Τρίτη 28 Ιανουαρίου 2014

Έξο­δος α­πό το ευρώ: έ­να τρι­πλό στρα­τη­γι­κό σφάλ­μα



Του Μι­σέλ Ισό­ν*
 
Κά­νο­ντας την έ­ξο­δο α­πό το ευ­ρώ προ­α­παι­τού­με­νη προϋπό­θε­ση κά­θε ε­ναλ­λα­κτι­κής πο­λι­τι­κής, οι α­ρι­στε­ροί ο­πα­δοί ε­νός τέ­τοιου προ­σα­να­το­λι­σμού δια­πράτ­τουν έ­να τρι­πλό στρα­τη­γι­κό σφάλ­μα, που υ­περ­βαί­νει την α­πο­τί­μη­ση των οι­κο­νο­μι­κών α­πο­τε­λε­σμά­των της.
1. Η έ­ξο­δος α­πό το ευ­ρώ θα έ­δι­νε στο διε­θνές χρη­μα­το­πι­στω­τι­κό σύ­στη­μα έ­να ό­πλο φο­βε­ρό, την κερ­δο­σκο­πία σε βά­ρος του «νέ­ου» νο­μί­σμα­τος, και θα στε­ρού­σε διά μιας τη χώ­ρα που θα την α­πο­φά­σι­ζε α­πό έ­να μέ­σο πίε­σης α­πο­φα­σι­στι­κής ση­μα­σίας στην α­να­μέ­τρη­ση με τους ευ­ρω­παϊκούς θε­σμούς. Η έ­ξο­δος α­πό το ευ­ρώ θα έ­πρε­πε να χρη­σι­μο­ποιεί­ται σαν α­πει­λή στην οι­κο­δό­μη­ση ε­νός συ­σχε­τι­σμού δύ­να­μης.
2. Η α­νά­δει­ξη της ε­ξό­δου α­πό το ευ­ρώ σε κύ­ριο ά­ξο­να του πο­λι­τι­κού λό­γου, ι­σο­δυ­να­μεί στην πρά­ξη με α­πόρ­ρι­ψη κά­θε σχε­δίου ε­πα­να­θε­με­λίω­σης της Ευ­ρώ­πης. Η νο­μι­μο­ποίη­ση μιας στρα­τη­γι­κής μο­νο­με­ρούς ρή­ξης με το ευ­ρω­φι­λε­λεύ­θε­ρο οι­κο­δό­μη­μα θα ό­φει­λε να στη­ρί­ζε­ται σε έ­να συ­νερ­γα­τι­κό σχέ­διο για την Ευ­ρώ­πη.
3. Η α­ντι­στρο­φή των σκο­πών (μια άλ­λη πο­λι­τι­κή) και των μέ­σων (έ­ξο­δος α­πό το ευ­ρώ) κα­θι­στά πο­λύ δύ­σκο­λη την ξε­κά­θα­ρη δια­φο­ρο­ποίη­ση α­πό τη θέ­ση του Εθνι­κού Με­τώ­που. Οφεί­λου­με να πού­με ποια α­κρι­βώς ε­ναλ­λα­κτι­κή προο­πτι­κή θα μπο­ρού­σε να κα­τα­στεί δυ­να­τή με μια έ­ξο­δο α­πό το ευ­ρώ.
Μια κοι­νή διά­γνω­ση:

Με την πά­ρο­δο του χρό­νου και την ε­μπει­ρία της κρί­σης μπο­ρού­με κα­λύ­τε­ρα να υ­πο­λο­γί­σου­με μέ­χρι ποιο ση­μείο η δη­μιουρ­γία του ευ­ρώ υ­πήρ­ξε κα­τα­στρο­φή για τους ευ­ρω­παϊκούς λα­ούς και για την ί­δια την ι­δέα της Ευ­ρώ­πης. Εξ ο­ρι­σμού το ε­νιαίο νό­μι­σμα κα­θι­στά α­δύ­να­τη κά­θε προ­σαρ­μο­γή της τι­μής του συ­ναλ­λάγ­μα­τος, πα­ρό­λα αυ­τά δεν έ­χει προ­βλε­φθεί ο­ποιοσ­δή­πο­τε μη­χα­νι­σμός με­τα­βι­βά­σεω­ν: αυ­στη­ροί πε­ριο­ρι­σμοί για τους κρα­τι­κούς προϋπο­λο­γι­σμούς, α­πα­γό­ρευ­ση της χρη­μα­το­δό­τη­σης των ελ­λειμ­μά­των των κρα­τών με­λών α­πό την Ε­ΚΤ κ.λπ. Στις συν­θή­κες αυ­τές τέ­θη­κε σε λει­τουρ­γία έ­νας δαι­μο­νι­σμέ­νος μη­χα­νι­σμός α­πό τη στιγ­μή που τα πο­σο­στά πλη­θω­ρι­σμού άρ­χι­σαν να δια­φο­ρο­ποιού­νται με­τα­ξύ των χω­ρών με­λών.
