πάντα οι ανεκπλήρωτοι έρωτες."
Κ.Π. Καβάφης
Στο κείμενο μου για τον Καβάφη , σαν σήμερα κλείνει άλλωστε 104 χρόνια από τον θάνατό του , ανήμερα των γενεθλίων του στις 29 Απριλίου του 1933 και σε ηλικία 70 ετών,
θα αναφερθώ περισσότερο στη δική μου , σχεδόν "προσωπική" σχέση μαζί του , μία σχέση λατρείας και αληθινής πίστης τόσο χρόνων.
Σπασμωδικά, θα υπάρχουν και κάποιοι στίχοι ή φράσεις του Κ.Π.Καβάφη προς τέρψη και ευχαρίστηση των αναγνωστών αλλά και σημειώσεις επιστημόνων προς βαθύτερη σκέψη και ανάλυση .
Γράφει η Γιώτα Βουλδή
Πρωτοήρθα σε επαφή με την ποίηση του Καβάφη στα σχολικά μου χρόνια.Οι φιλόλογοι μου τον αγαπούσαν ιδιαίτερα και κάναμε αρκετές αναλύσεις τόσο στην ποίηση και ποιητική του, όσο και σε αυτό το γοητευτικό πρόσωπο που λέγεται : Καβάφης.
Μόνη μου διαπίστωσα , πως η ποίηση του , ποίηση διδακτική περισσότερο θα με ακολουθεί σε όλες τις στιγμές της ζωής μου, ιδίως όταν σε κάτι ζητάω απαντήσεις.
Τον πρώτο μου νεανικό έρωτα τον "τέσταρα" με ποίηση του Καβάφη , θα "μετρούσε" αυτό εάν θα συνέχιζα ή όχι μαζί του .
Η διαφορά της ηλικίας μας και η συμπεριφορά του απέναντι μου δημιουργούσαν πάθη αλλά και δυσκολίες.
Τον έβαλα να μου πει ένα αγαπημένο του ποίημα του Καβάφη , μου είπε το :Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον.
Διαπίστωσα ότι τελικά ήταν περισσότερο σκεπτόμενο άτομο από όσο μου έδειχνε, μου ανέφερε την" ιστορία" του ποιήματος .
Του άρεσε λέει αυτό το ποίημα γιατί του θύμιζε την Αλεξάνδρεια, την οποία είχε επισκεφθεί και όταν ήταν να την αποχωριστεί του ήρθε στο μυαλό αυτό εδώ το ποίημα.
Εγώ παιδί _"ξερόλας" τον ρώτησα τότε : "Καλά , μοναχά αυτό το ποίημα του Καβάφη γνωρίζεις ;
Έχει γράψει τόσα υπέροχα ποιήματα, όπως για παράδειγμα : Η Ιθάκη .
Πες μου την Ιθάκη!"
Μου είπε" μπερδεμένο" κάπως το ποίημα και τον στίχο :"Να μάθεις και να μάθεις από τους σπουδασμένους" τον μπέρδεψε κι αυτόν και μου είπε :"Να πάθεις και να πάθεις από τους σπουδασμένους !"
Αυτό ήταν !
"Σημάδι" πως μαζί του θα ...πάθαινα, δεν το έδωσα και πολύ υπόψιν μου τότε....
Με ενόχλησε μόνο που δεν ήξερε αρκετή ποίηση του Καβάφη και όλο με ρωτούσε εάν αυτό ή εκείνο το ποίημα του το είχαν μελοποιήσει...
Τότε κατάλαβα πως ο κόσμος προτιμά τα τραγουδάκια από τα ποιήματα.
Πέρασε λίγο ο καιρός , "έφυγα" μακριά από αυτόν τον άνδρα, απόφαση που πάρθηκε για άλλους λόγους και ουχί γιατί δεν γνώριζε τον Καβάφη !
Εγώ ωσάν ευαίσθητο , ρομαντικό και μοναχικό πλάσμα συνέχισα να κρατάω ημερολόγιο, μία "συνήθεια" από τα έντεκα μου χρόνια, όπου μέσα του έγραφα όλες εκείνες τις σκηνές της ζωής μου που θεωρούσα συγκλονιστικές.
