Τα μέλη της Ακαδημίας Αθηνών επιλέγονται αξιοκρατικά;

Γράφει ο Άγγελος Παναγόπουλος, Δικηγόρος παρ' Αρείω Πάγω

Με έκπληξη διάβασα στο "Παρόν" Καταπέλτης η εισήγηση του καθηγητή και ακαδημαϊκού Μιχάλη Σταθόπουλου:

Γιατί δεν ψήφισα τον Διαμαντούρο για ακαδημαϊκό
Πολύ μικρή η επιστημονική και συγγραφική του παραγωγή
Το σύστημα όμως τον επέβαλε και τον έχει εφεδρεία για Πρόεδρο της Δημοκρατίας!

Δεν ήταν η ευτυχέστερη μέρα για τον καθηγητή κ. Νικηφόρο Διαμαντούρο η τοποθέτηση-καταπέλτης του ακαδημαϊκού, καθηγητή της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μιχάλη Σταθόπουλου ως προς τα προσόντα του μονίμως εκλεκτού του συστήματος κ. Διαμαντούρου, ο οποίος ήταν υποψήφιος για την πλήρωση της έδρας Πολιτικής Επιστήμης στην Ακαδημία Αθηνών, την οποία διεκδικούσαν και οι κύριοι Διαμαντόπουλος και Κιτρομηλίδης.

Αλλά η εισήγηση της Επιτροπής και η πρόταση της Τάξης επέλεξε ως επικρατέστερους τους κυρίους Διαμαντούρο και Κιτρομηλίδη.

Στις παρατηρήσεις του, που ανέπτυξε στη συνεδρίαση της Ολομέλειας της Ακαδημίας Αθηνών στις 8 Μαΐου, ο κ. Σταθόπουλος απογυμνώνει κυριολεκτικά τον κ. Διαμαντούρο, επισημαίνοντας ότι η επιστημονική του παραγωγή είναι πολύ μικρή, τα άρθρα-μελέτες του -πολύ λίγες δεκάδες- είναι κατά βάση επαναλήψεις προηγούμενων μελετών του και άλλα συνιστούν απλώς προλόγους, ενώ η συγγραφική του παραγωγή είναι ελάχιστη!

«Η βασική διαφορά μεταξύ των δύο είναι ότι η επιστημονική παραγωγή του κ. ...
Διαμαντούρου είναι πολύ μικρότερη από αυτή του κ. Κιτρομηλίδη, συνισταμένη σε δύο αυτοτελή έργα έναντι πάνω από τριάντα του κ. Κιτρομηλίδη και σε μερικά άρθρα, πολύ λιγότερα από τα υπερδιακόσια του κ. Κιτρομηλίδη», τονίζει ο κ. Μιχ. Σταθόπουλος και κυριολεκτικά αδειάζει τον κ. Διαμαντούρο. Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και η συνέχεια: «Τα μη αυτοτελή άρθρα-μελέτες του κ. Διαμαντούρου θα έλεγα ότι είναι μόνο πολύ λίγες δεκάδες, γιατί πολλά αναφερόμενα είναι κατά βάση επαναλήψεις, από απόψεως περιεχομένου, προηγούμενων μελετών του, αλλά αναφέρονται κυρίως στον θεσμό του Συνηγόρου-Διαμεσολαβητή με επανάληψη συνήθως του ίδιου προβληματισμού. Και τέλος άλλα συνιστούν απλώς προλόγους ή διατύπωση συμπερασμάτων, συχνά από κοινού με άλλους συγγραφείς, σε συλλογικούς τόμους με μελέτες άλλων συγγραφέων. Η μειωμένη συγγραφική παραγωγή του δεν νομίζω ότι οφείλεται στις θητείες του ως Ombudsman, γιατί αυτές άρχισαν όταν ήταν ήδη σε σχετικά ώριμη ηλικία και ως τότε είχε ακόμη ελάχιστη συγγραφική παραγωγή».

Σε άλλο σημείο των παρατηρήσεών του, ο κ. Μιχ. Σταθόπουλος σημειώνει ότι όταν τον επισκέφθηκαν οι τρεις υποψήφιοι για να του δώσουν στοιχεία ειδικά ως προς τη διεθνή αναγνώρισή τους από ξένους επιστήμονες, «ο κ. Διαμαντούρος μου έφερε στοιχεία ότι το έργο του για τα εκλογικά συστήματα μεταφράστηκε στα γαλλικά και επιλέχθηκε ως διδακτικό εγχειρίδιο σε γαλλόφωνα πανεπιστήμια. Είναι μια σημαντική αναγνώριση που τιμά τον συγγραφέα. Ο κ. Διαμαντούρος μου έφερε τέσσερις βιβλιοκρισίες, εκ των οποίων όμως μόνο η μία προέρχεται από ξένο κριτή (οι άλλες τρεις είναι ελληνικές) και συγκεκριμένα από τον καθηγητή του LSE Kevin Featherstone. Η βιβλιοκρισία αυτή αφορά όμως έργο (το ''Democracy and the State in the New Southern Europe'') που είναι συλλογικός τόμος με μελέτες άλλων επιστημόνων, όπου ο κ. Διαμαντούρος είχε απλώς τη συνεπιμέλεια του τόμου και τη συγγραφή από κοινού με συναδέλφους του της εισαγωγής και των συμπερασμάτων».

