Ο τρόμος της μηδενικής ανοχής

Tου Πασχου Μανδραβελη kathimerini

Αν έχουν σε κάτι δίκιο οι συνοδοιπόροι των παντός τύπου μπαχαλάκηδων είναι η έκφραση «στήθηκε σκηνικό τρόμου». Πραγματικά! Οποιος περπατά βράδυ στο κέντρο της Αθήνας, το μόνο που βλέπει είναι μασίφ σιδεριές. Δεν υπάρχουν πλέον βιτρίνες· οι «επαναστάτες» με τα τσεκούρια και τους σιδερολοστούς πέτυχαν τον στόχο τους: έσβησαν τα φώτα της καταναλωτικής κοινωνίας. Δεν τα κατάφεραν μόνο στους ναούς του «χυδαίου καπιταλισμού», στα ακριβά μαγαζιά με τα σινιέ ρούχα και παπούτσια. Και τα βιβλιοπωλεία πήραν το μάθημα του Δεκέμβρη. Οι εραστές του σκότους επιτέθηκαν σε κάθε μαγαζί που είχε βιτρίνα. Δεν είχε σημασία αν μέσα υπήρχαν παπούτσια ή βιβλία. Αυτό που κάποιοι βάφτισαν «δικαιολογημένη οργή» ισοπέδωσε τα πάντα.

Φυσικά οι καταστηματάρχες δεν φοβήθηκαν τα ΜΑΤ και πέρασαν τις σιδεριές. Ούτε τις μέρες των διαδηλώσεων οι πολίτες φοβούνται τους αστυνομικούς και δεν κατεβαίνουν στο κέντρο. Μάλλον την απουσία τους τρέμουν και λένε: «άσε καλύτερα, κατεβαίνω κι άλλη μέρα, που δεν έχει διαδηλώσεις». Aυτό δεν είναι κακό μόνο για τους καταστηματάρχες, δεν αποτελεί οιονεί περιορισμό της ελευθερίας μετακίνησης, είναι τραγικό για τους ίδιους τους διαδηλωτές. Εκτός αν στόχος πλέον των διαδηλώσεων δεν είναι να κοινοποιηθούν τα αιτήματα στους πολίτες...

Υπό την έννοια αυτή, «μηδενική ανοχή» στους μπαχαλάκηδες έπρεπε να έχουν οι ίδιοι οι διαδηλωτές. Δεν τους αμαυρώνουν μόνο τον αγώνα, τους στερούν και εκείνους που πρέπει να γίνουν κοινωνοί των αιτημάτων τους. Αλλά η «μηδενική ανοχή» είναι ήδη ιδεολογικά ποινικοποιημένη στη χώρα. Οπως έγραφε πανεπιστημιακός καθηγητής: «Από καιρό όμως οι φιλελεύθεροι Ευρωπαίοι εγκληματολόγοι και ποινικολόγοι κατακρίνουν τις εισαγόμενες πολιτικές μηδενικής ανοχής. Οχι μόνο τις πρακτικές παρεμβάσεις, αλλά και τη σχετική ρητορεία. Το κράτος δικαίου, με τη μορφή της συνταγματικής και της έννομης τάξης, δεν γνωρίζει μηδενικές ανοχές: στον πυρήνα της δικαιοσύνης βρίσκεται η αρχή της αναλογικότητας μεταξύ ατομικής ευθύνης και κύρωσης. Στις διαδικασίες και στις δικονομίες, εξάλλου, οι εγγυήσεις και τα όρια δεν μηδενίζονται ποτέ. Οποιοι ασκούν, χειροκροτούν ή υποτιμούν τις νέες πολιτικές, χρειάζεται πρώτα να τις καταλάβουν.» (Νίκος Παρασκευόπουλος, «Βία: από τη θλίψη στη μηδενική ανοχή», Ελευθεροτυπία 9.12.2009)

Δυστυχώς εκ της ανωτέρω περικοπής, εμείς που δεν καταλαβαίνουμε τα δικονομικά, δεν έχουμε κι ελπίδα. Οπως γράφει ο κ. Παρασκευόπουλος οι πολιτικές της μηδενικής ανοχής δεν είναι καταδικασμένες μόνο ως πρακτική, αλλά και ως ρητορεία. Αλλά, πάλι -αν και θα έπρεπε απλώς να το βουλώσουμε- οφείλουμε να διατυπώσουμε κάποια ερωτήματα. Μέχρι πού φτάνει η έκπτωση στον νόμο; Ποιο είναι το επίπεδο ανοχής στη βία; Αν πούμε όχι στην «μηδενική ανοχή» βολευόμαστε με τη «μοναδιαία ανοχή»; Και πού φτάνει αυτή; Στα νεράντζια ή στις μολότοφ;

Φυσικά «στον πυρήνα της δικαιοσύνης βρίσκεται η αρχή της αναλογικότητας μεταξύ ατομικής ευθύνης και κύρωσης». Δεν καταδικάζεις κάποιον ισόβια επειδή κατέστρεψε ένα αμφιθέατρο. Αλλά υπάρχει κάποια κύρωση· δεν υπάρχει ανοχή. Εξάλλου, στον πυρήνα της ίδιας δικαιοσύνης δεν είναι και το καθήκον της εφαρμογής των νόμων; ΄Η αυτό μηδενίστηκε και στη θεωρία;

========================================================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"