Τι σχέση έχει μια περιβαλλοντική οργάνωση στην Καλιφόρνια με το Greekonomics και τον Κοσμά Μαρινάκη; Τι συνδέει την τραγουδίστρια Μπάρμπρα Στράισαντ με τον δημοσιογράφο Άρη Πορτοσάλτε; Τι ρόλο παίζει ο αρχαίος Έλληνας Ηρόστρατος σε όλα αυτά;
Θα σας πω. Αλλά πρώτα, επιτρέψτε μου να σας πάω πίσω στο μακρινό 1997, όταν η Γκαμπριέλ και ο Κένεθ Άντελμαν, ένα ζευγάρι Αμερικανών, πρόσεφεραν εθελοντικά τον χρόνο και τις υπηρεσίες τους (που περιλάμβαναν μια φωτογραφική μηχανή κι ένα ελικόπτερο) στον περιβαλλοντικό οργανισμό Σιέρα Κλαμπ και στον αγώνα του κατά της κατασκευής ενός τεράστιου θερέτρου που σκόπευε να χτίσει η εταιρεία Χερστ Κορπορέισον στο Σαν Σιμεόν της Καλιφόρνια.
Το σχέδιο περιλάμβανε ένα ξενοδοχείο 650 δωματίων, γήπεδο γκολφ 18 οπών και άλλες εγκαταστάσεις παρόμοιου μεγέθους, όπως εστιατόρια και χώρους αναψυχής.
Το Σιέρα Κλαμπ, μαζί με άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις, αντέδρασε έντονα σε αυτή την πρόταση, εκφράζοντας ανησυχίες για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και την απώλεια ενός από τα τελευταία ανέγγιχτα τμήματα της ακτογραμμής, υπογραμμίζοντας τη σημασία της προστασίας των δημόσιων πόρων και της διατήρησης της φυσικής ομορφιάς της περιοχής.
Έτσι, ζήτησαν από τους Άντελμαν να τραβήξουν εναέριες φωτογραφίες της ακτής, με τη βοήθεια του ελικόπτερου και του φακού τους, ώστε να τις χρησιμοποιήσουν για τον σκοπό τους.
Η προσπάθεια να σταματήσει η κατασκευή του έργου ήταν επιτυχής -κάτι το οποίο θεωρήθηκε μεγάλη νίκη για τους περιβαλλοντολόγους και τους κατοίκους που αντιτάχθηκαν στο έργο- και οι Άντελμαν συνέχισαν να παρέχουν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους σε πρωτοβουλίες για την προστασία της ακτογραμμής της Καλιφόρνια. . . .
Κάπως έτσι, το 2002, γεννήθηκε το Πρόγραμμα Καταγραφής της Ακτογραμμής της Καλιφόρνια (California Coastal Records Project), σκοπός του οποίου ήταν να τραβήξει φωτογραφίες της ακτής για κάθε 500 πόδια και να δημιουργήσει ένα αρχείο με εικόνες του «πριν» -πριν την παρέμβαση του ανθρώπου δηλαδή (εννόμως ή παρανόμως)- προς χρήση από περιβαλλοντικές οργανώσεις που μάχονται για την προστασία της ακτογραμμής.
Τέτοια πρότζεκτ υπάρχουν σε όλο τον κόσμο κατά χιλιάδες. Το συγκεκριμένο δεν έχει κάτι το εντυπωσιακά αξιοσημείωτο και θα στοιχημάτιζα ότι οι περισσότεροι και οι περισσότερες από εσάς αγνοούσατε εντελώς την ύπαρξή του - μια εμπειρία που μας ήταν κοινή μέχρι πριν από λίγο. Δε θα μάθαινα και δε θα σας έγραφα ποτέ γι' αυτό, αν δεν εμπλεκόταν στην ιστορία η Μπάρμπρα Στράισαντ.
It's a right I defend, over and over again
Η Μπάρμπρα Στράισαντ είναι μια παλιά Αμερικανίδα τραγουδίστρια και ηθοποιός, πλέον 82 ετών, που μεσουρανούσε τις δεκαετίες '60 με '90. Είναι αυτή η κυριούλα που λέει εκείνο το τραγούδι🎶I am a woman in love, and I'd do anything, to get you into my world🎵.
