Σχετικό: Μωρίας Εγκώμιον - Έρασμος
Διονύσης Χαριτόπουλος – Εγχειρίδιο Βλακείας
Πρόκειται για ένα αφοριστικό δοκίμιο, όπου ο γνωστός για τον αιρετικό τρόπο γραφής και την αχαλίνωτη γλώσσα του, Διονύσης Χαριτόπουλος, μας ξεναγεί στον λαβύρινθο της βλακείας.
Ευκολοδιάβαστο βιβλίο, με μικρά κεφάλαια, που αν και μπορούν να διαβαστούν μεμονωμένα ή με τυχαία σειρά, τα διαπερνάει μια αόρατη κλωστή, ξεκινώντας από την εμφάνιση του ανθρώπινου είδους και φτάνοντας σε σημερινές, καθημερινές, τραγελαφικές και κωμικοτραγικές καταστάσεις. Χωρίς αρχή και τέλος, όπως άλλωστε και η ίδια η βλακεία, την οποία περιγράφει.
Ο Χαριτόπουλος καταγράφει με έναν μοναδικό τρόπο, συμπυκνωμένα, κατανοητά και με αρκετή δόση ( καυστικού πολλές φορές) χιούμορ, έννοιες και καταστάσεις, με επιστημονικές και φιλοσοφικές αναφορές γύρω από το επίμαχο θέμα της βλακείας. Φαινομενικά απλό, αφού τα νοήματα μας είναι σε όλους γνωστά, αλλά όχι απλοϊκό, καθώς πρέπει να εξετάζεται πολυδιάστατα και βαθύτερα.
Στον αντίποδα η ευφυΐα αναγνωρίζεται, αλλά δεν ορίζεται, όπως μας τονίζει. (Gardner: 9 είδη νοημοσύνης*). Ούτε η βλακεία ορίζεται, δεν είναι αποκλειστικά νοητικό φαινόμενο…, σύμφωνα με τον ορισμό του Μπερξόν από την ανάποδη, στη βλακεία έχουμε την πλήρη ανισορροπία μεταξύ ενστίκτων, συναισθημάτων και νόησης.
Η βλακεία είναι γύρω μας και εντός μας. Η βλακεία είναι παντού και πάντα. Δεν έχει όρια και δεν κάνει διακρίσεις. Δεν έχει ταξικό πρόσημο, ούτε πολιτισμικό, ούτε μορφωτικό.
Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, ο ίδιος ο συγγραφέας σημειώνει με νόημα:
«Επειδή όλοι υποτιμάμε τον αριθμό των ηλιθίων ανάμεσά μας και κάθε τόσο μας αιφνιδιάζουν πρόσωπα “υπεράνω υποψίας” μάλλον πρέπει να ξανασυστηθούμε…»
* http://users.sch.gr/achrono/wordpress/wp-content/uploads/2016/02/MultipleIntelligence.pdf
– – –
Ο Χαριτόπουλος ανήκει στην τάξη των αυτομαθών, αυτών που διδάχτηκαν από τα πράγματα κι όχι από τα βιβλία, γεννήθηκε το 1947 στην Αθήνα και μεγάλωσε στον Πειραιά όπου από μικρή ηλικία έκανε διάφορες χειρωνακτικές δουλειές στο Λιμάνι και στα γύρω μηχανουργεία, εγκατέλειψε νωρίς δύο απόπειρες σπουδών στην Αθήνα και στο Λονδίνο και δούλεψε στη διαφήμιση μέχρι το 1990. Κάποια στιγμή του έγινε ένα κλικ μέσα του, παράτησε την διαφήμιση και τα πολλά λεφτά, μετακόμισε στο Καρπενήσι κι άρχισε να γράφει.
http://exbook3.blogspot.com/2013/05/blog-post_28.html
Μερικά αποσπάσματα που σημειώσαμε:
«…χωρίς ευφυΐα δεν υπάρχει εξέλιξη… Το δίποδο αποδείχτηκε άτιμο πλάσμα. … Ενώ οι πρωτόγονοι αλληλοεξοντώνονταν, οι πολιτισμένοι αλληλοεξαπατώνται. (Σοπενάουερ).»
«δύο βασικές κατηγορίες: στους έξυπνους και στους βλάκες. …η μεταξύ τους διάκριση δεν είναι δύσκολη, όσοι ανήκουν στην πρώτη κατηγορία δεν το λένε και όσοι ανήκουν στην δεύτερη δεν το ξέρουν».
«Η βλακεία είναι ανίατη. Μυαλό δεν πουλάνε ούτε στα θρανία ούτε στη λαϊκή. …ξένη παροιμία: Γνώσεις χωρίς μυαλό είναι γάιδαρος φορτωμένος βιβλία»
«Τον άνθρωπο δεν κατευθύνουν μόνο ένστικτα, το μυαλό και οι επιθυμίες, αλλά και τα συναισθήματα, …(πάθος, πόθος, εγωισμός, οργή,…) …Το μυαλό κολυμπάει σε μια συναισθηματική αλκοόλη που κατά περίπτωση το οξύνει, το στομώνει, το σπιντάρει, το θολώνει, το κολλάει, το παραπλανά, το δαιμονίζει».
