Σχετικά: Κατερίνα Γώγου - 21 χρόνια από το θάνατό της
Σαν σήμερα έφυγε η Κατερίνα Γώγου, μια πραγματική καλλιτέχνις που αφουγκράστηκε και εξέφρασε τον καιρό της και έδωσε φωνή ως ασυμβίβαστη πνοή της εποχής της σε καταστάσεις που η κοινωνία προσπαθούσε να κρύψει κάτω απ' το χαλάκι. Στην σύγχρονη Μεταπολεμική Ελλάδα στο χώρο των γραμμάτων και των τεχνών υπήρξαν άνθρωποι με διακρίσεις διεθνούς κύρους ακόμη και με βραβεία Νόμπελ. Η Κατερίνα Γώγου αν και δεν απέκτησε τέτοια βραβεία, έχει το βραβείο της αμφισβήτησης, της ανατροπής της εσωτερικής διαπάλης για μια κοινωνία πιο ανθρώπινη, πιο αληθινή που θα σέβεται και θα εκφράζει τους πόθους, τα λάθη της, την ανθρωπιά της. Αυτό το βραβείο δίνεται καθημερινά από όλους όσους εμπνέονται από το έργο της και το χρησιμοποιούν ως ζωντανό εργαλείο ανάλυσης κοινωνικών γεγονότων και συναισθημάτων και όχι ως μια στείρα αναπαραγωγή. ...
Την Κατερίνα Γώγου θα την βρεί όποιος θέλει να την ψάξει στους τοίχους των Εξαρχείων, στα έντυπα της εποχής της, σε βιβλιοπωλεία των Εξαρχείων, κυρίως όμως θα την βρει αν έχει μέσα του αυτή την συναισθηματική αμφισβήτηση και μια τάση να μάχεται συμβιμασμούς.
Στα σχολεία δεν θα διαβαστεί σαν έναν Καβάφη ούτε σε αυτήν το σύστημα ούτε και σε κανένα σύστημα. Το έργο της δεν διδάσκεται, μόνο ως εργαλείο για το βίωμα μιας άλλης ματιάς για μια άλλη κοινωνία μπορεί να νοηθεί και να έχει την αξία του.
Με αφορμή τα 18 χρόνια από το θάνατό της και διαβάζοντας αυτές τις μέρες ξανά ποιήματά της παραθέτω αυτές τις σκέψεις και το παρακάτω αφιέρωμα που βρήκα στο διαδίκτυο από το 2006.
"Πάει. Αυτό είταν.
Βαγγέλης Κοτρώνης, Η Γώγου στο Δρόμο
Κείμενο για τον δίσκο της Κατερίνας Γώγου που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Χιονάτη για μεγάλους το Φεβρουάριο του 1982
ΓΩΓΟΥ: ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ
«Η Κατερίνα Γώγου είναι Μαρξίστρια και Μητέρα. Δεν την χαρακτηρίζει όμως ο βαμπρισμός που χαρακτηρίζει κάθε μητέρα, η σχέση της με την Μυρτώ την κόρη της είναι σχέση ερωτική, σχέση ομόφυλη και όχι ομοφυλόφιλη. Είναι η ιδανική εκείνη κατάσταση που χαρακτηρίζει τους ελεύθερους ανθρώπους από τους στενά και στεγνά πολιτικά και κοινωνικά ενταγμένους. / ελεύθερος: κείνος που έχει κερδίσει την οργασμιακή χαλάρωση/.
Τούτα τα έγραφα για τα ποιήματα της πούχαν την μορφή βιβλίου. Τώρα έχουμε τον δίσκο «Στο δρόμο» σε μουσική του Σφέτσα από το φιλμ «Παραγγελιά» του Τάσιου.
Άκουσα λοιπόν στο δίσκο.
Τον έκανα ακρόαση ξημερώματα Μ. Σαββάτο, αφ’ ότου προηγουμένως είχα καταναλώσει αρκετές μπουκάλες μπύρας μαζί με την Κατερίνα. Και αφ’ ότου προηγουμένως ένα ‘ανώνυμο’ ματσάδικο είχε καταδιώξει τρία νεαρά ‘άτομα’ ικανοποιώντας την καταπιεσμένη σεξουαλικότητα του κάθε ‘οργάνου΄΄ της τάξεως.
Σηκώνω τα χέρια ψηλά.
Να γράψω γι’ αυτόν τον δίσκο; Τι να πω;
Μπορώ άραγε να κοινοποιήσω την αίσθηση της μοναξιάς, την αναζήτηση κείνου που δεν ήρθε κι ούτε που θάρθει;
Μπορώ να μιλήσω για την φωνή Της; Για κείνη την φοβερή, ανατριχιαστική αίσθηση να διασπώνται τα μόρια του κορμιού μου και σκορπίζονται στο άπειρο;
Μπορώ να μιλήσω για όλα αυτά, χωρίς τη βεβαιότητα ότι μεταφέρω το ένα εκατομμυριοστό της αίσθησης;
Όχι λοιπόν δεν είμαι σοβαρός μελετητής΄.
Δεν είμαι σοβαρός κριτικός (το ρόλο αυτό θα τον παίξει ο Φλέσσας στο ΒΗΜΑ και ο Χρηστάκης στο ΙΔΕΟΔΡΟΜΙΟ, ίσως΄).
ΔΕΝ θέλω να λένε τα κατοπινά χρόνια ότι ό,τι έγραψα ήταν αντικειμενικό, σοβαρό, εμπεριστατωμένο΄.
ΔΕΝ γράφω αμερόληπτα.
Κι αν μπορώ να παίξω πια, κι αν δεν μπορώ να πάρω τα πράγματα, ξανά στ’ αστεία, όπως ο “Κάρολος” μου καταλογίζει, ΄τότε θα μεταφέρω την οδύνη, την μοναξιά και την αντικοινωνικότητα μου και ύστερα θα πάω να κλειστώ στο δωμάτιο μου να πιω κονιάκ και να ακούσω τον Μόρισον να τραγουδά το «Σπάστα και πέρνα στην άλλη μεριά».
