• οικονομική επένδυση,
• εργαλείο ασφάλειας και
• στοιχείο της εξωτερικής πολιτικής.
Σε πολλές η έστω κάποιες περιπτώσεις στους παράγοντες αυτούς προστίθενται η προάσπιση της δημόσιας υγείας και η...
φιλανθρωπία.
Βέβαια στην πολιτική, η έννοια της ασφάλειας έχει βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και περιορίζεται στην αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και στον έλεγχο μεταδοτικών νόσων. Σπάνια η σχεδόν ποτέ οι πολιτικές αυτές έχουν ολιστική και συστημική προσέγγιση ώστε να αντιμετωπίσουν μακροπρόθεσμα και σε θεσμική βάση τα πραγματικά προβλήματα δημόσιας υγείας!Η πολιτική επένδυση έχει περιορισμένο ορίζοντα και συνήθως υπερισχύει της πραγματικής μεταρρύθμισης που απαιτεί βάθος χρόνου και μεγάλα κονδύλια.Για παράδειγμα, τα κονδύλια που διατέθηκαν από το Παγκόσμιο Ταμείο και την κυβέρνηση των
ΗΠΑ μέσω του σχεδίου έκτακτης ανάγκης για την καταπολέμηση του AIDS (PEPFAR 8 ), ήταν εξαιρετικά περιορισμένα και στη συνέχεια μειώθηκαν δραματικά με το πρόσχημα των φτωχών αποτελεσμάτων.Η επάρκεια της χρηματοδότησης για την πρόληψη, την παρέμβαση ή την προσαρμογή στις δημογραφικές, οικονομικές και εθνικές συνθήκες είναι θεμελιώδη μεγέθη που, εν πολλοίς επιδρούν ή και προσδιορίζουν την κοινωνική δυναμική.Έτσι σήμερα, τριάντα χρόνια μετά το ξέσπασμα της νόσου , οι λιγοστοί διαθέσιμοι πόροι αποδεικνύονται και εκ των πραγμάτων ανεπαρκείς: για κάθε δύο ασθενείς που μπαίνουν σε θεραπευτικά προγράμματα, καταγράφονται πέντε νέες μολύνσεις.Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Αφρική των ένοπλων συγκρούσεων και των προσφυγικών κυμάτων - όπου το AIDS χαρακτηρίζεται πανδημία- δεν υπάρχει καν ερευνητικό πρόγραμμα διερεύνησης του αντίκτυπού των ομαδικών βιασμών και εν γένει της σεξουαλικής βίας.Η αποσπασματική χρηματοδότηση ερευνητικών σχεδίων προκαλεί οργή γιατί όπως καταγγέλλεται συνεχώς και από πολλές πλευρές στόχος είναι όχι η προάσπιση της δημόσιας υγείας αλλά η οικονομική ευρωστία της φαρμακευτικής βιομηχανίας.
Ιστορίες διαφθοράς
Ιστορίες διαφθοράς αναδεικνύονται παντού όμως για ευνόητους λόγους ας επιλέξουμε αυτή που μας διηγήθηκε πρόσφατα ο Αμερικανός γερουσιαστής Τσαρλς Γκράσλεϊ, ο οποίος αποφάσισε να διερευνήσει τους οικονομικούς δεσμούς της φαρμακευτικής βιομηχανίας µε το πανεπιστημιακό ιατρικό κατεστημένο.Η ιστορία του, σχετίζεται με τον δόκτορα Τζόζεφ Μπίντερμαν, καθηγητή της ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και διευθυντή του τμήματος παιδιατρικής ψυχοφαρμακολογίας στο Γενικό Νοσοκομείο του Χάρβαρντ, στη Μασαχουσέτη. Εξαιτίας του, παιδιά μόλις δύο ετών αναγκάστηκαν να πάρουν κοκτέιλ ισχυρών φαρμάκων τα οποία ήταν εγκεκριμένα µόνο για παιδιά άνω των 10 ετών.Ο γερουσιαστής Γκράσλεϊ ανακάλυψε και αποκάλυψε πως φαρμακευτικές εταιρείες, μεταξύ των οποίων και εκείνες που παρασκεύαζαν αυτά τα φάρμακα, είχαν καταβάλει στον Μπίντερµαν και τους συνεργάτες του ποσά έως και 1,6 εκατ. δολάρια για συμβουλευτικές υπηρεσίες.