Το 2003, συνεχίζοντας αμέριμνοι το έργο τους, οι Άντελμαν βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα εξώδικο από τους δικηγόρους της Μπάρμπρα Στράισαντ, οι οποίοι υποστήριζαν ότι μία από τις φωτογραφίες που έχουν τραβηχτεί για το πρότζεκτ απεικόνιζε το κτήμα της τραγουδίστριας στο Μαλιμπού και παραβιάζει τον νόμο περί «αντί-παπαράτσι», επιδιώκει να επωφεληθεί από το όνομα της κ. Στράισαντ και απειλεί την ασφάλειά της. Πρέπει, έλεγαν, να αφαιρεθεί πάραυτα.
Οι Άντελμαν αρνήθηκαν. Στόχος τους, είπαν, είναι να δημιουργήσουν ένα πλήρες αρχείο της ακτογραμμής της Καλιφόρνια. Το αρχείο τους έχει ήδη χρησιμοποιηθεί χωρίς καμία χρέωση από διάφορες κυβερνητικές, πανεπιστημιακές, δημοσιογραφικές και περιβαλλοντικές ομάδες. Δεν είναι δυνατόν να παρασχεθεί στο κοινό ένα πλήρες αρχείο χωρίς τις φωτογραφίες της ακτής που τυχαίνει να περιλαμβάνουν το κτήμα της κυρίας Στράισαντ. Δεν πιστεύουμε στην παροχή ειδικής μεταχείρισης σε πλούσιους ιδιοκτήτες παράκτιας γης, είπαν.
Ως εκ τούτου, έλαβαν ένα δεύτερο εξώδικο και διάφορα email από εξοργισμένους ιδιοκτήτες παρόμοιων κατοικιών (τα οποία, αν έχετε χρόνο για κάψιμο, σας προτείνω να διαβάσετε καθώς έχουν αρκετή πλάκα).
Η Στράισαντ μήνυσε τον φωτογράφο Κένεθ Άντελμαν για 50 εκατομμύρια δολάρια και ζήτησε να αφαιρεθεί η «Εικόνα 3850» από το αρχείο, στην οποία φαινόταν το κτήμα της. Η αγωγή χαρακτηρίστηκε ως SLAPP (Strategic Lawsuits Against Public Participation - Στρατηγική Αγωγή κατά της Δημόσιας Συμμετοχής) και είναι κάτι που στην Ελλάδα το γνωρίζουμε καλά: Είναι οι αγωγές που κατατίθενται από ισχυρά πρόσωπα ή οργανισμούς (πχ κυβερνητικοί αξιωματούχοι) ενάντια σε μη κυβερνητικά πρόσωπα ή οργανισμούς που εκφράζουν κριτική απέναντί στους πρώτους, σχετικά με κάποιο ζήτημα κοινωνικού ή πολιτικού ενδιαφέροντος. Σκοπός τέτοιων αγωγών δεν είναι να κερδηθεί η δικαστική υπόθεση, γι' αυτό και συνήθως τα ποσά που διεκδικούνται είναι γελοιωδώς μη ρεαλιστικά: Δεν υπήρχε καμία περίπτωση οι Άντελμαν να μπορούσαν να αποληρώσουν το ποσό των 50 εκατομμυρίων δολαρίων. Σκοπός των SLAPP είναι ο εκφοβισμός όσων ασκούν κριτική, μέσω της ψυχικής και οικονομικής τους εξουθένωσης. Ό,τι έγινε και με το θέμα των παρακολουθήσεων, δηλαδή.
Η αγωγή τελικά απορρίφθηκε από το δικαστήριο και η Στράισαντ κλήθηκε να πληρώσει τα δικαστικά έξοδα του Άντελμαν, ύψους 177.000 δολαρίων. Προς τιμήν της, η κυρία Στράισαντ, 20 χρόνια μετά, παραδέχθηκε ότι η αγωγή ήταν λάθος.