Ας προσπαθήσω λοιπόν, για άλλη μια φορά να γράψω έχοντας υπ’ όψιν πως κάποιοι άλλοι, βολεμένοι πίσω από τον ‘αναρχισμό’ τους και την ‘αμφισβήτηση’ τους θα με διαβάσουν.
Γεγονός πρώτο υπήρξαν οι αλλεπάλληλες εκδόσεις των δυο ποιητικών συλλογών της Κατερίνας «ΤΡΙΑ ΚΛΙΚ ΑΡΙΣΤΕΡΑ» και «ΙΔΙΩΝΥΜΟ». Ξανακυττάω τα γραπτά μου και μεταφέρω: «Είναι μια περίεργη αίσθηση που έχεις όταν γράφεις για ποίηση, ένα συναίσθημα σαν να προσπαθείς μέσα από εξισώσεις της απλής άλγεβρας να αναλύσεις τις εξισώσεις ενός ανθρώπου. Γιατί όσο και να προσπαθούν να μας πείσουν για την ανάλυση της ανθρώπινης χαραχτηροδομής μέσο των μαθηματικών, υπάρχουν και κάποιες άλλες – διάφορες παραγράφοι που δεν εννοούν να υποταχτούν στην έννοια του μαθηματικού συνειρμού. Αυτές οι παραγράφοι ελέγχονται από τους Δεινόσαυρους.
Γεγονός τρίτο: Ο ΔΙΣΚΟΣ
Πολλοί μού μίλησαν επιφυλαχτικά για τον δίσκο. Πολλοί μού είπανε για το ότι δεν τους αρέσει καθόλου η απαγγελία στον δίσκο και μερικοί ακόμα τόνισαν ότι θάταν καλύτερα να τραγουδούσε.
Μα δεν έχετε καταλάβει την ουσία της αίσθησης; δεν έχετε μπορέσει να λειτουργήσετε μ’ αυτή τη φοβερή δύναμη της σπαραχτικής, της μοναδικής κραυγής Της;
Έχουμε να κάνουμε με μια πολύτιμη μαρτύρια που εγκαινιάζει την τελευταία εικοσαετία πριν την δεύτερη χιλιετηρίδα και μου προβάλλετε μια «λογική» απαίτηση; Σαν τον Δημήτρη που μετά την προβολή του φιλμ «ΣΤΕΝΕΣ ΕΠΑΦΕΣ- ΣΠΕΣΙΑΛ ΕΚΔΟΣΗ», είχε την λογική και συνεπώς την απουσία της αίσθησης να μου πει «Μα δεν δείχνουν τι γίνεται μετά;». Μα από κει και πέρα μάτια μου, ΤΙΠΟΤΑ δεν είναι μεταδόσιμο.
Το παιχνίδι παίζεται σε επίπεδο αίσθησης. Και η αίσθηση είναι που υπάρχει στο δίσκο. Δεν έχεις ανάγκη να ακούς ντε και καλά τι λεει η Κατερίνα.
Αφήνεσαι, χάνεσαι. Επικοινωνείς μ’ αυτό που υπάρχει πίσω από τον συγκεκριμένο λόγο. Πίσω από την συγκεκριμένη μουσική. και πέρα από τον λόγο υπάρχει μια αίσθηση ολοκληρωμένου συμφωνικού έργου για ΜΙΑ φωνή. Τη φωνή της Κατερίνας. Μια φωνή ερωτική και μητρική μαζί. Συντρόφισσα και ερωμένη. Μάνα με την έννοια ότι εμπεριέχει σε κατάσταση τοκετού μια όλο και αυξανόμενη οργή, μια όλο και αυξανόμενη τρυφερότητα, έναν όλο και διογκούμενο οργασμό.
Στο έχω ξαναγράψει Κατερίνα. Ελεύθερος: κείνος που έχει κερδίσει την οργασμιακή χαλάρωση.
Οι Δεινόσαυροι Κατερίνα απολαμβάνουν την ηδονή της άγνωστης μέρας και τον πόθο του απραγματοποίητου.
Δεν ξέρω Κατερίνα, αν θα μιλάμε με χρώματα ή αν θα διαλέγουμε γονιούς.
Δεν ξέρω αν έχουμε ανάγκη να μιλάμε, μια και τα μάτια μας όταν κοιταζόμαστε λένε πολλά, λένε τα πάντα.
Ξέρω όμως Κατερίνα ότι έχουμε ακόμα πολύ δρόμο, ότι μόλις έχουμε αρχίσει και ότι, ήδη μας έχουν τσακίσει κανονικά.
Όμως εμείς βαστάμε, με το μυαλό μας ματωμένο, βαστάμε Κατερίνα.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΟΤΡΩΝΗΣ
6&19/5/81(ατονικό στο περιοδικό). (Από το αρχείο του Νίκου Λέκκα)
Ο δίσκος αυτός πρόσφατα μέσω μιας αλυσίδας δισκοπωλείων επανακυκλοφόρησε σε cd . Στο CD που μόλις κυκλοφόρησε ακούγεται να διαβάζει ποιήματα από τα βιβλία της Τρία κλικ Αριστερά και Ιδιώνυμο. Ο Κυριάκος Σφέτσας «έντυσε» τα ποιήματα με μιαν ατμόσφαιρα κινηματογραφική και ηθελημένα ουδέτερη ώστε να μην αποδραματίσει την ουσία του λόγου. Το CD έχει και ιστορική» αξία μιας και στη θέση λέξεων όπως «το Χριστουλάκο τους», «σκατά», «γαμώτο», «πουτάνα στα παλιόσπιτα» κ.ά. ακούγεται το αδιάκριτο μπιπ της λογοκρισίας.Ακούστε με σεβασμό αυτό το CD. Είναι λίγοι οι άνθρωποι που βρίσκουν το νόημα της ζωής ματώνοντας τη δική τους.
