π. καγκελάριος Χέλμουτ Κολ: "Η Μέρκελ δεν ήξερε να τρώει με μαχαίρι και πιρούνι" - Η απάντηση της Καγκελαρίας για τα σχόλια του Κολ

 

Η φράση ανήκει στον π. καγκελάριο Χ. Κολ. Μπορεί να τη διαβάσει κανείς μαζί με άλλες για κομματικούς αντιπάλους σε βιβλίο που κυκλοφορεί αυτήν την εβδομάδα. Εκτός εάν παρέμβει η δικαιοσύνη.

Την ερχόμενη Τετάρτη (08.10), στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Φραγκφούρτης ο πρώην γερμανός καγκελάριος Χέλμουτ Κολ θα παραβρίσκεται αυτοπρόσωπως στην παρουσίαση του βιβλίου του με τίτλο «Από την Πτώση του Τείχους στην Επανένωση». Η παρουσία του θα είναι χρονικά πολύ σύντομη, μόνο για μερικές φωτογραφίες, γιατί η κατάσταση της υγείας του 84χρονου «Καγκελαρίου της Ένωσης» δεν επιτρέπει περισσότερα. ...

Μυστικές συζητήσεις στο κελάρι

O Χέλμουτ Κολ με τη δεύτερη συζυγό του Μάικ Ρίχτερ

Το βιβλίο δεν περιλαμβάνει νέα στοιχεία για εκείνη την περίοδο. Πρόκειται ουσιαστικά για μια πιο συνοπτική αναδημοσίευση των απομνημονευμάτων του που κυκλοφόρησαν πριν από πέντε χρόνια. Η είδηση όμως βρίσκεται αλλού. Αυτήν την εβδομάδα θα κυκλοφορήσει άλλο ένα βιβλίο, του δημοσιογράφου και πρώην βιογράφου του, Χέριμπερτ Σβαν με τον τίτλο «Υποθήκη – τα Πρωτόκολλα του Κολ». Περιλαμβάνει τμήματα των μυστικών συζητήσεων του δημοσιογράφου με τον πρώην καγκελάριο στο κελάρι του σπιτιού του, στο Ογκερσχάιμ, από το Μάιο του 2001, που έχουν μαγνητοφωνηθεί σε 600 ώρες.
Τότε ο Χέλμουτ Κολ είχε διασφαλίσει σε συμβόλαιο με τον Σβαν, ότι θα διατηρούσε το αποκλειστικό δικαίωμα να αποφασίζει για το περιεχόμενο και το χρόνο έκδοσης των συζητήσεων τους. Ρήξη στις σχέσεις τους προκλήθηκε όταν το 2005 η δεύτερη σύζυγος του Κολ άρχισε να επεμβαίνει μαζικά στο έργο του δημοσιογράφου. Στη συνέχεια ο Κολ κατήγγειλε τη συνεργασία μαζί του, δικαίωμα που είχε διασφαλίσει προηγουμένως συμβατικά. Η υπόθεση έχει πάρει ήδη τη δικαστική οδό.