Μια άλλη ιστορία του γερουσιαστής Γκράσλεϊ αφορά τον δόκτορα Αλαν Σάτζµπεργκ, πρόεδρο του τμήματος ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ και της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Ένωσης ο οποίος είχε στην κατοχή του μετοχές αξίας 6 εκατ. δολαρίων της φαρμακευτικής εταιρείας Corcept που έκανε δοκιμασίες αντικαταθλιπτικού φαρμάκου, ενώ την ίδια ώρα δοκίμαζε το ίδιο φάρμακο και για λογαριασμό του αμερικανικού Εθνικού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας.Με τις αποκαλύψεις του ο γερουσιαστής – που πλέον έχει στρέψει την έρευνά του στους καρδιολόγους -μαγνήτισε τα φώτα της δημοσιότητας. Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει και η ιστορία της δημοσιογράφου Άλισον Μπας η οποία αποκάλυψε πώς η βρετανική “Glaxo Smith Kline” απέκρυψε στοιχεία που έδειχναν ότι αντικαταθλιπτικό της φάρμακο ήταν αναποτελεσματικό, ίσως και επιβλαβές για τα παιδιά.Παρόμοιες συγκρούσεις συμφερόντων παρατηρούνται σε ολόκληρο τον ιατρικό κόσμο. Όπως επισημαίνει το περιοδικό «Νιου Γιορκ Ρεβιού οβ Μπουκς», οι περισσότεροι γιατροί χρηματίζονται αμέσως ή εμμέσως από τις φαρμακευτικές εταιρείες: ως έμμισθοι σύμβουλοι, ομιλητές ιατρικών συνεδρίων, συγγραφείς ιατρικών άρθρων. Δύο στα τρία αμερικανικά ιατρικά κέντρα έχουν μετοχές στις φαρμακευτικές εταιρείες που επιχορηγούν τις έρευνές τους. Δεν είναι λοιπόν παράξενο που στα ιατρικά περιοδικά σπάνια δημοσιεύονται αρνητικές αξιολογήσεις των φαρμάκων τους.Ο Γερουσιαστής και η Δημοσιογράφος τα κατάφεραν: Πώς να τα καταφέρει όµως ένας ασθενής, όταν ο τζίρος της φαρμακευτικής βιομηχανίας μπορεί να είναι μεγαλύτερος ακόμη και από τον προϋπολογισμό της χώρας του;
Η ελληνική διαπλοκή
Οι σχέσεις διαπλοκής δεν αφορούν μόνο τις ΗΠΑ. Εκτείνονται σε όλον τον κόσμο και προφανώς και στη χώρα μας. Πρόσφατα, η πολυεθνική φαρμακοβιομηχανία “Johnson & Johnson”, - ένας πραγματικός κολοσσός- καταδικάσθηκε από τις αμερικανικές αρχές με πρόστιμο 70 εκατ. δολαρίων για δωροδοκίες γιατρών στην Ελλάδα και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η εταιρεία που αποδέχτηκε τις κατηγορίες από το 1998 είχε δωροδοκήσεις γιατρούς και διοικήσεις νοσοκομείων σε Ελλάδα, Πολωνία και Ρουμανία προκειμένου να εξασφαλίσει την προώθηση των προϊόντων της. Από την έρευνα προέκυψε επίσης ότι στην περίοδο 2000-3 η Johnson & Johnson, υιοθέτησε αθέμιτες πρακτικές προκειμένου να λειτουργήσει ως προμηθευτής του ΟΗΕ στο πρόγραμμα "Πετρέλαιο αντί τροφίμων" για το Ιράκ. Ειδικότερα για την υπόθεση του Ιράκ, διαπιστώθηκε πως δύο θυγατρικές εταιρείες κατέβαλαν 760.000 δολάρια σε αξιωματούχους της κυβέρνησης του Σαντάμ Χουσεΐν προκειμένου να διασφαλίσουν συμβόλαια ύψους 9 εκατ. δολαρίων.Το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, ο Γερουσιαστής και η Δημοσιογράφος τα κατάφεραν: Πώς να τα καταφέρει όµως ένας ασθενής, όταν ο τζίρος της φαρμακευτικής βιομηχανίας μπορεί να είναι μεγαλύτερος ακόμη και από τον προϋπολογισμό της χώρας του;Για παράδειγμα:
• ο αμερικανικός όμιλος Johnson & Johnson έχει 275 εταιρείες που που δραστηριοποιούνται σε περισσότερες από 60 χώρες και απασχολεί περίπου 130 χιλ. Άτομα,
• η Glaxo Smith Kline, η μεγαλύτερη φαρμακοβιομηχανία της Βρετανίας με γραφεία σε περισσότερες από 100 χώρες, πέτυχε το 2012 κερδοφορία της τάξης των 6,3 δισ λιρών ή περίπου 7,5 δισ ευρώ.