Το 1986, η Κατερίνα έλεγε : "Δεν θέλω να γίνω μελό, δεν πουλάω τα παιδικά μου χρόνια, ούτε τα πρόσφατα ... Ελπίζω. Αν δεν ελπίζω εγώ, ποια θα ελπίζει; Είμαι μάχιμη. Ουαί και αλίμονο αν αυτό δεν είναι ναί στη ζωή ... Έγραφα γιατί ήταν μια αναγκαιότητα για μένα. Μια κίνηση για να μην αυτοκτονήσω ... Τώρα μου έχει περάσει. Δεν θέλω να αυτοκτονήσω, έχω φύγει από αυτό ... Αισθάνομαι ανασφαλής γιατί βγαίνω και μιλάω χωρίς να έχω τίποτα, χωρίς να ανήκω πουθενά ..."
Εκείνη την εποχή η ασυμβίβαστη Κατερίνα είχε μηνύσει τον Αρκουδέα για άγριο ξυλοδαρμό στο θέατρο Λυκαβηττού από την αστυνομία.
Το 1991 προετοίμαζε μια μουσικοθεατρική παράσταση με τίτλο τη γνωστή λατινική φράση «Ρεγκίνα ρόζας άματ» «Η βασίλισσα αγαπάει τα τριαντάφυλλα»). Η κλονισμένη από ψυχολογικά προβλήματα και οικονομικές δυσκολίες υγεία της δεν της επέτρεψαν να πραγματοποιήσει το σχέδιό της.
Και το 1991 έλεγε: " Έχω ένα παράπονο... Άκου το. Ελεύθερος σκοπευτής ήταν ο Νικόλας Άσιμος. Τον δολοφόνησαν. Τον Παύλο Σιδηρόπουλο, το ίδιο. Η μόνη επιζώσα είμαι εγώ...".
Δυο χρόνια αργότερα έδωσε η ίδια τέλος στη ζωής της.
Η Κατερίνα Γώγου έζησε τα τελευταία χρόνια της μέσα στην απομόνωση και στα ναρκωτικά. Ελάχιστοι φίλοι δίπλα της όπως ο Νικόλας Άσιμος που έφυγε το 1988, ο Παύλος Σιδηρόπουλος που έφυγε δυο χρόνια μετά τον Νικόλα και ο Γιάννης Σκανδάλης ο οποίος έμεινε δίπλα της μέχρι το τέλος στηρίζοντας και βοηθώντας την ,φεύγοντας και αυτός ένα χρόνο μετά την Κατερίνα .
Γιατί κι οι φίλοι της, “τα μαύρα πουλιά”, είναι βιαστικοί σαν εκείνη…
Ίσως όμως και να μην έχει σημασία, όπως έλεγε η Κατερίνα οι ρίζες δεν είναι για να επιστρέφουμε σ’ αυτές, αλλά για να βγάζουν κλαδιά... Στην κηδεία της οι πιο αταίριαστοι άνθρωποι. Κομμάτια μιας ζωής στο θέατρο και το σινεμά, την ποίηση και τους δρόμους...
Στίχοι από ένα τραγούδι του Απόστολου Μπουλασίκη αφιερωμένο στη μνήμη της ΚατερίναςΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ (αφιερωμένο στη μνήμη της Κατερίνας Γώγου)Στίχοι-Μουσική: Απόστολος ΜπουλασίκηςΤραγούδι : Απόστολος Μπουλασίκης
Στα μάτια σου το χρώμα του ΄78
σ’ ένα ασπρόμαυρο εξώφυλλο στη Σίνα
σαν τις παλιές σου τις ταινίες τις ρετρό
μόνο που τώρα η ματιά σου στάζει κρίμα
Ματώνει ο κόσμος σα βελόνας κεφαλή
σαν άδεια φλέβα που δε βρίσκεις
σαν τροπάριο Κασσιανής
αργοπεθαίνεις, λειώνει η ανάσα στο γυαλί
κι αυτό το πάθος θα σε σπάσει
σαν μπαλόνι σε γιορτή
Κάπου στη μέση του βιβλίου η φωνή
ναι, τη θυμάμαι βράδυ στο Μεταξουργείο
σ’ ένα τσιγάρο να ρουφάει τη στιγμή
που προαισθάνεται της λύτρωσης το θείο
Μια ζωή σα θρήνος, σα ρεμπέτικο παλιό
ή σα ροκάδικο δισκάκι
ή σαν ξύλινο παλτό
γυάλινα μάτια, ήχος βίας στο κενό
η Κατερίνα έχει φύγει
και δε μένει πια εδώ
Τα σινεμά, τα στράς, τα φώτα τα λαμέ
ένα Νταχάου κρεματόριο οδύνης
μα νάσου οι λέξεις και την παίρνουν αγκαζέ
μεταμορφώνοντας σε κύκνο την ψυχή της
Όμως ο κόμπος της ζωής διπλογυρνάει
κι η ηρωίδα της ταινίας
στο φινάλε ξεψυχά
κλείνω την πόρτα
βάζω δίσκο στο πικάπ
ν’ ακούσω πάλι την μπαλάντα
3 κλικ αριστερά
Φιλμογραφία (ως πρωταγωνίστρια)
"O σιωπών δοκεί συναινείν"
Σαν σήμερα έφυγε η Κατερίνα Γώγου, μια πραγματική καλλιτέχνις που αφουγκράστηκε και εξέφρασε τον καιρό της και έδωσε φωνή ως ασυμβίβαστη πνοή της εποχής της σε καταστάσεις που η κοινωνία προσπαθούσε να κρύψει κάτω απ' το χαλάκι. Στην σύγχρονη Μεταπολεμική Ελλάδα στο χώρο των γραμμάτων και των τεχνών υπήρξαν άνθρωποι με διακρίσεις διεθνούς κύρους ακόμη και με βραβεία Νόμπελ. Η Κατερίνα Γώγου αν και δεν απέκτησε τέτοια βραβεία, έχει το βραβείο της αμφισβήτησης, της ανατροπής της εσωτερικής διαπάλης για μια κοινωνία πιο ανθρώπινη, πιο αληθινή που θα σέβεται και θα εκφράζει τους πόθους, τα λάθη της, την ανθρωπιά της. Αυτό το βραβείο δίνεται καθημερινά από όλους όσους εμπνέονται από το έργο της και το χρησιμοποιούν ως ζωντανό εργαλείο ανάλυσης κοινωνικών γεγονότων και συναισθημάτων και όχι ως μια στείρα αναπαραγωγή. ...
