Υδρο­γο­νάν­θρα­κες ο θη­σαυ­ρός; (ή με­τα­ξύ μύ­θου και πραγ­μα­τι­κό­τη­τας)

Και κει που θέλουν να μας πείσουν κάποιοι κάποιοι επιτήδειοι ότι έχουμε ένα σωρό προβλήματα, πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά και εθνικά, έρχονται κάποιοι άλλοι, σωτήρες, να μας διαβεβαιώσουν ότι όλα είναι καλά φτιαγμένα και το μόνο που χρειάζεται είναι να κάνουμε ένα δυο πραγματάκια -να, τόσο απλά- και όλα θα λυθούν...

Αιγαίο; Πετρέλαια; Δισεκατομμύρια! Τρισεκατομμύρια! Θα γίνουμε Ντουμπάι!
που; ποιός θα τα βγάλει; πως θα τα βγάλει; πότε θα τα βγάλει; ποιός θα τα πάρει; ποιός θα κερδίσει; εμείς τι θα πάρουμε; ποιοί θα πάρουμε;
Αυτά είναι λεπτομέρειες. Το σημαντικό είναι ότι δεν χρειάζεται να αλλάξουμε ούτε ζωή, ούτε μυαλά. Αρκεί να αποθέσουμε τη ζωή μας στους σωστούς ανθρώπους και αυτοί θα φροντίσουν για μας. Όπως κάνανε τόσοι και τόσοι τόσα χρόνια, ε; (εφημερίδα Ρήξη, τ. 81, Ιανουάριος 2012)

Δεν είναι η πρώτη φορά πού στη χώρα μας ανακαλύπτουμε το πετρέλαιο…

Και μαζί ανακαλύπτουμε ότι η πραγματικότητα απέχει συχνά από τους μύθους που πλέκονται γύρω από τις πλουτοπαραγωγικές πηγές.

Μια συζήτηση με τον Απ. Αλεξόπουλο, αναπληρωτή καθηγητή Γεωλογίας και βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, είναι ίσως ο καλύτερος εξοπλισμός για τη διάβαση της επικοινωνιακής ζούγκλας.

Τε­λι­κά εί­μα­στε Σα­ου­δι­κή Αρα­βία και δεν το ξέ­ρα­με τό­σα χρό­νια; Ή α­πό το «λε­φτά υ­πάρ­χουν» πε­ρά­σα­με στο «πε­τρέ­λαια υ­πάρ­χουν»; Υπάρ­χουν, δη­λα­δή, κοι­τά­σμα­τα που μπο­ρούν να  βγά­λουν τη χώ­ρα α­πό την οι­κο­νο­μι­κή κρί­ση;
Σα­ου­δι­κή Αρα­βία δεν εί­μα­στε και ού­τε θα γί­νου­με πο­τέ. Στην χώ­ρα μας, με βά­ση τη μα­κρο­χρό­νια γεω­λο­γι­κή της ι­στο­ρία και ε­ξέ­λι­ξη, υ­πάρ­χουν αρ­κε­τές πε­τρε­λαιο­πι­θα­νές πε­ριο­χές. Δη­λα­δή υ­πάρ­χουν πε­τρώ­μα­τα που η δη­μιουρ­γία τους συν­δέε­ται με τη δη­μιουρ­γία υ­δρο­γο­ναν­θρά­κων, ό­πως υ­πάρ­χουν και άλ­λα πε­τρώ­μα­τα και δο­μές (πα­γί­δες), που μπο­ρούν να φι­λο­ξε­νή­σουν υ­δρο­γο­νάν­θρα­κες. Ξέ­ρε­τε, οι υ­δρο­γο­νάν­θρα­κες δεν μέ­νουν ε­κεί που δη­μιουρ­γού­νται, συ­νή­θως με­τα­να­στεύουν. Εάν κα­τά τη με­τα­νά­στευ­σή τους δεν κα­τα­στρα­φούν, και εάν μπο­ρέ­σουν και πα­γι­δευ­τούν, τό­τε μπο­ρούν να δη­μιουρ­γη­θούν «συ­γκε­ντρώ­σεις» υ­δρο­γο­ναν­θρά­κων. Εάν ε­ντο­πι­στούν αυ­τές οι συ­γκε­ντρώ­σεις κι αν δια­πι­στω­θεί ό­τι συμ­φέ­ρει οι­κο­νο­μι­κά η εκ­με­τάλ­λευ­σή τους, τό­τε και μό­νο τό­τε μπο­ρού­με να μι­λά­με για κοι­τά­σμα­τα υ­δρο­γο­ναν­θρά­κω­ν.