Αυ­τό ή­ταν α­να­πό­φευ­κτο α­πό τη στιγ­μή που υ­πάρ­χουν δο­μι­κές δια­φο­ρές με­τα­ξύ των οι­κο­νο­μιών της ευ­ρω­ζώ­νης (πα­ρό­τι κα­νείς δεν εί­χε πραγ­μα­τι­κά το­νί­σει αυ­τό το πρό­βλη­μα). Από τη στιγ­μή ε­κεί­νη, ο υ­ψη­λό­τε­ρος πλη­θω­ρι­σμός στις χώ­ρες του ευ­ρω­παϊκού Νό­του ο­δη­γεί σε α­πώ­λεια α­ντα­γω­νι­στι­κό­τη­τας που δεν μπο­ρεί να ε­λεγ­χθεί με τί­πο­τα. Το πλήγ­μα της κρί­σης εί­χε ως α­πο­τέ­λε­σμα τη δια­κο­πή της ει­σα­γω­γής κε­φα­λαίων που θα ε­πέ­τρε­παν την κά­λυ­ψη των ε­μπο­ρι­κών ελ­λειμ­μά­των του Νό­του. Και ο α­πο­κλει­σμός αυ­τής της πη­γής ή της χρη­μα­το­δό­τη­σης α­πό τις κε­ντρι­κές τρά­πε­ζες προ­κά­λε­σε την έ­κρη­ξη της κρί­σης χρέ­ους. Τέ­λος, κά­τω α­πό αυ­τή την ει­δι­κή κρί­ση χρέ­ους δια­κρί­νε­ται μια πιο κλα­σι­κή κρί­ση, η κρί­ση α­πο­δο­τι­κό­τη­τας του κε­φα­λαίου, που ε­ντεί­νει τη δια­φο­ρο­ποίη­ση των ε­θνι­κών οι­κο­νο­μιών στο ε­σω­τε­ρι­κό αυ­τής της οι­κο­νο­μι­κής και νο­μι­σμα­τι­κής «Ένω­σης».
Η κα­τά­στα­ση αυ­τή εί­ναι α­διέ­ξο­δη α­πό τη στιγ­μή που ό­λα τα ερ­γα­λεία που θα ε­πέ­τρε­παν τη δια­χεί­ρι­σή της εί­ναι κα­τά κά­ποιο τρό­πο α­ντι­συ­νταγ­μα­τι­κά. Ο δρό­μος που ε­πέ­λε­ξαν οι ευ­ρω­παϊκοί θε­σμοί και οι κυ­βερ­νή­σεις της ευ­ρω­ζώ­νης, ε­πέ­φε­ρε κά­ποια α­πο­διάρ­θρω­ση των ευ­ρω­φι­λε­λεύ­θε­ρων συ­ντα­γών, αλ­λά πο­λύ σύ­ντο­μα ο­δή­γη­σε σε μια θε­ρα­πεία σοκ. Η ο­ποία εί­ναι κα­τα­φα­νώς «α­νό­η­τη» ή «α­νορ­θο­λο­γι­κή», α­πό τη στιγ­μή που η δη­μο­σιο­νο­μι­κή λι­τό­τη­τα πα­ρά­γει ύ­φε­ση, α­νερ­γία και δη­μο­σιο­νο­μι­κά ελ­λείμ­μα­τα. Σ’ αυ­τό το ση­μείο α­να­φέ­ρε­ται η κεϊνσια­νή κρι­τι­κή, η ο­ποία εί­ναι μεν τέ­λεια θε­με­λιω­μέ­νη, αλ­λά πα­ρα­βλέ­πει τη λο­γι­κή αυ­τής της πο­λι­τι­κής, η ο­ποία α­πο­βλέ­πει στην ε­λα­χι­στο­ποίη­ση του κό­στους ερ­γα­σίας, τη διά­λυ­ση του συ­στή­μα­τος κοι­νω­νι­κής προ­στα­σίας και συλ­λο­γι­κών δια­πραγ­μα­τεύ­σεων, και τε­λι­κά στην α­πο­κα­τά­στα­ση του πο­σο­στού κέρ­δους.