Εκρηκτικά σημεία

O δημοσιογράφος και βιογράφος του Κολ, Χέριμπερτ Σβαν

Το ενδιαφέρον ωστόσο από πολιτική οπτική γωνία είναι τα όσα καταμαρτυρεί ο πρώην καγκελάριος για πολιτικούς φίλους και εχθρούς. Και εκεί ακριβώς βρίσκονται τα «εκρηκτικά» σημεία του βιβλίου. Όπως αποκαλύπτει το Spiegel, στις μαγνητοφωνημένες αυτές συζητήσεις ο Χέλμουτ Κολ δεν αφήνει κανέναν, που να μην τον περάσει γενεές δεκατέσσερεις. Στην καγκελάριο Μέρκελ, για παράδειγμα, που θεωρείται ο πολιτικός της μέντορας, καταλογίζει κακούς τρόπους. «Η κυρία Μέρκελ δεν ήξερε να τρώει σωστά με πιρούνι και μαχαίρι. Στα επίσημα γεύματα και δεξιώσεις τριγυρνούσε άσκοπα με αποτέλεσμα να την ανακαλέσω στην τάξη πολλές φορές».
Ιδιαίτερα καυστικός ήταν εναντίον δύο κατηγοριών: των κομματικών του αντιπάλων που το Σεπτέμβριο του 1989, στο συνέδριο του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος στη Βρέμη προετοίμαζαν την πτώση του και εκείνων που τάχθηκαν εναντίον του μετά το σκάνδαλο των ανώνυμων μέχρι και σήμερα χορηγών του CDU. O Χελμουτ Κολ κατάφερε στο κομματικό συνέδριο να αδρανοποιήσει τους αντιπάλους του, αλλά οι δημοσκοπήσεις ήταν αρνητικές και πολλοί είχαν προβλέψει εκλογική πανωλεθρία στις επικείμενες εκλογές. Δύο μήνες αργότερα έπεσε το Τείχος και ο τότε καγκελάριος κατήγαγε περιφανή νίκη στις εκλογές του Ιανουαρίου του 1991 ως καγκελάριος της ένωσης.

Υπόθεση με τις ανώνυμους χορηγούς

«Η γυναίκα στο πλευρό του». Και γι αυτό το βιβλίο βρίσκεται σε δικαστική διαμάχη με τους γιους Κολ.

Ιδιαίτερα επικριτικός όμως είναι εναντίον εκείνων που του γύρισαν τα νώτα όταν μαθεύτηκε η υπόθεση των παράνομων χορηγιών τέλος του 1990. Η πηγή των χρημάτων παραμένει άγνωστη ακόμη και μέχρι σήμερα. Ο Κολ είχε δώσει το λόγο του ότι δεν πρόκειται να την αποκαλύψει. Η υπόθεση προκάλεσε τεράστια ζημιά στο γόητρο του Κολ, αμφισβητήθηκε μάλιστα για ένα διάστημα η πολιτική του συνεισφορά με αποτέλεσμα να αναδειχθεί αργότερα πρόεδρος του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος η Άγκελα Μέρκελ.
Αλλά και η σχέση του Κολ με τον αμέσως διάδοχό του στην ηγεσία του κόμματος, τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, υπέστη βαριά ζημιά, αν και οι εκφράσεις του γι' αυτόν είναι πιο ήπιες. Σύμφωνα με το περιοδικό Focus θα καταφύγει και πάλι στη δικαιοσύνη για να αποτρέψει την κυκλοφορία του βιβλίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Χέριμπερτ Σβαν έχει γράψει κι άλλα βιβλία για τον Κολ που έχουν γίνει μπεστ σέλερ. Το τελευταίο κυκλοφόρησε το 2011 και αφορά την πρώτη σύζυγό του, την Χανελόρε Κολ, που αυτοκτόνησε. Το βιβλίο του «Η γυναίκα στο πλευρό του» για την Χανελόρε Κολ οδήγησε σε δικαστικές διαμάχες με του δυο γιους της.

