«Οι δυστυχίες, στην πραγματικότητα, είναι μια κοινή υπόθεση, αλλά δύσκολα τις πιστεύει κανείς όταν του πέσουν στο κεφάλι. Υπήρξαν στον κόσμο τόσες πανούκλες όσοι και οι πόλεμοι. Και παρόλα αυτά οι πανούκλες και οι πόλεμοι πάντα βρίσκουν τους ανθρώπους το ίδιο απροετοίμαστους» λέει ο Αλμπέρ Καμύ στο μυθιστόρημα του «Η πανούκλα».
Από τη ραψωδία Α της «Ιλιάδας», με τον λοιμό που στέλνει ο Απόλλων στο στρατόπεδο των Αχαιών, και την επίσης θεόσταλτη συμφορά στον «Οιδίποδα Τύραννο» που αφανίζει ανθρώπους, ζώα και φυτά στην πόλη της Θήβας πιστοποιείται η αδυναμία του ανθρώπου να αποδεχτεί τις αρρώστιες που του θυμίζουν τη θνητότητα και τη ματαιότητα της ύπαρξής του.
Το patramou σάς προσφέρει το διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Βαρδιάνος στα σπόρκα», δημοσιευμένο το 1893 (Εστία, 2009), την ιστορία της γριάς Σκεύως, που μεταμφιέζεται σε άντρα και γίνεται βαρδιάνος (φύλακας) στα σπόρκα (μολυσμένα καράβια), με σκοπό να σώσει το γιο της από τη χολέρα που έπληξε την Ευρώπη το 1865.
Οι πανδημίες αποτελούν εξ ορισμού μελανές στιγμές της ανθρώπινης ιστορίας που περιγράφουν γεγονότα τα οποία πιθανό να θέλαμε να… εξορίσουμε από τον κόσμο μας. Ίσως ελπίζουμε πως αν κλείσουμε τα μάτια μας, όλα να έχουν εξαφανιστεί με κάποιο μαγικό τρόπο. Ακόμα και σήμερα η ανθρώπινη τεχνολογία και επιστήμη αδυνατούν κάποιες φορές να βγουν νικήτριες απέναντι στους μηχανισμούς της φύσης. Είναι πιθανό αυτό να έχει περάσει στην ανθρώπινη κοινωνία, ίσως οι πανδημίες να μοιάζουν με τον κακό μπαμπούλα που περιμένει κάτω από το κρεβάτι να σβήσουμε το φως.
Το τελευταίο διάστημα κάνουν το γύρο του Διαδικτύου κάποιες εικόνες οι οποίες αφορούν σ’ ένα βιβλίο του 1981 με τίτλο «The Eyes of Darkness» του συγγραφέα Dean Koontz, ο οποίος περιγράφει έναν θανατηφόρο ιό, που ονομάζεται «Wuhan-400».
Μυθιστορήματα ή διηγήματα, λογοτεχνία του φανταστικού, και όταν η φαντασία πρόφτασε την πραγματικότητα:
Βαρδιάνος στα σπόρκα, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Η γρια-Σκεύω μεταμφιέζεται σε άντρα και γίνεται φύλακας στα επιχόλερα καράβια), προκειμένου να σώσει το γιο της. Ιστορικός πυρήνας του διηγήματος είναι η χολέρα που έπληξε την Ευρώπη το 1865 και τα αυστηρά μέτρα προφύλαξης που έλαβε τότε η ελληνική κυβέρνηση. Το διήγημα ωστόσο δεν αναδίδει οσμή θανάτου, όπως εύστοχα είχε επισημάνει και η «Ακρόπολις» (13.8.1893) που το φιλοξένησε, στο σχετικό σημείωμά της: «Πρόκειται περί χολερικών αναμνήσεων. Άλλα μακράν πας φόβος. Εις τον Βαρδιάνον δεν εκτυλίσσονται στυγναί και άπαίσιαι εικόνες τόπων έρημουμένων οπό της χολέρας. Δεν προβάλλει εις την ιστορίαν αυτήν η απελπισία και το πένθος της χολέρας [...]. Ο Βαρδιάνος δεν είναι συρραφή απελπιστικών εικόνων είναι διήγημα έχον μεν βάσιν χολερικάς αναμνήσεις, άλλ` έξεικονιζομένας υπό του τερπνού και εύθυμου καλάμου του συγγραφέως. Η φιλοσοφία του κ. Παπαδιαμάντη είναι εύθυμος, και αν που εις τον Βαρδιάνον εκτίθεται καμμία εικών λυπηρά, έπεται όμως αμέσως άλλη ευχάριστος, απολαυστική, γελαστή. Εν τω όλω του το νέον διήγημα θα κατάκτηση, είμεθα βέβαιοι, τους αναγνώστας του, και καθ’ ας ημέρας δεν λείπει ό λόγος περί χολέρας, ό Βαρδιάνος θα άποτελέση εϋθυμον άντίρροπον κατά του φόβου και της λύπης ην γεννά ή άνάγνωσις των περί των προόδων της φοβέρας νόσου ειδήσεων».
