Η ΕΕ ερευνά την Ελλάδα για έργα ανακύκλωσης - Η έρευνα της EPPO έρχεται σε μια περίοδο που η Ελλάδα αγωνίζεται να συμμορφωθεί με τους κανόνες διαχείρισης αποβλήτων της ΕΕ.

Το κακό ιστορικό της Ελλάδας όσον αφορά την ανακύκλωση και την τήρηση της νομοθεσίας της ΕΕ για τα απόβλητα είναι διαβόητο. | Clemens Bilan/EPA

25 Αυγούστου 2025, 4:30 π.μ. CET

Της Νεκταρίας Σταμούλη και της Μαριάννης Γκρος

ΑΘΗΝΑ — Η Ευρωπαϊκή Ένωση διερευνά πιθανή κατάχρηση τουλάχιστον 11,9 εκατομμυρίων ευρώ από κονδύλια της ΕΕ σε ένα έργο ανακύκλωσης στην Ελλάδα, καθώς ο διαβόητος αγώνας της χώρας να ανταποκριθεί στα πρότυπα διαχείρισης αποβλήτων των Βρυξελλών δεν δείχνει σημάδια τερματισμού.

Η έρευνα έρχεται μετά από εκθέσεις που ανατέθηκαν από την ΕΕ από Έλληνες ελεγκτές, οι οποίες διαπίστωσαν παρατυπίες στο κόστος του έργου και στον τρόπο λειτουργίας του.  

Μία από τις εκθέσεις, την οποία είδε το POLITICO, διαπίστωσε αρκετά προβλήματα με τον τρόπο λειτουργίας των κέντρων ανακύκλωσης, συμπεριλαμβανομένης της παντελούς έλλειψης ελέγχων σχετικά με το τι συμβαίνει με τα απόβλητα που συλλέγονται.

Η έρευνα της ΕΕ, με επικεφαλής την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, έρχεται μετά τα μακροχρόνια προβλήματα της Ελλάδας με την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τη διαχείριση των αποβλήτων, τα οποία έχουν οδηγήσει σε τεράστια πρόστιμα που επιβλήθηκαν στη μεσογειακή χώρα.

Το εν λόγω έργο αφορά ένα σύνολο «μονάδων ανακύκλωσης» ή περιπτέρων που κατασκευάστηκαν από την ελληνική εταιρεία ανακύκλωσης TEXAN και είναι διασκορπισμένα στις περιοχές της Αττικής, της Πελοποννήσου και της Κρήτης. Οι ντόπιοι μπορούν να λάβουν επιστροφή χρημάτων για την ανακύκλωση πλαστικών, μεταλλικών και γυάλινων αντικειμένων σε αυτά τα περίπτερα που δεν είναι συσκευασίες.

«Δεν υπάρχουν πληροφορίες από τον [φορέα διαχείρισης αποβλήτων της Αττικής] ΕΔΣΝΑ σχετικά με το τι συμβαίνει με τα απόβλητα μετά τη συλλογή τους, εκτός από μια έκθεση σχετικά με την τοποθέτησή τους σε εγκατάσταση αποθήκευσης στο ΤΕΞΑΝ για το έτος 2023», αναφέρει η έκθεση που περιήλθε σε γνώση του POLITICO, προσθέτοντας ότι δεν έχουν εγκατασταθεί όλες οι μονάδες αποθήκευσης.

Η έρευνα της EPPO βασίζεται στα ευρήματα των εκθέσεων της επιτροπής ελέγχου, μεταξύ άλλων εγγράφων, σύμφωνα με αξιωματούχο που γνωρίζει την υπόθεση.

Το έργο, ύψους 220 εκατομμυρίων ευρώ, συγχρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ μέσω ενός Ευρωπαϊκού Επιχειρησιακού Προγράμματος .   . . .

Το 2023, η επιτροπή οικονομικού ελέγχου είχε επιβάλει πρόστιμο επιστροφής χρημάτων ύψους 2,9 εκατομμυρίων ευρώ στην EDSNA, αφού διαπίστωσε «σοβαρές παρατυπίες» στη σύμβαση αγοράς που ανατέθηκε στην TEXAN.

