Όταν το ΠΑΣΟΚ λογόκρινε την ΕΡΤ – Οι τηλεοπτικές σειρές που δεν προβλήθηκαν ποτέ

του Θωμά Σίδερη

Λίγο πριν μπει η δημόσια ραδιοφωνία και τηλεόραση στη νέα φάση της -κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχει ούτε παλιά ούτε νέα ΕΡΤ, αλλά απλά ΕΡΤ-, γυρίζουμε το χρόνο πίσω και θυμόμαστε τις τηλεοπτικές σειρές που τις πήρε ο πράσινος αέρας της αλλαγής, το 1981, και τις έσπρωξε στα αραχνιασμένα συρτάρια του Ραδιομεγάρου ή απλώς στο… χρονοντούλαπο της ιστορίας. 

Πού να ήξεραν ο Θεοτόκης, ο Καραγάτσης και ο Αθανασιάδης ότι τα έργα τους θα γίνονταν αντικείμενο μιας προληπτικής σοσιαλιστικής λογοκρισίας και ότι ο περίφημος λογοκριτής παρελθόντων εποχών θα φορούσε τώρα ζιβάγκο και θα εγκαθίσταντο στα άδυτα της Κατεχάκη;

Τη διετία 1980-1981 γυρίζονται για λογαριασμό της ΕΡΤ τρεις τηλεοπτικές σειρές δραματουργίας: Κίτρινος Φάκελος, Φρουροί της Αχαΐας και Σκλάβοι στα δεσμά τους. Και οι τρεις μάλιστα σειρές ήταν εσωτερικές παραγωγές της ΕΡΤ και είχαν γυριστεί σε φιλμ. Τότε, οι περισσότεροι σκηνοθέτες δημιουργούσαν τηλεοπτικές σειρές με κινηματογραφική αισθητική και χρησιμοποιούσαν κυρίως το κινηματογραφικό φιλμ, παρότι ήταν πολύ πιο ακριβό, τόσο κατά την αγορά του όσο και στη μετέπειτα επεξεργασία του. Για την ιστορία να πούμε, πως το ΠΑΣΟΚ έφερε μαζί του εκτός από το βίντεο και τη μεθοδολογία των εξωτερικών παραγωγών.

Και οι τρεις προαναφερθείσες σειρές μυθοπλασίας κόβονται από τους πράσινους επιτελείς της ΕΡΤ γιατί δε συνάδουν με το νέο προφίλ της κρατικής τηλεόρασης. Θεωρούνται ρομαντικές και θεματολογικά ξεπερασμένες, την ίδια στιγμή που ο λαός ....
εγκαθίστανται στην εξουσία με την προτροπή του αείμνηστου Ανδρέα Παπανδρέου.Οι συγκεκριμένες τηλεοπτικές σειρές δεν προβλήθηκαν ποτέ.

Και όμως, και οι τρεις σειρές βασίζονταν σε αριστουργήματα της ελληνικής λογοτεχνίας. Το μυθιστόρημα “Σκλάβοι στα δεσμά τους” του Κωνσταντίνου Θεοτόκη θεωρείται ορόσημο και αφετηρία για το ρεαλιστικό σοσιαλιστικό μυθιστόρημα. Αλλά ο πράσινος λογοκριτής είχε άλλα στο μυαλό του. Το βιβλίο μεταφέρθηκε τελικά στην οθόνη το 2008 από τον Τώνι Λυκουρέση.

Το μυθιστόρημα “Οι φρουροί της Αχαΐας” του ακαδημαϊκού Τάσου Αθανασιάδη ξαναγυρίστηκε σε τηλεοπτική σειρά, κάποια χρόνια αργότερα, για λογαριασμό του Μεγάλου Καναλιού. Στη δεύτερη εκδοχή του τη σειρά σκηνοθέτησε ο Γιάννης Διαμαντόπουλος και έναν από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους κρατούσε η Μιμή Ντενίση.

Τέλος, ο Κίτρινος Φάκελος του Μ. Καραγάτση, αρχικώς σε σενάριο και σκηνοθεσία Γιώργου Μιχαηλίδη, ξαναγυρίστηκε ακριβώς δέκα χρόνια αργότερα για λογαριασμό του ΑΝΤ1, αυτή τη φορά σε σκηνοθεσία Κώστα Κουτσομύτη.

Η ιστορία του ΠΑΣΟΚ με τη λογοκρισία δεν τελειώνει όμως εδώ. Το κυβερνών κόμμα κόβει στον αέρα την ταινία του Νίκου Αλευρά “Πέφτουν οι σφαίρες σαν χαλάζι”. Λίγα λεπτά από την έναρξη της προβολής, η ταινία αρχίζει και παίζει στο γρήγορο, ενώ είκοσι λεπτά αργότερα πέφτει μαύρο στην οθόνη με απόφαση του προέδρου της ΕΡΤ2, Σάκη Αποστολόπουλου. Σε κατάσταση πανικού, ο Αποστολόπουλος κατεβάζει τον διακόπτη, με αποτέλεσμα επί ώρες να παίζουν μονάχα «χιόνια»! Την ίδια ώρα εθνικόφρονες και λοιπές χριστιανικές δυνάμεις αρχίζουν να μαζεύονται έξω από το σταθμό για να διαμαρτυρηθούν. Η υπόθεση της “κομμένης ταινίας” γίνεται θέμα ακόμα και στους New York Times.

Την ίδια περίπου εποχή, ο Ηλίας Ανδριόπουλος (Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες τρεις του Σεπτέμβρη να περνάς), αξιοποιώντας την επιτελική θέση που του εμπιστεύεται το ΠΑΣΟΚ, φτιάχνει τη δική του ραδιοφωνική λίστα του Σίντλερ με απαγορευμένα τραγούδια, τα οποία εξαφανίζονται από τα πικάπ της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Ένα συγκρότημα της εποχής “Οι Ξέμπαρκοι”, που μόλις έχουν μελοποιήσει εκπληκτικά ποιήματα του Νίκου Καββαδία -ήταν νομίζω και η μοναδική δισκογραφική έκδοση που έκαναν- αναρωτιούνται μέσα από τη συχνότητα της ΕΡΤ αν ο Ηλίας Ανδριόπουλος έχει συμπεριλάβει τα τραγούδια τους στα απαγορευμένα.

treno.gr

http://www.antenna.gr/webtv/watch?cid=2_p_mjt_j_a_xd68=




==========================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"