’, όπως όταν κάποιος σηκώσει απότομα ένα μεγάλο βάρος. Ωστόσο γνωρίζουμε ότι η κήλη ενός μεσοσπονδυλίου δίσκου συμβαίνει σε δίσκους στους οποίους προϋπάρχει σημαντικού βαθμού φθορά, συχνά χωρίς σοβαρά συμπτώματα και χωρίς να το γνωρίζει ο ασθενής. Οι στατιστικές επίσης δείχνουν οτι προβλήματα οξείας ισχιαλγίας μπορεί να παρουσιαστούν τόσο σε άτομα που ασχολούνται με ́βαριά’ χειρωνακτικά επαγγέλματα όσο και σε άτομα που δεν έχουν ιστορικό.

Αν και υπάρχει η γενική εντύπωση ότι η οξεία ισχιαλγία είναι πάθηση της μεγάλης ηλικίας ή συμβαίνει μόνο σε άτομα με μακροχρόνιο ιστορικό προβλημάτων στη μέση αυτό δεν είναι σωστό: η οξεία ισχιαλγία συμβαίνει πιο συχνά σε μικρότερες ηλικίες, συνήθως σε άτομα από 25 έως 40 ετών και μπορεί να παρουσιαστεί σε άτομα χωρίς κανένα προηγούμενο ιστορικό προβλημάτων στη μέση.

Αλήθειες

Ευτυχώς, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων οξείας ισχιαλγίας η αποκατάσταση (ελάττωση ή και πλήρης εξαφάνιση του πόνου) συμβαίνει μέσα σε μερικές εβδομάδες από την στιγμή που εκδηλώνεται το πρόβλημα. Στις περιπτώσεις αυτές ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ιδιαίτερη θεραπεία (εκτός από απλά παυσίπονα) και ο ασθενής δεν πρέπει να περιορίζεται στο κρεβάτι γιά περισσότερο από μία με δύο ημέρες το πολύ, πριν τη σταδιακή επιστροφή του στις φυσιολογικές του δραστηριότητες (ωστόσο, βαριές χειρονακτικές εργασίες θα πρέπεινα αποφεύγονται γιά κάποιο χρονικό διάστημα!). Σε τέτοιες ευνοϊκές περιπτώσεις αναμένουμε πλήρη αποκατάσταση αν και θα παραμένει η πιθανότητα υποτροπής (επανεμφάνισης του προβλήματος νέο επεισόδιο ισχιαλγίας) σε ποσοστό 10% έως 20%.

ΠΡΟΣΟΧΗ

Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις όμως, που τα πράγματα δεν πηγαίνουν τόσο καλά. Ο ασθενής με πρόβλημα ισχιαλγίας θα πρέπει να αναζητήσει την βοήθεια ειδικού στις παθήσεις σπονδυλικής στήλης γιατρού (Νευροχειρουργού ή Ορθοπαιδικού) όταν:

•   Ο πόνος είναι έντονος, παρατεταμένος (περισσότερο από τρεις μήνες χωρίς ιδιαίτερα σημάδια βελτίωσης) ή επιδεινώνεται σταδιακά,

•   συνυπάρχουν άλλα συμπτώματα που επιδεινώνονται (όπως μούδιασμα ή μυική αδυναμία στο κάτω άκρο).

Διαγνωστικές μέθοδοι

Μια μη επείγουσα αξιολόγηση για τον έλεγχο της ισχιαλγίας περιλαμβάνει φυσική εξέταση και έλεγχο της δύναμης των μυών, των αντανακλαστικών και των αισθήσεών τους προκειμένου να προσδιορισθεί κατά πόσο το πρόβλημα προέρχεται από συμπιεσμένο νεύρο. Πιθανό είναι επίσης να χρειαστεί ακτινογραφία, μαγνητική ή αξονική τομογραφία ή ηλεκτρομυογραφία (μελέτη αγωγιμότητας του νεύρου).

Θεραπευτικη αντιμετώπιση

Κλινοστατισμός: σε μερικές περιπτώσεις μπορούν να συστηθούν από τον γιατρό σας μία έως δύο ημέρες παραμονή στο κρεβάτι για να βοηθηθεί ο περιορισμός της φλεγμονής γύρω από τις ρίζες του νεύρου. Δεν συστήνεται μεγαλύτερης διάρκειας παραμονή στο κρεβάτι, διότι αυτή μπορεί να επιβραδύνει την ανάρρωση.

Παυσίπονα: οπιοειδή ή κορικοστεροειδή, παυσίπονα όπως ακεταμινοφένη  μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του πόνου, καθώς και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ασπιρίνη μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του πόνου και της φλεγμονής. O γιατρός σας μπορεί να συνταγογράψει ένα αντιφλεγμονώδες και μερικές φορές ένα μυοχαλαρωτικό φάρμακο.

Φυσικοθεραπεία: όταν ο πόνος γίνει σχετικά υποφερτός και η φλεγμονή υποχωρήσει, είναι σημαντικό να αρχίσετε ασκήσεις και φυσικοθεραπεία για επανάκτηση της κινητικότητας.

Εγχείρηση: ενδείκνυται όταν ο πόνος είναι δυνατός και δεν μειώνεται με φαρμακευτική αγωγή, όταν υπάρχει αδυναμία στα πόδια κι όταν υπάρχει πρόβλημα στο έλεγχο της κύστης ή του εντέρου. Η σύγχρονη χειρουργική θεραπεία της οξείας ισχιαλγίας λόγω κήλης ενός μεσοσπονδυλίου δίσκου της οσφυικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης είναι η μικροδισκεκτομή. Αυτή η χειρουργική επέμβαση συνίσταται στην αφαίρεση του τμήματος του μεσοσπονδυλίου δίσκου που δημιουργεί το πρόβλημα (όχι ολόκληρου του δίσκου) και την άρση της πίεσης της νευρικής ρίζας με χρήση ειδικού μικροσκοπίου με πολύ μικρή τομή χαμηλά στην μέση και βραχύ χρόνο νοσηλείας και μετεγχειρητικής αποκατάστασης. Τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά (πλήρης αποκατάσταση και ανακούφιση του πόνου) στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων.

Πρόληψη 

•   Χρησιμοποιείτε σκληρό στρώμα για τον ύπνο και κοιμηθείτε ανάσκελα ή στο πλάι έχοντας τα πόδια λυγισμένα.

•   Ακουμπάτε τα πόδια στο πάτωμα και μην τα σταυρώνετε.

•   Φροντίστε να στηρίζετε καλά την πλάτη σας όταν κάθεστε και προτιμήστε την όρθια στάση της.

==========================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"