Η ελευθερία των δικτύων

Tου Πασχου Μανδραβελη (kathimerini)

Το athens. indymedia είναι ένας δικτυακός τόπος όπου συχνάζουν αναρχικοί, αριστεριστές και άλλοι πικραμένοι (συνήθως από τη ζωή, αλλά οι ίδιοι λένε από το σύστημα). Κατηγορήθηκε πολλάκις ότι είναι το κέντρο συντονισμού των εκδηλώσεων οι οποίες μονίμως καταλήγουν σπασίματα, εμπρησμούς κ. λπ., κάτι που είναι ανόητο: σιγά μη γίνεται ο συντονισμός σε δημόσια θέα, όταν μάλιστα υπάρχουν πιο πρόσφορα και πιο φορητά μέσα, όπως είναι τα κινητά τηλέφωνα. Στον εν λόγω δικτυακό τόπο κυκλοφορεί σε μεγάλες δόσεις η συνήθης ανοησία των δικτυακών καφενείων, πασπαλισμένη με «επαναστατική» ρητορική. Πύρινος λόγος, πολλάκις υβριστικός (ο γράφων, ως «νεοφιλελεύθερος», έχει «τιμηθεί» δεόντως) αλλά και κάποια ενδιαφέροντα κείμενα· συνήθως μεταφράσεις δοκιμίων που αλλιώς δεν θα υπήρχαν στην Ελληνική.

Υπάρχει, όμως, ένα «αγκάθι». Το indymedia «στεγάζεται» στους υπολογιστές του Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Οι χρήστες του, δηλαδή, χρησιμοποιούν δημόσια περιουσία για να εκτονώνονται επαναστατικά. Πάνω σ' αυτό στήθηκε μια ολόκληρη φασαρία από τον Λαϊκό Ορθόδοξο Συναγερμό (ΛΑΟΣ) ο οποίος έφερε το θέμα στη Βουλή.

Ο βουλευτής του κ. Ηλίας Πολατίδης, αφού επιχείρησε να θέσει σε διαθεσιμότητα μια καθηγήτρια Μέσης Εκπαίδευσης από την περιοχή του διότι αναφέρθηκε απαξιωτικά στον ΛΑΟΣ, αποφάσισε να ασχοληθεί και με το Διαδίκτυο. Κατέθεσε πλείστες όσες ερωτήσεις για το γεγονός ότι οι μαθητές έχουν πρόσβαση στο indymedia και ουδείς (όπως είναι λογικό) τον πήρε στα σοβαρά. Χτύπησε, όμως, διάνα με την τελευταία του ερώτηση, αυτή για την οποία ο «Ελεύθερος Κόσμος» πανηγύριζε με τίτλο «Ο Πολατίδης κλείνει το indymedia».

Σύμφωνα με την ερώτηση, που δυστυχώς υιοθέτησε και ο ΟΤΕ, το Εθνικό Δίκτυο Ερευνας και Τεχνολογίας (ΕΔΕΤ) διασυνδέει το ΕΜΠ, το οποίο με τη σειρά του «φιλοξενεί την γνωστή για υπόθαλψι (sic) παρανόμων πράξεων ιστοσελίδα, Indymedia Athens». Αυτό «παραβιάζει την σύμβαση ΟΤΕ - Δημοσίου» η οποία «με την παρ. 1 τού άρθρου 3 τής συμβάσεως, η ΕΔΕΤ δεσμεύεται ότι η χρήση τού δικτύου θά γίνεται αποκλειστικά καί μόνον γιά σκοπούς έρευνας και εκπαιδεύσεως και σύμφωνα με την παρ. 4 τού ιδίου άρθρου, η ΕΔΕΤ θα αναλάβει την υποχρέωση να δεσμεύσει με τον πιο πρόσφορο τεχνικά και νομικά τρόπο, ότι οι φορείς πού προβλέπονται από την παρούσα σύμβαση δεν θα χρησιμοποιούν τις παραχωρηθείσες ίνες για σκοπούς άλλους πέραν των εκπαιδευτικών και ερευνητικών».

Η προβληματική αυτή υιοθετήθηκε από τον ΟΤΕ, ο οποίος έστειλε εξώδικο με πανομοιότυπο περιεχόμενο στη δημόσια επιχείρηση που διαχειρίζεται το ΕΔΕΤ απειλώντας καταγγελία της σύμβασης.

Το εξώδικο αυτό εγείρει πολλά ζητήματα. Το πρώτο είναι κόστους. Η λειτουργία του indymedia επιβαρύνει το ΕΔΕΤ ελάχιστα. Η πληροφορία που διακινεί είναι ένα μηδαμινό ποσοστό της συνολικής κίνησης στο ΕΔΕΤ. Θα μπορούσε να στεγάζεται σε ιδιωτικό χώρο με λιγότερο από 80 ευρώ τον χρόνο. Το δεύτερο θέμα είναι πολιτικό: δεν φτάνει που ο ΛΑΟΣ σέρνει την πολιτική ζωή σε ζητήματα μετανάστευσης, πρέπει να καθορίζει και την πολιτική σε θέματα έρευνας και τεχνολογίας;

Τα υπόλοιπα ζητήματα είναι ακόμη πιο σοβαρά. Πρώτον: κάθε εξέλιξη στον χώρο του Διαδικτύου έγινε με κατάχρηση των «εκπαιδευτικών και ερευνητικών αναγκών» που προέβλεπαν οι αρχικές συμβάσεις. Αυτό καθ' αυτό το Ιnternet υπάρχει λόγω της κατάχρησης του δικτύου που έκαναν κάποιοι· το οποίο -ας μην ξεχνάμε- φτιάχτηκε για στρατιωτικούς σκοπούς. Κάποιοι «καταχρώμενοι» το δίκτυο εφηύραν το email, άλλοι τη συμπύκνωση μεγάλων αρχείων, μέχρι και video-games φτιάχτηκαν παράπλευρα των ερευνητικών και εκπαιδευτικών σκοπών. Ο Tim-Berns Lee «εκμεταλλεύτηκε» το δίκτυο του CERN (φτιάχτηκε για την έρευνα προκεχωρημένης Φυσικής) για να μας δώσει το World Wide Web. Το Google, το Facebook και χιλιάδες άλλοι επιτυχημένοι δικτυακοί τόποι γεννήθηκαν επειδή οι «παραχωρηθείσες ίνες χρησιμοποιήθηκαν για σκοπούς άλλους πέραν των εκπαιδευτικών και ερευνητικών».

Κάποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι άλλο το indymedia κι άλλο το Facebook. Σωστό, αλλά όταν το Facebook πρωτοστεγάστηκε στους υπολογιστές του Harvard, ήταν χειρότερο: ένα ανόητο παιχνιδάκι γνωριμίας των φοιτητών που κατηγορήθηκε μέχρι και ως εργαλείο εξώθησης σε πορνεία. Μετά έγινε το Facebook που όλοι ξέρουμε. Δεύτερον, δεν θα μάθουμε ποτέ τις προσπάθειες που έγιναν «κατά κατάχρηση των εκπαιδευτικών και ερευνητικών σκοπών» και κατέληξαν απλώς ενοχλητικές χωρίς να προσφέρουν αποτελέσματα. Γι' αυτό η έρευνα και η ανάπτυξη της τεχνολογίας είναι ελεύθερη από ξένες επιρροές και δεσμεύσεις. Στα εκατομμύρια ανόητες προσπάθειες που θα γίνουν, δύο-τρεις θα επιτύχουν και θα αποπληρώσουν όλες τις προηγούμενες αποτυχίες.

Βεβαίως, στην Ελλάδα ο περιορισμός που προσπαθεί να επιβάλει ο ΛΑΟΣ ισχύει από την ανάποδη. Τα καλόπαιδα από τ' αριστερά που σήμερα φωνάζουν για το δικαίωμα της δικής τους έκφρασης (χρησιμοποιώντας έστω κατ' ελάχιστον την περιουσία του ΕΜΠ) θα χρησιμοποιούσαν το άσυλο και έσπαζαν με βαριοπούλες οποιονδήποτε υπολογιστή που θα στέγαζε περιεχόμενο του ΛΑΟΣ. Αλλά ποιος είπε ότι ο φασισμός έχει μόνο ένα χρώμα;

Στον ελάχιστο κοινό παρονομαστή;

Το ζήτημα λοιπόν δεν είναι να επιτύχουμε τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή ελευθερίας στα δίκτυα, αλλά τον μέγιστο. Η βασική απειλή σήμερα δεν είναι ότι μπορεί να κλείσει το indymedia. Δεν θα κλείσει, θα μεταφερθεί κάπου αλλού. Το σημαντικό ζήτημα είναι ότι ένα πολιτικό κόμμα προσπαθεί να ελέγξει το περιεχόμενο που μεταφέρεται στα ερευνητικά δίκτυα. Είναι το ίδιο κόμμα που σήμερα με συκοφαντίες, απειλές και ερωτήσεις στη Βουλή προσπαθεί να εμποδίσει την εκλογή μη αρεστών του καθηγητών του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έτερος βουλευτής του ΛΑΟΣ, ο κ. Κυριάκος Βελόπουλος, κατέθεσε ερώτηση στον υπουργό Παιδείας ζητώντας να εμποδίσει μια ακαδημαϊκή διαδικασία και προειδοποιώντας τον ότι «αν τυχόν, από άγνοια ή άλλο τι, διορισθούν (sic: ο ευαίσθητος εθνικά βουλευτής δεν γνωρίζει ότι οι καθηγητές δεν διορίζονται, αλλά εκλέγονται) οι ανωτέρω δύο (σ. σ.: υποψήφιοι για τη θέση καθηγητές), θα δημιουργηθεί στο ευαίσθητο αυτό τμήμα ένα σκληρό προγεφύρωμα της σκοπιανής προπαγάνδας στην καρδιά του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος».

Τα ελληνικά πανεπιστήμια δεινοπάθησαν από τον αριστερίστικο φασισμό. Τώρα προσπαθεί να στήσει προγεφύρωμα και ο ακροδεξιός. Αν ο ΛΑΟΣ επιτύχει να κλείσει το indymedia, ποιος μας διασφαλίζει ότι δεν θα θελήσει να ελέγξει και την διακίνηση εργασιών ή πορισμάτων έρευνας μέσω του ΕΔΕΤ που θα θεωρήσει «αντεθνικές»; Το τι διακινείται στο ΕΔΕΤ είναι αποκλειστική αρμοδιότητα των ΑΕΙ που διασυνδέονται. Ούτε τα κόμματα ούτε ο ΟΤΕ έχουν καμιά δουλειά να ανακατεύονται. Οι ένθεν αθλιότητες δεν δικαιολογούν τις αντίθετες. Ας αφήσουν, λοιπόν, τα πανεπιστήμια να κάνουν την δουλειά τους και στο τέλος θα κριθούν.

Ιnfo

- Κέιτι Χάφνερ, Μάθιου Λάιον, «Πώς ξεκίνησε το Ιντερνετ. Οταν ξαγρυπνούν οι ιδιοφυΐες», εκδ. ΡΕΩ

- Νίκος Αλιβιζάτος, «Πέρα από το 16. Τα πριν και τα μετά», εκδ. Μεταίχμιο

==============================================================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"