Αυ­τή η θε­ρα­πεία σοκ προ­κα­λεί προ­φα­νώς βα­θιές και διαρ­κείς βλά­βες, α­κό­μη κι α­πό τη σκο­πιά του ευ­ρω­παϊκού κε­φα­λαίου, για­τί οι ευ­ρω­παϊκές ε­πι­χει­ρή­σεις υ­πο­φέ­ρουν α­πό την ύ­φε­ση, μέ­νουν πί­σω α­πό την ά­πο­ψη των ε­πεν­δύ­σεων κ.λπ. Αυ­τό δεν ε­μπο­δί­ζει τους ευ­ρω­παϊκούς θε­σμούς και το χρη­μα­το­πι­στω­τι­κό κε­φά­λαιο που εκ­προ­σω­πούν, να υιο­θε­τούν συ­νει­δη­τά και ξε­κά­θα­ρα αυ­τή τη βίαιη και κοι­νω­νι­κά ε­πι­θε­τι­κή στρα­τη­γι­κή: η κρί­ση προ­σφέ­ρει μια πο­λύ κα­λή ευ­και­ρία.
Το δί­λημ­μα της α­ρι­στε­ράς
Γύ­ρω α­πό τις α­κό­λου­θες δύο ι­δέες υ­πάρ­χει αρ­κε­τά πλα­τιά συ­ναί­νε­ση:
«Αν θέ­λα­με να οι­κο­δο­μή­σου­με μια κοι­νή νο­μι­σμα­τι­κή ζώ­νη, θα έ­πρε­πε να δια­λέ­ξου­με μια άλ­λη μέ­θο­δο κι ό­χι αυ­τή που υιο­θε­τή­θη­κε με την Ο­ΝΕ. Και θα εί­χα­με προ­τι­μή­σει μια δια­φο­ρε­τι­κή α­φε­τη­ρία και ό­χι τη ση­με­ρι­νή κα­τά­στα­ση της ευ­ρω­ζώ­νης.» (Μά­ριο Νού­τι).
«Το ε­νιαίο νό­μι­σμα και και η θε­σμι­κή και νο­μι­κή κι­γκα­λε­ρία που το στη­ρί­ζει (α­νε­ξάρ­τη­τη κε­ντρι­κή τρά­πε­ζα, σύμ­φω­νο στα­θε­ρό­τη­τας) α­πα­γο­ρεύουν ο­ποια­δή­πο­τε πο­λι­τι­κή α­πο­βλέ­πει ταυ­τό­χρο­να στην α­πό­κρου­ση της έ­ντα­σης των α­νι­σο­τή­των και την κα­τάρ­γη­ση της κυ­ριαρ­χίας, που υ­πη­ρε­τεί μια κυ­ρίαρ­χη τά­ξη υ­πο­ταγ­μέ­νη στις α­παι­τή­σεις του χρη­μα­το­πι­στω­τι­κού συ­στή­μα­τος .» (Σερζ Αλι­μί).
