Μια φιλοσοφική προσέγγιση της κρίσης

του Σωτήρη Γλυκοφρύδη

Με το άρθρο αυτό θα προσπαθήσω να ερμηνεύσω την κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα, πίσω από το πρίσμα του φαινόμενου, στοχεύοντας την ουσία.

Κατά την ταπεινή μου γνώμη, θεωρώ ότι το πρόβλημα το οποίο περνάμε παρουσιάζεται ως περιφερειακό φαινόμενο αλλά πίσω από αυτό υπάρχει μια κεντρογενής ουσία. Το φαινόμενο ως γνωστό εμφανίζει κινητικότητα, αστάθεια, δυναμική, η ερμηνεία του εξαρτάται από τη θέση του παρατηρητή και τη μεταβολή του χρόνου, ενώ η ουσία παραμένει σταθερή, μη υποκείμενη σε δυναμική και μεταπτώσεις, αλλά είναι η δύναμη η δομική που παρουσιάζει το φαινόμενο. Αποτελεί, δηλαδή, τη φυσική ουσία της δημιουργίας του φαινόμενου, το γκράαλ των Ελλήνων φιλοσόφων. Παρακαλώ, ας έχω την προσοχή σας για να κάνουμε μια διαφορετική θεώρηση.

Ζούμε ένα οικονομικό φαινόμενο, το οποίο θα μπορούσε να λεχθεί ως «η περιφερειακή κρίση του καπιταλισμού» ή «το ξεφούσκωμα μιας φυσαλίδας» ή «η κακή διαχείριση και οι εκμεταλλευτές», ή οτιδήποτε άλλο, αυτό δεν το εξετάζω. Με ενδιαφέρει η βαθύτερη, η βιολογική ουσία.

Ουσία της ζωής είναι η επιβίωση. Η επιβίωση συνδέεται με την ικανοποίηση των αναγκών. Οι ανάγκες ορίζονται από την επιθυμία. Και η επιθυμία, η πιο εγγενής και βαθειά, σχετίζεται με το ασυνείδητο. Ποτέ ο άνθρωπος δεν θα μπορέσει να αιτιολογήσει με τη λογική τις πράξεις του, παρά μόνο να τις ερμηνεύσει. Πρώτα υπάρχει ο άλογος λόγος ως αντανάκλαση ενός γεγονότος, και μετά έρχεται η απόκριση και η ομιλία, λέει έμμεσα ο Βιτγκενστάιν. Αυτά τα αναφέρω διότι θέλω να δείξω πως πίσω από τις πράξεις μας δεν κρύβεται η λογική, αλλά το άλογο της επιθυμίας που δημιουργεί τη βούληση, με απώτερο σκοπό την επιβίωση. Και επιβίωση σημαίνει ζωή πάνω σε ζωή, την οποία ένα ον δεν την καταστρέφει αλλά την εκμεταλλεύεται. Τι σχέση έχει αυτό με την παρούσα κατάσταση, ίσως μου πείτε. Έχει, διότι το άλογο της επιθυμίας είναι το ίδιο με αυτό της επιβίωσης. ...
Τα διάφορα πολιτικά συστήματα, η δημοκρατία, η ολιγαρχία, ο καπιταλισμός, ο κουμμουνισμός, δεν έχουν να κάνουν με ενσυνείδητη επιλογή, αλλά με ασυνείδητη έκφραση ενός ατόμου, μιας ομάδας ή ενός συστήματος, που προσπαθεί μέσω μιας συγκεκριμένης πρακτικής να επιβιώσει στο χώρο και το χρόνο. Τα πολιτικά συστήματα είναι Δαρβινικοί τρόποι επιβίωσης και όχι «ευ» βίωσης. Στη φύση δεν υπάρχουν πολυτέλειες αλλά οικονομία και συντέλειες.

Ο Δαρβινισμός εκφράζει την πολιτική ενός βιολογικού συστήματος μέσα από τεχνικές απόκρυψης και μεταπτώσεις όπου επικρατεί κατά περιόδους ο ικανότερος. «Η φύση αγαπά να κρύβεται, άρα, εφόσον κρύβεται αρχή της είναι η απάτη, επομένως δεν έχει σημασία τι θα πεις αλλά πώς θα το στηρίξεις», έλεγε ένας μεγάλος σοφιστής, ο ρήτορας Γοργίας. Και λίγο πριν από αυτόν, ο τιτάνιος Παρμενίδης είχε παρουσιάσει τη φύση με πέπλα, όπου η ουσία της ήταν το βάθος της καρδιάς, το επιθυμητό, το οποίο παρουσιάζει ως ακίνητο, αγέννητο, αθάνατο και ατρεμές, ουσία γεννήτωρ των πάντων.