Με διεθνή αναγνώριση ο αντίπαλος
Απέναντι σε αυτή την πολύ μικρή επιστημονική παραγωγή του κ. Διαμαντόπουλου, ο έτερος διεκδικητής της έδρας της Ακαδημίας Αθηνών κ. Κιτρομηλίδης έχει απείρως σημαντικότερα στοιχεία στο βιογραφικό του. Μια γεύση δίνει η αναφορά στο έργο του που κάνει στις παρατηρήσεις του ο κ. Μιχ. Σταθόπουλος: «Από την πολύ εκτενέστερη επιστημονική παραγωγή του κ. Κιτρομηλίδη, νομίζω ιδιαίτερη σημασία έχουν δύο κύκλοι θεμάτων όπου η συμβολή του είναι καίρια και έχει διεθνή αναγνώριση. Ο πρώτος κύκλος είναι η μελέτη των πολιτικών ιδεών του δημοκρατικού φιλελευθερισμού και η ανάλυση του έργου των σημαντικότερων πολιτικών στοχαστών των νέων χρόνων, όπως των Hobbes, Locke, Rousseau, Bentham, Tocqeville, Stuart Mill κ.λπ. Εκεί αποτυπώνεται η εξέλιξη του πολιτικού στοχασμού από το πρότυπο της πεφωτισμένης απολυταρχίας ως τις πολιτικές θεωρίες του δημοκρατικού φιλελευθερισμού, του κοινωνικού συμβολαίου, τις ωφελιμιστικές πολιτικές θεωρίες κ.λπ.

Ο δεύτερος κύκλος μελετών είναι αυτός που αναφέρεται στον νεοελληνικό Διαφωτισμό. Ο συγγραφέας έφερε στην επιφάνεια τις πολιτικές και κοινωνικές ιδέες του νεοελληνικού Διαφωτισμού, τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος που οδήγησε από το ιδεώδες της χριστιανικής μοναρχίας στο πρότυπο του μη μοναρχικού φιλελεύθερου κράτους, του κράτους των ελεύθερων θεσμών, όπως το επεξεργάστηκε ο φιλελευθερισμός στην ευρωπαϊκή πολιτική σκέψη. Ιδίως μελέτησε το έργο του Ρήγα Βελεστινλή, του Κοραή, του Ιώσηπου Μοισιόδακα, του Ευγένιου Βούλγαρη κ.ά. Στην ουσία δημιούργησε ένα ολόκληρο νέο πεδίο έρευνας, τη σπουδή των νεοελληνικών πολιτικών ιδεών και τη σημαντική συμμετοχή τους στον ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, έναν νέο κλάδο που τον εισήγαγε και στη διεθνή βιβλιογραφία. Πρόκειται για σημαντική συμβολή, τόσο επιστημονική όσο και εθνική».

Οι πιέσεις απέδωσαν...

Η ιστορία δυστυχώς επαναλήφθηκε και για άλλη μια φορά η Ακαδημία Αθηνών βάδισε στα ίδια αχνάρια, που χρόνια μας έχει συνηθίσει. Εξέλεξε τον εκλεκτό του συστήματος για την έδρα της Πολιτικής Επιστήμης, όχι με βάση τα στοιχεία της πορείας των δύο υποψηφίων, του έργου τους και της διεθνούς αναγνώρισης, αλλά τις επιθυμίες του κατεστημένου, που άσκησε τεράστιες πιέσεις, ακόμη και εκβιασμούς για να επιλεγεί ο κ. Νικηφόρος Διαμαντούρος, παρότι ο φάκελός του υστερούσε σημαντικά του κ. Κιτρομηλίδη. Δεν είναι όμως η πρώτη φορά. Είναι ο κανόνας δυστυχώς... Ο κ. Διαμαντούρος ψηφίστηκε με 22 έναντι 14.

