Γιανναράς: «Δε φταίνε οι άνθρωποι σήμερα όταν δεν μπορούν να ερωτευθούν…» - «Ἡ λογικὴ ἀρχίζει μὲ τὸν ἔρωτα». Ἡ διαφθορὰ ὡς δικαίωμα

Στη Λεωφόρο της Αγάπης - Μαζωνάκης feat. Apon Sti Leoforo 

Tis Agapis - Mazonakis feat. Apon (Voice)

  

Πριν αποκτήσουμε πράγματα, τα δημιουργούσαμε, πριν μετρήσουμε τη ζωή με βάση τη χρησιμότητα, τη ζούσαμε μέσα από τις σχέσεις.

Στην αρχή, δεν υπήρχε νόμισμα, μόνο το θαύμα της σύνδεσης, η ιερή πράξη της προσφοράς. Σ’ αυτή την αρχαία κίνηση προς τον άλλον γεννιέται η λογική, όχι ως ψυχρός υπολογισμός, αλλά ως λαχτάρα για αρμονία, ως ο λόγος της ίδιας αγάπης.

Σήμερα, ζούμε σ’ έναν κόσμο που μας διδάσκει να κατέχουμε αντί να σχετιζόμαστε, να χρησιμοποιούμε αντί να προσφέρουμε. Έχουμε μπερδέψει την αξία των πραγμάτων με τη χρησιμότητά τους και το θαύμα της ύπαρξης με την πείνα για κατοχή.

Αλλά ο Χρήστος Γιανναράς μας υπενθυμίζει: η λογική δεν προκύπτει από την ανάγκη για έλεγχο, αλλά από την ανάγκη για αγάπη. Η αληθινή σκέψη, πραγματική, ζωντανή, γόνιμη, αρχίζει μόνο όταν τολμάμε να βγούμε από τον εαυτό μας, όταν λαχταράμε όχι να κατέχουμε αλλά να συναντήσουμε.

(Διαβάστε το λογοτεχνικό απόσπασμα παρακάτω):

Κική Δημουλά: «Μπορείς να απιστήσεις και να εξακολουθείς να…»

Υπάρχουν προδοσίες κραυγαλέες και προδοσίες σιωπηλές. Κι αν οι πρώτες αφήνουν σημάδια στο βλέμμα, οι δεύτερες σπέρνουν ρωγμές στη ψυχή.  Η Κική Δημουλά με τη γνωστή της διορατικότητα δε μίλησε για τη προδοσία που φωνάζει. Μίλησε για την πιο ύπουλη, εκείνη που γεννιέται σιωπηλά, όταν πάψεις ν’ αγαπάς κάποιον αλλά δεν του το λες. Όταν … Συνεχίστε να διαβάζετε το Κική Δημουλά: «Μπορείς να απιστήσεις και να εξακολουθείς να…».

Χρῆστος Γιανναρᾶς, «Ἡ λογικὴ ἀρχίζει μὲ τὸν ἔρωτα».

Ἡ διαφθορὰ ὡς δικαίωμα

ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ἔχουμε δύο λέξεις γιὰ νὰ σημάνουμε τὰ ἀντι-κείμενα τῆς ἐμπειρικῆς μας πιστοποίησης: τὴ λέξη «πράγματα» καὶ τὴ λέξη «χρήματα».

«Πράγματα» εἶναι τὰ παράγωγα τοῦ πράττειν, τὰ ἀποτελέσματα μιᾶς ποιητικῆς ἐνέργειας, τὰ πεπραγμένα ἑνὸς δημιουργοῦ προσώπου.

«Χρήματα» εἶναι ἐκεῖνα ἀπὸ τὰ πράγματα ποὺ καθορίζονται κυρίως ἀπὸ τὴ χρήση τους, ἐξυπηρετοῦν χρηστικὲς ἀνάγκες, εἶναι χρήσιμα στὴν πρακτικὴ τοῦ βίου.

Τὰ πράγματα ἐνδέχεται νὰ διασώζουν τὴν ἑτερότητα (μοναδικότητα καὶ ἀνομοιότητα) ἑνὸς προσωπικοῦ δημιουργικοῦ λόγου, νὰ παραπέμπουν στὸ πρόσωπο τοῦ δημιουργοῦ τους (ὅπως ἡ ζωγραφιὰ στὸν ζωγράφο καὶ τὸ ποίημα στὸν ποιητή).

Τὰ χρήματα ταυτίζονται ἁπλῶς μὲ τὴ χρηστική τους σκοπιμότητα, παραπέμπουν στὴν ἴδια γιὰ ὅλους ὠφέλιμη διευκόλυνση.

Ἔχουμε καὶ μιὰ τρίτη λέξη στὰ ἑλληνικά: τὴ λέξη «νομίσματα».

Εἶναι ἐκεῖνα ἀπὸ τὰ χρήματα ποὺ τὴ χρήση τους τὴν καθορίζουμε ἐμεῖς (κάθε ἀνθρώπινη κοινωνία) μὲ κοινὴ συμφωνία-σύμβαση.

Ἀντιπροσωπεύουν τὴ σύμβαση (τὸν δικό μας «νόμο»), δὲν ἔχουν δική τους «φύση-οὐσία», γι’ αὐτὸ καὶ τὰ λέμε «νομίσματα»: εἶναι τὰ νομιζόμενα, «ὅτι οὐ φύσει, ἀλλὰ νόμῳ κεῖνται», καθὼς ὅρισε ὁ Ἀριστοτέλης.

