Το παράθυρο ευκαιρίας του Τσίπρα και οι ανορθόδοξες λύσεις που εξετάζει η Μέρκελ για την Ελλάδα

Βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρον το άρθρο του Euroinsight/MNI που μιλά για τα ανορθόδοξα σχέδια που έχει η κ. Μέρκελ, ίσως και σε αντίθεση με τον Σόιμπλε, προκειμένου να αποφευχθεί ένα Grexit, ή ένα Graccident για λόγους οικονομικούς και κυρίως γεωπολιτικούς.

Διότι μια αποσταθεροποίηση στην Ελλάδα θα είχε ευρύτερες επιπτώσεις στη Βαλκανική (παλαιόθεν χαρακτηρισμένη «μπαρουταποθήκη» της Ευρώπης), αλλά και στο ΝΑΤΟ, σε μια περίοδο γενικότερης έντασης στην Ουκρανία, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή.

Η Μέρκελ θέλει να αποτρέψει ένα Grexit λόγω «ατυχήματος», σύμφωνα με το Euroinsight. Στηρίζει ακόμη και μη συμβατικά μέτρα, όπως αύξηση εντόκων ή παράταση στις πληρωμές της Αθήνας. Τεράστιες οι γεωπολιτικές συνέπειες μιας εξόδου. Βασικός αντίπαλος ο... 

Συνιστώ να το διαβάσετε ολόκληρο εδώ.

Η Μέρκελ θέλει να αποτρέψει ένα Grexit λόγω «ατυχήματος», σύμφωνα με το Euroinsight. Στηρίζει ακόμη και μη συμβατικά μέτρα, όπως αύξηση εντόκων ή παράταση στις πληρωμές της Αθήνας. Τεράστιες οι γεωπολιτικές συνέπειες μιας εξόδου. Βασικός αντίπαλος ο... Σόιμπλε.

Η Γερμανίδα καγκελάριος φοβούμενη γενίκευση της αστάθειας στα Βαλκάνια, εμφανίζεται αποφασισμένη να αποτρέψει την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ από ατύχημα, λένε πηγές στην καγκελαρία, σύμφωνα με δημοσίευμα του Euroinsight του πρακτορείου MNI.
Οι αξιωματούχοι υπογράμμισαν ότι εάν η Ελλάδα αποχωρήσει τελικώς από το κοινό νόμισμα, αυτό θα συμβεί επειδή δεν υπάρχει επαρκής κοινός τόπος με την Αθήνα για το πώς θα πρέπει να λειτουργεί η ευρωζώνη και όχι για πιθανή απώλεια των στόχων τόσο στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων όσο και σε αυτό των πληρωμών.
"Είναι πολιτική απόφαση, δεν θα υπάρξει Graccident", δηλώνει κορυφαίος παράγοντας της καγκελαρίας.
Ενώ η Α. Μέρκελ φέρεται να θεωρεί ότι πλέον η ευρωζώνη είναι σε καλύτερη θέση για να διαχειριστεί τους κλυδωνισμούς από ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, οι πιθανές γεωπολιτικές συνέπειες μιας τέτοιας εξέλιξης προκαλούν πονοκεφάλους στο Βερολίνο. Ο βασικός φόβος είναι ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση ολόκληρης της περιφέρειας των Βαλκανίων και η Αθήνα, που είναι μέλος του ΝΑΤΟ, θα οδηγούνταν στη σφαίρα της ρωσικής επιρροής.
Ως εκ τούτου, η γερμανική κυβέρνηση είναι έτοιμη να στηρίξει ανορθόδοξες λύσεις για να αποτρέψει το ενδεχόμενο να ξεμείνει η Αθήνα από ρευστότητα. Αυτές περιλαμβάνουν αύξηση του ορίου των εντόκων γραμματίων που μπορεί να εκδώσει η Ελλάδα, πιθανούς κεφαλαιακούς ελέγχους σε περίπτωση bank run, πληρωμή δόσεων από το τρέχον πρόγραμμα πριν από τον προγραμματισμό και καθυστέρηση πληρωμών προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.   
Η γερμανική κυβέρνηση θα ήθελε να αποφύγει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθούν τέτοια μέτρα, αλλά δεν αποκλείει τη χρήση τους εάν δεν υπάρχει άλλος τρόπος να παραμείνει η Αθήνα στο ευρώ.
Ωστόσο, μια τέτοια στήριξη θα δοθεί μόνο εάν υπάρχει πολιτική συμφωνία στην Ευρώπη για παραμονή της χώρας στο ενιαίο νόμισμα, κάτι που σύμφωνα με τη γερμανική σκοπιά, θα απαιτήσει από την Αθήνα ξεκάθαρη δέσμευση για υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και αποδοχή της τρέχουσας δομής των διασώσεων. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Γερμανία είναι έτοιμη να ταχθεί υπέρ ενός τρίτου πακέτου στήριξης που θα καλύψει τα κενά χρηματοδότησης των επόμενων ετών, αναφέρουν οι αξιωματούχοι.
Επίσης η γερμανική κυβέρνηση εμφανίζεται έτοιμη να συμφωνήσει σε χαμηλότερο στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος και να αφήσει μεγαλύτερα περιθώρια στην Αθήνα, στον προσδιορισμό και στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, αλλά και σε μείωση του βάρους του χρέους, εν ευθέτω χρόνω.
Ο βασικός αντίπαλος της Α. Μέρκελ στη γερμανική κυβέρνηση δεν είναι άλλος από τον υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος φέρεται να έχει μελετήσει πολλές φορές την ιδέα της εξώθησης της Αθήνας εκτός ευρώ. Ο Σόιμπλε -μέλος του CDU, όπως και η καγκελάριος- είναι ο μεγαλύτερος υποστηρικτής της ευρωπαϊκής ενοποίησης στη γερμανική κυβέρνηση και πιστεύει ότι η πιστή εφαρμογή των κανόνων και των διαδικασιών είναι προϋπόθεση για μεγαλύτερη ενοποίηση.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Β. Σόιμπλε φέρεται να πιστεύει ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν είναι ικανή να διαχειριστεί τη χώρα με έναν τρόπο συμβατό στη μεγαλύτερη πολιτική και οικονομική ενοποίηση της ευρωζώνης.
Το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών έχει επεξεργαστεί σχέδια εκτάκτου ανάγκης για το ενδεχόμενο Grexit. Με βάση αυτό το σενάριο, η Γερμανία θα ζητήσει τη χρήση εργαλείων της Ε.Ε. για τη στήριξη της Αθήνας εκτός ευρωζώνης. 

