“Βγάλτε τα ποιήματά μου από τα σχολικά βιβλία!Είναι ανήθικα!”
Στο τηλέφωνο ήταν κοφτός. «Σας περιμένω στις 5.30 ακριβώς. Μία ώρα να μιλήσουμε και να σας ξεφορτωθώ!».
Στις 5.29 χτυπούσαμε το κουδούνι του μικρού διαμερίσματος στη Θεσσαλονίκη. Φορούσε κουστούμι και γραβάτα. «Περάστε... καθίστε...».
Στο τραπεζάκι είχε ήδη βάλει δυο ποτήρια νερό και δύο πιατάκια γλυκό βύσσινο.
Την πρώτη ερώτηση την έκανε εκείνος. «Τι περιοδικό βγάζετε;»
Να, δείτε το τελευταίο τεύχος. Έχουμε αφιέρωμα στο γκράφιτι.
(το ξεφυλλίζει) Διάβασα πρόσφατα ένα πολύ ωραίο βιβλίο ενός Ανδριανάκη. Γράφει όχι μόνο για τα γκράφιτι, αλλά και για τα... πώς τα λένε... τα στένσιλς.
Ξέρετε τα στένσιλς;
Πώς δεν τα ξέρω! Εδώ δίπλα σ' έναν τοίχο της γειτονιάς υπάρχει ένα θαυμάσιο στένσιλ. Δείχνει κάποιον που τον παίρνει τσιμπούκι. Κι εμείς το βλέπουμε κάθε πρωί -θέλουμε, δε θέλουμε! (γέλια) ...Αλλά είναι πολύ καλά σχεδιασμένο, καταπληκτικό!
Πολύ λίγα. Ενώ γκράφιτι πάρα πολλά. Κάποτε είχαν γράψει σε τοίχο κι ένα δικό μου ποίημα -απ' αυτά τα μικρά, σαν κουτσουλιές, που έχω γράψει.
Ποιο;
«Τα πρόβατα απήργησαν/ ζητούν καλύτερες συνθήκες σφαγής».
Χαρήκατε;
Τι να χαρώ; Δε βαριέσαι. Τα ποιήματα είναι για να κυκλοφορούν...
Είστε σήμερα 75 χρονών. Θυμάστε τον εαυτό σας στα 15;
Πώς δεν τον θυμάμαι! Δεκατεσσάρων χρονών άρχισα να γράφω ημερολόγιο, το οποίο κρατώ καθημερινά μέχρι και σήμερα.
Ήσασταν παιδί συνεσταλμένο;
Ου, πάρα πολύ συνεσταλμένο. Αυτά τα παιδιά να φοβάσαι! Ξέρουν πιο πολλά από αυτά που δείχνει η φάτσα τους. Και πραγματικά εγώ ήξερα πάρα πολλά. Δεν ήξερα βέβαια πώς γεννιούνται τα παιδιά. Για πολύ καιρό -μέχρι τα 18 μου- νόμιζα ότι τα φέρνει ο πελαργός. Ήξερα όμως πολλά άλλα πράγματα για τον εαυτό μου και για τις σχέσεις μου με τους άλλους.
Είχατε επίγνωση και της ομοφυλοφιλίας σας;
Ναι, βέβαια. Δεν τολμούσα φυσικά να το πω σε κανέναν. Ήταν «η επιθυμία που δεν τολμά να πει τ' όνομά της» -έτσι το λέγαν οι παλιοί. Το ένιωθα όμως, το ζούσα. Δεν είχα απλώς επίγνωση, αλλά επιμονή. Να επιμένω σ' αυτό το πράγμα, όταν ήταν κάτι σαν τον σατανά που τον αποτάσσονται όλοι οι άλλοι.
Και δεν ερχόταν αυτό σε ισχυρή κόντρα με το κατηχητικό στο οποίο πηγαίνατε;
Άκου μωρό μου! Εγώ μπορεί να ήμουν στο κατηχητικό, αλλά την ίδια στιγμή μπορεί να ήμουν και εντελώς αντίθετος με το κατηχητικό. Ή να ήμουν το «καλό παιδί» και την ίδια στιγμή να ήμουν και αναρχικός. Εσύ που δεν το ξέρεις, απλοποιείς τα πράγματα. Λες «ο Χριστιανόπουλος ήταν στο κατηχητικό». Τρίχες! Το πράγμα είναι πολύ πιο περίπλοκο.
Πότε φύγατε από το κατηχητικό; Πώς φύγατε;
Βγάζετε μερικά πράγματα απ' τη μνήμη μου, τα οποία δεν είναι και τόσο τρυφερά... Στο κατηχητικό πήγα εννέα χρονών, γιατί η μαμά μου ήθελε να μην κλέβω το γλυκό απ' το ντουλάπι και μ' έστειλε εκεί για να πάρω μερικά μαθήματα ηθικής.
Αργότερα όμως, εγώ το πήρα πολύ ζεστά και η μάνα μου ενοχλούνταν:
«Είπαμε να πας στα κατηχητικά, αλλά όχι και να είσαι με το σταυρό στο χέρι!».
Λίγο αργότερα, το '41-'42, ήμασταν απ' τις πρώτες οικογένειες που χτυπήθηκαν από την Κατοχή.
Πεινούσαμε -κάθε τρεις μέρες έτρωγα μισή φέτα ψωμί.
Και ήμουν ευτυχής αν ήταν πραγματικό ψωμί, γιατί συνήθως ήταν κιούσπα (ένα φριχτό πράγμα από αλεσμένα χαρούπια που το δίνανε στα γουρούνια).