Ξε­κι­νώ­ντας α­πό αυ­τή τη δια­πί­στω­ση δύο το­πο­θε­τή­σεις εί­ναι λο­γι­κά δυ­να­τές: η ε­πα­να­θε­με­λίω­ση ή η έ­ξο­δος. Πρό­κει­ται για δύο στρα­τη­γι­κής ση­μα­σίας προ­σα­να­το­λι­σμούς και ό­χι για προ­βλέ­ψεις της τρο­χιάς της ευ­ρω­ζώ­νης. Τα σχέ­δια ε­πα­να­θε­με­λίω­σης του ευ­ρώ προ­σφέ­ρουν έ­να πο­λύ ευ­ρύ φά­σμα προ­τά­σεων και μοι­ρά­ζο­νται χο­ντρι­κά τον ί­διο στό­χο: έ­ξο­δος α­πό την κρί­ση, με τα ι­διαί­τε­ρα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά που παίρ­νει στην Ευ­ρώ­πη, με αλ­λα­γή των κα­νό­νων του παι­χνι­διού, έ­τσι ώ­στε να δια­σω­θεί αυ­τό συ­νη­θί­ζου­με να α­πο­κα­λού­με ευ­ρω­παϊκό κοι­νω­νι­κό μο­ντέ­λο. Ο βαθ­μός ρι­ζο­σπα­στι­κό­τη­τας αυ­τών των σχε­δίων μπο­ρεί να ποι­κίλ­λει, αλ­λά ό­λες αυ­τές οι προ­τά­σεις προ­σκρούουν σε μια ό­μοια κρι­τι­κή: πρου­πο­θέ­τουν μια ε­λά­χι­στη συμ­φω­νία των ευ­ρω­παϊκών κυ­βερ­νή­σεων, η ο­ποία φαί­νε­ται να εί­ναι α­δύ­να­τη. Αυ­τοί, λοι­πόν, που τις υ­πο­στη­ρί­ζουν βα­φτί­ζο­νται «ευ­ρω­παϊστές», και κα­τη­γο­ρού­νται ό­τι υ­πο­τι­μούν τη ση­με­ρι­νή κα­τά­στα­ση του συ­σχε­τι­σμού δύ­να­μης και το δε­σπό­ζον βά­ρος του χρη­μα­το­πι­στω­τι­κού συ­στή­μα­τος.
Η άλ­λη το­πο­θέ­τη­ση έ­χει μια τέ­λεια λο­γι­κή: α­φού το ευ­ρώ ο­δή­γη­σε σε τέ­τοιες κα­τα­στρο­φές πρέ­πει και αρ­κεί να βγού­με α­πό αυ­τό. Εκτός α­πό το ε­πι­χεί­ρη­μα ό­τι έ­τσι ξα­να­βρί­σκου­με τη δυ­να­τό­τη­τα να ρυθ­μί­ζου­με την τι­μή του συ­ναλ­λάγ­μα­τος και να χρη­μα­το­δο­τού­με τα ελ­λείμ­μα­τα χω­ρίς προ­σφυ­γή στις χρη­μα­το­πι­στω­τι­κές α­γο­ρές, κα­τα­τί­θε­νται και άλ­λα: η υ­πο­τί­μη­ση δεν ε­πι­τρέ­πει μό­νο την α­πο­κα­τά­στα­ση της α­ντα­γω­νι­στι­κό­τη­τας, αλ­λά δί­νει τη δυ­να­τό­τη­τα στην πά­λη των τά­ξεων να ξα­να­βρεί τη «φυ­σι­κή» πε­ρί­με­τρό της, του ε­θνι­κού κρά­τους.
Εί­ναι α­πο­λύ­τως α­πα­ραί­τη­το να βγού­με α­πό αυ­τό το πλα­στό δί­λημ­μα, για­τί ε­μπο­δί­ζει την α­να­ζή­τη­ση μιας ευ­ρω­παϊκής στρα­τη­γι­κής για την α­ρι­στε­ρά.
Οι α­πο­ρίες της ε­ξό­δου α­πό το ευ­ρώ
Υπάρ­χουν δύο ση­μα­ντι­κά οι­κο­νο­μι­κά ε­πι­χει­ρή­μα­τα κα­τά της ε­ξό­δου. Το πρώ­το εί­ναι το ε­πι­χεί­ρη­μα του χρέ­ους: τώ­ρα υ­πο­λο­γί­ζε­ται σε ευ­ρώ, ε­νώ με την υ­πο­τί­μη­ση του νέ­ου νο­μί­σμα­τος το ύ­ψος του θα αυ­ξη­θεί κα­τά το πο­σο­στό της υ­πο­τί­μη­σης. (...)
