Μίκης Θεοδωράκης: ΠΕΝΤΕ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΟΔΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ

Το τελευταίο διάστημα όλο και περισσότερο μου θέτουν το ερώτημα:
«Πώς θα βγούμε από την κρίση…».

Όπως καταλαβαίνετε, το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο, πολύπλοκο με πολλές πλευρές φανερές και κρυφές και μια σωστή απάντηση πρέπει να μας οδηγήσει σε μια σειρά ερωτήματα, που θα μας βοηθήσουν να δούμε πού βρισκόμαστε σήμερα, πώς και γιατί έχουμε φτάσει εδώ που βρισκόμαστε και στη συνέχεια με ποιο τρόπο θα βγούμε από το αδιέξοδο και το κυριότερο, πού θα πάμε ή καλλίτερα όχι μόνο πού αλλά και πώς θα μπορέσουμε να πάμε εκεί που πρέπει να πάμε.

Ερώτημα πρώτο: Έχουμε μήπως συνειδητοποιήσει ότι η σημερινή κρίση αφορά εξ ίσου όλους ανεξαιρέτως τους κατοίκους αυτής της χώρας στον ίδιο βαθμό, αδιάφορο αν ο ένας θίγεται σήμερα περισσότερο από τον άλλο; Δεδομένου ότι αν αυτή η χώρα βουλιάξει, τότε θα πνιγούμε όλοι μαζί. Πλούσιοι και φτωχοί, Αριστεροί και Δεξιοί, Κεντρώοι, αναρχικοί. Με άλλα λόγια έχουμε συνειδητοποιήσει ότι είμαστε ένας λαός στον ίδιο χώρο, στην ίδια πατρίδα; Και συνεπώς ότι αν σωθούμε, θα σωθούμε ή όλοι μαζί ή κανένας;

Ερώτημα δεύτερο: Έχουμε μήπως συνειδητοποιήσει ότι στην ασφυκτική αυτή μοναξιά μας, που την επιτείνει το γεγονός ότι στην ίδια κατάσταση με μας βρίσκονται όλοι οι λαοί του κόσμου και ειδικά της Ευρώπης  ο καθένας προσπαθεί με όλα τα μέσα να σωθεί χωρίς να περιμένει βοήθεια από πουθενά; Και όχι μόνο αυτό αλλά ακόμα και οι πιο δυνατοί λαοί εκμεταλλεύονται τους αδύνατους χωρίς οίκτο, προκειμένου να εξυπηρετήσουν τα δικά τους αποκλειστικά συμφέροντα. Με άλλα λόγια ο κόσμος μέσα στον οποίο ζούμε, μοιάζει με ζούγκλα, που γίνεται όλο και πιο επικίνδυνη για τους αδύνατους όσο μεγαλώνει η διεθνής κρίση.

Ερώτημα τρίτο: Έχουμε μήπως συνειδητοποιήσει ότι δεν υπάρχει σήμερα ούτε ίχνος διεθνούς αλληλεγγύης και επομένως κι εμείς ως ένα ξεχωριστό εθνικό σύνολο δεν έχουμε φίλους, δεδομένου όπως είπαμε, ότι ο καθένας κοιτάζει τον εαυτό του και το μόνο που μπορεί να φέρει τον ένα λαό κοντά στον άλλο είναι αποκλειστικά το αμοιβαίο συμφέρον. Κι αυτό σημαίνει ότι αν τελικά σωθούμε, τότε θα σωθούμε όλοι μαζί ή κανένας. Χρειάζεται όμως γι’ αυτό να αντιτάξουμε τις μεγαλύτερες και ισχυρότερες δυνάμεις που διαθέτουμε ως ένας ενιαίος λαός απέναντι στους άλλους που φροντίζουν να συσπειρωθούν ο καθένας γύρω από τον εαυτό του, προκειμένου να αντέξει στην μεγάλη δοκιμασία, στην οποία μας έχει υποβάλει όλους ανεξαιρέτως η διεθνής κρίση. Με άλλα λόγια για να αντέξουμε, πρέπει να γίνουμε όλοι μαζί ισχυροί σαν μια γροθιά.

Ερώτημα τέταρτο:Πώς εκδηλώνεται σήμερα η κρίση στη χώρα μας;Ποια έιναι τα αίτια που την προκάλεσαν και που εξακολουθούν να την συντηρούν; Η δική μου η άποψη είναι ότι επειδή δεν θα συμφωνήσουμε για το ποιος φταίει αλλά αντίθετα αναγκασμένοι να ρίχνουμε τα βάρη ο ένας στον άλλο στην ουσία χάνουμε χρόνο για να μπούμε επί τέλους στον δρόμο που θα μας βγάλει από την κρίση, θα πρότεινα να συμφωνήσουμε ότι εκείνο που θα πρέπει να μας ενδιαφέρει, είναι μονάχα η σημερινή πραγματικότητα.