Μὲ τὰ νομίσματα κατορθώνουμε οἱ ἄνθρωποι νὰ «ἰσάζωμεν» τὶς ἀνταλλακτικές μας σχέσεις, νὰ κοινωνοῦμε τὶς ἀνάγκες μας «κατὰ λόγον», μὲ τρόπο λογικό: τὸν τρόπο τῆς συμπαντικῆς ἁρμονίας καὶ κοσμιότητας.

Στόχος εἶναι οἱ ἁρμονικές, κόσμιες σχέσεις μας (στόχος ὑπαρκτικῆς ἀλήθειας καὶ γνησιότητας τόσο γιὰ τοὺς ἀρχαίους Ἕλληνες ὅσο —ὡς ἐλευθερία ἀγάπης— καὶ γιὰ τοὺς Χριστιανούς).

Τὸ νόμισμα εἶναι ἁπλῶς τὸ μέσο, τὸ ἐργαλεῖο ποὺ ὑπηρετεῖ τὴ λογικότητα τῶν σχέσεών μας.

Γι’ αὐτὸ καὶ μοιάζει ἀδιανόητο (τουλάχιστον γιὰ τὸν Ἀριστοτέλη) νὰ αὐτονομεῖται τὸ νόμισμα, νὰ λειτουργεῖ ἄσχετα ἀπὸ τὶς σχέσεις, γιὰ παράδειγμα νὰ αὐτοπολλαπλασιάζεται μὲ τὸν «τόκο»: ὁ τόκος, τὸ νὰ «τίκτει» τὸ νόμισμα, «παρὰ φύσιν τῶν χρηματισμῶν ἐστι».

Τὰ «πράγματα» προσφέρονται στὴ σχέση, τὰ «χρήματα» καὶ τὰ «νομίσματα» στὴ χρήση ποὺ ὑπηρετεῖ τὴ σχέση (ὅταν ἀποβλέπει ἡ χρήση στὴν «κοινωνία τῆς χρείας»).

Ὅμως σήμερα ζοῦμε σὲ κοινὸ τρόπο βίου (δηλαδὴ πολιτισμό) ποὺ μειώνει συνεχῶς τὸ πεδίο τῶν σχέσεων, τὸ ἐνδιαφέρον ἢ τὴν ἀνάγκη τῆς σχέσης, γιὰ χάρη τῆς προτεραιότητας τῶν χρήσεων.

Στὸν πολιτισμό μας ἡ χρήση αὐτονομεῖται ἀπὸ τὴ σχέση, τείνει νὰ ὑποκαταστήσει τὴν κοινωνία τῆς χρείας μὲ παράλληλες ἄπληστες χρήσεις.

Διαμορφώνει ἀνεπαίσθητα τὸν ψυχισμό μας αὐτὸς ὁ πολιτισμός, μᾶς μπολιάζει μὲ ἀντανακλαστικὰ κυρίως χρησιμοθηρικά, μὲ προϊούσα ἀνικανότητα σχέσης, ἀνέραστη συμπεριφορά.

Δὲν φταῖνε οἱ ἄνθρωποι σήμερα ὅταν δὲν μποροῦν νὰ ἐρωτευθοῦν, ὅταν ταυτίζουν τὸν ἔρωτα μόνο μὲ τὴ χρήση τοῦ ἄλλου.

Δὲν φταῖνε, γιατὶ δὲν ἀσκήθηκαν ποτὲ στὴ σχέση, δὲν ξέρουν νὰ σχετίζονται, κάθε ἐπιθυμία τους ἐκπληρώνεται πατώντας ἕνα κουμπί.

Δὲν ἔμαθαν νὰ μοιράζονται τὸ θέλημά τους, νὰ βγαίνουν ἀπὸ τὸ ἐγώ τους.

Ξέρουν μόνο τὴ χρήση, ὄχι τὴ σχέση, μόνο τὰ χρήματα, ὄχι τὰ πράγματα.

Διαβάστε περισσότερους λογοτεχνικούς θησαυρούς παρακάτω: 

• Ο Καβάφης είχε προειδοποιήσει: «Θα ‘ρθει ο καιρός που…»
• Τι χάνουμε κάθε φορά που ερωτευόμαστε, σύμφωνα με τον Γιανναρά;
• Σκέφτεσαι υπερβολικά; Ο Ντοστογιέφσκι μάς λέει πως η υπερανάλυση οδηγεί…
• Μάγια Αγγέλου: «Ξεκινήστε να μιλάτε στους ανθρώπους αντί να…»
• Γιάννης Ρίτσος: «Κοριτσάκι μου, θέλω νὰ…» – Ένας πατέρας γράφει για το παιδί του
• «Μη δίνεις στα παιδιά σου τα καλύτερα πράγματα, δώσε τους …» – Τι έλεγαν παιδοψυχολόγοι και στοχαστές;
• Ο Πλάτων είχε προβλέψει την εποχή μας: «Καταλήγεις να σε κυβερνούν…»
• Όλα όσα νιώθεις τη Μεγάλη Εβδομάδα, τα έχει ήδη γράψει η Δημουλά
• 15 αποφθέγματα για να ξαναβρείς τον εαυτό σου όταν όλοι σε έχουν χάσει
• Οι αλήθειες του Γιωσαφάτ: «Σήμερα τα παιδιά είναι στερημένα, επειδή οι μητέρες τους…»
• Το βιβλίο που άλλαξε τη ζωή του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες (αξίζει να το διαβάσεις)
• Άλαν Πόε: «Όλα τα βάσανα προέρχονται από τη…»
• 
  

Φωτογραφία εξωφύλλου

=====================

 "O σιωπών δοκεί συναινείν"