Την Κατερίνα Γώγου θα την βρεί όποιος θέλει να την ψάξει στους τοίχους των Εξαρχείων, στα έντυπα της εποχής της, σε βιβλιοπωλεία των Εξαρχείων, κυρίως όμως θα την βρει αν έχει μέσα του αυτή την συναισθηματική αμφισβήτηση και μια τάση να μάχεται συμβιμασμούς.
Στα σχολεία δεν θα διαβαστεί σαν έναν Καβάφη ούτε σε αυτήν το σύστημα ούτε και σε κανένα σύστημα. Το έργο της δεν διδάσκεται, μόνο ως εργαλείο για το βίωμα μιας άλλης ματιάς για μια άλλη κοινωνία μπορεί να νοηθεί και να έχει την αξία του.
Με αφορμή τα 18 χρόνια από το θάνατό της και διαβάζοντας αυτές τις μέρες ξανά ποιήματά της παραθέτω αυτές τις σκέψεις και το παρακάτω αφιέρωμα που βρήκα στο διαδίκτυο από το 2006.
Εξάλλου πως να ξεχάσει κανείς το στίχο ' Ξέρω πως ποτέ δεν σημαδεύουν στα πόδια, Στο μυαλό είναι ο στόχος, Το νού σου ε ; '
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΓΩΓΟΥ
Η ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΗ ΠΟΙΗΤΡΙΑ
Η ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΗ ΠΟΙΗΤΡΙΑ
"Πάει. Αυτό είταν.
Χάθηκε η ζωή μου φίλε
μέσα σε κίτρινους ανθρώπους
βρώμικα τζάμια
κι ανιστόρητους συμβιβασμούς.
Αρχισα να γέρνωσαν εκείνη την ιτιούλα
που σούχα δείξει στη στροφή του δρόμου.
Και δεν είναι που θέλω να ζήσω.
Είναι το γαμώτο που δεν έζησα".
Η Κατερίνα Γώγου γεννήθηκε στην Αθήνα στις 1 Ιουνίου 1940 και αυτοκτόνησε με χάπια στις 3 Οκτωβρίου 1993. Ήταν ηθοποιός και συγγραφέας. Είχε μια κόρη, την Μυρτώ.
Η Κατερίνα αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην ελληνική ποίηση. Η αιώνια έφηβος, η οργισμένη, η πιο σπαρακτικά ραγισμένη φωνή της γενιάς της.
Μια ποιήτρια που έγραφε για να μην εκραγεί, που είχε κάνει τον πόνο και το παράπονο στίχους, κι αυτοί οι στίχοι ήταν παραπονεμένοι και οργισμένοι, αλλά πάνω απ' όλα αληθινοί.
Όπως έχει ειπωθεί “Η Κατερίνα Γώγου έκανε ποίηση σε μια εποχή που οι άλλοι 'ποιητές' έκαναν δημόσιες σχέσεις. Πάνω απ' όλα ήταν η ίδια ποίηση. Ανάμεσα σε χάπια, ποτά, σβησμένα τσιγάρα, φτωχογειτονιές, προδοσίες...". Όσα χρόνια κι αν περάσουν η Γώγου θα παραμένει η ποιήτρια των νεοτέρων γενιών, αφού με τους νέους, κατά κύριο λόγο "συνομίλησε". Όπως αναφέρει ο Λεωνίδας Χρηστάκης, η Κατερίνα ήταν έξω από κάθε λογής εκδοτικά και καλλιτεχνικά κυκλώματα και κλίκες και γι' αυτό σπάνια γίνονταν γι' αυτήν αναφορές στα Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης. Ο Τηλέμαχος Χυτήρης, ποιητής και πρώην υπουργός δε δίστασε να χαρακτηρίσει την Κατερίνα σαν τον: "Μαγιακόφσκι της Πλατείας Εξαρχείων".
Μα πιο πολύ μιλούν γι’ αυτήν τα ποιήματά της γεμάτα από πόνο, οργή, πάθος και απέραντη ευαισθησία... Γιατί πάνω από όλα, η Κατερίνα Γώγου είναι ποιήτρια, μια ξεχωριστή φωνή μέσα στην ποίηση, η “αιώνια έφηβος, η οργισμένη, η πιο σπαρακτικά ραγισμένη φωνή της γενιάς της”. Μια φωνή που αγαπήθηκε και διαβάστηκε πολύ από τους ανυπότακτους νέους κάθε εποχής.
Η Κατερίνα αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην ελληνική ποίηση. Η αιώνια έφηβος, η οργισμένη, η πιο σπαρακτικά ραγισμένη φωνή της γενιάς της.
Μια ποιήτρια που έγραφε για να μην εκραγεί, που είχε κάνει τον πόνο και το παράπονο στίχους, κι αυτοί οι στίχοι ήταν παραπονεμένοι και οργισμένοι, αλλά πάνω απ' όλα αληθινοί.Όπως έχει ειπωθεί “Η Κατερίνα Γώγου έκανε ποίηση σε μια εποχή που οι άλλοι 'ποιητές' έκαναν δημόσιες σχέσεις. Πάνω απ' όλα ήταν η ίδια ποίηση. Ανάμεσα σε χάπια, ποτά, σβησμένα τσιγάρα, φτωχογειτονιές, προδοσίες...". Όσα χρόνια κι αν περάσουν η Γώγου θα παραμένει η ποιήτρια των νεοτέρων γενιών, αφού με τους νέους, κατά κύριο λόγο "συνομίλησε". Όπως αναφέρει ο Λεωνίδας Χρηστάκης, η Κατερίνα ήταν έξω από κάθε λογής εκδοτικά και καλλιτεχνικά κυκλώματα και κλίκες και γι' αυτό σπάνια γίνονταν γι' αυτήν αναφορές στα Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης. Ο Τηλέμαχος Χυτήρης, ποιητής και πρώην υπουργός δε δίστασε να χαρακτηρίσει την Κατερίνα σαν τον: "Μαγιακόφσκι της Πλατείας Εξαρχείων".