Πότε, πώς και γιατί φτάσαμε ως εδώ, ας το αφήσουμε στους ιστορικούς του μέλλοντος. Εμείς θα πρέπει να πούμε ότι αυτή είναι η σημερινή κατάσταση, που μας αφορά εξ ίσου όλους. Και από κει και πέρα να την αναλύσουμε, ώστε να είμαστε σε θέση να την αντιμετωπίσουμε κατά μέτωπο και να την αλλάξουμε. Η εικόνα που έχω και που νομίζω ότι μας βοηθά να δούμε τι ακριβώς συμβαίνει, είναι η εικόνα του μαγγανοπήγαδου, όπου συνήθως ένα μουλάρι με παρωπίδες κάνει γύρω-γύρω αμέτρητους κύκλους, προκειμένου να βγει το νερό απ’ το πηγάδι.

Eδώ και πάρα πολλά χρόνια, από την εποχή που οι Κυβερνήσεις αντί να εξασφαλίσουν στον λαό μας να ζει χάρη σε ένα σύστημα ανάπτυξης στηριγμένο στις δικές του παραγωγικές δυνάμεις καταφύγανε στην εύκολη λύση των δανείων από ξένες δυνάμεις.

Η βασική αιτία γι’ αυτό δεν ήταν μόνο η ανικανότητα αλλά και το σύστημα των πελατειακών σχέσεων που μετέβαλε τον Κρατικό Μηχανισμό σε έναν αληθινό Μινώταυρο, που ζούσε με το αίμα του λαού. Έτσι μπήκαμε στο εθνικό μαγγανοπήγαδο, δεδομένου ότι τα δάνεια έφεραν τους τόκους και οι τόκοι φόρους που δεν έφταναν να ικανοποιήσουν το Δημόσιο που κατέφευγε σε νέα μεγαλύτερα δάνεια, που μεγάλωναν τους τόκους και αυτοί τους φόρους και αυτοί τα νέα δάνεια και ούτω καθ’ εξής. Η πραγματική εικόνα λοιπόν είναι αυτή: στη μέση το αδηφάγο Δημόσιο και γύρω-γύρω όλος ο ελληνικός λαός να κάνει χωρίς τέλος φαύλους κύκλους που όμως όσο αύξαιναν οι τόκοι, έπρεπε να βαδίζουν όλο και πιο γρήγορα και στο τέλος να τρέχουν, να λαχανιάζουν και να σωριάζονται από την εξάντληση, όπως ακριβώς συμβαίνει τώρα.

Η δική μου απάντηση στο μαγγανοπήγαδο είναι μία και απλή: Πρέπει να απαλλαγούμε απ’ αυτό. Δηλαδή θα πρέπει να βρούμε τρόπους να απαλλαγούμε από το Δημόσιο Χρέος και από κει και πέρα να εξετάσουμε αν γίνεται να ζούμε χωρίς δάνεια στηριγμένοι αποκλειστικά στις δικές μας δυνάμεις.

Ερώτημα πέμπτο: Είμαστε διατεθειμένοι να πραγματοποιήσουμε όλοι μαζί αυτό το άλμα που θα μας βγάλει από τον φαύλο κύκλο; Και με ποιο τρόπο θα συνειδητοποιήσουμε ότι ο σημερινός τρόπος ζωής μας είναι αυτός που μας οδήγησε στη σημερινή κρίση; Και ότι ακόμα η καταναλωτική υστερία που κυριάρχησε, μας βουλιάζει καθημερινά σε όλο και πιο βαθειά εξάρτηση από τους δανειστές μας, τις ξένες τράπεζες, οι οποίες όταν διαπίστωσαν ότι αυτή η κούρσα του καταναλωτισμού μάς κατέστησε αφερέγγυους, δεδομένου ότι παραμελήσαμε την ανάπτυξη της χώρας, δηλαδή την φτωχύναμε όπως τελικά φτωχύναμε τους εαυτούς μας σε σημείο που να καταντήσουμε περίγελως στα μάτια όλου του κόσμου, τότε και γι’ αυτό τον λόγο έκλεισαν την στρόφιγγα των δανείων, με αποτέλεσμα να καταφύγουμε στην Τρόϊκα και στο Μνημόνιο, που μας βάζει και πάλι στο μαγγανοπήγαδο Τρόϊκα-Δάνεια-Φόροι Δάνεια-Τόκοι-Φόροι, ενώ συγχρόνως για να μας κάνει να τρέχουμε γύρω-γύρω πιο γρήγορα, χρησιμοποιεί μαστίγιο. Φτάσαμε δηλαδή στην απόλυτη εθνική ντροπή.