Το δεύ­τε­ρο ε­πι­χεί­ρη­μα εί­ναι ό­τι η έ­ξο­δος α­πό το ευ­ρώ θα συμ­βεί σε έ­να πε­ρι­βάλ­λον α­συ­γκρά­τη­της κερ­δο­σκο­πίας, που δεν θα μπο­ρού­σε να α­ντι­με­τω­πι­στεί α­κό­μα και με τον πιο αυ­στη­ρό έ­λεγ­χο της κί­νη­σης κε­φα­λαίων. (...) Ο έ­λεγ­χος μπο­ρεί να ε­μπο­δί­σει τα κε­φά­λαια να φύ­γουν, αλ­λά δεν μπο­ρεί να τα α­να­γκά­σει να μπουν για να χρη­μα­το­δο­τή­σουν τα ελ­λείμ­μα­τα. (...)
Αυ­τή η πρώ­τη συ­ζή­τη­ση μας ε­πι­τρέ­πει, ε­πί­σης, να δια­πι­στώ­σου­με ό­τι οι α­ρι­στε­ροί ο­πα­δοί της ε­ξό­δου δεν προ­σεγ­γί­ζουν με τον ί­διο τρό­πο το κε­ντρι­κό ζή­τη­μα του δη­μό­σιου χρέ­ους. Ο Ζακ Σα­πίρ θεω­ρεί ό­τι για τη Γαλ­λία θα αρ­κού­σε μια υ­πο­τί­μη­ση κα­τά 15% και το βά­ρος που θα πρό­σθε­τε αυ­τή στο χρέ­ος θα ε­κτο­νω­νό­ταν γρή­γο­ρα χά­ρη στη θε­α­μα­τι­κή αύ­ξη­ση της με­γέ­θυν­σης που θα προ­κα­λού­σε η υ­πο­τί­μη­ση. (...)
Ο Κώ­στας Λα­πα­βί­τσας α­κο­λου­θεί έ­ναν άλ­λο συλ­λο­γι­σμό: «Η υ­πο­τί­μη­ση θα α­κο­λου­θη­θεί α­πό μια στά­ση πλη­ρω­μών και μια α­να­διάρ­θρω­ση του χρέ­ους. Για να α­πο­φευ­χθεί η κα­τάρ­ρευ­ση του χρη­μα­το­πι­στω­τι­κού συ­στή­μα­τος, εί­ναι α­πα­ραί­τη­τη η ε­θνι­κο­ποίη­ση των τρα­πε­ζών, γε­γο­νός που θα ο­δη­γού­σε στη δη­μιουρ­γία δη­μό­σιου τρα­πε­ζι­κού το­μέα. Τέ­λος, για να υ­πο­στη­ρι­χθεί η με­γέ­θυν­ση και η α­πα­σχό­λη­ση, θα πρέ­πει να ε­πε­κτα­θεί η δη­μό­σια ι­διο­κτη­σία σε μια σει­ρά το­μείς-κλει­διά. (...) Σ’ αυ­τή τη βά­ση, θα ή­ταν ε­φι­κτό να α­να­πτυ­χθεί μια βιο­μη­χα­νι­κή πο­λι­τι­κή που θα κι­νη­το­ποιού­σε δη­μό­σιους πό­ρους και πι­στώ­σεις».
Το πρό­βλη­μα εί­ναι ό­τι ο Κ. Λα­πα­βί­τσας δεν ε­ξη­γεί για­τί η έ­ξο­δος α­πό το ευ­ρώ θα ή­ταν προ­α­παι­τού­με­νη προϋπό­θε­ση για μια τέ­τοια πο­λι­τι­κή, και κυ­ρίως δεν α­πα­ντά στο μεί­ζον ε­πι­χεί­ρη­μα: βγαί­νο­ντας α­πό το ευ­ρώ η Γαλ­λία, η Ελλά­δα ή μια άλ­λη χώ­ρα θα πρό­σφε­ρε στις χρη­μα­το­πι­στω­τι­κές α­γο­ρές έ­να εκ­πλη­κτι­κό μέ­σο πίε­σης μέ­σω της κερ­δο­σκο­πίας ε­πί του νέ­ου νο­μί­σμα­τος, που μέ­σα σ’ έ­να φαύ­λο κύ­κλο πλη­θω­ρι­σμού/υ­πο­τί­μη­σης θα υ­πο­νό­μευε κά­θε ε­ναλ­λα­κτι­κή πο­λι­τι­κή. (...)