Ο Δαρβινισμός σε σχέση με τη φιλοσοφία παραπέμπει στο ότι θρησκεία, η φιλοσοφία, η πολιτική, είναι μηχανισμοί επιβίωσης. Η επιστήμη σε σχέση με τη φιλοσοφία δεικνύει ότι η φύση κατά περιόδους γίνεται μονοειδική, επικρατεί δηλαδή στη γη το ένα είδος, όπως λόγου χάριν, «η εποχή των δεινοσαύρων». Κατόπιν επικρατεί ένα υποείδος, ας πούμε ο τυρανόσαυρος Rex. Τέλος, θα χαθεί και εκείνος από έναν αστάθμητο παράγοντα της απροσδιοριστίας του συστήματος, ας πούμε από ένα κομήτη που πέφτει στη γη ή από την ανάδυση των τρωκτικών που έτρωγαν τα αυγά των δεινοσαύρων ή από κάτι διαφορετικό, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει ότι στο μεσοδιάστημα της επικράτησης του ενός υποείδους, οι μάχες που διεξάγονται στην ίδια οικογένεια και είδος, είναι οι πλέον απεχθείς και κανιβαλοφόρες.

Η γη έχει γίνει πάλι μονοειδική, έχει επικρατήσει σε αυτήν το είδος «άνθρωπος». Στη μάχη των ανθρώπων για το «ζωτικό τους χώρο», άνθρωποι θα φάνε ανθρώπους, όχι ως τροφή, αλλά ως στοιχεία επιβίωσης που πηγάζουν εκ των αναγκών τους. Και μια βασική ανάγκη είναι η οικονομική. Η Αμερική, για παράδειγμα, η κυρίαρχη δύναμη της Δύσης, θα ενωθεί όπως η αμοιβάδα στα δύσκολα με την προγονή της, τη μάνα της την Ευρώπη για να αντιμετωπίσει την Ασιατική απειλή. Μέσα σε αυτή τη διαδικασία θα υπάρξει ως γνωστό όπως και στο πρωτοκύτταρο «αμοιβάδα», «αιμομιξία» και «βαμπυρισμός», πράγμα που συμβαίνει εκτενώς στη φύση. Ο άνθρωπος είναι ον που χαρακτηρίζεται, κατ εμέ, από 3-4 βασικά πράγματα. Το φόβο, το στόμα - δάχτυλα και τη φαντασία. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα υπάρξουνε συμπτύξεις. Ο οικονομικός ανταγωνισμός προς ένωση Αμερικής - Ευρώπης, έχει ήδη αρχίσει. Σας εφιστώ πάνω σε αυτό το φαινόμενο την προσοχή.

Ο ευρύτερος οικονομικός πόλεμος έχει ήδη ξεκινήσει. Μέσα σε αυτόν, σε κάθε σύστημα θα θυσιαστούν ομάδες πίσω από ένα απεχθές για αυτές κοινωνικό συμβόλαιο «τύπου Ρουσσώ», που δεν θα είναι άλλο παρά η παράδοση του υποδεέστερου στην εξουσία, με αποτέλεσμα από αυτή την ένταξη την ανάδρασή του συστήματος που ορίζει.

Σε καταστάσεις σαν αυτή που βρίσκεται η Ελλάδα, η οποία δεν είναι ο «αδύνατος» αλλά ο «ευαίσθητος» κρίκος της Ευρώπης, η μόνη λύση είναι η ενεργοποίηση του εσώτερου μηχανισμού αμύνης. Αυτός ξεκινάει από την ενσυναίσθηση της φύσης. Μιας φύσης που δεν υπόκειται σε νόμους, αλλά είναι ο νόμος. Χρειάζονται ως εκ τούτου μετρημένες και έξυπνες κινήσεις, όχι για την αναστολή της εξέλιξης, αυτή δεν αναστέλλεται, αλλά για την εξασφάλιση της ανθρώπινης υπο-φυλής μας. Κατά πρώτον, δεν υπάρχει τώρα δυο φορές ο λόγος να τρωγόμαστε μεταξύ μας. Κατά δεύτερον, χρειάζεται η αποδοχή ενός ευρύτερου φιλοσοφικού πλαισίου στήριξης, πέραν από κομματικά κριτήρια που αποτελούν «φαινόμενα», δηλαδή, χρειάζεται η δημιουργία ενός φιλοσοφικού πιστεύω του πλέον φυσικού. Κατά τρίτον, απαιτείται από όλους μας προετοιμασία και εγρήγορση, διότι ο εχθρός είναι πλέον εντός των τειχών.

Αυτά, από μια διαφορετική οπτική προσέγγιση, αυτή τη φύσης, παρατηρώντας την ουσία και στοχεύοντας πλέον εξ αυτής, τη θέση.

==========================================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"