Οι ίδιοι υπουργοί επί Ανδρέα, οι ίδιοι επί Σημίτη,
οι ίδιοι και σήμερα.
του Νίκου Κοτζιά,
Ο Ρόμπερτ Μίχελς το
1907 έκανε μια από τις καλύτερες αναλύσεις του 20ου αιώνα για τους θεσμούς της νεωτερικότητας, όπως είναι τα κόμματα και τα συνδικάτα. Έδειξε ότι στους μεγάλους μαζικούς οργανισμούς υπάρχει η κυρίαρχη τάση, εκείνος την χαρακτήρισε μάλιστα ως σιδερένιο νόμο, άπαξ και μια ηγετική ομάδα σταθεροποιήσει τη θέση της ως επικεφαλής ενός θεσμού να μην την εγκαταλείπει, παρά μόνο μετά από καταστροφές. Έδειξε, επίσης, ότι αυτές οι ηγετικές ομάδες αναπαράγονται στην κορυφή της πυραμίδας και εν τέλει δεν επιτρέπουν να λειτουργεί η δημοκρατία στο εσωτερικό του μαζικού οργανισμού του οποίου ηγούνται. Δηλαδή ότι, σε τελική ανάλυση, στα μεγάλα κόμματα εγκαθίσταται ένα είδος ολιγαρχίας η οποία τα ελέγχει. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα όταν αναλαμβάνουν αυξημένες ευθύνες, όπως όταν κυβερνούν. Παρά τις όποιες κριτικές παρατηρήσεις που θα μπορούσε κανείς να κάνει στην ανάλυση του Ρ.Μίχελς, σε βασικές γραμμές η ιστορία των επιβεβαίωσε και τον δικαίωσε. Δεν έχει παρά να εξετάσει κανείς με βάση τον «σιδερένιο νόμο της ολιγαρχίας» το πώς λειτουργούν και αναπαράγονται οι ηγεσίες στα δύο μεγάλα ελληνικά κόμματα καθώς και την εσωτερική ζωή τους και θα διαπιστώσει άμεσα το αληθές των λόγων του Ρ.Μίχελς.
Ασφαλιστική δικλίδα η εσωκομματική δημοκρατία
Υπάρχει μια ασφαλιστική δικλείδα που επιτρέπει την αποτροπή του σιδερένιου νόμου;
Θα υποστήριζα ναι, αλλά η εφαρμογή της παρουσιάζει πάντα δυσκολίες, ενώ στην Ελλάδα είναι ουσιαστικά απούσα. Ποια είναι αυτή;
Η εσωκομματική δημοκρατία. ...