Λοιμός, Αντρέας Φραγκιάς
Αποτυπώνει τα φρικώδη βασανιστήρια που υφίστανται οι δεσμώτες από τους αλλοτριωμένους φύλακες σε ένα απομονωμένο νησί, το οποίο, για τους γνώστες των κοινωνικοπολιτικών συμφραζομένων ταυτίζεται με το στρατόπεδο στην Μακρόνησο. Ωστόσο, το βιωματικό υπόβαθρο δεν περιορίζει την αφήγηση· ο συγγραφέας δεν επιλέγει τη ρεαλιστική τεχνική – εξατομίκευση των προσώπων με επωνυμίες, βιογραφικά στοιχεία κτλ– για να μη στερήσει από το έργο τη καθολικότητα και την ολιστική απόδοση του παρανοϊκού και αποτρόπαιου προσώπου της στρατοπεδικής συνθήκης, που εξευτελίζει την ανθρώπινη προσωπικότητα.
«Οι μύγες και οι πέτρες είναι λοιπόν δυο βασικά στοιχεία της φύσης. Μ' αυτά τα δύο μετριέται η ζωή σου την ημέρα. Το νύχτα, το μέτρο αλλάζει. Έτσι γινόταν -λες- από την αρχή του κόσμου. Πέτρες και μύγες. Όλα σου τα χρόνια κουβαλούσες πέτρες και μάζευες μύγες. Θα πεθάνεις απλώνοντας το χέρι να χουφτιάσεις μια που σου ξεφεύγει. Για να λιγοστέψεις έτσι το χρέος σου πάνω στη Γη. Στη μερίδα σου καταγράφονται πόσες μύγες έχεις πιάσει σ' όλη σου τη ζωή, πόσες φορές σου έχει πέσει η πέτρα από τα χέρια κι η ολοφάνερη απροθυμία σου να φωνάξεις από το βουνό, πως είσαι ένα χαμένο και γελοίο υποκείμενο. Όλοι οι άνθρωποι, όπου κι αν βρίσκονται, αγωνίζονται την ημέρα με τις μύγες και το βράδυ με τον φόβο. Τα χρέη διπλασιάζονται, οι λογαριασμοί έχουν ανέβει πάρα πολύ και κανένας δεν ξέρει ακριβώς πόσα χρωστάει κι αν είναι απόψε η δικιά σου νύχτα. Αλλά και να μάθεις σήμερα πόσες μύγες χρωστάς, αύριο θα είναι αλλιώς, αφού από ώρα σε ώρα μπορεί να αυξηθεί κάποιο υπόλοιπο. Πόσο αξίζει τάχα μία μύγα;»
Ο Τέταρτος Καβαλάρης - Η επώαση, Μανώλης Παλαβούζης
Χειμώνας 1347 μ.Χ.: Στις στέπες της Κιργισίας γεννιέται ένας θανάσιμος εχθρός. Ο Πάμφιλος, ένας Βυζαντινός πολεμιστής, βρίσκεται στο επίκεντρο της καταστροφής. Μία πολιορκημένη πόλη καίγεται συθέμελα, και οι επιζώντες, αγωνιζόμενοι για την επιβίωσή τους, καταφεύγουν για σωτηρία στην Κωνσταντινούπολη, μεταφέροντας μαζί τους κάτι που θα αλλάξει τη ροή της ιστορίας. Χειμώνας 2017 μ.Χ.: Σε ένα εργοτάξιο του μετρό της Θεσσαλονίκης, ένας εργάτης ανακαλύπτει μία υπόγεια κρύπτη. Άθελά του, θα ξυπνήσει τον μεγαλύτερο βιολογικό εχθρό της ιστορίας. Η πανδημία εξαπλώνεται ταχύτατα σε όλο τον κόσμο, κι ο Άλεξ, επιδημιολόγος του ΚΕΕΛΠΝΟ, βρίσκεται αντιμέτωπος με υπέρτερες δυνάμεις, έχοντας στο πλευρό του την Σκάρλετ, απεσταλμένη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Καθημερινοί άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με την απειλή σε ένα θανάσιμο παιχνίδι. Οι κανόνες διαχρονικοί. Η επιβίωση μονόδρομος. Το πρώτο μέρος της διλογίας "Ο τέταρτος καβαλάρης" πραγματεύεται ένα θανάσιμο σενάριο στον σύγχρονο κόσμο του υπερπληθυσμού και της άμεσης αεροπορικής σύνδεσης κάθε γωνιάς του πλανήτη, όπου τα όρια μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας μοιάζουν λεπτότερα από κάθε άλλη φορά.