Η Ακαδημία Αθηνών, δυστυχώς, συνεχίζει στην ίδια ρότα. Μακριά από τον ελληνικό λαό. Στα έξι χρόνια της τραγωδίας που ζει το κάθε σπίτι, των αυτοκτονιών, του ενάμισι εκατομμυρίου ανέργων, των εκατοντάδων χιλιάδων λουκέτων και την ώρα που οι νέοι μας παίρνουν τον δρόμο της ξενιτιάς, η Ακαδημία έχει εξαφανισθεί. Για το μόνο που φρόντισε ήταν να μην κόψουν το αφορολόγητο επίδομα των 2.000 ευρώ που παίρνουν κάθε μήνα. Για τον λαουτζίκο από τον οποίο ζουν, ούτε μιλιά...

•••

Τον προορίζουν για Πρόεδρο της Δημοκρατίας!
Σύμφωνα με πληροφορίες, που από καιρό διακινούνται, τον κ. Νικηφόρο Διαμαντούρο, το σύστημα τον έχει εφεδρεία για την Προεδρία της Δημοκρατίας, αξίωμα που όπως έχει καταντήσει τα τελευταία χρόνια είναι απλώς διακοσμητικό.

την εισήγηση-καταπέλτη του Ακαδημαϊκού Μιχάλη Σταθόπουλου για τα προσόντα του Νικηφόρου Διαμαντούρου, ο οποίος επελέγη έναντι του Κιτρομηλίδη

για την πλήρωση της έδρας Πολιτικής Επιστήμης στην Ακαδημία Αθηνών.


Η συζήτηση για την εκλογή Διαμαντουρου κρύβει το κεντρικό ζήτημα ότι οι μείζονες πολιτικοί επιστήμονες της χώρας δεν υπέβαλαν υποψηφιότητα.

Όπως οι Γ. Κοντογιώργης, ο Α. Μεταξάς και άλλοι.

Αλήθεια, μπήκε κανείς στον κόπο να διερωτηθεί γιατί κανείς από αυτούς δεν υπέβαλε υποψηφιότητα;

Ειναι βέβαιο ότι τώρα επαναλαμβάνεται ότι και παλαιότερα από την Ακαδημία.

Δεν εισήλθαν κορυφές, όπως στη λογοτεχνία, ποίηση, επιστήμες. Διότι προφανώς οι ακαδημαϊκοί καλούν ως υποψήφιους αυτούς που είναι της αρεσκείας τους.

Τους σημαίνοντες τούς αποτρέπουν.

Η ίδια η Ακαδημία αποτελεί σύστημα που αναπαράγει τις νοσηρές συνθήκες του νεοελληνικού κράτους.

Πρέπει να ανήκεις στη συντεχνία τους για να έχεις ελπίδα και να μην εξευτελισθείς.

Στην περίπτωση μάλιστα της Έδρας Πολιτικής Επιστήμης υπήρξαν δύο ομάδες που συγκρούσθηκαν. Και οι δύο του βαθέως κράτους και αγαπημένοι του συστήματος.

Η μία στήριξε τον Διαμαντούρο (Παπαδήμος κλπ), η άλλη τον Κιτρομηλιδη (η ομάδα των Κυπρίων και των Θεσσαλονικέων).

Καμία απο τις δύο δεν είχε προ οφθαλμών την αξιοκρατία.

Βέβαια για να θέσεις την αξιοκρατία ως αρχή, πρέπει να έχεις επιστημονική επιφάνεια.

Και αυτή, πλην ελαχίστων, δεν ευδοκιμεί στην πλειοψηφία των ακαδημαϊκών.

Εάν γινόταν επαναξιολόγηση των ακαδημαϊκών πόσοι θα έμεναν μέλη σήμερα; Τι εκφράζουν στην επιστήμη η πλειοψηφία, πλην ελαχίστων; Τι νέο και πρωτότυπο έφεραν;

Αποτελούν ενα διάχυτο κλίμα συναλλαγής και διαγκωνισμών που απαγορεύει ακόμη και τη σκέψη σε σοβαρούς και διεθνώς αναγνωρισμένους επιστήμονες να είναι υποψήφιοι.

Τους αποτρέπουν οι ίδιοι οι ακαδημαϊκοί που συγκροτούν και λειτουργούν ως κλειστές ομάδες ίδιου συμφέροντος.

Εάν ετίθετο το ερώτημα της αξιοκρατίας στην εκλογή αυτή, η απάντηση δεν θα ήταν η επιλογή Κιτρομηλιδη αντί Διαμαντούρου, αλλά η κήρυξη της θέσης ως άγονης και η επαναπροκήρυξή της με κάλεσμα των σημαινόντων να υποβάλουν υποψηφιότητα.

Αλλά αυτό δεν συνέβη έως τώρα, πως θα συνέβαινε σε μια έδρα μείζονος σημασίας όπως αυτή;


Άγγελος Παναγόπουλος, Δικηγόρος παρ' Αρείω Πάγω

==========================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"