Μα πιο πολύ μιλούν γι’ αυτήν τα ποιήματά της γεμάτα από πόνο, οργή, πάθος και απέραντη ευαισθησία... Γιατί πάνω από όλα, η Κατερίνα Γώγου είναι ποιήτρια, μια ξεχωριστή φωνή μέσα στην ποίηση, η “αιώνια έφηβος, η οργισμένη, η πιο σπαρακτικά ραγισμένη φωνή της γενιάς της”. Μια φωνή που αγαπήθηκε και διαβάστηκε πολύ από τους ανυπότακτους νέους κάθε εποχής.
Το σίγουρο είναι ότι η Κατερίνα ήταν ένας ασυμβίβαστος άνθρωπος, κάποια που δεν άντεχε όλο αυτό τον πόνο και την αθλιότητά γύρω της, και έβγαζε ποιητικές κραυγές μπας και ξυπνήσουν οι χαρτοφυλακένιοι άνθρωποι. Οι κραυγές της δεν πήγαν χαμένες, αφού όλο και περισσότεροι νέοι άνθρωποι διαβάζουν την ποίησή της, όλο και περισσότεροι αληθινοί άνθρωποι την ανακαλύπτουν.
Σπουδές: Δραματική Σχολή Τάκη Μουζενίδη και Σχολές Χορού Πράτσικα, Ζουρούδη και Βαρούτη.Πρώτη εμφάνιση: 1961, με το θίασο Ντίνου Ηλιόπουλου, στο έργοτων Δ. Ευαγγελίδη - Γιάν. Μαρή «Ο Κύριος πέντε τοις εκατό» (Κορίτσι μετα βιβλία).
Εργάστηκε από μικρή ηλικία σε παιδικούς θεατρικούς θιάσους και στον κινηματογράφο, κυρίως σε ταινίες της Φίνος Φιλμ.
Εργάστηκε από μικρή ηλικία σε παιδικούς θεατρικούς θιάσους και στον κινηματογράφο, κυρίως σε ταινίες της Φίνος Φιλμ.
Θίασοι: θίασος Ντ. Ηλιόπουλου - Α. Φόνσου: Ν. Τσιφόρου - Πολ. Βασι¬λειάδη «Τα κοκόρια των δώδεκα» (Λέλα), Χρ. Γιαννακόπουλου - Α. Σα¬κελλάριου «Η Μις Βαγόνι» (Λιλίκα) Κ.ά. - Θέατρο «Παρκ»: Μ. Θεοδωρά¬κη - Μποστ (Μέντη Μποσταντζόγ λου) «Όμορψη πόλη» - θίασος ΒίλμαςΚύρου (1962-65): Ρ. Τομά «Οκτώ γυναίκες κατηγορούνται» (Κατερίνα), Α. Πάρνη «Το νησί της Αφροδίτης» (Βίκυ), Αγκ. Κρίστι «Έγκλημα στο Νεί¬λο»’ (Χριστίνα Γκραντ), Δ. Γιαννουκάκη «Η Κυρία έχει νεύρα» (Παναγιώ¬τα), Τσιφόρου - Βασιλειάδη «Οι γυναίκες προτιμούν τους σκληρούς» (Σίσσυ), Τζ;. Πρίσλ’ίΙ..«Τα”tΡ9.σινα δάχτυλα» (Σάλλυ Φίλιπς) Κ.ά. - θίασος.Κατερίνας (Ανδρεάδη) (1965): Τσιφόρου - Βασιλειάδη «Tb μήλο κάτω από τη μηλιά» (Φανή) - θίασος Ρ. Βλαχοπούλου - Γ. Κωνσταντίνου - Γ. Βογια¬τζή (1966): Κ. ΝικολαΙδη - Ηλ. Λυμπερόπουλου «Ο γάιδαρος του Χότζα», «Σκούπα και φαράσι» - θίασος Τζένης Καρέζη (1968): Α. Γιαλαμά - Κ. Πρετεντέρη «Το παιχνίδι του γάμου» (Έψη), Τσιφόρου - Βασιλειάδη «ο Διευθυντής της ιδιαιτέρας» - θίασος Αλεξανδράκη - Φιλιππίδη - Μηλιάδη (1970): Άλκη Παπά «Γη! S.o.S.», (Τσα Τσα Τσα) - θίασος Βουγιουκλάκη ¬Παπαμιχαήλ: Πολ. Βασιλειάδη - Λάκη Μιχαηλίδη «Επτά χρόνια γάμου» ¬θίασος Πέτρου Φυσσούν (1972-73): Λ. Χέλμαν «Φρουρά στο Ρήνο» (Μπό¬ντο) - θίασος Κώστα Μεσσάρη - Γ. Σκούρτη (1975): Γ. Σκούρτη «Η απερ¬γία» (Μπερνάντα) - θίασος Δέσποινας Στυλιανοπούλου: Γιάν. Τσάμη «ΜιαΜαρία σε τιμή ευκαιρίας» - «Θέατρο Τέχνης» Κάρολου Κουν (1977-78): Θαν. Κωσταβάρα «Το φαγκότο» (Κυρία Τεσματζόγλου), Ευριπίδη «Βάκ¬χες» (Φεστιβάλ Βρυξελλών), Αισχύλου «Επτά επί Θήβας» (Φεστιβάλ Λον¬δίνου), Έρντμανν «Ο αυτόχειρ» (Κλεοπάτρα Μαξίμοβνα) - θίασος ΈλληςΛαμπέτη (1978): Ε. Ντε Φιλίππο «Φιλουμένα Μαρτουράνο» (Λουκία).
Κινηματογράφος: «Νόμος 4000», «Το ξύλο βγήκε απ’ τον Παράδεισο», «Η γυνή να φοβείται τον άνδρα», «Αγάπη για πάντα», «Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση», «Το βαρύ πεπόνι», «Παραγγελιά», «Όστρια» Κ.ά. (50περίπου ταινίες). Υπήρξε σύζυγος του σκηνοθέτη του κινηματογράφου Παύλου Τάσιου.
