Σάββατο 20 Φεβρουαρίου 2021

Ύβρις (Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια) Η ύβρις επιφέρει δεινά και τιμωρία!



Η ύβρις ήταν βασική αντίληψη της κοσμοθεωρίας των αρχαίων Ελλήνων. Όταν κάποιος, υπερεκτιμώντας τις ικανότητες και τη δύναμή του (σωματική, αλλά κυρίως πολιτική, στρατιωτική και οικονομική), συμπεριφερόταν με βίαιο, αλαζονικό και προσβλητικό τρόπο απέναντι στους άλλους, στους νόμους της πολιτείας και κυρίως απέναντι στον άγραφο θεϊκό νόμο - που επέβαλλαν όρια στην ανθρώπινη δράση -, θεωρούνταν ότι διέπραττε «ὕβριν», δηλ. παρουσίαζε συμπεριφορά με την οποία επιχειρούσε να υπερβεί τη θνητή φύση του και να εξομοιωθεί με τους θεούς, με συνέπεια την προσβολή και τον εξοργισμό τους.

Η βίαια, αυθάδης και αλαζονική αυτή στάση / συμπεριφορά, που αποτελούσε για τον αρχαίο ελληνικό κόσμο παραβίαση της ηθικής τάξης και απόπειρα ανατροπής της κοινωνικής ισορροπίας και γενικότερα της τάξης του κόσμου, πιστευόταν ότι (επαναλαμβανόμενη, και μάλιστα μετά από προειδοποιήσεις των ίδιων των θεών) οδηγούσε τελικά στην πτώση και καταστροφή του «ὑβριστοῦ» (ὕβρις > ὑβρίζω > ὑβριστής).

Αποδίδοντας την αντίληψη σχετικά με την ύβρη και τις συνέπειές της, όπως τουλάχιστον παρουσιάζεται στην αρχαιότερή της μορφή, με το σχήμα ἄτη → ὕβρις → νέμεσις → τίσις μπορούμε να πούμε ότι οι αρχαίοι πίστευαν πως μια «ὕβρις» συνήθως προκαλούσε την επέμβαση των θεών, και κυρίως του Δία, που έστελνε στον υβριστή την «ἄτην», δηλαδή το θόλωμα, την τύφλωση του νου. Αυτή με τη σειρά της οδηγούσε τον υβριστή σε νέες ύβρεις, ώσπου να διαπράξει μια πολύ μεγάλη α-νοησία, να υποπέσει σε ένα πολύ σοβαρό σφάλμα, το οποίο προκαλούσε την «νέμεσιν», την οργή και εκδίκηση δηλαδή των θεών, που επέφερε την «τίσιν», δηλ. την τιμωρία και τη συντριβή/καταστροφή του.
Από την κλασική εποχή και μετά, σε πολλές περιπτώσεις οι έννοιες Άτη, Δίκη και Νέμεσις φαίνεται να αποκτούν στη συνείδηση των ανθρώπων ισοδύναμη σημασία, αυτήν της θείας τιμωρίας.

Η λέξη ύβρις πέρα από τη λόγια νεοελληνική χρήση της με τις σημασίες «βρισιά» (κυρίως στον πληθυντικό αριθμό «ύβρεις») και συνακόλουθα «κάτι που θίγει την τιμή και την αξιοπρέπεια κάποιου» -οι οποίες είναι φυσιολογικές εξελίξεις της αρχαίας σημασίας-, αρκετές φορές χρησιμοποιείται και στην εποχή μας, σε πιο προσεγμένο επίπεδο λόγου, με την αρχαιοελληνική σημασία της για να χαρακτηρίσει ανάλογες αλαζονικές συμπεριφορές συνανθρώπων μας.

Πόσο υβριστές ενδέχεται να είμαστε σήμερα όλοι μας;


Η κοινωνία ζει αλαζονικά και κόντρα στη φύση; 

Έχουμε αναλογιστεί ότι καθημερινά επιτρέπουμε, είτε ενεργητικά, είτε παθητικά, να θεριεύουν οι υβριστές και να διαφεντεύουν οι αλαζόνες;

Ο βολεμένος πολίτης, ο πελάτης του συστήματος, ο ραγιάς άνθρωπος, ο εκμεταλλευτής της κατάστασης, ο ωχαδερφιστής, ο εαυτούλης, ο δώσε σε μένα σήμερα, ο απέχων, ο αδιάφορος, ο βουβός, ο συνένοχος, είναι αυτός που κάποια στιγμή θα υποστεί τις συνέπειες.

Δυστυχώς όταν η ύβρις ξεχειλίζει και η νέμεσις έρχεται το μήνυμα είναι αμείλικτο. Αυτό δεν ισχύει μόνο σε προσωπικό επίπεδο αλλά και σε ομαδικό, οικογενειακό, κοινωνικό.