Γη και νερό, Άμποτ Γουλιέλμος
Στη Σπίνα-Λόγγα, το νησάκι στα βορειανατολικά της Κρήτης, από τις αρχές του αιώνα εξόριζαν τους λεπρούς. Ήρωές του είναι οι άρρωστοι που έζησαν στο Μεσοπόλεμο μέσα στα χαλάσματα του ενετικού φρουρίου σε συνθήκες αθλιότητας. Και η πλοκή του στηρίζεται πάνω στην απόφαση ορισμένων εγκλείστων να δραπετεύσουν. Μισογκρεμισμένα κτίσματα, στενά κελιά, κεριά που τρεμοσβήνουν, σάρκες μισοφαγωμένες από την καταστροφική αρρώστια.
Η μάσκα του κόκκινου θανάτου, Έντγκαρ Άλαν Πόε
Όταν η επιδημία του θανατηφόρου λοιμού, του Κόκκινου Θανάτου, αρχίζει να θερίζει τους οικισμούς γύρω από ένα οχυρωμένο αβαείο, οι άρχοντες της περιοχής καταφεύγουν σε αυτό και αποφασίζουν να περάσουν τον χρόνο τους γλεντώντας, πίνοντας και χορεύοντας, μέχρι να περάσει το κακό. Όμως, ένας άγνωστος άνδρας καταφέρνει να διεισδύσει στο καταφύγιό τους.
Η Πανδημία της γρίπης, Κάλα Ντάνιελ
H ανθρωπότητα απειλείται με αφανισμό από ένα φονικό ιό. Ένα σενάριο όχι μονάχα πιθανό, αλλά τρομακτικά ρεαλιστικό. O Δρ. Nόα Xαλντέιν γνωρίζει πολύ καλά ότι η ανθρωπότητα θα κληθεί κάποια στιγμή να αντιμετωπίσει μια νέα φονική γρίπη, ανάλογη της πανδημίας του 1919, η οποία στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από είκοσι εκατομμύρια ανθρώπους μέσα σε λιγότερο από τέσσερις μήνες. Έτσι, όταν αναφέρεται η εμφάνιση ενός μυστηριώδους νέου στελέχους γρίπης, περιμένει ότι θα υπάρξουν προβλήματα. Σύντομα ανακαλύπτει ότι η νέα ασθένεια, στην οποία δίνεται η ονομασία Σύνδρομο Οξείας Κατάρρευσης του Αναπνευστικού (ARCS), είναι πολύ πιο θανατηφόρα από το SARS, καθώς οδηγεί στο θάνατο το ένα στα τέσσερα θύματά της, ανεξαρτήτως ηλικίας ή της προηγούμενης κατάστασης της υγείας τους. Όμως, ενόσω ο Nόα και οι συνάδελφοί του δίνουν αγώνα για την αναχαίτιση της επιδημίας, ο ιός εξαπλώνεται στο Χονγκ Κονγκ και το Λονδίνο και, κάποια στιγμή, φτάνει και στην Αμερική. Σε μια εποχή που ολόκληρος ο κόσμος συνδέεται αεροπορικώς και μπορεί κανείς να τον διασχίσει μέσα σε λίγες ώρες, ένας φονικός ιός μπορεί να ταξιδέψει πολύ ταχύτερα απ’ ό,τι η γρίπη του 1919. Ειδικά όταν κάποιος τον διασπείρει εσκεμμένα...
Περί τυφλότητος, Ζοζέ Σαραμάγκου
Όλα ξεκινούν από τον πρώτο τυφλό, τον νέο εκείνο που περιμένοντας μέσα στο αυτοκίνητό του το φανάρι να ανάψει πράσινο, χάνει εντελώς ξαφνικά το φως του. Η επίσκεψή του στον οφθαλμίατρο προκειμένου να βρει μια απάντηση στην ξαφνική του τύφλωση, αντί να λύσει, περιπλέκει ακόμη περισσότερο τα πράγματα, καθώς η «λευκή μάστιγα» αποδεικνύεται μεταδοτική. Ο γιατρός, η σύζυγός του, καθώς επίσης και οι ασθενείς που συνάντησε στην αίθουσα αναμονής, παραδομένοι κι αυτοί σταδιακά στην ανορθολογική τύφλωση, συνθέτουν τον κεντρικό πυρήνα των πρωταγωνιστών ενός μυθιστορήματος που σε κρατά καθηλωμένο από την πρώτη έως την τελευταία σελίδα.
Το κοράκι, Στίβεν Κινγκ
Ένας άνδρας δραπετεύει από ένα εργοστάσιο όπλων βιοχημικού πολέμου, κουβαλώντας επάνω του έναν θανατηφόρο ιό. Μέσα σε λίγες εβδομάδες το μεγαλύτερο μέρος του ανθρώπινου πληθυσμού είναι νεκρό. Οι επιζήσαντες θα πρέπει να διαλέξουν ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι.
