Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2014

Ψυχολογική βία: Ένας αόρατος και επικίνδυνος... σύντροφος [Η βία έχει και θηλυκό πρόσωπο: άνδρες θύματα ενδοοικογενειακής βίας]

Σχετικό: Βία, ορατή και αόρατη

Πριν ένα μήνα περίπου η 30χρονη Ολυμπία Μαρίνη άφηνε την τελευταία της πνοή μέσα σε ένα άθλιο κοντέινερ στον Ασπρόπυργο. Αυτή ήταν και η τελευταία φορά που ο 40χρονος σύντροφός της την ξυλοκόπησε άγρια. Ο ίδιος συνελήφθη και τα δυο τους παιδιά τα ανέλαβαν οι κοινωνικοί λειτουργοί και οι παιδοψυχολόγοι.
Κι όμως η δολοφονία της Ολυμπίας δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Η συμβίωση με τον σύντροφο και τελικά θύτη της είχε όλα τα κλασικά σημάδια για το τι θα επακολουθούσε. Η νεαρή γυναίκα και τα παιδιά της βίωναν ένα διαρκές κλίμα φόβου και τρομοκρατίας. Η ψυχολογική τρομοκρατία κάποιες φορές ήταν περισσότερο ανυπόφορη και από την ίδια την σωματική κακοποίηση…

Ο επικίνδυνος... σύντροφος

Η επιθετική συμπεριφορά εκφράζεται και με άλλες μορφές βίας που είτε συνυπάρχουν με την σωματική είτε εκδηλώνονται αυτόνομα και τα αποτελέσματά τους είναι το ίδιο επαχθή και επιζήμια για την ψυχική και σωματική υγεία του θύματος. Πέρα λοιπόν από την σωματική και σεξουαλική βία οι άλλες μορφές βίας που ενδεχομένως εκδηλώνονται μέσα σε μια σχέση είναι:


  • Η ψυχολογική
  • Η συναισθηματική
  • Η οικονομική
  • Η λεκτική, κ.ά.
Η ψυχολογική βία σε πολλές περιπτώσεις δημιουργεί το έδαφος για την εκδήλωση σωματικής ή σεξουαλικής βίας, ενώ στην πλειονότητα των περιπτώσεων συνυπάρχει με την σωματική κακοποίηση, ενώ μέσα στο υπόβαθρο της ψυχολογική βίας εμπεριέχονται και οι μορφές της συναισθηματικής, της λεκτικής και της οικονομικής βίας. Ψυχολογική βία έχουμε αν ισχύουν οι παρακάτω συμπεριφορές κυρίως σε μόνιμη και διαρκή βάση:
  • απειλές και δημιουργία φοβικού κλίματος για άσκηση σωματικής βίας
  • υποτιμητική συμπεριφορά προς το θύμα
  • συνεχής κριτική και ταπεινωτικές εκφράσεις (προσωπικότητας, οικογένειας, φίλων, παρελθόντος, σώματος, ντυσίματος, ερωτικής επιθυμίας ή συμπεριφοράς κ.λπ.)
  • απειλή για φυγή με τα παιδιά («θα πάρω τα παιδιά και θα φύγω…»)
  • ψέματα
  • σιωπή
  • αδιαφορία
  • απομόνωση από φίλους και συγγενείς
  • επέμβαση στην προσωπική σφαίρα (άνοιγμα αλληλογραφίας, ημερολογίων, έλεγχος τηλεφωνημάτων, τηλεφωνήματα «ελέγχου», αιφνιδιαστικές εμφανίσεις κ.λπ.)
  • έλεγχος εσόδων κα περιουσιακών στοιχείων
  • φωνές, εξύβριση και χυδαιότητες
  • σπάσιμο αντικειμένων, κ.λπ.
Αν και η άσκηση σωματικής βίας και σεξουαλικού εξαναγκασμού, σύμφωνα με τις έρευνες, είναι αντρικό «προνόμιο» που δυστυχώς αυξάνεται αντί να περιορίζεται, η ψυχολογική πίεση συχνά ασκείται και από γυναίκες.

Σε πρόσφατο ρεπορτάζ της Μάρθας Καϊτανίδη στην εφημερίδα «Τα Νέα» με τίτλο: «Η βία έχει και θηλυκό πρόσωπο», παρουσιάζεται έρευνα του ΤΕΙ Κρήτης σε δείγμα 1.112 δεσμευμένων ενηλίκων από 18 έως 65 ετών, όπου καταδεικνύεται ότι το 80% περίπου των γυναικών εξασκεί ψυχολογική πίεση στον σύντροφό της.
Στο γράφημα από την εφ. «Τα Νέα», βλέπουμε πως εκδηλώνεται η ψυχολογική, η οικονομική και η συναισθηματική βία, στην προκειμένη περίπτωση, από γυναίκα προς άνδρα