Καθαρές σχέσεις
Το δαιδαλώδες και γεμάτο δύσοσμες αναθυμιάσεις, ζήτημα των σχέσεων επιστημόνων και επιχειρήσεων ανέλυσε σε πρόσφατη διάλεξή του στη Γερμανία ο Λάμπρος Μιχάλης Καθηγητής Καρδιολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.“Η έρευνα πρέπει να διεξάγεται κατά κύριο λόγο για την πρόοδο της ιατρικής επιστήμης υπηρετώντας ταυτόχρονα τα συμφέροντα του ασθενούς και την επιστημονική ακεραιότητα.Είναι προφανές ότι κάθε συνεργασία μεταξύ γιατρού ή ιδρύματος και βιομηχανίας, πρέπει εκ των προτέρων να γνωστοποιείται και τα αποτελέσματα της έρευνας θα πρέπει να καταχωρούνται σε προσβάσιμα δημόσια μητρώα.Οι συμβάσεις συνεργασίας πρέπει να είναι σαφείς και απόλυτα ευκρινείς και ξεκάθαροι οι όροι που αφορούν :
• οικονομική αποζημίωση για τον ιατρό - ερευνητή
• ιδιοκτησία των ερευνητικών αποτελεσμάτων
• το δικαίωμα του ερευνητή να δημοσιεύσει τα αρνητικά αποτελέσματα
• το δικαίωμα του ερευνητή να απελευθερώσει τις σχετικές πληροφορίες των συμμετεχόντων στη δοκιμή σε οποιοδήποτε σημείο κατά τη διάρκεια της μελέτης”.
Επειδή,ομως, ζούμε στον πραγματικό κόσμο και όχι σε αποστειρωμένους θαλάμους, ο Λάμπρος Μιχάλης Καθηγητής Καρδιολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων προτείνει ρεαλιστικές και λυσιτελείς απαντήσεις:
“Αντί της ανεδαφικής και αντιεπιστημονικής γενικής απαγόρευσης σχέσεων μεταξύ γιατρών και βιομηχανίας είναι προτιμότερο να καθοριστούν σαφείς κατευθυντήριες γραμμές οι οποίες θα ενσωματώνουν τις αρχές της διαφάνειας, της δημοσιότητας και της αυτονομίας του γιατρού ώστε να ενεργεί προς το συμφέρον των ασθενών .Ο γιατρός δεν επιτρέπει στον εαυτό του ή τον εαυτό της να υπόκειται σε εξωτερικές πιέσεις σχετικά με τα αποτελέσματα του ή της έρευνας ή δημοσίευσή τους .Ο γιατρός υπόκειται μόνο σε νόμους, ηθικές αρχές αλλά και τις κατευθυντήριες γραμμές της Διακήρυξης του Ελσίνκι κατά την εκτέλεση της έρευνας”.