«Ο πολιτισμός ευνοεί τον βλάκα. …Ο ταγμένος βλαξ με το ανάλογο κούρντισμα μπορεί να κάνει θαύματα: να διευθύνει μια ορχήστρα, να οδηγήσει αεροπλάνο, να διδάξει φιλοσοφία, …, να αναλάβει υπουργείο, …, να γράφει σε εφημερίδα,…»
«Η χοντρή βλακεία είναι ομαδική. …‘’οι άνθρωποι που ανήκουν σε μάζες τείνουν προς τη διανοητική τους εξίσωση’’. …λέμε ΄΄εκεί που σταματάει η λογική αρχίζει ο στρατός΄΄, …και για άλλα μεγάλα συστήματα, εκκλησιαστικά, κομματικά, γραφειοκρατικά, ακαδημαϊκά.
«Ο γελοίος είναι άλλου είδους ταραχή. Είναι βλάκας με έπαρση. …Η εξουσία είναι το αφροδισιακό της γελοιότητας.»
«Οχυρωμένοι πίσω από επιστήμες και θεωρητικά σχήματα… προσπαθούν να ασκήσουν την πιο απεχθή μορφή εξουσίας: του μορφωμένου επί του αμόρφωτου».
«Η βλακεία δεν είναι αθώα. …Ο βλάκας δεν κάνει απλώς βλακείες. … Η ατιμία του βλάκα είναι δεδομένη … ‘’να φοβάσαι τον βλάκα άνθρωπο’’ δεν εννοούν μόνο τις ανοησίες του, που δεν είναι πάντα για φόβο, αλλά επειδή είναι τόσο μοχθηρός και ιδιοτελής που μπορεί «να σου κάψει το σπίτι για να τηγανίσει δυο αβγά».
«Η ανθρώπινη φύση μισεί κάθετι που υπερέχει» (Θουκυδίδης). … «Ο φθόνος είναι συντετριμμένος θαυμασμός» (Κιρκεγκορ) …Πίσω από κάθε δηλητηριώδη επίθεση και αισχρό υπονοούμενο κραυγάζει το πληγωμένο εγώ του ανεπαρκούς ηλίθιου: ‘’ Μπορώ να συγχωρήσω τα πάντα, εκτός από το να είσαι αυτό που είσαι, εκτός από το να μην είμαι αυτό που είσαι εσύ». (Σέλερ).
«Εκεί που η ζωή ορθώνει ένα εμπόδιο, η ευφυΐα ανοίγει δίοδο» (Προυστ) …Το μυαλό δουλεύει κι ανάποδα… ‘’ιθύνων νους’’ … αναζητούν πάντα τον ‘’εγκέφαλο’’ μπορεί να μηχανευτεί μεγάλες δουλειές…»
«…’’ψάχτηκε’’ εντός του και γύρω του και απόκτησε ευρύτερη παιδεία και ‘’δική του’’ πρωτογενή σκέψη, … καλλιέργεια (κουλτούρα) δεν είναι συσσώρευση γνώσης, αλλά το απόσταγμα της ή, όπως το έθεσε ο Μαλρό, ‘’είναι αυτό που μένει όταν ξεχάσεις όσα έμαθες’’.
«Ο κοινός νους υπάρχει. …είναι οι ράγες που πάνω τους ρολάρει η κοινωνία… τουλάχιστον δεν ρέπει σε απανωτές βλακείες και χοντράδες. … όταν ανακαλύπτεις κάποιον άνθρωπο με ‘’κοινό νου’’ για να συνεννοηθείς, σου προκαλεί τέτοιο αίσθημα ανακούφισης, που φαντάζει στα μάτια σου ‘’Διάνοια’’.
«Συνήθως στραβωνόμαστε από επιφανειακά και δευτερεύοντα γνωρίσματα και πάντα εκ των υστέρων ανακαλύπτουμε την αληθινή φύση του άλλου. Μέχρι σημείου να παίρνει χρόνια για να καταλάβεις ότι παντρεύτηκες ανίκανο άντρα ή παρδαλή γυναίκα».
«Το πρόσωπο μας αντιπροσωπεύει. Δίνει την περίφημη ‘’πρώτη εντύπωση’’… Το μέσα μας βγαίνει στην μούρη μας… ‘’οία μορφή, τοιάδε ψυχή’’ εκκλησιαστικά ή ‘’κόψε φάτσα και βγάλε συμπέρασμα’’ λαϊκά». «Οι αρχαίοι θεωρούσαν πιο ολοκληρωμένο άνθρωπο τον ‘’δοκιμασμένο’’, τον ψημένο σε πολλά. … ο ‘’μετανοημένος αμαρτωλός’’(Άντλερ), …κολύμπησε για καιρό στον κοινωνικό βυθό και κατόρθωσε να βγει πάλι στην επιφάνεια. …έχει σπουδάσει την ανθρώπινη φύση απ’ την ανάποδη και απ’ την καλή. …ο ‘’παθός-μαθός’’. …παίζει στα δάχτυλα τη λεγόμενη ‘’εξωλεκτική επικοινωνία».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.