Σε παρόμοια έρευνα που διενήργησε το 2002 το Πανεπιστήμιο της Νοτίου Καρολίνας σε δείγμα 14.000 ενηλίκων από 18 έως 65 ετών συμπεραίνεται ότι οι μισές περίπου γυναίκες (ποσοστό 50%) υπέστησαν ψυχολογική βία ενώ το αντίστοιχο ποσοστό των ανδρών έφτασε το 78% του συνόλου. Ενώ στην πανελλαδική έρευνα που πραγματοποίησε το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ) το 2003, το 56% των γυναικών δηλώνει ότι υπέστη λεκτική ή ψυχολογική βία.
Από την έρευνα του ΚΕΘΙ με θέμα: «Ενδοοικογενειακή βία κατά των γυναικών»


Αποτελέσματα ψυχολογικής βίας

Στην σωματική κακοποίηση τα ορατά σημάδια πάνω στο σώμα του θύματος μάς προκαλούν τον ανάλογο αποτροπιασμό. Στη ψυχολογική βία τα σημάδια που προκαλούνται στην ψυχή παραμένουν αόρατα και οι συνέπειες από αυτή την μορφή κακοποίησης είναι δυσδιάκριτες από το κοινωνικό σύνολο.

Σύμφωνα με τους ειδικούς της ψυχικής υγείας οι επιπτώσεις από την ψυχολογική βία είναι ιδιαιτέρως σοβαρές και μπορούν να επιφέρουν χρόνιες και δισεπίλυτες βλάβες στο θύμα. Μερικές μόνος από τις επιπτώσεις που έχουν αναφερθεί στη διεθμή βιβλιογραφία είναι:

Βοήθεια, από πού;

Το σημαντικότερο πρόβλημα για τους φορείς αντιμετώπισης και πρόληψης της ενδοοικογενειακής βίας είναι η σιωπή. Ο φόβος του διασυρμού, η αναποτελεσματικότητα των κατασταλτικών μηχανισμών και η νομική πολυπλοκότητα δεν διασφαλίζουν την αρωγή που χρειάζεται το κακοποιημένο άτομο. Στη χώρα μας το νομικό πλαίσιο είναι απαρχαιωμένο (το περιβόητο νομοσχέδιο που ειδική επιτροπή επεξεργαζόταν από το 2000 και κατετέθη πέρυσι το Νοέμβριο, απεσύρθη τελικά μετά από τις έντονες αντιδράσεις κοινωνικών φορέων για να μελετηθεί εκ νέου, επειδή δεν κάλυπτε μια σειρά βασικών μορφών βίας, όπως και αυτή της ψυχολογικής βίας). Η μόνη διέξοδος είναι εθελοντικές οργανώσεις, οι γραμμές SOS, η Γενική Γραμματεία Ισότητας και το ΚΕΘΙ, όσον αφορά στις γυναίκες. Από την πλευρά των ανδρών δεν υπάρχουν ανάλογες οργανώσεις, η ύπαρξη όμως του προβλήματος αποτυπώνεται στην αύξηση αγωγών διαζυγίου με βασική αιτία τη βία που ασκείται από την πλευρά της γυναίκας εις βάρος τους.

Η ψυχολογική βία είναι ένα μόνο κομμάτι της σκληρότητας που καθημερινά βιώνουν γυναίκες και άνδρες μέσα στη σχέση ή μέσα στο σπίτι τους. Οι «κλασικές» μορφές βίας όπως οι ξυλοδαρμοί, οι ενδοσυζυγικοί βιασμοί, οι εγκλεισμοί, κ.λπ. δυστυχώς έχουν πάρει την μορφή χιονοστιβάδας στις σύγχρονες κοινωνίες με θύματα κυρίως τις γυναίκες. Σύμφωνα μάλιστα με τις τελευταίες έρευνες πολλοί μύθοι και στερεότυπα για το ποιόν των δραστών, την κοινωνική τους θέση, το μορφωτικό τους επίπεδο, την χρήση ουσιών κ.λπ. ανατρέπονται και προκαλούν εκπλήξεις, αφού ο δράστης είναι ο γείτονας της διπλανής μας πόρτας, αν δεν είναι μέσα στο ίδιο μας το σπίτι.
-------------

μαθήματα από καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που άλλαξαν τις ζωές τους
Γεια σας και σήμερα αγαπητοί αναγνώστες!
Η βία έχει και θηλυκό πρόσωπο: άνδρες θύματα ενδοοικογενειακής βίας
Το σημερινό άρθρο μας αφορά όλους και ειδικά το ανδρικό φύλλο. Θα έλεγα ότι είναι ένα θέμα πολύ ενδιαφέρον καθώς έρχεται να ανατρέψει όλα όσα λανθασμένα πιστεύαμε μέχρι σήμερα. Και τι εννοώ με αυτό!
Μέχρι πρόσφατα πιστεύαμε πως το πιο αδύναμο φύλλο και αυτό που χρίζει βοήθειας και προστασίας από περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας και σωματικής κακοποίησης είναι η γυναίκα. Αυτό φάνηκε από τα περιστατικά βίας που έχουν ακουστεί κατά καιρούς, από την πληθώρα καταφυγίων προστασίας κακοποιημένων γυναικών, από τις  συνεχείς ενημερώσεις των γυναικών για την αποφυγή τέτοιων καταστάσεων, από τις εθνικές γραμμές τηλεφωνικής βοήθειας γυναικών που βρίσκονται σε κίνδυνο κτλ. 

