Το ίντερνετ και η ανάπτυξη των υπόλοιπων τεχνολογιών επικοινωνίας στις μέρες μας οδήγησαν σε αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί εκδημοκρατισμός της έκφρασης. Είναι πλέον προσιτή στον καθένα η δυνατότητα να απευθυνθεί, με μηδενικό οικονομικό κόστος και με ελάχιστες γνώσεις χρήσης του διαδικτύου, σε ένα τεράστιο κοινό χωρίς την διαμεσολάβηση εκδοτών, αρχισυντακτών, κρατικής λογοκρισίας ή οποιουδήποτε άλλου διαχειριστή ή επόπτη των παραδοσιακών μορφών επικοινωνίας και ενημέρωσης. Με την κατάργηση πλέον, κάθε εξωτερικού φράγματος ή περιορισμού, από το μόνο που εξαρτάται σήμερα ο οποιοσδήποτε πολίτης, για να εκφράσει οτιδήποτε θέλει ή νοιώθει, είναι μονάχα η δική του προσωπική διάθεση, η στοιχειώδης πρόσβαση και εξοικείωση με το διαδίκτυο και ο ελεύθερος χρόνος του.
Τα blogs (ιστολόγια), τα διαδικτυακά δηλαδή ημερολόγια, έχουν επικρατήσει παγκοσμίως, χάρη στην ευχρηστία και τη διαδραστικότητά τους, ως ένα από κύρια εργαλεία συμμετοχής σε αυτήν την διαδικασία εκδημοκρατισμού της έκφρασης. Eίναι φτηνά, απλά, άμεσα, εύκολα προσβάσιμα, μπορούν να παραμείνουν ανώνυμα και είναι αμφίδρομα αφού ευνοούν τον διάλογο και την αλληλεπίδραση με τους αναγνώστες. Η θεματολογία των blogs, σε χώρες με μεγάλη διείσδυση της τεχνολογίας όπως στις ΗΠΑ, καλύπτει πλέον κάθε δυνατή ανθρώπινη δραστηριότητα, ανέρχονται σε πολλά εκατομμύρια, έχουν τεράστιο αναγνωστικό κοινό και τα έσοδα από διαφημίσεις επιτρέπουν σε αρκετούς δημιουργούς τους να τα λειτουργούν ως αποκλειστική απασχόληση. Εκεί η παρουσία, η συμμετοχή και η επίδραση των blogs στην πολιτική και κοινωνική ζωή έχει περάσει ήδη σε μια ώριμη φάση.
Αυτή η διάχυση της επικοινωνίας και ενημέρωσης έχει αναγνωριστεί ακόμα περισσότερο ως απειλή σε χώρες με ολοκληρωτικά καθεστώτα, που καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ατομικές ελευθερίες. Η καταστολή που εφαρμόζεται εναντίον των blogs είναι πρωτοφανής (υπηρεσίες παρακολούθησής τους, φυλακίσεις, βασανισμοί δημιουργών τους κτλ) και τα έχει...
αναδείξει σε σύμβολα αντίστασης, διαφορετικότητας και διεκδίκησης ελευθεριών σε χώρες όπως το Ιράν ή η Κίνα. Η δημοκρατικοποίηση της έκφρασης, χάρη στην τεχνολογία, γίνεται εργαλείο πολιτικού εκδημοκρατισμού.Στην χώρα μας τέτοια προβλήματα απουσιάζουν, αλλά η επίδρασή των blogs, ως πρόσφατο φαινόμενο, ακολουθεί την ίδια καθυστέρηση με τις περισσότερες από τις υπόλοιπες διαδικτυακές δραστηριότητες. Το επίπεδο, τα χαρακτηριστικά, η μαζικότητα και η επίδραση της ελληνικής μπλογκόσφαιρας δεν έχουν ξεφύγει ακόμα από το νηπιακό στάδιο.
Η μικρή αγορά των ελληνικών blogs αποτρέπει τα περισσότερα από την μεγάλη εξειδίκευσή τους σε περιεχόμενο συγκεκριμένης θεματολογίας. Παρόλα αυτά η πολιτική αποτελεί συχνό αντικείμενο σχολιασμού σε όλα σχεδόν τα blogs, καθώς οι Έλληνες νοιώθουν αρκετά έντονη την ανάγκη έκφρασης πολιτικής άποψης.
Αυτό που είναι χαρακτηριστικό των ελληνικών πολιτικών blogs είναι ότι κυριαρχούν εναλλακτικές απόψεις που δεν εμφανίζουν την ίδια απήχηση στην ευρύτερη κοινή γνώμη ή τα κυρίαρχα ΜΜΕ. Προέκυψαν ακριβώς από την ανάγκη να εκφραστούν άνθρωποι, των οποίων η οπτική και η φιλοσοφία δεν καλύπτεται επαρκώς από την παρουσίαση των γεγονότων, την αρθρογραφία και το πολιτικό στίγμα των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης.