Ειρήνη Αναστασοπούλου / spiegel, afp, Süddeutsche Zeitung

Η απάντηση της Καγκελαρίας για τα σχόλια του Κολ
 «Κανένα σχόλιο»: αυτή ήταν η απάντηση που έδωσε ο Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος στις αλλεπάλληλες ερωτήσεις δημοσιογράφων σχετικά με τις απόψεις του πρώην καγκελάριου Χέλμουτ Κολ για την Άγγελα Μέρκελ, όπως καταγράφονται στα αποσπάσματα βιβλίου του δημοσιογράφου και πρώην βιογράφου του, Χέριμπερτ Σβαν και του Τίλμαν Γενς, που προδημοσιεύονται στο περιοδικό Der Spiegel αυτής της εβδομάδας.
Το βιβλίο, με τίτλο «Παρακαταθήκη: Τα πρακτικά του Κολ», βασίζεται στο περιεχόμενο 600 ωρών συζητήσεων του συγγραφέα με τον πρώην Καγκελάριο την περίοδο 2001-2002, λίγο μετά την αυτοκτονία της πρώτης συζύγου του και πρόκειται να παρουσιαστεί επίσημα μεθαύριο στην Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης, παρά τη θέληση του ίδιου του κ. Κολ, ο οποίος προσπαθεί να εμποδίσει δικαστικά την κυκλοφορία του. Ο εκδοτικός οίκος Heyne πάντως, ανακοίνωσε ότι προχωρά κανονικά στη διανομή του βιβλίου, καθώς δεν έχει λάβει κάποια σχετική ειδοποίηση.
Στο βιβλίο, ο Χέλμουτ Κολ επιφυλάσσει, μεταξύ άλλων, μάλλον περιφρονητικά σχόλια τόσο για το «κοριτσάκι», όπως συνήθιζε να αποκαλεί την κυρία Μέρκελ, της οποίας υπήρξε πολιτικός μέντορας, όσο και για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, αλλά και πολλούς από τους παλιούς του «συντρόφους» στην Χριστιανοδημοκρατική Ένωση, τους οποίους κατηγορεί ακόμη και για προδοσία στο πρόσωπό του, όταν ξέσπασε το σκάνδαλο με τις ανώνυμες δωρεές προς την CDU.
Η κυρία Μέρκελ, σύμφωνα με τον κ. Κολ, «δεν γνώριζε πώς να φάει σωστά χρησιμοποιώντας σωστά μαχαίρι και πιρούνι» και στα επίσημα γεύματα χρειάστηκε πολλές φορές να την «ανακαλέσει στην τάξη». Για την περίοδο που η σημερινή Καγκελάριος ήταν αρχηγός της αντιπολίτευσης, ο Χέλμουτ Κολ εκτιμά ότι, ειδικά στα θέματα ευρωπαϊκής πολιτικής ήταν «ανίδεη», ενώ ο επικεφαλής της ΚΟ της CDU Φρίντριχ Μερτς «πολιτικό νήπιο».
Σύμφωνα με το Der Spiegel, από τα πρακτικά των συνομιλιών επιβεβαιώνεται ότι ο πρώην Καγκελάριος είναι μνησίκακος, αλλά και ότι θεωρεί ότι η προσφορά του δεν έχει αναγνωριστεί όσο θα έπρεπε. «Όταν η συζήτηση φθάνει στην κυρία Μέρκελ, με κόπο συγκρατεί την οργή του», αναφέρει ο συντάκτης και προσθέτει ότι στα μάτια του κ. Κολ, η κυρία Μέρκελ είναι μια γυναίκα την οποία έπρεπε πρώτα να την «ψαρέψει» από την θάλασσα της νέας γενιάς πολιτικών και η οποία μετά, για το «ευχαριστώ», απομακρύνθηκε από κοντά του, «τις σκοτεινές μέρες της υπόθεσης των δωρεών» στο κόμμα.