Φαί­νε­ται λοι­πόν ό­τι σε κά­ποιες πε­ριο­χές του ελ­λα­δι­κού χώ­ρου υ­πάρ­χουν οι κα­τάλ­λη­λες συν­θή­κες για τη δη­μιουρ­γία και τη συ­γκέ­ντρω­ση υ­δρο­γο­ναν­θρά­κων. Η ε­κτί­μη­ση μου, βα­σι­σμέ­νη στην κα­λή γνώ­ση της γεω­λο­γίας της Ελλά­δας, αλ­λά και στην α­ξιο­λό­γη­ση των μέ­χρι τώ­ρα ε­ρευ­νών, εί­ναι ό­τι υ­πάρ­χουν υ­δρο­γο­νάν­θρα­κες, ό­χι ό­μως σε τέ­τοιες πο­σό­τη­τες που θα α­να­δεί­κνυαν τη χώ­ρα μας σε μια α­ξιό­λο­γη πε­τρε­λαιο­πα­ρα­γω­γι­κή χώ­ρα.
Τώ­ρα, για το εάν θα μπο­ρού­σαν να μας βγά­λουν α­πό την οι­κο­νο­μι­κή κρί­ση, θα μπο­ρού­σα να α­πα­ντή­σω ευ­θέως: ό­χι. Όμως δεν πρέ­πει να ξε­χνά­με ό­τι τα τε­λευ­ταία δέ­κα, δε­κα­πέ­ντε χρό­νια, ε­κα­τομ­μύ­ρια δο­λά­ρια έ­χουν αλ­λά­ξει χέ­ρια α­πό το χρυ­σό της Χαλ­κι­δι­κής, κι ό­μως μέ­χρι στιγ­μής δεν έ­χει πα­ραχ­θεί ού­τε έ­να γραμ­μά­ριο χρυ­σού α­πό την πε­ριο­χή αυ­τή.
Πό­σος χρό­νος χρειά­ζε­ται για την εκ­με­τάλ­λευ­ση τυ­χόν κοι­τα­σμά­τω­ν; Ας υ­πο­θέ­σου­με ό­τι σή­με­ρα ε­πι­βε­βαιώ­νε­ται ό­τι βρέ­θη­κε πε­τρέ­λαιο, πό­τε θα εισ­ρεύ­σουν τα πρώ­τα; Πό­σο χρο­νο­βό­ρα εί­ναι η α­να­κά­λυ­ψη κοι­τα­σμά­των και η ε­ξό­ρυ­ξή τους;
Η α­να­κά­λυ­ψη και η εκ­με­τάλ­λευ­ση κοι­τα­σμά­των υ­δρο­γο­ναν­θρά­κων εί­ναι δια­δι­κα­σία που κρα­τά πολ­λά χρό­νια. Πρέ­πει να γί­νουν μια σει­ρά γεω­λο­γι­κών, γεω­φυ­σι­κών, γεω­χη­μι­κών και γεω­τρη­τι­κών ερ­γα­σιών, α­πό τις ο­ποίες εν­δέ­χε­ται να ε­ντο­πι­στούν εκ­με­ταλ­λεύ­σι­μα κοι­τά­σμα­τα υ­δρο­γο­ναν­θρά­κων. Ενδει­κτι­κά α­να­φέ­ρω ό­τι η Κύ­προς χρειά­στη­κε δέ­κα χρό­νια συ­στη­μα­τι­κών ε­ρευ­νών και ε­νερ­γειών, μέ­χρι να κά­νει την πρώ­τη γεώ­τρη­ση. Με τη γεώ­τρη­ση αυ­τή ε­πι­βε­βαιώ­θη­κε η ύ­παρ­ξη φυ­σι­κού