Εννοείται βέβαια ότι, με τέτοιες συνθήκες, κινδύνευα να πεθάνω.
Σώθηκα χάρη στα συσσίτια του κατηχητικού.
O αρχιμανδρίτης Λεωνίδας Παρασκευόπουλος ήξερε την κατάστασή μου και με έβαλε από τους πρώτους που θα τρώγανε στα συσσίτια.
Καταλαβαίνεις λοιπόν; Όταν εγώ χρωστούσα τη ζωή μου στο κατηχητικό, δεν μπορούσα να μην είμαι και του κατηχητικού. Ήταν θέμα φιλοτιμίας.
Και πώς φύγατε τελικά;
Εκδιώχθηκα στα 21 μου ως «απόβρασμα της κοινωνίας»!
Είχα κάνει ένα φοβερό έγκλημα...
Τι έγκλημα;
Είχα εκδώσει ποιητική συλλογή χωρίς να την υποβάλω στη λογοκρισία της αρχηγίας των κατηχητικών.
Ήταν τολμηρή;
Για κείνη την εποχή, το 1952, πάρα πολύ!
Σκεφθείτε ότι έχω ένα ποίημα που βάζω μιαν αγία να ερωτεύεται έναν άγιο λίγο πριν τους αποκεφαλίσουν.
Τώρα αυτό μπορεί να σας φαίνεται αστείο, αλλά τότε ήταν το άκρον άωτον του θράσους και της αναισχυντίας.
Σ' ένα άλλο ποίημά μου μιλούσα για τον... Αυνάν! (σ.σ. ιστορικό πρόσωπο της Παλαιάς Διαθήκης, γιος του Ιούδα, από τον οποίο βγήκε η λέξη «αυνανισμός»). Μετά απ' αυτά καταλαβαίνεις ότι εκδιώχθηκα πυξ και λαξ.
Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι επενέβη και η Ασφάλεια και είχα μπλεξίματα και μ' αυτήν.
Γιατί;
Διότι είχα γράψει ένα ποίημα στο οποίο χαρακτήριζα τους μπάτσους «επιβήτορες».
Έγινε λοιπόν της κακομοίρας!
Η Ασφάλεια κάλεσε την αρχηγία των κατηχητικών να απολογηθούν γιατί αυτός ο πιτσιρίκος έγραψε αυτά τα φρικτά πράγματα.
Τι απάντησαν;
Υπήρχαν δύο αρχηγοί των κατηχητικών.
Ο ένας ήταν παπάς, ο πατήρ Λεωνίδας Παρασκευόπουλος, ο οποίος τους είπε: «Πρόκειται για κάθαρμα. Πατήστε το σαν κατσαρίδα!».
Ο άλλος ήταν ένας απλός θεολόγος, ο Αθανάσιος Φραγκόπουλος, ο οποίος είπε: «Να εξαντλήσετε την ανεξιθρησκεία σας και να μην τον πειράξετε καθόλου». Τελικά, οι μπάτσοι κατάλαβαν ότι ούτε η ηγεσία των κατηχητικών έφταιγε, αλλά ούτε αυτό το «πιτσιρίκι» έπρεπε να το πάρουμε στα σοβαρά.
Και βρέθηκε μια φόρμουλα κοινώς αποδεκτή.
Εγώ αποδέχτηκα την κατάσχεση του βιβλίου μου και αυτοί δεν προχώρησαν σε μήνυση εναντίον μου για εξύβριση.
Μ' αυτό τον τρόπο γλίτωσα απ' το να βάλω σε νταραβέρια τη μάνα μου, η οποία έτσι και τα 'παιρνε χαμπάρι όλα αυτά, θα της ερχόταν κόλπος!
Συμπαράσταση δεν είχατε από πουθενά;
Από πουθενά. Οι συμφοιτήτριές μου στο πανεπιστήμιο είχαν εντολή να μη μου λένε ούτε καλημέρα.
Ήταν κι αυτές του κατηχητικού;
Ακριβώς. Εκείνα τα φριχτά πλάσματα με τα μακριά μανίκια.
Με έβλεπαν και απέστρεφαν το πρόσωπό τους, θαρρείς και ήμουν η προσωποποίηση της πανούκλας. Δε φαντάζεστε τι τράβηξα.
Μια κοινωνική καταδίκη και απομόνωση σε φοβερό βαθμό.
Μέσα σ' αυτή την περιπέτεια νιώσατε και λίγο ήρωας;
Μπα, τι ήρωας; Ήταν μια δύσκολη στιγμή που ευτυχώς την ξεπέρασα.
Δεν ήταν βέβαια η μόνη.
Επί χούντας κινδύνευσα να συλληφθώ τέσσερις φορές.
Είχα γράψει τον «Χιλιαστή», ένα διήγημα όπου περιγράφω πώς ένας χιλιαστής έπαθε του κόσμου τα βασανιστήρια στο στρατό, μόνο και μόνο επειδή αρνήθηκε να πάρει όπλο.
Ε λοιπόν, αυτό το αθώο διήγημα δε μ' άφησε να κάτσω σε χλωρό κλαρί.
Το πώς γλίτωσα, μόνο εγώ το ξέρω. Αλλά όχι να παραστήσω και τον ήρωα, επειδή κινδύνευσα να συλληφθώ για τα εκληφθέντα ως αντιστασιακά γραπτά μου!
Γιατί πιστεύετε ότι προκαλούν τόσες αντιδράσεις τα γραπτά σας;
Την συνέχεια. . . διαβάστε την από εδώ: https://tinyurl.com/4dusyn6f
=====================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.