Εξάρχεια: Η γετονιά σύμβολο - Η συνοικία το όνειρο

Γράφει ο Μήτσος Μητσάρας

Φίλε Κιτσάρα, ίσως και να έχεις δίκιο. 

Πρέπει να κόψω το ζάπινγκ στην ΤιΒι. 

Γιατί ναι μεν τις περισσότερες φορές, με κάνει να γελάω με τις καρικατούρες πολιτικούς & δημοσιογράφους, που παρελάζουν στα γυάλινα (τοπικά- κεντρικά)Μ.Μ.Ε.(μέσα μαζικής εξαπάτησης) αλλά μία στο τόσο, με κάνουν και να μελαγχολώ, να αναπολώ, ακόμα και να ακροβατώ επικίνδυνα.

Αυτό έπαθα και τις τελευταίες μέρες, όταν έπεσα πάνω στην εκπομπή "Η μηχανή του Χρόνου" της ΝΕΤ, με αφιέρωμα στα Εξάρχεια.

Χάθηκα στο χωροχρόνο των Εξαρχείων, ζαλίστηκα με τις γλυκόπικρες μυρωδιές-αναμνήσεις της Καλλιδρομίου, άρχισα να συνομιλώ και να παραμιλάω, με τους τοίχους της Βαλτετσίου και της Αραχώβης, γιατί πράγματι όπως πολύ εύστοχα είπε κάποιος στην εκπομπή "Τα Εξάρχεια μιλούσαν με τους τοίχους" και το χειρότερο είναι ότι τα τελευταία μερόνυχτα, η φιγούρα του Νικόλα του Άσιμου, στοιχειώνει την καθησυχασμένη μου καθημερινότητα. 

Ο Άσιμος των Εξαρχείων, ο στιχουργός, ο τραγουδοποιός, ο φιλόσοφος, ο φευγάτος, ο αλλαφροϊσκιωτος, που πότε μας έκανε να γελάμε, πότε μας προβλημάτιζε, πολλές φορές πυροδοτούσε τις συζητήσεις μας και ίσως κάποιες φορές και να μας φόβιζε...
Όχι βέβαια με την παρουσία του, αλλά με την αλήθεια που διακρίναμε πίσω από τα αλλοπαρμένα λόγια του. Ένα αερικό που ψυχανεμίζονταν την αηδία αυτού του κόσμου και τελικά πέθανε, όπως πέθανε, μάλλον από αηδία.

Το φάντασμα των Εξαρχείων είπαν για το Άσιμο, ο Πρίγκηπας των Εξαρχείων είπαν για τον Σιδηρόπουλο, κάπου έχω διαβάσει για το Μαγιακόφσκι της Πλατείας των Εξαρχείων, πως είπαν για την Κατερίνα Γώγου. Εγώ θα πω, χρησιμοποιώντας τους στίχους του Καρυωτάκη ότι "Σύμβολα εμείνανε καιρών, που απάνω μας βαραίνουν, άλυτοι γρίφοι που μιλούν, μονάχα στον εαυτό τους".
Τα Εξάρχεια και τα σύμβολά τους λοιπόν, η γειτονιά των ασυμβίβαστων, αλλά και των δικών μας νεανικών χρόνων. Η γειτονιά των ιδεολογικών συγκρούσεων, των πνευματικών αναζητήσεων, των προσωπικών μας νεανικών φαντασιώσεων, της ελεύθερης διακίνησης των απόψεων, των ζυμώσεων, του έρωτα και της επανάστασης.

Όλα μαζί και όλοι μαζί εκεί, σ΄ ένα πολύχρωμο καναβάτσο. Οι Κνίτες, οι ορθόδοξοι μαρξιστές, οι Ρηγάδες, οι τροτσκιστές, οι αριστεριστές, οι αναρχικοί, οι ........, οι........ακόμα κι αυτοί οι πρώιμοι Πασπίτες Σοσιαλιστές. 