Δραματικές περικοπές
Η υγεία και η ανάπτυξη θεωρούνται άρρηκτα συνδεδεμένες.Μάλιστα η ευρωπαϊκή στρατηγική τοποθετεί τα θέματα υγείας στον πυρήνα κάθε κοινοτικής πολιτικής με σκοπό την καλύτερη προστασία των Ευρωπαίων πολιτών και τη βελτίωση της υγείας τους. Αυτό που επιδιώκεται κυρίως είναι η αντιμετώπιση ολοένα σοβαρότερων προβλημάτων και μεγάλων κινδύνων για τη δημόσια υγεία, όπως οι πανδημίες και η βιοτρομοκρατία.Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στη “Συνθήκη της Λισαβόνα¨: “η υγεία έχει αξία από μόνη της, αλλά συνιστά και προϋπόθεση για την οικονομική ευημερία. Οι αποτελεσματικές δαπάνες για την υγεία μπορούν να τονώσουν την ανάπτυξη”.Δυστυχώς, οι θεμελιώδεις διακηρύξεις των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων θρυμματίζονται από τη σημερινή ανελέητη ευρωπαική πολιτική ηγεσία η οποία δια της Τρόικα επιμένει
σε νέα μείωση των δαπανών Υγείας θεωρώντας ότι υπάρχουν περιθώρια συρρίκνωσης των δαπανών για φάρμακα στα 2,4 δισ. ευρώ από 2,88 δισ. ευρώ το 2012 και για νοσοκομειακή δαπάνη στα 1,9 δισ. ευρώ από 2,2 δισ. πέρυσι.Να θυμίσουμε ότι στα “χρόνια του Μνημονίου” έχουν γίνει δραματικές περικοπές στον τομέα της Υγείας και με βάση τα στοιχεία του ΟΟΣΑ στα έτη 2010 και 2011 οι δημόσιες δαπάνες μειώθηκαν κατά 11% και πλέον η κατά κεφαλήν δαπάνη είναι η χαμηλότερη μεταξύ όλων των χωρών της Ευρωζώνης. Συγκεκριμένα η μέση κατα κεφαλή δαπάνη ανέρχεται στην Ελλάδα σε 2.361 δολάρια , ενώ στη Γερμανία είναι 4.495, στο Βέλγιο 4.061, στη Γαλλία 4.118!
Στο βάθος όλων αυτών των εμμονικών περικοπών είναι- κατά πολλούς- η αδιάντροπη πρόθεση ιδιωτικοποίησης της...δημόσιας υγείας και μάλιστα σε μια στιγμή που οι Έλληνες ένεκα της ανέχειας στρέφονται όλοένα και περισσότερο στους δημόσιους φορείς. Υπολογίζεται ότι η αύξηση της ζήτησης υπηρεσιών υγείας στα νοσκοκομεία ανέρχεται στο 28% καθώς ολοένα και περισσότερα κοινωνικά στρώματα αδυνατούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες για δαπάνη υγείας στην πρωτοβάθμια περίθαλψη.Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ Δημήτρης Κοντός περισσότεροι από 3 εκατομμύρια Έλληνες πολίτες είναι σήμερα ανασφάλιστοι, που σημαίνει ότι δεν διαθέτουν πρόσβαση στη δημόσια υγεία και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Ο πραγματικός αριθμός είναι σημαντικά μεγαλύτερος καθώς δεν περιλαμβάνει πολλούς εμπόρους που έχουν κλείσει τα καταστήματά τους και εργάτες που δε βρίσκουν δουλειά.Οι περισσότεροι από αυτούς με την ανοχή του συστήματος και την αλληλεγγύη των λειτουργών της δημόσιας υγείας όταν χρειστεί κατορθώνουν να περάσουν τις πόρτες των νοσοκομείων, κάτι (σχεδόν) αδιανόητο για ιδιωτικές κλινικές.Αλλά το ζήτημα της πατρότητας της περίθαλψης δεν είναι συγκυριακό. Ο Αμερικανός οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν επισημαίνει πως η υγεία δεν είναι, ούτε και μπορεί να γίνει, ένα αγοραίο προϊόν. Γιατί ποτέ δεν ξέρει κανείς αν και πότε θα χρειαστεί τις υπηρεσίες υγείας. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να έχει κάποιου είδους ασφάλιση. Δηλαδή κάποιον άλλο που θα αποφασίζει για λογαριασμό του. Και εδώ δεν χωράει η περίφημη «ελευθερία επιλογής του καταναλωτή». Ποιος θα μπορούσε να εμπιστευθεί την υγεία του στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες; Δεν κάνουν αυτή τη δουλειά επειδή νοιάζονται για την υγεία µας. Η δική µας αρρώστια είναι δική τους ζημιά. Γι’ αυτό ασφαλίζουν υγιείς και γυρίζουν τις πλάτες σε αρρώστους. Σαν τους τραπεζίτες, μας προσφέρουν μια ομπρέλα στην καλοκαιρία και μας την παίρνουν πίσω µε την πρώτη βροχή. Η θεραπεία μας είναι το κόστος τους. «Γι’ αυτό ακριβώς», λέει ο Ελί Αριέ, «η παράδοση των δημόσιων υπηρεσιών υγείας στα χέρια του ιδιωτικού τομέα είναι µία από τις μεγαλύτερες μεταπολεμικές κοινωνικές ήττες». Βέβαια, τα συστήματα υγείας δεν είναι όλα ίδια. Υπάρχουν μεικτά συστήματα που λειτουργούν καλύτερα από τα δημόσια. Και δημόσια που λειτουργούν καλύτερα από τα μεικτά. «Όμως δεν θα βρει κανείς πουθενά ούτε ένα επιτυχημένο σύστημα υγείας που να είναι στηριγμένο στις αρχές της ελεύθερης αγοράς», καταλήγει ο Πολ Κρούγκμαν. «Στην υγεία, η ελεύθερη αγορά δεν λειτούργησε ποτέ: ούτε στη θεωρία ούτε στην πράξη».