Απόψεις μίας υπαρκτής μερίδας μελών της ελληνικής κοινωνίας, όχι όμως τόσο μαζική ώστε να δημιουργήσει μια αγορά ικανή να συντηρήσει παραδοσιακά ΜΜΕ που να την εκφράζουν. Τις ανάγκες της κάλυψε ο εκδημοκρατισμός της έκφρασης μέσω του διαδικτύου φτηνά και εύκολα.
Η δική μας σελίδα γεννήθηκε μέσα στα πλαίσια αυτής της ανάγκης. Να εκφράσουμε πρώτα και κύρια τους εαυτούς μας και την οπτική μας για τον κόσμο. Μια οπτική με πρίσμα την αγάπη μας για την ελευθερία και την μοναδικότητα του ατόμου και θεμελιωμένη στις αρχές του οικονομικού, πολιτικού και κοινωνικού φιλελευθερισμού.
Επιλέξαμε μια ελεύθερη δομή, μια ανοιχτή πλατφόρμα, όπου κάθε φορέας μιας φιλελεύθερης τεκμηριωμένης άποψης μπορεί να εξωτερικεύσει τη σκέψη του, συσπειρώνοντας έτσι κοινές φωνές που αλλιώς μπορεί να μην εκφράζονταν καθόλου.
Γιατί η συντήρηση ενός προσωπικού blog με συχνή παρουσία απαιτεί μια αρκετά μεγάλη δέσμευση χρόνου, ενώ η άθροιση πολλών φωνών σε ένα blog επιτρέπει στο κάθε συντελεστή του να γράφει μόνο και όποτε νοιώθει την ανάγκη να εκφράσει κάτι ουσιαστικό και όχι να αισθάνεται την ανάγκη της συνεχούς συγγραφής μόνο και μόνο για να διατηρείται το blog επίκαιρο.
Το μέλλον του δικού μας και των υπόλοιπων ελληνικών πολιτικών blogs, δεν μπορεί παρά να ακολουθήσει τους περιορισμούς της συνολικής αγοράς ίντερνετ.
Το ίντερνετ στην Ελλάδα είναι απαράδεκτα ακριβό, έχει μικρή διείσδυση, οι Έλληνες έχουν μικρή εξοικείωση, οι σελίδες στα ελληνικά ή με ελληνικό περιεχόμενο είναι λίγες, η ελληνική γλώσσα έχει ασήμαντη διείσδυση σε μη-Έλληνες χρήστες του παγκόσμιου ιστού, ενώ το ηλεκτρονικό εμπόριο, το οποίο θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει διαφημιστικά την ανάπτυξη των ελληνικών σελίδων, έχει ακόμα μια υποτυπώδη αγορά.
Φαντάζει εντελώς ουτοπικό τα ελληνικά πολιτικά blogs να αποκτήσουν σύντομα την επιρροή ή την επαγγελματικότητα των αντίστοιχων άλλων χωρών. Όσο όμως μεγαλώνει η ελληνική αγορά και προστίθενται νέοι αναγνώστες και δημιουργοί, θα σπάσει ο κλειστός χαρακτήρας τους, θα αυξηθεί η μαζικότητά τους, θα εκφραστούν περισσότερο και αναλογικότερα όχι μόνο περιθωριακές φωνές αλλά και οι κυρίαρχοι ιδεολογικοί φορείς της κοινωνίας και ίσως γίνουν και φορείς πολιτικού ακτιβισμού.
Η πιο πιθανή μελλοντική ισορροπία στην οποία ίσως καταλήξουν είναι να αποτελούν ένα είδος διαμεσολαβητή και αξιολόγησης μεταξύ του ολοένα αυξανόμενου κατακλυσμού πληροφόρησης και του διαδικτυακού χρήστη/πολίτη. Πολιτικά πρίσματα χρωματισμένα σε διάφορες αποχρώσεις ανάλογα με τις πεποιθήσεις των δημιουργών τους.
Σίγουρα όμως κάθε αύξηση της αναγνωσιμότητάς τους συνιστά περιορισμό του μονοπωλίου ενημέρωσης, άποψης και εξουσίας των παραδοσιακών ΜΜΕ. Κατά πόσο θα αξιοποιηθεί τελικά πολιτικά αυτός ο εκδημοκρατισμός της έκφρασης και του πρίσματος, που προσφέρει απλόχερα η τεχνολογία, βρίσκεται αποκλειστικά στην συνειδητοποίηση εκ μέρους των πολιτών ότι δεν είναι μόνο παθητικοί δέκτες ιδεών, αλλά και ενεργοί δημιουργοί, φορείς και εκφραστές τους.
——————————————————————-
δημοσιεύθηκε στον Economist/Καθημερινή στις 27.05.2006
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.