Αυτοί που στα τέλη της δεκαετίας του 70 και μέχρι αρχές του 80, έψαχναν ακόμα για τον τρίτο δρόμο προς το σοσιαλισμό που τους έταξε ο Ανδρέας και που είχαν ακόμα "κούτελο" να αναμετρώνται "τρία κλικ αριστερά"...

Και ξαφνικά η σιωπή, το δέος, όταν αθόρυβα και διακριτικά, βάραινε πάνω μας η εμβληματική φιγούρα του Λεωνίδα Κύρκου.

Όλοι μαζί λοιπόν, μπορούσαν να συνυπάρχουν, σ΄αυτό το περιβόλι των Εξαρχείων και οι Ροκάδες και οι ρεμπέτες. Ο Γκολές, ο Στέλιος Βαμβακάρης και κάτω απ΄το Λυκαβητό, ο γνωστός σήμερα Μπάμπης Τσέρτος, που κάποιοι σταθήκαμε τυχεροί και "φίλο στο φίλο", "σπίτι σε σπίτι", τον ακούσαμε χωρίς μικρόφωνα, σ΄εκείνα τα αξέχαστα γλέντια, που στήνονταν στο "πιτς-φυτίλι".

Χωρίς συνεννόηση, χωρίς ραντεβού (ούτε σταθερό δεν μας χρειαζόταν τότε, πόσο μάλλον το κινητό τηλέφωνο). Δεν χρειαζόταν, πεταγόσουν για τσιγάρα, για κάποιες σημειώσεις, κι ούτε ήξερες που θα ξημερωθείς, με χορό και τραγούδι, με μια κιθάρα, 10-20 άτομα, σε μιά κουτσουλιά δωμάτιο, με μόνη διακόσμηση βέβαια, την αφίσα του Τσε. 

Θεέ μου, η μηχανή του χρόνου, αρνείται να με γυρίσει στο σήμερα.

Περπατάω στο δρόμο με τις μουριές, ονειρεύομαι κάτω από το στοιχειωμένο σπίτι του Λαπαθιώτη,(άραγε υπάρχει ακόμα;), μυρίζω αγιόκλημα και γιασεμί στο VOX, καρδιοχτυπώ- ερωτεύομαι στο λόφο του Στρέφη, πίνω καφέ στο Μουσείο, γελάω ξεγνοιαστά μ΄ ένα πιτόγυρο στο χέρι, απ΄ του Κάβουρα και τρικλίζοντας παλεύω να βγω απ΄την υπόγα του Καϊξή, να κατέβω τα ξύλινα σκαλιά του Ταξιμιού.

Φυσικά τα Εξάρχεια δεν ήταν μόνο αυτά. Ήταν και το περιθώριο, ήταν και ναρκωτικά, απ΄ την αντίπερα όχθη. Σύμπαντα παράλληλα, που ευτυχώς για μας, δεν τέμνονταν ποτέ. Απλά αυτή η θρυλική πλατεία των Εξαρχείων, μας χώραγε όλους. 

Κι αυτούς και τους άλλους κι εμάς.Εμάς που ατέλειωτα βράδια, μας αφύπνιζε ο Μάρξ, μας συντρόφευε ο Μπρεχτ , μας μπέρδευε ο Νίτσε, ο Καστοριάδης, που ψάχναμε τη δική μας κοσμοθεωρία, Στην Ασκητική του Καζαντζάκη. Μέσα στην αυλή του κυρ- Βασίλη στη Μαυρομιχάλη, στο "Μοναστήρι", που με τα φοιτητικά κουπόνια, χορταίναμε και την βιολογική μας πείνα, τουλάχιστον τις 4-5 πρώτες μέρες του μήνα. 