Η δικαίωση των Άντελμαν, όμως, δεν είναι καν το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της ιστορίας. Το πιο ενδιαφέρον ήταν η αντίδραση των υπόλοιπων ανθρώπων στην είδηση της αγωγής. Βλέπετε, η πολύκροτη «Εικόνα 3850» είχε μεταφορτωθεί μόλις έξι φορές πριν από τη μήνυση της Στράισαντ - δύο εκ των οποίων ήταν από τους ίδιους τους δικηγόρους της. Με τη γνωστοποίηση της αγωγής, όμως, και τη δημόσια κατακραυγή που ακολούθησε, η εικόνα προβλήθηκε σε περισσότερους από 420.000 χρήστες που επισκέφθηκαν την ιστοσελίδα του πρότζεκτ μέσα στον επόμενο μήνα. Κάτι το οποίο είναι ακούσια ξεκαρδιστικό: Η υποτιθέμενη αρχική ανησυχία της κυρίας Στράισαντ για την ιδιωτικότητα και την ασφάλειά της και η πέραν του δέοντος προσπάθειά της να τις προστατεύσει, οδήγησε εκατοντάδες χιλιάδες αδιάκριτα βλέμματα να καρφωθούν κατευθείαν πάνω στην ίδια και στην περιουσία της, πετυχαίνοντας με έναν εντυπωσιακά ανεπιθύμητο τρόπο ακριβώς το αντίθετο απ' αυτό που αρχικά ήθελε. Εκ των υστέρων, είναι σαφές ότι αν ο σκοπός της ήταν να διαφυλάξει την ιδιωτικότητά της, η καλύτερη δυνατή στρατηγική θα ήταν να μην κάνει απολύτως τίποτα.
Και κάπως έτσι, σε παρόμοιες περιπτώσεις που συμβαίνουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα από τότε, έχει δοθεί το όνομα...
Το φαινόμενο Στράισαντ
Το φαινόμενο δεν είναι κάτι καινούργιο, βέβαια. Ακόμα και πριν γίνει γνωστό ως «Στράισαντ», υπήρχε μια μακρά και συναρπαστική ιστορία αποτυχημένων συγκαλύψεων, που παρέχουν μια διεισδυτική ματιά στον ανθρώπινο ψυχισμό και στην ανάγκη μας να αναζητούμε την αλήθεια.
Ο Ηρόστρατος, για παράδειγμα, ήταν ένας αρχαίος Έλληνας που αναζητούσε τη δόξα εμμονικά (πράγματι, οι αρχαίοι Έλληνες τα έχουν κάνει όλα πρώτοι). Προκειμένου να μείνει το όνομά του στην Ιστορία, έφθασε στο σημείο να πυρπολήσει τον Ναό της Αρτέμιδος, ένα από τα Εφτά θαύματα του Αρχαίου Κόσμου, στην Έφεσο. Οι Εφέσιοι τον συνέλαβαν, τον βασάνισαν και ο ίδιος ομολόγησε την ενοχή του και τον λόγο για τον οποίο το έκανε: για να διαδοθεί το όνομά του σε όλο τον κόσμο. Ως αντίποινα, οι Εφέσιοι τον σκότωσαν και απαγόρευσαν τη μνεία του, τιμωρώντας ακόμα και με θάνατο όποιον απλώς τολμούσε να προφέρει το όνομά του.
Όπως μπορείτε να φανταστείτε, μιας και τώρα σας γράφω για τον Ηρόστρατο από πληροφορίες που άντλησα από τη Wikipedia, αυτό δεν πήγε πολύ καλά. Το όνομά του έμεινε όντως στην Ιστορία. Στα γερμανικά η λέξη "herostrat" περιγράφει τον εγκληματία που «διψά για δόξα», ενώ στα αγγλικά η φράση "Herostratic fame" σημαίνει «δόξα με κάθε [συνήθως παράνομο] μέσο». Ο Ηρόστρατος δεν έμεινε απλώς στην Ιστορία, αλλά σε κάποιες γλώσσες μπήκε και στο λεξικό.
Όταν οι άνθρωποι ανακαλύπτουν ότι κάποιος -ειδικά αν είναι διάσημος ή γνωστός- προσπαθεί να αποκρύψει ή να λογοκρίνει πληροφορίες, τυπικά γίνονται περισσότερο περίεργοι. Πόσοι από εκείνους τους 420.000 ανθρώπους ενδιαφέρονταν πραγματικά για τη βίλα της Στράισαντ; Μάλλον ελάχιστοι. Ωστόσο, οδηγούμενοι από τη σαγηνευτική γοητεία της απαγορευμένης γνώσης, δεν μπόρεσαν να αντισταθούν στο να την αναζητήσουν. Όταν υποπτευόμαστε ότι περιορίζεται η πρόσβασή μας σε συγκεκριμένες πληροφορίες, η επιθυμία μας να τις αποκτήσουμε εντείνεται, αισθανόμενοι την ανάγκη να αποκαταστήσουμε την ελευθερία της επιλογής. Δε μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα η πληροφορία η ίδια - μας ενδιαφέρει να έχουμε την επιλογή (ή, πολλές φορές, την ψευδαίσθηση της επιλογής) πώς, αν θελήσουμε, μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε αυτήν.