Πρόσφατες έρευνες λοιπόν έρχονται να ανατρέψουν αυτά τα δεδομένα με το φαινόμενο της κακοποίησης ανδρών εκ μέρους των γυναικών-συντρόφων τους. Εντυπωσιακά αποτελέσματα που αιφνιδίασαν τους ειδικούς προέκυψαν από την έρευνα DOVE (Domestic Violence in Europe) ως προς το φύλο των θυμάτων. Από την έρευνα προέκυψε πως η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση στα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας και το σημαντικότερο είναι πως το μεγαλύτερο ποσοστό των θυμάτων σωματικής, ψυχολογικής, ηθικής ακόμα και σεξουαλικής βίας είναι οι άντρες. Παρομοίως έρευνα που έγινε στο ΤΕΙ Κρήτης σε δείγμα 1.112 δεσμευμένων ενηλίκων από 18 έως 65 ετών, κατέδειξε ότι το 80% περίπου των γυναικών εξασκεί ψυχολογική πίεση στο σύντροφό τους. Το 1994 στις ΗΠΑ 167 χιλιάδες άνδρες κατήγγειλαν ότι είχαν δεχτεί σωματική βία από τις συντρόφους τους και πολύ περισσότεροι παραδέχτηκαν ότι έχουν βιώσει παρόμοια περιστατικά, αλλά δεν το ανέφεραν πουθενά, για να μην γελοιοποιηθούν. Ένα ακόμη πολύ σημαντικό εύρημα είναι ότι η ψυχολογική κακοποίηση του άνδρα πολλές φορές δεν ασκείται αποκλειστικά από τη σύζυγο αλλά και από άλλα μέλη της οικογένειάς της.
Οι τρόποι ανδρικής κακοποίησης ποικίλλουν. Υπάρχουν γυναίκες που εκφράζουν στον σύντροφό τους γκρίνιες και παράπονα (π.χ. για τα οικονομικά), τον υποχρεώνουν να τους λέει ό,τι θέλουν να ακούσουν, του εκφράζουν υπερβολική έλλειψη εμπιστοσύνης (π.χ. καχυποψία, δυσπιστία), του στερούν την προσωπική ζωή-ελευθερία («δεν έχεις να πας πουθενά χωρίς εμένα»), σπάνε διάφορα αντικείμενα στο σπίτι, πετούν αντικείμενα με στόχο να τραυματίσουν τον άνδρα τους, ρίχνουν κλωτσιές, δίνουν μπουνιές, δαγκώνουν, γδέρνουν ενώ σε ακραίες περιπτώσεις υπάρχει ακόμη και χρήση μαχαιριού ή όπλου. Στην ψυχολογική βία περιλαμβάνεται και το σύνδρομο της γονικής αποξένωσης, κατά το οποίο η γυναίκα στρέφει εναντίον του πατέρα το παιδί ή τα παιδιά τους. Παρά λοιπόν το γεγονός ότι ο άνδρας μπορεί να ασκήσει μεγαλύτερη μυϊκή δύναμη ή να περιορίσει αποτελεσματικότερα την επιτιθέμενη σύντροφό του, οι γυναίκες καταφεύγουν σε πιο περίπλοκες και καλύτερα σχεδιασμένες μορφές βίας, οι οποίες εξισώνουν τα ποσοστά. Αυτό επιβεβαιώνεται απόλυτα στις περιπτώσεις ενδο-οικογενειακής βίας που καταλήγουν σε θάνατο ή σε σοβαρό τραυματισμό».
Ολοκληρώνοντας το σημερινό άρθρο θα ήθελα να αναφέρω δυο πράγματα: πρώτον ότι ο γάμος και γενικότερα οι ερωτικές σχέσεις απαιτούν καθημερινή δουλειά και προσπάθεια εκ μέρους των δύο συντρόφων. Το ζευγάρι πρέπει να προσπαθεί από κοινού για να βρει τους κώδικες επικοινωνίας του, να εγκαθιδρύει μια «κοινή γλώσσα» και πάντα σε διαφωνίες να καταβάλλεται προσπάθεια να κατανοηθεί και ή άλλη πλευρά προκειμένου να καταλήξουν σε μια κοινή λύση. Μην ξεχνάμε πως κάθε άτομο είναι μοναδικό και ξεχωριστό και έχει το δικαίωμα να έχει τις δικές του απόψεις και σκέψεις και δεύτερον το κράτος θα μπορούσε να μεριμνήσει ώστε να ιδρυθεί καταφύγιο προστασίας για θύματα ανδρών ή να υπάρξει Εθνική Γραμμή Βοήθειας για κακοποιημένους άνδρες – γονείς. +entita matsinska
==========================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.