Άλλες δραστηριότητες: Από το 1979 αφοσιώθηκε με επιτυχία στην ποίηση, εγκαταλείποντας το θέατρο. Ποιητικές συλλογές: «Τρία κλικ αριστε¬ρά», «Ιδιώνυμο», «Απόντες», «ο μήνας των παγωμένων σταφυλιών», «Με λένε Οδύσσεια» και άλλες. Κυκλοφόρησε και ένα δίσκο με απαγγελίες ποιημάτων της από την ίδια, με τίτλο «Στο δρόμο».
Αποτραβήχτηκε κι έζησε με την κόρη της -κι αργότερα μόνη- σε διάφορες γειτονιές της Αθήνας, στο Γκάζι, στην Κυψέλη αλλά και στη Θεσσαλονίκη
Κινηματογράφος: «Νόμος 4000», «Το ξύλο βγήκε απ’ τον Παράδεισο», «Η γυνή να φοβείται τον άνδρα», «Αγάπη για πάντα», «Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση», «Το βαρύ πεπόνι», «Παραγγελιά», «Όστρια» Κ.ά. (50περίπου ταινίες). Υπήρξε σύζυγος του σκηνοθέτη του κινηματογράφου Παύλου Τάσιου.
Άλλες δραστηριότητες: Από το 1979 αφοσιώθηκε με επιτυχία στην ποίηση, εγκαταλείποντας το θέατρο. Ποιητικές συλλογές: «Τρία κλικ αριστε¬ρά», «Ιδιώνυμο», «Απόντες», «ο μήνας των παγωμένων σταφυλιών», «Με λένε Οδύσσεια» και άλλες. Κυκλοφόρησε και ένα δίσκο με απαγγελίες ποιημάτων της από την ίδια, με τίτλο «Στο δρόμο».Αποτραβήχτηκε κι έζησε με την κόρη της -κι αργότερα μόνη- σε διάφορες γειτονιές της Αθήνας, στο Γκάζι, στην Κυψέλη αλλά και στη Θεσσαλονίκη
Κείμενο για τον δίσκο της Κατερίνας Γώγου που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Χιονάτη για μεγάλους το Φεβρουάριο του 1982
ΓΩΓΟΥ: ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ
«Η Κατερίνα Γώγου είναι Μαρξίστρια και Μητέρα. Δεν την χαρακτηρίζει όμως ο βαμπρισμός που χαρακτηρίζει κάθε μητέρα, η σχέση της με την Μυρτώ την κόρη της είναι σχέση ερωτική, σχέση ομόφυλη και όχι ομοφυλόφιλη. Είναι η ιδανική εκείνη κατάσταση που χαρακτηρίζει τους ελεύθερους ανθρώπους από τους στενά και στεγνά πολιτικά και κοινωνικά ενταγμένους. / ελεύθερος: κείνος που έχει κερδίσει την οργασμιακή χαλάρωση/.
Τούτα τα έγραφα για τα ποιήματα της πούχαν την μορφή βιβλίου. Τώρα έχουμε τον δίσκο «Στο δρόμο» σε μουσική του Σφέτσα από το φιλμ «Παραγγελιά» του Τάσιου.
Άκουσα λοιπόν στο δίσκο.
Τον έκανα ακρόαση ξημερώματα Μ. Σαββάτο, αφ’ ότου προηγουμένως είχα καταναλώσει αρκετές μπουκάλες μπύρας μαζί με την Κατερίνα. Και αφ’ ότου προηγουμένως ένα ‘ανώνυμο’ ματσάδικο είχε καταδιώξει τρία νεαρά ‘άτομα’ ικανοποιώντας την καταπιεσμένη σεξουαλικότητα του κάθε ‘οργάνου΄΄ της τάξεως.
Σηκώνω τα χέρια ψηλά.
Να γράψω γι’ αυτόν τον δίσκο; Τι να πω;
Μπορώ άραγε να κοινοποιήσω την αίσθηση της μοναξιάς, την αναζήτηση κείνου που δεν ήρθε κι ούτε που θάρθει;
Μπορώ να μιλήσω για την φωνή Της; Για κείνη την φοβερή, ανατριχιαστική αίσθηση να διασπώνται τα μόρια του κορμιού μου και σκορπίζονται στο άπειρο;
Μπορώ να μιλήσω για όλα αυτά, χωρίς τη βεβαιότητα ότι μεταφέρω το ένα εκατομμυριοστό της αίσθησης;
Όχι λοιπόν δεν είμαι σοβαρός μελετητής΄.
Δεν είμαι σοβαρός κριτικός (το ρόλο αυτό θα τον παίξει ο Φλέσσας στο ΒΗΜΑ και ο Χρηστάκης στο ΙΔΕΟΔΡΟΜΙΟ, ίσως΄).
ΔΕΝ θέλω να λένε τα κατοπινά χρόνια ότι ό,τι έγραψα ήταν αντικειμενικό, σοβαρό, εμπεριστατωμένο΄.
ΔΕΝ γράφω αμερόληπτα.
Κι αν μπορώ να παίξω πια, κι αν δεν μπορώ να πάρω τα πράγματα, ξανά στ’ αστεία, όπως ο “Κάρολος” μου καταλογίζει, ΄τότε θα μεταφέρω την οδύνη, την μοναξιά και την αντικοινωνικότητα μου και ύστερα θα πάω να κλειστώ στο δωμάτιο μου να πιω κονιάκ και να ακούσω τον Μόρισον να τραγουδά το «Σπάστα και πέρνα στην άλλη μεριά».
Ας προσπαθήσω λοιπόν, για άλλη μια φορά να γράψω έχοντας υπ’ όψιν πως κάποιοι άλλοι, βολεμένοι πίσω από τον ‘αναρχισμό’ τους και την ‘αμφισβήτηση’ τους θα με διαβάσουν.