Η καρδιά της... κρίσης
Η υγεία ως γεω-πολιτικό θέμα είναι το δεύτερο μέρος της έρευνας που δημοσιεύσαμε πριν περίπου μια εβδομάδα με τον τίτλο η φτώχεια που μας αρρωσταίνει”. Η δημοσίευση συνέπεσε μια μια σειρά νέων αποκαλύψεων που σχετίζονται με την επιβάρυνση της κατάστασης της υγείας που προκαλεί η κρίση . Μεταξύ αυτών και τα πρόσφατα στατιστικά στοιχεία του Νοσοκομείου “Ελπίς” για την πενταετία 2008- 2012 όπου τα εμφράγματα εμφανίζονται αυξημένα με ποσοστό 86,5% για τις γυναίκες κάτω των 45 ετών και κατά 74,5% στους νέους άνδρες. Να σημειωθεί ότι είναι οι δύο πληθυσμιακές ομάδες οι οποίες πλήττονται περισσότερο από την ανεργία.Ο τομέας της δημόσιας Υγείας και Πρόνοιας έχει δεχθεί τεράστιες περικοπές που ανέρχονται περίπου στο 40% και αντιστοιχούν στο 6% του ΑΕΠ. Οι επιπτώσεις είναι προφανείς και τα ευρήματα επιστημονικών μελετών, συγκροτούν ένα δραματικό μωσαϊκό καταστροφής του κεφαλαίου «υγεία» της χώρας.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα- σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ- αποτελούν η αύξηση των λοιμωδών νοσημάτων όπως η ξεχασμένη για πολλές δεκαετίες ελονοσία και οι μολύνσεις από τον ιό HIV που από το 2010 έχουν έχουν αυξηθεί κατά 200%. Στο πρώτο μέρος της έρευνας είχαμε παρουσιάσει την επιβάρυνση στην ψυχική υγεία η οποία εκδηλώνεται με την αύξηση της χρήσης αντικαταθλιπτικών φαρμάκων και ενός στατιστικά σημαντικού αριθμού αυτοκτονιών.Σύμφωνα με τον καθηγητή Οικονομικών της Εθνικής Σχολής Δημοσίας Υγείας Γιάννη Κυριόπουλο η «πίεση» αφορά ένα ευρύ φάσμα της νοσολογίας και σταδιακά αποτυπώνεται στην αύξηση της βρεφικής θνησιμότητας και στην απώλεια δυνητικών ετών ζωής.Πέραν αυτού, εξαιτίας της περιστολής των δαπανών υγείας, καθώς και των περιορισμών του υγειονομικού συστήματος διαμορφώνονται συνθήκες διάκρισης και αποκλεισμού από τις υπηρεσίες υγείας για ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι, οι γυναίκες οι χρονίως πάσχοντες, οι φτωχοί, οι άνεργοι και όσοι είναι στη βάση της κοινωνικής πυραμίδας.Οι απαιτήσεις του μνημονίου στις υπηρεσίες υγείας και τη φαρμακευτική περίθαλψη πέραν του γεγονότος ότι έχουν υπερβεί τα επιστημονικά και κοινωνικά όρια αποδεικνύονται και οικονομικά ασύμφορες γιατί από τη μια πλευρά αυξάνουν τη νοσολογία και από την άλλη καθυστερούν τη χορήγηση θεραπειών ενώ παράλληλα μειώνεται δραματικά και η προληπτική ιατρική για μεγάλα τμήματα του πληθυσμού.Συνεπώς το μνημόνιο εξαντλεί την υγεία και η λιτότητα σκοτώνει τους πολίτες.Με τις υγείες μας...
==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.