Ένα πρόσφατο παράδειγμα
Είμαι βέβαιος πως οι περισσότεροι και οι περισσότερες πλέον, κάπως, κάπου, το έχετε δει ή το έχει πάρει τ' αφτί σας. Έχει παίξει παντού. Στις 12 Δεκεμβρίου του 2024, ο Κοσμάς Μαρινάκης, δημιουργός του YouTube καναλιού Greekonomics, δημοσίευσε ένα βίντεο σαν αυτά που συνήθως κάνει, με θέμα τις τριγωνικές συναλλαγές. Στο βίντεο προσπάθησε να εξηγήσει με απλά λόγια έναν τρόπο που η εξουσία, τα ΜΜΕ και οι τράπεζες μπορούν να εμπλέκονται σε σχέσεις διαφθοράς, όπου το κάθε μέρος υποβαστάζει και τροφοδοτεί το άλλο. Όχι άμεσα, για να μην είναι οφθαλμοφανές, αλλά τριγωνικά: Τα ΜΜΕ, λόγου χάρη, υποστηρίζουν την εκάστοτε κυβέρνηση διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα και παρουσιάζοντας τα γεγονότα επιλεκτικά. Τον λογαριασμό γι' αυτή τους την «υπηρεσία» πληρώνουν οι τράπεζες, μέσω των διαφημίσεων που πουλάνε στα ΜΜΕ. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση κάνει τα στραβά μάτια στην καρτελοποίηση της αγοράς από τις τράπεζες, επιτρέποντάς τους να λειτουργούν ανεξέλεγκτα και να απομυζούν υπέρογκα κέρδη από τους πολίτες, ολοκληρώνοντας έτσι το τρίγωνο της διαπλοκής.
Η πέτρα του σκανδάλου, όμως, δεν ήταν η ανάλυση της διαπλοκής, αλλά η χρήση του ονόματος του δημοσιογράφου Άρη Πορτοσάλτε, μια παραλλαγή του οποίου χρησιμοποιήθηκε σ' ένα παράδειγμα:
Πες για παράδειγμα πως ο εγκριτότατος δημοσιογράφος κ. Πορτογλύφτε, σε υπερασπίζεται καθημερινώς σε τέσσερις εκπομπές μ' όλα τα κύτταρα της ύπαρξής του. Τι θα κάνεις; Θα στέλνεις στο κανάλι του κάθε τέλος του μηνός πακέτο; Δε λέει. Γίνεσαι εύκολος στόχος.
Όπως ήταν μάλλον αναμενόμενο, ο Πορτοσάλτε και το ΣΚΑΪ απείλησαν τον Κοσμά πως θα κινηθούν νομικά εναντίον του εάν δεν αποσύρει το βίντεο. Όμως, ο ίδιος υποστηρίζει πως έγινε και κάτι ακόμα, πολύ χειρότερο: Πέρα από το εξώδικο που έλαβε, άγνωστοι επισκέφθηκαν συγγενικό του πρόσωπο στην Ελλάδα και προσπάθησαν να το εκφοβίσουν εμπράκτως.
Από τότε, έχουν γραφτεί και έχουν ειπωθεί πολλά. Το αρχικό βίντεο, που είδαν περίπου 100 με 200 χιλιάδες άνθρωποι, κατέβηκε από το κανάλι Greekonomics. Ανέβηκε όμως σε άλλα κανάλια στο YouTube - στο Κόμμα Πειρατών Ελλάδας για παράδειγμα, στο οποίο, τη στιγμή που σας γράφω ετούτο το γράμμα, αριθμεί περισσότερες από 400 χιλιάδες προβολές. Το βίντεο μοιράστηκε επίσης ο Κωνσταντίνος Μπογδάνος, με το θέαμα του οποίου δε θα τολμήσω να λερώσω τα ματάκια σας. Εκεί το είδαν άλλες 246 χιλιάδες άνθρωποι.