Γεγονός πρώτο υπήρξαν οι αλλεπάλληλες εκδόσεις των δυο ποιητικών συλλογών της Κατερίνας «ΤΡΙΑ ΚΛΙΚ ΑΡΙΣΤΕΡΑ» και «ΙΔΙΩΝΥΜΟ». Ξανακυττάω τα γραπτά μου και μεταφέρω: «Είναι μια περίεργη αίσθηση που έχεις όταν γράφεις για ποίηση, ένα συναίσθημα σαν να προσπαθείς μέσα από εξισώσεις της απλής άλγεβρας να αναλύσεις τις εξισώσεις ενός ανθρώπου. Γιατί όσο και να προσπαθούν να μας πείσουν για την ανάλυση της ανθρώπινης χαραχτηροδομής μέσο των μαθηματικών, υπάρχουν και κάποιες άλλες – διάφορες παραγράφοι που δεν εννοούν να υποταχτούν στην έννοια του μαθηματικού συνειρμού. Αυτές οι παραγράφοι ελέγχονται από τους Δεινόσαυρους.
Γεγονός τρίτο: Ο ΔΙΣΚΟΣ
Πολλοί μού μίλησαν επιφυλαχτικά για τον δίσκο. Πολλοί μού είπανε για το ότι δεν τους αρέσει καθόλου η απαγγελία στον δίσκο και μερικοί ακόμα τόνισαν ότι θάταν καλύτερα να τραγουδούσε.
Μα δεν έχετε καταλάβει την ουσία της αίσθησης; δεν έχετε μπορέσει να λειτουργήσετε μ’ αυτή τη φοβερή δύναμη της σπαραχτικής, της μοναδικής κραυγής Της;
Έχουμε να κάνουμε με μια πολύτιμη μαρτύρια που εγκαινιάζει την τελευταία εικοσαετία πριν την δεύτερη χιλιετηρίδα και μου προβάλλετε μια «λογική» απαίτηση; Σαν τον Δημήτρη που μετά την προβολή του φιλμ «ΣΤΕΝΕΣ ΕΠΑΦΕΣ- ΣΠΕΣΙΑΛ ΕΚΔΟΣΗ», είχε την λογική και συνεπώς την απουσία της αίσθησης να μου πει «Μα δεν δείχνουν τι γίνεται μετά;». Μα από κει και πέρα μάτια μου, ΤΙΠΟΤΑ δεν είναι μεταδόσιμο.
Το παιχνίδι παίζεται σε επίπεδο αίσθησης. Και η αίσθηση είναι που υπάρχει στο δίσκο. Δεν έχεις ανάγκη να ακούς ντε και καλά τι λεει η Κατερίνα.
Αφήνεσαι, χάνεσαι. Επικοινωνείς μ’ αυτό που υπάρχει πίσω από τον συγκεκριμένο λόγο. Πίσω από την συγκεκριμένη μουσική. και πέρα από τον λόγο υπάρχει μια αίσθηση ολοκληρωμένου συμφωνικού έργου για ΜΙΑ φωνή. Τη φωνή της Κατερίνας. Μια φωνή ερωτική και μητρική μαζί. Συντρόφισσα και ερωμένη. Μάνα με την έννοια ότι εμπεριέχει σε κατάσταση τοκετού μια όλο και αυξανόμενη οργή, μια όλο και αυξανόμενη τρυφερότητα, έναν όλο και διογκούμενο οργασμό.
Στο έχω ξαναγράψει Κατερίνα. Ελεύθερος: κείνος που έχει κερδίσει την οργασμιακή χαλάρωση.
Οι Δεινόσαυροι Κατερίνα απολαμβάνουν την ηδονή της άγνωστης μέρας και τον πόθο του απραγματοποίητου.
Δεν ξέρω Κατερίνα, αν θα μιλάμε με χρώματα ή αν θα διαλέγουμε γονιούς.
Δεν ξέρω αν έχουμε ανάγκη να μιλάμε, μια και τα μάτια μας όταν κοιταζόμαστε λένε πολλά, λένε τα πάντα.
Ξέρω όμως Κατερίνα ότι έχουμε ακόμα πολύ δρόμο, ότι μόλις έχουμε αρχίσει και ότι, ήδη μας έχουν τσακίσει κανονικά.
Όμως εμείς βαστάμε, με το μυαλό μας ματωμένο, βαστάμε Κατερίνα.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΟΤΡΩΝΗΣ
6&19/5/81(ατονικό στο περιοδικό). (Από το αρχείο του Νίκου Λέκκα)
Ο δίσκος αυτός πρόσφατα μέσω μιας αλυσίδας δισκοπωλείων επανακυκλοφόρησε σε cd . Στο CD που μόλις κυκλοφόρησε ακούγεται να διαβάζει ποιήματα από τα βιβλία της Τρία κλικ Αριστερά και Ιδιώνυμο. Ο Κυριάκος Σφέτσας «έντυσε» τα ποιήματα με μιαν ατμόσφαιρα κινηματογραφική και ηθελημένα ουδέτερη ώστε να μην αποδραματίσει την ουσία του λόγου. Το CD έχει και ιστορική» αξία μιας και στη θέση λέξεων όπως «το Χριστουλάκο τους», «σκατά», «γαμώτο», «πουτάνα στα παλιόσπιτα» κ.ά. ακούγεται το αδιάκριτο μπιπ της λογοκρισίας.Ακούστε με σεβασμό αυτό το CD. Είναι λίγοι οι άνθρωποι που βρίσκουν το νόημα της ζωής ματώνοντας τη δική τους.
Το 1986, η Κατερίνα έλεγε : "Δεν θέλω να γίνω μελό, δεν πουλάω τα παιδικά μου χρόνια, ούτε τα πρόσφατα ... Ελπίζω. Αν δεν ελπίζω εγώ, ποια θα ελπίζει; Είμαι μάχιμη. Ουαί και αλίμονο αν αυτό δεν είναι ναί στη ζωή ... Έγραφα γιατί ήταν μια αναγκαιότητα για μένα. Μια κίνηση για να μην αυτοκτονήσω ... Τώρα μου έχει περάσει. Δεν θέλω να αυτοκτονήσω, έχω φύγει από αυτό ... Αισθάνομαι ανασφαλής γιατί βγαίνω και μιλάω χωρίς να έχω τίποτα, χωρίς να ανήκω πουθενά ..."