Αυτό που έχει επίσης ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι οι «προϋποθέσεις» που τίθενται, σύμφωνα με τις πληροφορίες του αρθρογράφου. Η Αθήνα μπορεί να κερδίσει σημαντικές υποχωρήσεις των δανειστών, όπως χαμηλότερους στόχους για τα πλεονάσματα, μεγαλύτερα περιθώρια στο σχεδιασμό και την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, αλλά και σε αναδιάρθρωση του χρέους «εν ευθέτω χρόνω», αρκεί να σταματήσει να ανάγει συνεχώς τον εαυτό της σε «ιδεολογικό αντίπαλο» της γερμανικής θεώρησης για την περαιτέρω εξέλιξη της Ευρώπης.
Αναφέρεται δε χαρακτηριστικά ότι με αυτήν την προϋπόθεση όλα θα γίνονταν πιο εύκολα. Από την αύξηση του πλαφόν στα ελληνικά έντοκα, την πρώιμη εξόφληση μέρους των δόσεων, ακόμη και μια καθυστέρηση των πληρωμών προς το ΔΝΤ (γεγονός που έχει συμβεί ελάχιστες φορές παγκοσμίως) θα ήταν δυνατή!
Η τακτική του καρότου και του μαστιγίου είναι εμφανής. Όπως και το μήνυμα.
Ο μεγαλοϊδεατισμός του τύπου «θα αλλάξουμε την Ευρώπη» ως τακτική έχει πετύχει το βασικό της στόχο (να ενοχλήσει δηλαδή, διότι κατά τα λοιπά δεν έχει κανένα αποτέλεσμα) και μάλλον πρέπει σιωπηρώς να εγκαταλειφθεί υπέρ μιας περισσότερο «ελληνοκεντρικής» ρητορικής, που θα αναδεικνύει την τεράστια προσαρμογή που έχει κάνει η χώρα, με μεγάλες θυσίες - και θα ζητά ως αντάλλαγμα μια ευνοϊκότερη μεταχείριση.
Εάν ισχύουν όσα αναφέρονται στο ρεπορτάζ (και δεν έχω λόγους να το αμφισβητήσω) πρόκειται για ένα παράθυρο ευκαιρίας, το οποίο θα μπορούσε κάλλιστα να εκμεταλλευτεί ο κ. Τσίπρας, εφόσον δεν φοβόταν τις αντιδράσεις της εσωκομματικής αντιπολίτευσης. Θα μπορούσε να κατεβάσει τους τόνους της ρητορικής, προκειμένου να πάρει μια σειρά πρακτικά ανταλλάγματα, τα οποία θα είχαν ουσιαστικό αντίκρισμα στην κοινωνία.
Δυστυχώς, αυτού του είδους ο πραγματισμός δεν είναι εύκολη υπόθεση για την Αριστερά, η οποία συνηθίζει να χάνεται σε δογματισμούς και σε έντονους βερμπαλισμούς. Της είναι δύσκολο να αντιληφθεί ότι το μεγαλύτερο μέρος όσων ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ δεν προσδοκά μέγιστες πολιτικές ανατροπές στην Ευρώπη, αλλά καλύτερη διαβίωση.
Όπως και να 'χει, το μήνυμα από την πλευρά της Ευρώπης είναι σαφές. Η ελληνική ρητορική και ο μεγαλοϊδεατισμός της κυβέρνησης τους ενοχλεί και τους τρομάζει, πολύ περισσότερο από τις αναφορές για τις αποζημιώσεις από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν τους ενοχλεί να διευκολύνουν την Ελλάδα «ξεχειλώνοντας» κάποιους κανόνες, αρκεί την ίδια στιγμή η ίδια να δηλώνει την πίστη της στους κανόνες (που… ξεχειλώνουν) αντί να αμφισβητεί ανοικτά την κυρίαρχη πολιτική των ισχυρών της Ευρώπης.
Προσωπικά, διατηρώ την πεποίθηση ότι ο κ. Τσίπρας είναι πραγματιστής και θα ήθελε να περάσει από αυτό το παράθυρο ευκαιρίας που έχει μισανοίξει, με κάποιον πολιτικά αποδεκτό τρόπο.
Το ερώτημα είναι αν το κόμμα θα ήταν έτοιμο να τον ακολουθήσει.

Γιώργος Παπανικολάου

==========================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"