Τα μα­γι­κά α­πο­τέ­λε­σμα­τα της υ­πο­τί­μη­σης
Ένα α­πό τα θεω­ρή­μα­τα των ο­πα­δών της ε­ξό­δου υ­πο­στη­ρί­ζει ό­τι αυ­τή εί­ναι «ό­ρος α­πα­ραί­τη­τος και α­να­γκαίος για την ε­φαρ­μο­γή μιας ε­ναλ­λα­κτι­κής πο­λι­τι­κής, αλ­λά δεν εί­ναι κα­θό­λου ε­παρ­κής». Ο Ζακ Σα­πίρ υ­πο­γραμ­μί­ζει ό­τι η έ­ξο­δος α­πό το ευ­ρώ έ­χει νό­η­μα μό­νο αν συ­νο­δεύε­ται α­πό «θε­σμι­κές αλ­λα­γές και αλ­λα­γές μα­κροοι­κο­νο­μι­κής πο­λι­τι­κής». Οι αλ­λα­γές αυ­τές στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα α­ντι­στρα­τεύο­νται την ευ­ρω­φι­λε­λεύ­θε­ρη πο­λι­τι­κή, αλ­λά για­τί θα ή­ταν α­δύ­να­το να γί­νουν μο­νο­με­ρώς και για­τί θα διευ­κο­λύ­νο­νταν με μια έ­ξο­δο α­πό το ευ­ρώ;
Ο Ζακ Σα­πίρ προ­τεί­νει μια ά­σκη­ση υ­πο­τί­μη­σης, σύμ­φω­να με την ο­ποία μια υ­πο­τί­μη­ση κα­τά 20% του «φρά­γκου» θα εί­χα­με με­γέ­θυν­ση της τά­ξης του 5% και η α­νερ­γία θα υ­πο­χω­ρού­σε κα­τά 1,5 εκ. α­νέρ­γους μέ­σα σε πέ­ντε χρό­νια. (...) Οι α­ριθ­μοί αυ­τοί δεί­χνουν ό­τι πα­ρα­μέ­νου­με κλει­σμέ­νοι μέ­σα στην πί­στη ό­τι η γαλ­λι­κή οι­κο­νο­μία και των άλ­λων ευ­ρω­παϊκών χω­ρών εί­ναι στε­ρη­μέ­νες μό­νο λό­γω της συμ­με­το­χής τους στο ευ­ρώ. Η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, ό­μως, δεν ε­πα­λη­θεύει τους υ­πο­λο­γι­σμούς του Σα­πίρ. Το Ενω­μέ­νο Βσί­λειο δεν με­τέ­χει στο ευ­ρώ και συ­νε­πώς μπο­ρεί να ρυθ­μί­ζει την τι­μή συ­ναλ­λάγ­μα­τος. Η στερ­λί­να ά­ξι­ζε πε­ρί­που 1,5 ευ­ρώ πριν την κρί­ση και κα­τό­πιν έ­πε­σε στα 1,2 ευ­ρώ. Υπήρ­ξε, δη­λα­δή, μια υ­πο­τί­μη­ση κα­τά 20%, χω­ρίς ω­στό­σο να πα­ρα­τη­ρη­θεί ο­ποιο­δή­πο­τε α­πο­τέ­λε­σμα αυ­τής της υ­πο­τί­μη­σης στη με­γέ­θυν­ση του Α­ΕΠ (πί­να­κας 1).