Εκείνη την εποχή η ασυμβίβαστη Κατερίνα είχε μηνύσει τον Αρκουδέα για άγριο ξυλοδαρμό στο θέατρο Λυκαβηττού από την αστυνομία.
Το 1991 προετοίμαζε μια μουσικοθεατρική παράσταση με τίτλο τη γνωστή λατινική φράση «Ρεγκίνα ρόζας άματ» «Η βασίλισσα αγαπάει τα τριαντάφυλλα»). Η κλονισμένη από ψυχολογικά προβλήματα και οικονομικές δυσκολίες υγεία της δεν της επέτρεψαν να πραγματοποιήσει το σχέδιό της.
Και το 1991 έλεγε: " Έχω ένα παράπονο... Άκου το. Ελεύθερος σκοπευτής ήταν ο Νικόλας Άσιμος. Τον δολοφόνησαν. Τον Παύλο Σιδηρόπουλο, το ίδιο. Η μόνη επιζώσα είμαι εγώ...".
Δυο χρόνια αργότερα έδωσε η ίδια τέλος στη ζωής της.
Η Κατερίνα Γώγου έζησε τα τελευταία χρόνια της μέσα στην απομόνωση και στα ναρκωτικά. Ελάχιστοι φίλοι δίπλα της όπως ο Νικόλας Άσιμος που έφυγε το 1988, ο Παύλος Σιδηρόπουλος που έφυγε δυο χρόνια μετά τον Νικόλα και ο Γιάννης Σκανδάλης ο οποίος έμεινε δίπλα της μέχρι το τέλος στηρίζοντας και βοηθώντας την ,φεύγοντας και αυτός ένα χρόνο μετά την Κατερίνα .
Γιατί κι οι φίλοι της, “τα μαύρα πουλιά”, είναι βιαστικοί σαν εκείνη…
Ίσως όμως και να μην έχει σημασία, όπως έλεγε η Κατερίνα οι ρίζες δεν είναι για να επιστρέφουμε σ’ αυτές, αλλά για να βγάζουν κλαδιά... Στην κηδεία της οι πιο αταίριαστοι άνθρωποι. Κομμάτια μιας ζωής στο θέατρο και το σινεμά, την ποίηση και τους δρόμους...
Στίχοι από ένα τραγούδι του Απόστολου Μπουλασίκη αφιερωμένο στη μνήμη της ΚατερίναςΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ (αφιερωμένο στη μνήμη της Κατερίνας Γώγου)Στίχοι-Μουσική: Απόστολος ΜπουλασίκηςΤραγούδι : Απόστολος Μπουλασίκης
Στα μάτια σου το χρώμα του ΄78
σ’ ένα ασπρόμαυρο εξώφυλλο στη Σίνα
σαν τις παλιές σου τις ταινίες τις ρετρό
μόνο που τώρα η ματιά σου στάζει κρίμα
Ματώνει ο κόσμος σα βελόνας κεφαλή
σαν άδεια φλέβα που δε βρίσκεις
σαν τροπάριο Κασσιανής
αργοπεθαίνεις, λειώνει η ανάσα στο γυαλί
κι αυτό το πάθος θα σε σπάσει
σαν μπαλόνι σε γιορτή
Κάπου στη μέση του βιβλίου η φωνή
ναι, τη θυμάμαι βράδυ στο Μεταξουργείο
σ’ ένα τσιγάρο να ρουφάει τη στιγμή
που προαισθάνεται της λύτρωσης το θείο
Μια ζωή σα θρήνος, σα ρεμπέτικο παλιό
ή σα ροκάδικο δισκάκι
ή σαν ξύλινο παλτό
γυάλινα μάτια, ήχος βίας στο κενό
η Κατερίνα έχει φύγει
και δε μένει πια εδώ
Τα σινεμά, τα στράς, τα φώτα τα λαμέ
ένα Νταχάου κρεματόριο οδύνης
μα νάσου οι λέξεις και την παίρνουν αγκαζέ
μεταμορφώνοντας σε κύκνο την ψυχή της
Όμως ο κόμπος της ζωής διπλογυρνάει
κι η ηρωίδα της ταινίας
στο φινάλε ξεψυχά
κλείνω την πόρτα
βάζω δίσκο στο πικάπ
ν’ ακούσω πάλι την μπαλάντα
3 κλικ αριστερά
Φιλμογραφία (ως πρωταγωνίστρια)
- Το βαρύ πεπόνι, 1977
- Παραγγελιά, 1980
- Όστρια, 1984
- Τρία κλικ αριστερά, Εκδόσεις Καστανιώτη, 1η έκδοση 1978
- Ιδιώνυμο, Εκδόσεις Καστανιώτη, 1η έκδοση 1980
- Το ξύλινο παλτό, Εκδόσεις Καστανιώτη, ISBN 960-03-0292-8, 1η έκδοση 1982
- Απόντες, Εκδόσεις Καστανιώτη, 1η έκδοση 1986
- Ο μήνας των παγωμένων σταφυλιών, Εκδόσεις Καστανιώτη, 1η έκδοση 1988
- Με λένε Οδύσσεια, Εκδόσεις Καστανιώτη, ISBN 960-03-3227-4, 1η έκδοση 2002
- Νόστος, Εκδόσεις Καστανιώτη, ISBN 960-03-3796-9, 1η έκδοση 2004
- Έγραψε τους στίχους για το soundtrack της ταινίας Παραγγελιά με τίτλο Στο Δρόμο, σε μουσική Κυριάκου Σφέτσα που κυκλοφόρησε απο την ΕΜΙ το 1981.
Πηγή από το μπλογκ http://kikogk.blogspot.com/ http://kikogk.blogspot.com/2007/01/blog-post.html
Τασιόπουλος Σταύρος - ασκούμενος δικηγόρος
=========================="O σιωπών δοκεί συναινείν"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.