Η είδηση, επίσης, έπαιξε στα περισσότερα τυπικά «αριστερά» μέσα: Στην Εφημερίδα των Συντακτών, στην Αυγή, στο Documento, στο tvxs, στο Rosa και πολλά ακόμα. Άλλα μέσα, όπως το Athens Voice και ΤΑ ΝΕΑ, δημοσίευσαν άρθρα γνώμης που του ασκούσαν κριτική. Ο Βουλαρίνος, για παράδειγμα, έσπευσε να χαρακτηρίσει το βίντεο συκοφαντικό και να υποστηρίξει ότι δε θα έπρεπε να μπερδεύεται η συκοφαντία με την ελευθερία του λόγου. Ο Ηλίας Κανέλλης στα ΝΕΑ το χαρακτήρισε fake news. Ο ίδιος ο Πορτοσάλτε θεωρεί ότι το βίντεο τον στοχοποιούσε αδίκως και παρανόμως. Το βίντεο του Κοσμά στο X, που εξηγεί τους λόγους που απέσυρε το βίντεο, έχει προβληθεί περισσότερες από 1 εκατομμύριο φορές, ενώ το κανάλι του στο YouTube απέκτησε περισσότερες από 45 χιλιάδες νέες εγγραφές.
Η τέλεια καταιγίδα
Οπότε, έχουμε και λέμε. Από τη μία, έχουμε έναν καθηγητή πανεπιστημίου - δημιουργό περιεχομένου, ιδιαίτερα δημοφιλή και συμπαθή στο ευρύ κοινό, που φτιάχνει ένα βίντεο για τη διαπλοκή των ΜΜΕ, της κυβέρνησης και των τραπεζών. Από την άλλη, έναν εκπρόσωπο των εν λόγω ΜΜΕ, ιδιαίτερα αντιδημοφιλή και αντιπαθή στο ευρύ κοινό, που προσβάλλεται από το περιεχόμενο του βίντεο και κινεί τις προβλεπόμενες νομικές διαδικασίες, επιβεβαιώνοντας στο μυαλό των ανθρώπων την εγκυρότητα των ισχυρισμών του δημιουργού. Το βίντεο κατεβαίνει, η λογοκρισία λειτουργεί, ο δημιουργός περιεχομένου ρίχνει λάδι στη φωτιά με διάφορες δηλώσεις στο ενδιάμεσο. Αν αυτό δεν ήταν ένας τέλειος υποψήφιος για φαινόμενο Στράισαντ, τότε δεν ξέρω τι θα μπορούσε να είναι. A perfect shitstorm, που λένε και στα αγγλικά.
Αν το βίντεο είναι πράγματι συκοφαντικό, ή αναίτια προκλητικό και λαϊκιστικό, ή εμβριθές και εύστοχο, ή κάποιος συνδυασμός των προηγούμενων, είναι στην κρίση του καθενός. Σε τελική ανάλυση, μόνο αν η υπόθεση κατέληγε στο δικαστήριο θα μπορούσαμε να μάθουμε με βεβαιότητα πώς θα την αντιμετώπιζε η Δικαιοσύνη. Ο υπαινιγμός πως ο Άρης Πορτοσάλτε και το ΣΚΑΪ διαπλέκονται με την κυβέρνηση υπάρχει φυσικά, όμως σε καμία περίπτωση δεν είναι κατηγορηματικός. Επομένως, σηκώνει συζήτηση το αν η απειλή για μήνυση που έλαβε ο Κοσμάς ήταν SLAPP ή όχι. Η γνώμη μου, με ό,τι βάρος μπορεί να φέρει αυτή, είναι πως ήταν πράγματι SLAPP, για τους εξής λόγους:
Το βίντεο χρησιμοποιεί σαφώς σατιρικό ύφος (παραλλαγμένο όνομα, ειρωνικά σχόλια), και είναι εμφανές ότι πρόκειται για μια κριτική σε ένα γενικευμένο φαινόμενο διαπλοκής και όχι για έναν ισχυρισμό ότι ο συγκεκριμένος δημοσιογράφος εμπλέκεται σε παράνομες δραστηριότητες.