Μου ήρθε στο μυαλό τότε μία ιδέα , μία ιδέα που σίγουρα θα έκανε τα ημερολόγια μου ξεχωριστά.
Όταν γράφω να απευθύνομαι σε κάποιον και αυτός ο κάποιος να ήταν ο Κωνσταντίνος Καβάφης.
Επειδή όμως τότε θαύμαζα και την Χαρούλα Αλεξίου αποφάσισα να την συμπεριλάβω και αυτή στις σελίδες μου !
Τώρα πως τους έμπλεκα αυτούς τους δύο μαζί μη με ρωτήσετε!
Πάντως , κατά περίεργο τρόπο το αποτέλεσμα με ενθουσίαζε και για εμένα ήταν λυτρωτικό.
Συνέχιζα να γράφω και ποιήματα, ποιήματα που είχαν ως πρότυπο τον Μεγάλο Αλεξανδρινό ποιητή και συνέχισα να διαβάζω ποίηση του.
Τα ποιήματα του τελικά ήταν αρκετά , αν και όχι όλα αναγνωρισμένα.
Έγραψε μόνον 154 (αναγνωρισμένα) ποιήματα, όμως κατάφερε να γίνει
ένας από τους πιο σημαντικούς ποιητές του 20ού αιώνα παγκοσμίως.
Δεν δημοσίευσε ποτέ σε ένα βιβλίο τα ποιήματά του, αλλά τα έστελνε όπου
εκείνος θεωρούσε σκόπιμο. Παρά την "εσωστρεφή" του πρακτική, έγινε γρήγορα
γνωστός και προκάλεσε αντιφατικές εκτιμήσεις της κριτικής.
Υπήρξε Έλληνας της Διασποράς, όμως κυριάρχησε όχι μόνον στη λογοτεχνία
του Κέντρου αλλά και των περισσότερων χωρών Ευρώπης και Αμερικής.
Η παγκοσμιότητα της ποίησής του φαίνεται από το γεγονός ότι
μεταφράστηκε σε όλες τις χώρες της Ευρώπης και της Βόρειας και Νότιας Αμερικής, καθώς και της Ασίας.
Σηµειώνει ο Τζιόβας:
"Για την οµοφυλοφιλική προσέγγιση του Καβάφη, η ποίησή του συνιστά
περισσότερο έναν χώρο ταύτισης και διαπραγµάτευσης της ταυτότητας και ως προς αυτό συγκλίνει µε τη διασπορική ή συγκρητική προσέγγισή
του, που και αυτή έχει προβληθεί τα τελευταία χρόνια από µελετητές του Καβάφη εκτός Ελλάδος"
Η Ε. Παραδεισανού επισηµαίνει ότι η ελληνικότητα απασχολεί τον ποιητή αλλά ότι ο Καβάφης ήταν πρώτα απ’ όλα γνώστης
του ελληνικού πολιτισµού:
"Κι έρχοµαι στην πηγή της γοητείας του Καβαφικού λόγου. Για µένα
αυτή είναι η ελληνικότητά του. Εκεί νοµίζω πως οφείλεται και η τεράστια
απήχηση που έχει το έργο του σε όλη την ευρωπαϊκή διανόηση. Στη βαθιά
γνώση του ελληνικού πολιτισµού απ’ τον Όµηρο µέχρι την Ελληνιστική εποχή. Και δε µιλάω για µια επιδερµική ή σχολαστική ενασχόληση.
Μιλάω για έναν ποιητή ο οποίος είδε την Ελλάδα ως κάτι αδιαίρετο.
Βούτηξε βαθιά στα νερά της ελληνικής σκέψης και αναδύθηκε
σοφότερος. Και το απόσταγµα αυτής της σοφίας το έβαλε µέσα στα ποιήματα του."