α­ε­ρίου σε βά­θος 7.500 μέ­τρων α­πό την ε­πι­φά­νεια της θά­λασ­σας (βά­θος θά­λασ­σας 1.700 μ.). Σε λί­γους μή­νες θα ξε­κι­νή­σει η δεύ­τε­ρη γεώ­τρη­ση, η ο­ποία θα ε­πι­βε­βαιώ­σει εάν το κοί­τα­σμα στο πε­ρι­βό­η­το οι­κό­πε­δο 12 εί­ναι ε­μπο­ρεύ­σι­μο. Το βά­θος, η ποιό­τη­τα, το κό­στος με­τα­φο­ράς εί­ναι κά­ποιοι α­πό τους πα­ρά­γο­ντες που κα­θο­ρί­ζουν την ε­μπο­ρευ­σι­μό­τη­τα του κοι­τά­σμα­τος. Δεν πρέ­πει να ξε­χνά­με ό­τι στην έ­ρευ­να πε­τρε­λαίου, μό­νο μια στις δε­κα­πέ­ντε γεω­τρή­σεις εί­ναι ε­πι­τυ­χής. Κά­θε ε­πι­τυ­χία ή α­πο­τυ­χία κα­θο­ρί­ζει τα χρη­μα­τι­στη­ρια­κά παι­γνί­δια γύ­ρω α­πό την ε­μπο­ρία υ­δρο­γο­ναν­θρά­κω­ν. Για την Ελλά­δα έ­χω να πω τα ε­ξής: Για τρεις πε­ριο­χές της Ελλά­δας για τις ο­ποίες υ­πάρ­χουν με­γά­λες πι­θα­νό­τη­τες ό­τι φι­λο­ξε­νούν υ­δρο­γο­νάν­θρα­κές (Ιωάν­νι­να, Πα­τραϊκός κόλ­πος και Κα­τά­κο­λο), έ­χει προ­κη­ρυχ­θεί διε­θνής δια­γω­νι­σμός τα α­πο­τε­λέ­σμα­τα του ο­ποίου α­να­μέ­νε­ται να α­να­κοι­νω­θούν σύ­ντο­μα. Βέ­βαια, το ό­τι δεν έ­χουν α­να­κοι­νω­θεί α­κό­μη εί­ναι έ­να άλ­λο θέ­μα. Το προ­σπερ­νώ αυ­τό και σας λέ­γω ό­τι κά­τω α­πό τις πιο ευ­νοϊκές συν­θή­κες, δη­λα­δή εάν ό­λα τα δια­δο­χι­κά βή­μα­τα εί­ναι ε­πι­τυ­χή, για τις δυο πρώ­τες πε­ριο­χές α­πο­τε­λέ­σμα­τα θα έ­χου­με με­τά α­πό μια πε­ντα­ε­τία του­λά­χι­στον, για δε την τρί­τη θα πε­ρά­σουν τρία του­λά­χι­στον χρό­νια. Για τις πε­ριο­χές του Ιο­νίου και νό­τια της Κρή­της, που αυ­τή τη στιγ­μή κά­νει γεω­φυ­σι­κές έ­ρευ­νες το νορ­βη­γι­κό πλοίο Nordic Explorer, εάν ό­λα πά­νε κα­λά, θα πε­ρά­σουν του­λά­χι­στον δέ­κα χρό­νια α­κό­μη πριν αρ­χί­σει η ό­ποια εκ­με­τάλ­λευ­ση των ό­ποιων κοι­τα­σμά­των ε­ντο­πι­στούν.
