Ύβρις vs Δικαιοσύνη: Ο μύθος του αηδονιού και του γερακιού στον Ησίοδο

 

  Ένα γεράκι αρπάζει με τα νύχια του ένα αηδόνι. Το γεράκι, ένα από τα κυρίαρχα αρπακτικά πουλιά των αιθέρων, παραδίδει μαθήματα δύναμης σε ένα από τα μελωδικότερα πουλιά της φύσης. Μέσα από την ωμή βία, το γεράκι προσπαθεί να διδάξει στο αηδόνι μια κατά την γνώμη του απαραβίαστη αλήθεια της φύσης – ένα καθολικό νόμο: η δύναμη είναι ο μόνος κριτής του σωστού και του λάθους, η δύναμη φέρνει πάντοτε το «δίκαιο» με το μέρος της, η δύναμη αποτελεί το μόνο μέτρο σύγκρισης.

Η δικαιοσύνη, κάτω από αυτές τις συνθήκες, δεν υπάρχει. Το γεράκι, υψωμένο πάνω από τα νέφη, έχοντας ανάμεσα στα νύχια του το αηδόνι, με υπεροπτικό ύφος υποστηρίζει ότι δεν είναι σοφός αυτός που μετριέται με τους ισχυρότερους του, καθώς η ήττα του είναι βέβαιη και το μόνο που απομένει είναι η ντροπή και ο πόνος.

Ο μύθος, τελειώνοντας, φαίνεται να αφήνει το αηδόνι αλλά και τους ακροατές παγιδευμένους και αντιμέτωπους με την πικρή αλήθεια: η δύναμη είναι το μόνο πράγμα που έχει πραγματική αξία. Αυτό εκ πρώτης όψεως αποτελεί την αρχή αλλά και το τέλος της ηθικής ανάλυσης του μύθου. Ένας αρχαίος ορισμός για τον μύθο αναφέρει ότι είναι «λόγος ψευδὴς εἰκονίζων τὴν ἀλήθειαν». Είναι άραγε αυτή, άλλη μια αλήθεια συνυφασμένη με τον κόσμο, η οποία, όσο πικρή και αν μας ακούγεται, δεν μας αφήνει άλλη επιλογή από το να υποτασσόμαστε σε αυτή, αφού δεν μπορούμε να διαφύγουμε από τη δική μας φύση αλλά και τη φύση του κόσμου;

Ο πατέρας του διδακτικού έπους, ο Ησίοδος, στο έπος Έργα και Ημέραι – στο οποίο παρουσιάζει και τον «Μύθο του αηδονιού και του γερακιού» φαίνεται να έχει αντίθετη άποψη, τουλάχιστον όσον αφορά τον άνθρωπο. Πώς στηρίζει όμως την θέση του; Ακούστε την αφήγηση του μύθου και ανακαλύψτε περισσότερα για τον συγκεκριμένο μύθο σε αυτό το επεισόδιο:0:00 Γενική Εισαγωγή 0:53 Αναφορά στο Έπος «Έργα και Ημέραι» του Ησίοδου σε συνδυασμό με τον Μύθο του Αηδονιού και του Γερακιού 1:41 Ησίοδος Vs Όμηρος 02:35 Αφορμή για συγγραφή του έργου από τον Ησίοδο (03:06 – Θα σου μιλήσω, πολύ ανόητε Πέρση – Κακία Vs Αρετή) 04:07 Ο Μύθος του Αηδονιού και του Γερακιού 04:38 Απαγγελία του Μύθου 05:41 Ανάλυση του Μύθου 07:55 Προτροπές για δικαιοσύνη από τον Ησίοδο 11:29 Ερμηνείες του Μύθου 17:36 Αποτροπή της υβριστικής συμπεριφοράς, η συνταγή του Ησίοδου 20:16 Η κοσμογονία και η κοσμολογία των αρχαίων Ελλήνων 23:48 Η τιμωρία της ύβρης και το παράδοξο της θείας δικαιοσύνης του Δία 26:21 Ησίοδος και Πλάτωνας 30:15 Επίλογος Βρείτε περισσότερα για την Αρετή και την Κακία στο επεισόδιο «Η ηδονή φλερτάρει τον Ηρακλή - Ο μύθος του Προδίκου»:    • Η ηδονή φλερτάρει τον Ηρακλή - Ο μύθο...   Περισσότερα για την «Αδικία Vs Δικαιοσύνη στην Πολιτεία του Πλάτωνα»:    • Αδικία vs Δικαιοσύνη στην Πολιτεία το...   Για το τι είναι ηθική εδώ:    • Τι είναι ηθική  

===================== 

 "O σιωπών δοκεί συναινείν"