Πρέπει λοιπόν να αλλάξει σε εθνικό επίπεδο η νοοτροπία μας. Το να ζούμε πάνω απ’ τις δυνάμεις μας, να καταναλώνουμε περισσότερο από όσα παράγουμε, αυτή η τακτική δεν πάει άλλο. Δεν οδηγεί πουθενά. Ή μάλλον μας οδηγεί σταθερά σε μεγαλύτερη εθνική και επομένως ατομική εξάρτηση και τελικά γενικευμένη πτώχευση, παρακμή, δυστυχία, ντροπή.

Κι εδώ στο σημείο αυτό νομίζω ότι ο λαός μας περιμένει να ακούσει μια υπεύθυνη και απολύτως τεκμηριωμένη πρόταση για το τι μπορεί και πρέπει να γίνει, ώστε να μεταβληθούμε σε λαό αυτάρκη, αυτοδύναμο, ανεξάρτητο, που να στηρίζεται τις δικές του αποκλειστικά ικανότητες και δυνάμεις, που θα τον βοηθήσουν να αντλεί τον πλούτο που χρειάζεται για να ζήσει από τη δική του χώρα, τα εδάφη, τις θάλασσες, την ικανότητα και την εργατικότητά του.

Μας φτάνουν όλα αυτά για να ζήσουμε; Έχουμε τις υποκειμενικές δυνατότητες, ώστε να στηριχτούμε στις δικές μας δυνάμεις χωρίς δάνεια και δίχως να απλώνουμε το χέρι ζητώντας ελεημοσύνη από τους άλλους; Είμαστε σε θέση να γίνουμε ουσιαστικά ανεξάρτητοι; Και το κυριότερο: Μπορούμε να αποφασίσουμε να ζούμε διαφορετικά απ’ ό,τι συμβαίνει στις τελευταίες δεκαετίες, από τότε που ενέσκηψε το πάθος του καταναλωτισμού;

Στο σημείο αυτό ο λαός μας, για να πεισθεί, περιμένει τεκμηριωμένες όπως είπα και πριν απαντήσεις, που όλες μαζί θα αποτελέσουν ένα νέο Όραμα για το μέλλον, μια νέα γενικευμένη πατριωτική ιδεολογία, που να στηρίζεται τόσο στις υλικοτεχνικές δυνατότητες που διαθέτει η χώρα μας όσο και στην ιστορική μας παράδοση, δηλαδή στις ηθικές και πολιτιστικές αξίες που θα πρέπει να αντιτάξουμε στο κυρίαρχο πνεύμα του ευδαιμονισμού που στηρίζεται σε ένα τρόπο ζωής ξένο προς τον ελληνικό χαρακτήρα και που εξυπηρετεί τα μεγάλα οικονομικά μονοπώλια στην προσπάθειά τους να τοποθετήσουν την ολοένα αυξανόμενη παραγωγή καταναλωτικών αγαθών, αποκλειστικά υλικών, που όπως τα παραισθησιογόνα δημιουργούν μια προσωρινή ψευδαίσθηση ευτυχίας, που τώρα ξέρουμε καλά πού μας οδηγεί.

Το κύριο ζητούμενο δηλαδή, η ευτυχία του λαού, η πραγματική ευτυχία και όχι η πλασματική και εφήμερη, στηρίζεται στα αισθήματα που γεννά μέσα στον καθένα μας η συνειδητοποίηση ότι αγαπάμε έμπρακτα τη χώρα που μας έλαχε να ζούμε, την μοναδική πατρίδα, που σημαίνει ότι ζούμε και προκόβουμε στηριγμένοι στις ίδιες μας δυνάμεις και προσπάθειες και μαζί με όσους ζουν κάτω από τον ίδιο ουρανό, χτίζουμε καθημερινά τη δική μας ζωή, που είναι σύμφωνη με τον χαρακτήρα μας, τις συνήθειές μας και τις πατροπαράδοτες παραδόσεις μας.

Έτσι κατ’ εικόνα και ομοίωση του λαού μας πρέπει να επιλεγούν εξ αρχής οι νέοι θεσμοί, που θα βοηθήσουν την κοινωνία να πηγαίνει μπροστά στηριγμένη στο δίκαιο, την αλληλεγγύη και την αληθινή αγάπη στην πατρίδα και τον λαό.

Αθήνα, 15.Χ.2010

Μίκης Θεοδωράκης

==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"