Υπο­τί­μη­ση/πλη­θω­ρι­σμός και δια­νο­μή ει­σο­δή­μα­τος
Η τρο­πο­ποίη­ση της δια­νο­μής της προ­στι­θέ­με­νης α­ξίας εί­ναι σί­γου­ρα α­πα­ραί­τη­τος μο­χλός κά­θε ε­ναλ­λα­κτι­κής πο­λι­τι­κής. Όμως, ο στό­χος αυ­τός δύ­σκο­λα μπο­ρεί να συμ­βα­δί­σει με τα α­πο­τε­λέ­σμα­τα μιας υ­πο­τί­μη­σης. Για να μην κα­τα­λή­ξει μια έ­ξο­δος α­πό το ευ­ρώ σε μια «δια­δι­κα­σία ι­σχυ­ρού και αυ­το­τρο­φο­δο­τού­με­νου πλη­θω­ρι­σμού», ο Σα­πίρ προ­βλέ­πει «έ­να πρό­σκαι­ρο (τριων μη­νών) πά­γω­μα των τι­μών και των μι­σθών και τη σύ­στα­ση ε­νός Εθνι­κού Συμ­βου­λίου Τι­μών, με τη συμ­με­το­χή της κυ­βέρ­νη­σης, των συν­δι­κά­των και της ερ­γο­δο­σίας, που θα δια­πραγ­μα­τευ­τεί τους ό­ρους ε­ξό­δου α­πό το πά­γω­μα».
Το πά­γω­μα αυ­τό έ­χει ό­νο­μα: μι­σθο­λο­γι­κή λι­τό­τη­τα. Και δεν υ­πάρ­χει κα­νέ­νας λό­γος να στα­μα­τή­σει σε τρεις μή­νες, για­τί ο κύ­κλος πλη­θω­ρι­σμός/υ­πο­τί­μη­ση θα συ­νε­χί­ζε­ται πέ­ρα α­πό το «πρό­σκαι­ρο» πά­γω­μα, πράγ­μα που το α­να­γνω­ρί­ζει και ο Σα­πί­ρ: «Δεν θα μπο­ρού­σα­με να α­πο­φύ­γου­με έ­ναν δο­μι­κό πλη­θω­ρι­σμό της τά­ξης του 4% ή 6%, ο ο­ποίος θα ε­πέ­βαλ­λε υ­πο­τι­μή­σεις κά­θε 12 ή 18 μή­νες». Πρέ­πει να πού­με ό­τι ο κύ­κλος αυ­τός δεν θα τρο­φο­δο­τεί­ται μό­νο α­πό ε­σω­τε­ρι­κούς πα­ρά­γο­ντες (σχέ­ση μι­σθών και κερ­δών), αλ­λά και α­πό την κερ­δο­σκο­πία σε βά­ρος του νο­μί­σμα­τος.
Εξο­δος α­πό το ευ­ρώ και κοι­νό νό­μι­σμα
Ο Φρε­ντε­ρίκ Λορ­ντόν ε­πα­να­φέ­ρει την πρό­τα­ση για «κοι­νό νό­μι­σμα». Με άλ­λα λό­για, έ­να σύ­στη­μα νο­μι­σμα­τι­κό που συν­δυά­ζει έ­να ευ­ρώ για τις εω­τε­ρι­κές συ­ναλ­λα­γές και ε­θνι­κά ευ­ρώ (ευ­ρω-φρά­γκο, ευ­ρω-πε­σέ­τα κ.λπ.) Τα ε­θνι­κά ευ­ρώ θα εί­χαν στα­θε­ρές ι­σο­τι­μίες, οι ο­ποίες ό­μως θα μπο­ρού­σαν να ε­πα­να­προσ­διο­ρί­ζο­νται.
Ας φα­ντα­στού­με ό­τι η Ισπα­νία, ό­πως πριν την κρί­ση, εί­χε ε­μπο­ρι­κό έλ­λειμ­μα 9%. Πώς και με ποιους ό­ρους θα αί­ρο­νταν τα α­πα­ραί­τη­τα κε­φά­λαια για την κά­λυ­ψή του; Ή μή­πως θα πρέ­πει ό­λες οι χώ­ρες που με­τέ­χουν στο «κοι­νό νό­μι­σμα» να έ­χουν αυ­στη­ρά ι­σορ­ρο­πη­μέ­νο ε­μπο­ρι­κό ι­σο­ζύ­γιο; Πέ­ρα α­πό τα τε­χνι­κοοι­κο­νο­μι­κά υ­πάρ­χουν και τα πο­λι­τι­κά ζη­τή­μα­τα: Πώς θα γι­νό­ταν να α­πο­δε­χθεί η Γερ­μα­νία την α­πο­τί­μη­ση του νο­μί­σμα­τός της και τις υ­πο­τι­μή­σεις των άλ­λων χω­ρών μέ­σα α­πό μια «δια­κρα­τι­κή δια­πραγ­μά­τευ­ση»;
Το κοι­νό νό­μι­σμα θα ε­πα­νέ­φε­ρε τη δια­δι­κα­σία των α­ντα­γω­νι­στι­κών υ­πο­τι­μή­σεων, οι ο­ποίες ε­πι­τρέ­πουν το ρο­κά­νι­σμα του με­ρι­δίου των α­γο­ρών του γεί­το­να. Η βιω­σι­μό­τη­τα ε­νός τέ­τοιου μο­ντέ­λου συ­νε­πά­γε­ται έ­να βαθ­μό συ­ντο­νι­σμού του­λά­χι­στον ί­σο με ε­κεί­νον που οι α­ντιευ­ρω­παϊστές κρί­νουν ε­ντε­λώς α­δύ­να­το.