Ενεργός πολίτης δεν είναι αυτός (ή δεν είναι μόνον αυτός) που βάζει σε μια σακούλα δύο κιλά μακαρόνια για να τα καταθέσει στο καθαρτήριο της συνείδησης του. Tα μακαρόνια αφορούν στη συνέπεια και όχι στην αιτία. Μάλιστα όταν εστιάζεις κυρίως ή μόνο στη συνέπεια τότε νομίζεις ότι ωφελείς αλλά στην ουσία διαιωνίζεις το κακό...
Ενεργός πολίτης με γνώμη και θέση είναι αυτός που θα συμβάλει για να αποτρέψει το κακό. Είναι αυτός που θα εναντιωθεί στην υπερβολή. Αυτός που θα καταγγείλει την ύβρη. Αυτός που θα ενεργήσει πριν και όχι μετά. Αυτός που θα υπολογίσει όταν δεν έχει προσωπικό συμφέρον. Αυτός που θα μπει μπροστά σε «ανύποπτο» χρόνο.

Όλα συνδέονται. Όλα είναι σχετικά. Όλα συγκοινωνούν.
Η φύση και η ζωή έχουν νόμους και κανόνες ανυπέρβλητούς και αδιαπέραστους. Όταν η κοινωνία πορεύεται χωρίς να τους λαμβάνει υπ’ όψιν της τότε, αργά ή γρήγορα, να έρθει αντιμέτωπη με το μένος και τη δύναμή τους.

======================================================

Κάποιοι νεόπλουτοι αρχοντοχωριάτες ήθελαν να να ανεβάσουν το κοινωνικό status (* βλέπε σχετικό σχόλιο) και τράβηξαν βόρεια κατά τα ψηλά πευκόφυτα βουνά... στα εντός - και στα εκτός σχεδίου ή στα αμφιλεγόμενα δασικά των παππούδων τους ;
(τώρα το πως τα δάση έγιναν οικόπεδα, για προνομιούχους είναι μία άλλη αμαρτωλή ιστορία, που φτάνει στην ύβρη και την διαπλοκή της παραοικονομίας με τους αφανείς του παρακράτους)
Αλλά... .. κάποιοι από αυτούς υπερεκτιμώντας έφτασαν στην ύβρη
Η ύβρις τις περισσότερες φορές επιφέρει δεινά και τιμωρία!
Η ύβρις λοιπόν, από ότι διάβασα στην Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια: ήταν βασική αντίληψη της κοσμοθεωρίας των αρχαίων Ελλήνων.
Όταν κάποιος, υπερεκτιμώντας τις ικανότητες και τη δύναμή του (σωματική,] αλλά κυρίως πολιτική, στρατιωτική και κυρίως την οικονομική), συμπεριφερόταν με βίαιο, αλαζονικό και προσβλητικό τρόπο απέναντι στους άλλους, στους νόμους της πολιτείας και κυρίως απέναντι στον άγραφο θεϊκό νόμο - που επέβαλλαν όρια στην ανθρώπινη δράση -, θεωρούνταν ότι διέπραττε «ὕβριν», δηλαδή παρουσίαζε συμπεριφορά με την οποία επιχειρούσε να υπερβεί τη θνητή φύση του και να εξομοιωθεί με τους θεούς, με συνέπεια την προσβολή και τον εξοργισμό τους...
Αυτά και αφορά τους αλαζόνες νεόπλουτους - Ξέρουν αυτοί...


Σχόλιο: 
Kοινωνικοοικονομική τάξη, στρώμα status και κοινωνική καταγωγή στην Αθήνα του 2013
–Ένα δομικό σχήμα για την ανάλυση της αστικής κατανάλωσης
Το κείμενο περιγράφει το αναλυτικό πλαίσιο και τα εμπειρικά δεδομένα των κύριων διαστάσεων της κοινωνικής διαστρωμάτωσης που διερευνήθηκαν από μια ποσοτική εμπειρική έρευνα στην Αθήνα του 2013, με αντικείμενο τη σχέση μεταξύ διαστρωμάτωσης και κατανάλωσης.
Επικεντρώνοντας στην πολιτιστική κατανάλωση, υποστηρίζεται ότι μια νέο-βεμπεριανή προσέγγιση, βασισμένη στη διάκριση μεταξύ κοινωνικοοικονομικής τάξης και κοινωνικής θέσης (status) σε συνδυασμό με στοιχεία κινητικότητας και κοινωνικής καταγωγής, ως δείκτες πολιτισμικού κεφαλαίου, προσφέρει ένα αποτελεσματικό μοντέλο δομικών προσδιοριστικών παραγόντων των προτύπων κατανάλωσης.
Η εργασία εξετάζει το διαθέσιμο υλικό για την εφαρμογή του μοντέλου στην Αθήνα και δίνει ένα παράδειγμα της συμβολής του στην ανάλυση της ευρύτητας των επιλογών θεατρικών ειδών και καταστημάτων για βραδινό φαγητό
===================== 
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.