Η άλλη πείνα της ψυχής, αχόρταγη πάντα. Και βέβαια ως μικροαστικά παιδιά πάντα και φοβισμένα χωριατόπουλα, ξεδιψούσαμε την επαναστατικότητά μας, παρακολουθώντας από μικρή απόσταση τα δρώμενα στις λογιών καταλήψεις, όπως αυτή τη θρυλική του Χημείου, περιμένοντας πότε θα ξεχαρμανιάσουν τα ΜΑΤ, κυνηγώντας κι εμάς τους απ΄έξω, έτσι για να παίξουμε κι εμείς για λίγο το " κλέφτες κι αστυνόμοι". 

Και μέσα σ΄ όλα αυτά ασθμαίνοντας τρέχαμε να προλάβουμε και το Διοικητικό του Πάκη (από τότε μεγάλο "αγγούρι" ο τύπος ) στη Σόλωνος, τη Γλωσσολογία του Μπαμπινιώτη στην Ιπποκράτους, τα υδρογόνα και τους άνθρακες στη Ναυαρίνου, τη μικρο & μακροοικονομία στην Α.Σ.Ο.Ε., τη Μηχανική στο Μετσόβειο .............

Λες και ήταν χθες. Και προς τα τέλη του 80 , οι δικαιολογίες(πτυχίο- ξένη γλώσσα- ψιλοδουλειές)εξαντλήθηκαν, ένας- ένας, κάθε κατεργάρης στον πάγκο του (τόπο του). Λες και ήταν χθες, που νανουριστήκαμε με το μύθο της γενιάς του Πολυτεχνείου, αποκοιμηθήκαμε μετά καλά και ξυπνήσαμε σήμερα, αν ξυπνήσαμε, χωρίς να καταλάβουμε πως πέρασε από πάνω μας η δεκαετία του 90, που μας πήγε εκσυγχρονιστικά, με το Σημίτη αρχηγό και καβαντζάραμε και το τέλος του 2000, με τον καταλληλότερο το δεξιό. 

Παρακολουθώντας τα κότερα, τις βίλες, τα σουξέ του Σάκη, τα πολυτελή Ι.Χ., τις πιστωτικές κάρτες, το βρώμικο χρήμα να αλλάζει χέρια (δεξιά- κεντρώα- αριστερά) κάτω απ΄το τραπέζι, πάνω απ΄το τραπέζι, πάνω απ΄ τα κεφάλια μας, απροκάλυπτα, ξετσίπωτα.

Κι ήρθε προχθές "η μηχανή του Χρόνου", να μου θυμίσει με τη γειτονιά των Εξαρχείων, να κάνω τον απολογισμό μου, και δικαστήριο με τον εαυτό μου. 'Εκανα συμβιβασμούς, προσωπικούς-επαγγελματικούς-κοινωνικούς, μικρούς-μεγάλους, αλλά ευτυχώς τα χέρια μου είναι καθαρά, ευτυχώς το ψωμί μου δεν το χρωστάω σε καμιά κατουρημένη ποδιά, και θέλω να πιστεύω ότι χάρη σ΄εκείνα τα χρόνια της νιότης στα Εξάρχεια, που ασυνείδητα μας διαμόρφωναν, μπορώ "να κρατώ το μυαλό μου ακοίμητο, λαγαρό, ανήλεο" κι " αν την ζωή μου δεν μπόρεσα να την κάνω όπως ήθελα, προσπάθησα όμως όσο μπορώ να μην την εξευτελίζω". - (epirusgate)

Υστ. 1 - " Τα Εξάρχεια είναι παντού, είναι κίνημα λαού"
Υστ. 2- Αφιερωμένο στον Κιτσάρα, που απ΄ ότι καταλαβαίνω, είναι νεώτερης φουρνιάς, αλλά παλιάς καλής κοπής.
Υστ. 3- Αφιερωμένο στους παλιούς φίλους, που κάποιες φορές ένιωθα, ότι το σπίτι μου, τελεί υπό κατάληψη. 

========================================================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"