Τα τυ­χόν έ­σο­δα α­πό τα κοι­τά­σμα­τα πού θα πά­νε; Πέ­ρα α­πό τις πε­τρε­λαϊκές ε­ται­ρίες, τα μνη­μό­νια και οι δα­νεια­κές συμ­βά­σεις έ­χουν δε­σμεύ­σει ό­λους τους φυ­σι­κούς πό­ρους της χώ­ρας;
Δυ­στυ­χώς, στη χώ­ρα μας τα πά­ντα ξε­που­λιού­νται. Πλου­το­πα­ρα­γω­γι­κοί πό­ροι και δη­μό­σια α­γα­θά εκ­ποιού­νται κά­τω α­πό την πίε­ση της τρόϊκα, και των δα­νει­στών. Η με­γα­λύ­τε­ρη πλη­γή για τα συμ­φέ­ρο­ντα του δη­μο­σίου εί­ναι το πε­ρι­βό­η­το Τα­μείο Αξιο­ποίη­σης της Ιδιω­τι­κής Πε­ριου­σίας του Δη­μο­σίου (ΤΑΙ­ΠΕΔ). Δυ­στυ­χώς ε­κεί με­τα­βι­βά­ζο­νται διαρ­κώς πε­ριου­σια­κά δι­καιώ­μα­τα του δη­μο­σίου, και δυ­στυ­χώς ό­λα τα έ­σο­δά του κα­τευ­θύ­νο­νται στην ε­ξυ­πη­ρέ­τη­ση των δα­νει­στών μας. Ήδη έ­χουν με­τα­βι­βα­στεί σ΄ αυ­τό ό­ποιες υ­πό­λοι­πες με­το­χές εί­χε το δη­μό­σιο στην κα­το­χή του α­πό την κερ­δο­φό­ρα ε­πι­χεί­ρη­ση «Ελλη­νι­κά Πε­τρέ­λαια», κα­θώς και τα «τα υ­φι­στά­με­να και μελ­λο­ντι­κά πε­ριου­σια­κής φύ­σεως δι­καιώ­μα­τα του Δη­μο­σίου, δι­καιώ­μα­τα δια­χεί­ρι­σης και εκ­με­τάλ­λευ­σης, κε­κτη­μέ­να οι­κο­νο­μι­κά συμ­φέ­ρο­ντα, άυ­λα δι­καιώ­μα­τα λει­τουρ­γίας που α­πορ­ρέ­ουν α­πό την 23 Νο­εμ­βρίου 1999 σύμ­βα­ση με­τα­ξύ του Δη­μο­σίου και της KAVALA OIL Α.Ε.» πά­νω στον Πρί­νο. Και ό­λα τα δι­καιώ­μα­τα έ­ρευ­νας, α­ξιο­ποίη­σης και εκ­με­τάλ­λευ­σης τυ­χόν υ­δρο­γο­ναν­θρά­κων στο Ιό­νιο και την Κρή­τη, α­νά πά­σα στιγ­μή μπο­ρούν να πε­ρά­σουν και αυ­τά στο ΤΑΙ­ΠΕΔ. Στο νό­μο που α­φο­ρά το ΤΑΙ­ΠΕΔ α­να­φέ­ρε­ται ρη­τά ό­τι: τα έ­σο­δα α­πό την α­ξιο­ποίη­ση (ξε­πού­λη­μα) των πε­ριου­σια­κών στοι­χείων του Τα­μείου πη­γαί­νουν α­πο­κλει­στι­κά στους ¨το­κο­γλύ­φους¨ δα­νει­στές μας.
Έκθε­ση της Deutsche Bank, στη­ρι­ζό­με­νη σε ελ­λη­νι­κή με­λέ­τη που, ό­μως, αμ­φι­σβη­τεί­ται, ε­κτι­μού­σε την α­ξία των κοι­τα­σμά­των στα 427 δισ. με ό­φε­λος 214 δισ. ευ­ρώ. Η έκ­θε­ση αυ­τή στη συ­νέ­χεια δια­ψεύ­στη­κε ε­νώ υ­πο­στη­ρίχ­θη­κε ό­τι η Deutsche Bank ή­θε­λε να προ­σφέ­ρει οι­κο­νο­μι­κά ε­πι­χει­ρή­μα­τα στην κυ­βέρ­νη­σή της για την βοή­θεια προς την Ελλά­δα. Σε κά­θε πε­ρί­πτω­ση, ό­μως, α­κό­μα και τα μι­σά να εί­ναι, τα ο­φέ­λη εί­ναι υ­περ­βο­λι­κά…
Ανά­λο­γες εκ­θέ­σεις και ε­κτι­μή­σεις θα βλέ­που­με συ­χνά α­πό ε­δώ και πέ­ρα στο φως της δη­μο­σιό­τη­τας. Προχ­θές η Deutsche Bank ε­πα­νήλ­θε με νέα έκ­θε­σή της, δια­τη­ρώ­ντας ό­μως κά­ποιες ε­πι­φυ­λά­ξεις για το πε­τρε­λαϊκό δυ­να­μι­κό της χώ­ρας μας. Και δυ­στυ­χώς πα­πα­γα­λά­κια πά­ντα θα υ­πάρ­χουν. Έμμε­σα ή ά­με­σα, η­θε­λη­μέ­να ή ό­χι θα συμ­με­τέ­χουν σε χρη­μα­τι­στη­ρια­κά παι­γνί­δια, σε γεω­πο­λι­τι­κές τα­κτι­κές και στρα­τη­γι­κές που εύ­χο­μαι να μην έ­χουν αρ­νη­τι­κά α­πο­τε­λέ­σμα­τα για τη χώ­ρα μας.