Πρώτα ήρθαν οι μέρες της επιδημίας... Έπειτα ήρθαν τα όνειρα... Εφιάλτες που προειδοποιούσαν για την έλευση του σκοτεινού άντρα. Ο αποστάτης του θανάτου. Τα βήματά του ακούγονταν κάθε νύχτα στους δρόμους. Άρχοντας του πολέμου και πρίγκιπας του σκότους. Ήρθε η ώρα του. Η αυτοκρατορία του αναπτύσσεται στη Δύση και η στιγμή της «Αποκάλυψης» προβάλλει.
Στέλεχος Ανδρομέδα, Michael Crichton
Όταν ένας ερευνητικός δορυφόρος μεταφέρει βιολογικό υλικό πέφτει στη γη σε μια απομακρυσμένη περιοχή της πολιτείας της Αριζόνα, οι επισκέπτες της γειτονικής πόλης βρίσκονται μπροστά σε ένα μακάβριο εύρημα: Οι δρόμοι της πόλης είναι διάσπαρτοι με τα πτώματα των κατοίκων.
Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας, Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες
Στη νουβέλα που κυκλοφόρησε στα ισπανικά το 1985, μια από τις πιο απροσδόκητες ιστορίες αγάπης στην παγκόσμια λογοτεχνία, η χολέρα έχει την έννοια του ερωτικού πάθους, της παραφοράς και του αόρατου δεσμού που κάνει τους ήρωες απρόσβλητους από το κακό. Ο Φιορεντίνο και η αγαπημένη του Φερμίνα ξαναβρίσκονται πενήντα χρόνια μετά από το άδοξο τέλος του δεσμού τους, όταν ο σύζυγος εκείνης, φημισμένος γιατρός που έχει αφιερώσει τη ζωή του στην εξάλειψη της χολέρας, πεθαίνει.
Πανούκλα, Αλμπέρ Καμύ
Δεκαετία του ’40, στο Οράν, μια παραλιακή πόλη της (γαλλικής τότε) Αλγερίας. Ο γιατρός Ριέ καθώς βγαίνει για τον καθημερινό κύκλο επισκέψεων στους ασθενείς του, σκοντάφτει στην είσοδο σε ένα πεθαμένο ποντίκι. Τις επόμενες ημέρες χιλιάδες ποντίκια θα βγουν από τα υπόγεια, τα κελάρια και τους υπονόμους για να ξεψυχήσουν στους δρόμους της πόλης. Αμέσως μετά, θα έλθουν τα πρώτα κρούσματα.
Θάνατος στη Βενετία, Τόμας Μαν
Γραμμένο πριν από την έκρηξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου κι ενώ τα σύννεφα στον ουρανό της Ευρώπης συγκεντρώνονταν απειλητικά, ο συγγραφέας οδηγεί το alter ego του, τον συνθέτη Γκούσταφ Άσενµπαχ, στη Βενετία, όπου την προσοχή του τραβάει ένας πανέμορφος έφηβος. Και καθώς η εμμονή του για τα νιάτα και την ομορφιά του νεαρού τον απορροφάει ολοκληρωτικά, ένας λοιµός εξαπλώνεται στην πόλη.
Η πανούκλα στο Λονδίνο, Ντάνιελ Ντεφόου
Εξιστορεί τα γεγονότα της τελευταίας μεγάλης επιδημίας πανούκλας που ξέσπασε στο Λονδίνο και σε άλλες πόλεις της Aγγλίας το 1665-66. Το βιβλίο στηρίζεται σε πραγματικά γεγονότα, τα οποία ο Nτεφόου διερεύνησε εξονυχιστικά μισόν αιώνα μετά το ξέσπασμα της επιδημίας, αντλώντας τις πληροφορίες του από χρονικά της εποχής, γραπτές και προφορικές μαρτυρίες και επίσημα έγγραφα, προκειμένου να συνθέσει τη μαρτυρία ενός φανταστικού αυτόπτη μάρτυρα πιο ζωντανή και στην ουσία της ακριβέστερη από κάθε «πραγματικό» χρονικό.
Δεκαήμερον, Βοκάκιος
Στους λόφους του Φιέζολε, στα περίχωρα της Φλωρεντίας, το σωτήριο έτος 1348. Δέκα νέοι, εφτά κορίτσια και τρία αγόρια, έχουν καταφύγει εκεί πάνω για να γλιτώσουν από την πανούκλα που μαστίζει την πόλη. Οι τολμηρές ιστορίες που διηγούνται -δέκα κάθε μέρα- είναι ένας ύμνος στη ζωή και σημείο αναφοράς για παγκόσμια λογοτεχνία.
=====================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.