Ο Λορ­ντόν ο­μο­λο­γεί ό­τι «η ε­πι­στρο­φή στα ε­θνι­κά νο­μί­σμα­τα μειώ­νει την πο­λι­τι­κή ε­νέρ­γεια που χρειά­ζε­ται για να ξε­κι­νή­σει έ­να νέο συλ­λο­γι­κό νο­μι­σμα­τι­κό οι­κο­δό­μη­μα». Το εκ­πλη­κτι­κό, ό­μως, εί­ναι πώς βλέ­πει αυ­τό το νέο οι­κο­δό­μη­μα: «Σ’ αυ­τή τη νέα οι­κο­νο­μι­κή και νο­μι­σμα­τι­κή Ευ­ρώ­πη θα γί­νουν δε­κτές χώ­ρες που ο μέ­σος ή κα­τώ­τα­τος μι­σθός δεν θα εί­ναι κα­τώ­τε­ρος του 75%, για πα­ρά­δειγ­μα, του μέ­σου ό­ρου των μέ­σων ή κα­τώ­τα­των μι­σθών των άλ­λων κρα­τών – με­λών». Πέ­ρα α­πό ό­λα τα άλ­λα, πώς μπο­ρείς να υ­πο­λο­γί­σεις το μέ­σο ό­ρο των άλ­λων χω­ρών, τη στιγ­μή που δεν υ­πάρ­χει κα­μία;
Θα μπο­ρού­σε να λη­φθεί υ­πό­ψη το κα­τά κε­φα­λή Α­Ε­Π, αλ­λά τό­τε σ’ αυ­τή την έ­νω­ση δεν θα μπο­ρού­σαν να με­τά­σχουν ού­τε οι μι­σές ευ­ρω­παϊκές χώ­ρες (πί­να­κας 2).
Στο δεύ­τε­ρο και τε­λευ­ταίο μέ­ρος του άρ­θρου του Μι­σέλ Ισόν, ε­ξε­τά­ζε­ται το ε­πεί­γον για τη γαλ­λι­κή α­ρι­στε­ρά ζή­τη­μα πώς δια­φο­ρο­ποιεί­ται πο­λι­τι­κά η θέ­ση της α­πέ­να­ντι στο Εθνι­κό Μέ­τω­πο, που προ­πα­γαν­δί­ζει την έ­ξο­δο α­πό το ευ­ρώ, και ο συγ­γρα­φέ­ας εκ­θέ­τει τη δι­κή του θέ­ση για το συ­γκε­κρι­μέ­νο ζή­τη­μα. 
* Ο Μι­σέλ Ισόν εί­ναι οι­κο­νο­μο­λό­γος του Ινστι­τού­του οι­κο­νο­μι­κών και κοι­νω­νι­κών ε­ρευ­νώ­ν-IRES και μέ­λος του ε­πι­στη­μο­νι­κού συμ­βου­λίου της ATTAC

Πίνακας 1: Τιμή συναλλάγματος και ρυθμός μεγέθυνσης στο Ενωμένο Βασίλειο 1999-2013

Πίνακας 2: Κατά κεφαλή ΑΕΠ το 2012 (ευρωζώνη=100)

Πηγή: Εποχή
==========================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.