 Για­τί τώ­ρα; Για­τί α­νοί­χτη­κε σή­με­ρα έ­να τέ­τοιο θέ­μα ό­ταν εί­ναι γνω­στό, α­πό τις 17 Δε­κεμ­βρίου του 1973, πριν σα­ρά­ντα χρό­νια δη­λα­δή, ό­τι «κά­τι υ­πάρ­χει στο Αι­γαίο».  
Οι λό­γοι εί­ναι πολ­λοί. Οι κυ­ριό­τε­ροι εί­ναι πο­λι­τι­κοί και γεω­πο­λι­τι­κοί. Υπάρ­χουν με­γά­λα συμ­φέ­ρο­ντα, που α­φο­ρούν τις «ε­πτά α­δελ­φές» που εκ­με­ταλ­λεύο­νται πα­γκό­σμια τους υ­δρο­γο­νάν­θρα­κες. Υπάρ­χουν τα συμ­φέ­ρο­ντα των ρω­σι­κών και των πα­ρα­κα­σπίων ε­ται­ριών και η διείσ­δυ­σή τους στην Ευ­ρώ­πη. Υπάρ­χει το δόγ­μα της α­πε­ξάρ­τη­σης της Ευ­ρώ­πης α­πό το ρω­σι­κό φυ­σι­κό αέ­ριο. Υπάρ­χουν βε­βαίως και λό­γοι κα­θα­ρά οι­κο­νο­μι­κοί. Για πα­ρά­δειγ­μα, έ­πρε­πε να πε­ρά­σουν πολ­λά χρό­νια, να α­νέ­βουν πο­λύ οι τι­μές, για να κα­τα­στεί συμ­φέ­ρου­σα η εκ­με­τάλ­λευ­ση του κοι­τά­σμα­τος του Πρί­νου.
Πό­σο κιν­δυ­νεύου­με οι­κο­λο­γι­κά α­πό πε­τρε­λαϊκές ε­γκα­τα­στά­σεις, ι­διαί­τε­ρα σε μια χώ­ρα του­ρι­στι­κή; Πε­ρι­μέ­νου­με 17 εκ. του­ρί­στες το 2013…
Πράγ­μα­τι, ε­μείς στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ – ΕΚΜ έ­χου­με ι­διαί­τε­ρη ευαι­σθη­σία σε σχέ­ση με το πε­ρι­βάλ­λον. Ο κίν­δυ­νος μιας α­στο­χίας α­πό την εκ­με­τάλ­λευ­ση υ­δρο­γο­ναν­θρά­κων και κα­τά συ­νέ­πεια α­ντί­στοι­χες πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κές ε­πι­πτώ­σεις εί­ναι πά­ντα υ­παρ­κτός. Οι ι­διαι­τε­ρό­τη­τες και η ευαι­σθη­σία του ελ­λη­νι­κού χερ­σαίου, νη­σιω­τι­κού και θα­λάσ­σιου χώ­ρου, ε­πι­βάλ­λουν την α­νά­γκη λή­ψης υ­ψη­λών μέ­τρων α­σφα­λείας για την προ­στα­σία του θα­λάσ­σιου ή πα­ρά­κτιου πε­ρι­βάλ­λο­ντος, κα­θώς και μέ­τρων ε­τοι­μό­τη­τας για την α­ντι­με­τώ­πι­ση κα­τα­στά­σεων έ­κτα­κτης α­νά­γκης τό­σο κα­τά την φά­ση των ε­ρευ­νών, ό­σο και κα­τά τη διά­νοι­ξη των γεω­τρή­σεων αλ­λά και κα­τά τη διάρ­κεια της εκ­με­τάλ­λευ­σης.