Η εταιρεία είχε κερδίσει τον διαγωνισμό για το έργο, παρά το γεγονός ότι είχε υποδείξει ότι τα περίπτερα θα ήταν περίπου πέντε φορές ακριβότερα από ό,τι θα μπορούσε να κοστίσει με βάση τις τιμές της αγοράς. 

Η Ελλάδα βρίσκεται επίσης σε καλό δρόμο για να μην εκπληρώσει την υποχρέωσή της να ανακυκλώσει το 55% των αστικών αποβλήτων και το 65% των απορριμμάτων συσκευασίας φέτος. | Ορέστης Παναγιώτου/EPA

«Δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί εάν ο ΕΔΣΝΑ διερεύνησε ποιος θα ήταν ένας εύλογος προϋπολογισμός για τα κέντρα ανακύκλωσης, δεδομένου ότι η έρευνα αγοράς που διεξήγαγε και στην οποία αναφέρθηκε δεν αφορούσε τουλάχιστον δύο ανεξάρτητες [εταιρείες], αλλά δύο [εταιρείες] με κοινό συμφέρον και αποκλειστική σχέση, οι οποίες στη συνέχεια, φυσικά, υπέβαλαν τη μόνη προσφορά στον εν λόγω διαγωνισμό και κέρδισαν τη σύμβαση», ανέφερε ξεχωριστό ρεπορτάζ, σύμφωνα με δημοσιεύματα τοπικών μέσων ενημέρωσης εκείνη την εποχή. 

Μετά τον δεύτερο έλεγχο, που ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο και  αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά  από την εφημερίδα Καθημερινή της Ελλάδας, επιβλήθηκε ένα δεύτερο πρόστιμο ύψους 3 εκατομμυρίων ευρώ, το μισό του ποσού των κονδυλίων της ΕΕ που χρησιμοποιήθηκαν για τα κέντρα ανακύκλωσης στις τρεις περιοχές, όπως σημειώνει η έκθεση. 

Κακοί μαθητές 

Το κακό ιστορικό της Ελλάδας όσον αφορά την ανακύκλωση και την τήρηση της νομοθεσίας της ΕΕ για τα απόβλητα είναι διαβόητο.  

Σύμφωνα με στοιχεία της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας Eurostat για το 2022, το ποσοστό ανακύκλωσης αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα κυμαινόταν γύρω στο 17%, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 49%. 

Η Ελλάδα βρίσκεται επίσης σε καλό δρόμο για να μην εκπληρώσει την υποχρέωσή της να ανακυκλώνει το 55% των αστικών αποβλήτων και το 65% των απορριμμάτων συσκευασίας φέτος, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην επισκόπηση της περιβαλλοντικής εφαρμογής του 2025. Η χώρα είχε ήδη «χάσει τον στόχο του 2020 για ανακύκλωση του 50% των αστικών αποβλήτων της με μεγάλη διαφορά», αναφέρει η επισκόπηση.  

Στην ΕΕ, η Ελλάδα είναι ένα από τα πέντε μέλη που πληρώνουν πρόστιμα για μη συμμόρφωση με τις περιβαλλοντικές πολιτικές. Μέχρι σήμερα, η χώρα έχει στείλει περίπου 230 εκατομμύρια ευρώ στις Βρυξέλλες για να αντισταθμίσει αυτές τις παραβιάσεις, σύμφωνα με την αξιολόγηση.  

Από τις 19 εκκρεμείς υποθέσεις παράβασης κατά της Ελλάδας για περιβαλλοντικά θέματα, οι έξι σχετίζονται με τη διαχείριση αποβλήτων , από την παράνομη υγειονομική ταφή έως τη μη ορθή εφαρμογή των νόμων για τα απορρίμματα συσκευασίας. Εν τω μεταξύ, οι τοπικές ΜΚΟ έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει για συστημικές διαταραχές στον τομέα.  

=====================

"O σιωπών δοκεί συναινείν"