Η Λ. Αραµπατζίδου δίνει µια απάντηση και εξηγεί µε ποιο τρόπο ο ποιητής αξιοποιεί την
ιστορία και τη µετουσιώνει σε ποίηση:
"Ο Καβάφης αποδίδοντας στον εαυτό του την ταυτότητα του ποιητή ιστορικού, µια µικτή, µεταιχµιακή ταυτότητα αποκαλύπτει ότι αντί να
γράψει ιστορία, γράφει ποίηση ή, ορθότερα, γράφει ιστορία µέσα από την ποίηση. Ο ίδιος εποµένως µέσα από την ποιητική του επιτελεί µια πράξη
αναπαράστασης, που επικυρώνεται προς δυο κατευθύνσεις, την
αναπαράσταση της ιστορίας ως ποίησης και ανάστροφα την αναπαράσταση
της ποίησης ως ιστορίας. Η ποίηση, που µέχρι την εποχή του Καβάφη
θεωρούνταν φορέας συναισθήµατος, καλείται τώρα να απεκδυθεί την παραδοσιακή της λειτουργία και να συµπέσει στον ίδιο κειµενικό χώρο µε
την ιστορία προσλαµβάνοντας τα διακριτικά ενός ορθολογικού πεζού λόγου."
Ο ποιητής Καβάφης λαχταρούσε για τον πολιτισμό, για πράγματα καθημερινά και απλά.
Ένα ποίημα του που δείχνει κάτι τέτοιο και δεν είναι τόσο ευρέως γνωστό είναι : Ο Bεϊζαδές προς την Eρωµένην του. Σ’ αυτό το ποίηµα
παρουσιάζεται ο έρωτας µεταξύ ενός πλούσιου άρχοντα και µιας φτωχής κοπέλας, όπου
η δύναµη του έρωτα αποδεικνύεται να είναι πιο ουσιαστική από τις ταξικές και
κοινωνικές συµβάσεις, οι οποίες απαγορεύουν την ένωση των διαφορετικών στοιχείων.
Στα λόγια του άρχοντα διαισθάνεται κανείς τη ζήλεια για την απλότητα της ζωής:
"Σ’ αγαπώ... και σαν σε βλέπω στα τσαΐρια τ’ ανθηρά
µε τ’ αγόρια του χωριού σου να χορεύης ζωηρά,
τα ζηλεύω, και την τύχην την σκληράν µου θρηνωδώ
όπου δούλος σου να είµαι διά πάντα δεν µπορώ.
Μεταξύ µας έχ’ η µοίρα στήσει φοβερόν φραγµόν :
γενεάς αδυσωπήτους διερµηνέων και αυθεντών".
Τέλος, θα παραθέσω τα λόγια του ίδιου του ποιητή όπου εκφράζει τη γνώµη του για τους προβληµατισµούς τους
οποίους αντιµετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος:
"Τι απαίσιο πράγµα αυτές η νέες φιλοσοφικές ιδέες της σκληρότητος, του
σωστού της υπερισχύσεως του δυνατου, του /τάχα/ εξυγιαντικού έργου
της πάλης της [[σκοτ]] εξαλείφουσας τους µικρούς και ασθενικούς κτλ.
κτλ. Αφού πρέπει να ζήσουµε εν κοινωνία, αφού ο πολιτισµός απορρέει
από αυτό, αφού δι’ αυτού τού µέσου κατορθώσαµε και αντιστασθήκαµε
στες δυσχερέστατες βιωτικές περιστάσεις πού περιστοίχισαν τά πρώτα την
ανθρωπότητα, - τι θα πούν αυτά τά τρελλά της σκληρότητος, της
υπερισχύσεως κτλ. […] Όχι η σκληρότης· αλλά η Επικεία, η Λύπη, η Παραχώρησηις, /η Καλοσύνη (αυτά, βέβαια, συνετώς, χωρίς υπερβολές)/
είναι και η ∆ύναµις και η σοφία"
Σκεφτείτε το !
Να διαβάζετε πάντα Κωνσταντίνο Καβάφη !
Α! Και μετά εμένα !
Σας ευχαριστώ
Περισσότερες Φωτογραφίες
=====================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.