Όμως ο βίος και η πο­λι­τεία του Υ­ΠΕ­ΚΑ, εν ο­νό­μα­τι της ε­πι­τά­χυν­σης των ε­πεν­δύ­σεων,  κά­θε άλ­λο πα­ρά μας δια­βε­βαιώ­νουν ό­τι εν­δια­φέ­ρε­ται ει­λι­κρι­νά για την προ­στα­σία του πε­ρι­βάλ­λο­ντος. Ο πρώην υ­πουρ­γός κ. Πα­πα­κων­στα­ντί­νου θα μεί­νει στην ι­στο­ρία, ε­κτός των άλ­λων, και ως ο κα­τ’ ε­ξο­χήν πε­ρι­βαλ­λο­ντο­κτό­νος.
  Η ο­ριο­θέ­τη­ση της υ­φα­λο­κρη­πί­δας ή της Α­ΟΖ δεν προ­σκρούει στις γνω­στές δυ­σκο­λίες με την Τουρ­κία; Και η Αλβα­νία, άλ­λω­στε, πή­ρε πί­σω την υ­πο­γρα­φή της για την Α­ΟΖ και θέ­λει εκ νέ­ου συ­νο­μι­λίες.
Το θέ­μα της Α­ΟΖ εί­ναι έ­να ι­διαί­τε­ρα λε­πτό θέ­μα. Η εκ­με­τάλ­λευ­ση υ­πο­θα­λάσ­σιων ο­ρυ­κτών πό­ρων εί­ναι ά­με­σα συν­δε­δε­μέ­νη με την Α­ΟΖ. Η Τουρ­κία προ­βάλ­λει πά­ντα τις γνω­στές της α­ξιώ­σεις στο Αι­γαίο και την α­να­το­λι­κή Με­σό­γειο. Από την άλ­λη με­ριά ό­μως, η Τουρ­κία έ­χει έρ­θει σε συμ­φω­νία με τις χώ­ρες που βρέ­χο­νται α­πό τη Μαύ­ρη θά­λασ­σα κι ε­κεί έ­χει ο­ριο­θε­τη­θεί η Α­ΟΖ. Η Αλβα­νία με­τά την κα­θο­δή­γη­ση της α­πό την Τουρ­κία, πράγ­μα­τι δεν προ­χώ­ρη­σε στην υ­πο­γρα­φή των ό­σων εί­χαν συμ­φω­νη­θεί με τη χώ­ρα μας. Εμπλο­κές φαί­νο­νται να υ­πάρ­χουν και στις συ­ζη­τή­σεις μας με τη Λι­βύη. Ίσως η τα­κτι­κή που α­κο­λού­θη­σε η Κυ­πρια­κή κυ­βέρ­νη­ση θα πρέ­πει να εί­ναι ο ο­δη­γός μας. Η Κύ­προς προ­χώ­ρη­σε σε μυ­στι­κές, και τα­χείες, δι­με­ρείς συ­ζη­τή­σεις με Ισραή­λ, Αί­γυ­πτο κλπ. και κα­τέ­λη­ξε σε συμ­φω­νίες που φαί­νε­ται ό­τι τής ε­ξα­σφα­λί­ζουν κυ­ριαρ­χι­κά δι­καιώ­μα­τα στην Ανα­το­λι­κή Με­σό­γειο. Όμως τα γεω­πο­λι­τι­κά παι­γνί­δια εί­ναι με­γά­λα. Χρειά­ζο­νται προ­σε­κτι­κά βή­μα­τα με την Α­ΟΖ και σω­στές ε­κτι­μή­σεις.

Τη συ­νέ­ντευ­ξη πή­ρε ο Θό­δω­ρος Μι­χό­που­λος για την εφημερίδα ΕΠΟΧΗ
 

==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"