Ειδικά για τον πρώην ομοσπονδιακό Πρόεδρο της Γερμανίας Κρίστιαν Βουλφ, ο οποίος υπήρξε ένας από αυτούς που πρωτοστάτησαν στην προσπάθεια απομάκρυνσής του από την ηγεσία της CDU, ο κ. Κολ επιφυλάσσει ιδιαίτερα βαρείς χαρακτηρισμούς: «Αυτός είναι πολύ μεγάλος προδότης. Επίσης είναι και μηδενικό. Πρόβλημά του!», λέει, ενώ για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, τον οποίο, όπως επισημαίνει, στήριξε προκειμένου να τον διαδεχθεί στην ηγεσία της CDU, επειδή τον θεωρούσε ικανό και σεβόταν ιδιαίτερα τον τρόπο που είχε διαχειριστεί την αναπηρία του, ο πρώην Καγκελάριος αναφέρει: «Είτε από ανικανότητα είτε επίτηδες, στην υπόθεση των δωρεών κάλεσε όλους τους εχθρούς μου στην εκστρατεία καταστροφής μου και αυτή η υπόθεση παρέσυρε μετά και τον ίδιο».
Ιδιαίτερη εκτίμηση δεν τρέφει ο πρώην Καγκελάριος ούτε για τον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. «Η παρακαταθήκη του Γκορμπατσόφ είναι ότι σήμανε τη λήξη για τον κομμουνισμό, εν μέρει και άθελά του, αλλά είναι γεγονός ότι τον αποτελείωσε. Χωρίς αιματοχυσία. Πέρα από αυτό καταβάλλω προσπάθεια να σκεφτώ κάτι άλλο σημαντικό σε ό,τι αφορά την παρακαταθήκη του», αναφέρει ο κ. Κολ, σύμφωνα με το βιβλίο των Σβαν και Γενς, καθώς θεωρεί ότι η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης είχε περισσότερο να κάνει με την κακή οικονομική κατάσταση της χώρας παρά με την αποφασιστικότητα του Γκορμπατσόφ για μεταρρυθμίσεις. «Ο Γκορμπατσόφ κοίταξε τα βιβλία και υποχρεώθηκε να συμφωνήσει ότι το παιχνίδι είχε τελειώσει και ότι δεν μπορούσε πια να συνεφέρει το καθεστώς. Είναι εντελώς λάθος να πιστεύει κανείς ότι ξαφνικά το Άγιο Πνεύμα εμφανίστηκε πάνω από τις πλατείες στην Λειψία και άλλαξε τον κόσμο», σχολιάζει ο κ. Κολ, αναφερόμενος στις μαζικές διαδηλώσεις του 1989 κατά του καθεστώτος της Ανατολικής Γερμανίας.
Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η τύχη του βιβλίου για τα πρακτικά από τις συζητήσεις με τον Χέλμουτ Κολ θα κριθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο, καθώς πριν από λίγους μήνες ο πρώην Καγκελάριος δικαιώθηκε αρχικά στο αίτημά του να απαγορευθεί η χρήση των συνεντεύξεων και να του επιστραφεί το ηχογραφημένο υλικό. Οι συγγραφείς ωστόσο έχουν υποβάλει έφεση και στο μεταξύ το βιβλίο είναι έτοιμο. Το περιεχόμενό του επρόκειτο αρχικά να αποτελέσει τη βάση για τον τέταρτο τόμο από τα απομνημονεύματα του κ. Κολ. Οι τρεις πρώτοι τόμοι εκδόθηκαν από το 2004 ως το 2007, αλλά κατόπιν ο κ. Κολ άλλαξε γνώμη. Ο κ. Σβαν υποστηρίζει ότι απολύθηκε όταν διαμαρτυρήθηκε για τις παρεμβάσεις της δεύτερης συζύγου του Χριστιανοδημοκράτη πολιτικού Μάικε Ρίχτερ στην εργασία του, ενώ δικαιολογεί την άρνησή του να επιστρέψει τις κασέτες λέγοντας ότι πρόκειται για υλικό «δημοσίου συμφέροντος» και θα έπρεπε να παραδοθεί σε κάποιο πολιτικό ίδρυμα. Απαντώντας πάντως σε ερώτημα σχετικώς με το εάν σχεδιάζεται το ενδεχόμενο δημιουργίας Ιδρύματος «Χέλμουτ Κολ», ο Στέφεν Ζάιμπερτ δήλωσε ότι δεν γνωρίζει κάτι τέτοιο και επισήμανε ότι συνήθως τέτοια ιδρύματα δημιουργούνται μετά τον θάνατο του πολιτικού. (enikos)

==========================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"