Δεν παρουσιάζει ψευδή γεγονότα ως αληθή.
Στόχος του είναι η κριτική και η ενημέρωση και όχι η κακόβουλη βλάβη της φήμης του δημοσιογράφου.
Ο Άρης Πορτοσάλτε είναι δημόσιο πρόσωπο, που σύμφωνα με τη νομολογία πολλών χωρών μπορούν να υπόκεινται σε αυστηρότερη κριτική.
Η διαφορά δυναμικής: Ο Άρης Πορτοσάλτε, μέσα στο πλαίσιο που συζητάμε, είναι ένα ισχυρό πρόσωπο - όντας μεγαλοδημοσιογράφος που εργάζεται σ’ έναν από τους ισχυρότερους και επιδραστικότερους δημοσιογραφικούς ομίλους της χώρας. Ένας καθηγητής πανεπιστημίου - δημιουργός περιεχομένου δεν έχει τους πόρους για να αντικρούσει μια αγωγή που προέρχεται από ένα τέτοιο άτομο.
Μου κάνει αίσθηση όμως το γεγονός ότι όσοι ασκούν αρνητική κριτική προς το βίντεο, παραλείπουν επιμελώς να σχολιάσουν το δεύτερο σκέλος της απειλής που κατά τα λεγόμενά του δέχτηκε ο Κοσμάς, και είναι καταφανώς πιο σοβαρό σε μια χώρα που θέλει να λέγεται δημοκρατική: αυτό που άγνωστοι προσπάθησαν να τραμπουκίσουν οικείο του πρόσωπο.
Αν και εγγενώς δύσκολο να αποδειχθεί, μήπως θα έπρεπε να μας απασχολήσει κατιτίς παραπάνω;
Θα κλείσω δανειζόμενος ένα απόσπασμα από ένα παλιότερο άρθρο του Παντελή Μπουκάλα:
Κατά το Λεξικό λοιπόν, «στοχοποίηση» είναι «η μεθοδευμένη σειρά ενεργειών, σύμφωνα με την οποία κάποιος ή κάτι γίνεται στόχος συνήθ. κατηγοριών ή επικρίσεων». Μπορεί και να πέφτω έξω, αίσθησή μου ωστόσο είναι ότι το ερμήνευμα αφήνει κάπως ακάλυπτη την ηθική διάσταση με την οποία επιβαρύνουν τον όρο «στοχοποίηση» όσοι καταγγέλλουν τους στοχοποιητές τους, στοχοποιώντας τους με τη σειρά τους. Πονηρά φερόμενοι δηλαδή, δεν θεωρούν απλώς «μεθοδευμένες» τις εναντίον τους επικρίσεις αλλά και ανήθικες, ύπουλες, δόλιες. Έτσι, μετατοπίζοντας εντέχνως τη συζήτηση, πιστεύουν πως είναι αυτονόητο ότι, σαν «στοχοποιημένοι» από «κακοήθεις», όχι μόνο δεν οφείλουν να απολογηθούν συγκεκριμένα για οτιδήποτε συγκεκριμένο τούς καταλογίζεται αλλά είναι εκ προοιμίου αθώοι. Αυταπόδεικτα. Αθώοι για τα σημερινά, αλλά και, αναδρομικώς και προληπτικώς, για τα παρελθόντα και τα μέλλοντα. Και για τα πάντα βεβαίως.
Ένα πείραμα
Ας δοκιμάσουμε κάτι. Δηλαδή, τη λειτουργία chat του Substack. Αν θέλετε να γράψετε μια γνώμη γι’ αυτό το γράμμα, ελάτε στο chat, στο σχετικό thread.
Στις 29 Δεκεμβρίου του 2024, κυριευμένη από το εορταστικό πνεύμα των ημερών, η ορίτζιναλ τριάδα του SciTalks επέστρεψε για ένα hangout όπου συζητήσαμε για την πορεία μας στα κοινωνικά δίκτυα, το περιεχόμενο, την εγκεφαλική σήψη, την τοξικότητα, την αυξανόμενη αδυναμία του κόσμου να κατανοήσει τον προφορικό και γραπτό λόγο και άλλα διάφορα.
Ένα μικρό δωράκι σε όσες και όσους έλειψαν τα SciTalks.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.