Οι συμπατριώτες της την αποκαλούσαν απόγονο του τελευταίου αυτοκράτορα τουΠερού. Ο υπόλοιπος κόσμος υποκλινόταν στην απόκοσμη και εξαιρετικά σπάνια φωνή της, η οποία σύμφωνα με μετρήσεις, εκτεινόταν κοντά στις πέντε οκτάβες, δύο νότες πιο χαμηλά και δύο πιο ψηλά από της Γερμανίδας κολορατούρας Έρνα Σακ. Η Zoila Augusta Emperatriz Chararri del Castillo έμεινε γνωστή ως YmaSumac και, με την σαγηνευτική της ομορφιά, απόλυτα ενταγμένη στο εξωτικό κλίμα της Αμερικής των 50´s, δημιούργησε έναν αξεπέραστο θρύλο, τον οποίο μόνο η Μαρία Κάλλας –θαυμάστρια της– κατάφερε να ξεπεράσει.
Το Όμορφο λουλούδι, όπως είναι η μετάφραση του ονόματός της, γεννήθηκε το 1922. Από νωρίς τη φωνή της χαίρονταν τα πουλιά και η φύση των Άνδεων. Εκείνη, μαγεμένη από το τοπίο, άρχισε να γυμνάζει τη φυσική φωνή της, μιμούμενη τα ζώα αλλά και τους άλλους ήχους, όπως το βρυχηθμό του ηφαιστείου. Ίσως γι’ αυτό κάποτε είπαν γι’ αυτή ότι είναι είαν αηδόνι με φωνή ηφαιστείου. Ο μέντορας και σύζυγος της, ο συνθέτης Moisés Vivano, ήταν ο μόνος που τόλμησε να γράψει τραγούδια ειδικά για εκείνη. Από το 1946 εγκαθίσταται στη Νέα Υόρκη και γρήγορα την προσεγγίζουν συνθέτες του λεγόμενου exotixa χώρου, κάτι σαν το lounge της εποχής μας. Εμφανίζεται σε κινηματογραφικές ταινίες, αλλά και στη σκηνή του Μπρόντγουεϊ, ενώ εξαιρετικά επιτυχημένες είναι οι παγκόσμιες περιοδείες της από τη δεκαετία του ’60 και μετά. Οι 36 ηχογραφήσεις που περιλαμβάνονται στο διπλό CD “Yma Sumac – The Peruvial Goddess” προέρχονται από τη χρυσή περίοδο της, εκείνη της δεκαετίας του ’50, σε ...μουσική Moisés Vivanco, Billy May, Margarita Lecuona, Les Baxter και με προσθήκη πολλών παραδοσιακών περουβιανών τραγουδιών, τα οποία με την ερμηνεία της μεταμόρφωσε στα πιο απαιτητικά ερμηνευτικά κομμάτια όλων των εποχών.
Για τους φίλους της ροκ θεωρείται καλτ μια ηχογράφηση που πραγματοποίησε τη δεκαετία του ’70, με την αλλόκοτη φωνή της να δένει με τις ψυχεδελικές ενορχηστρώσεις του Les Baxter. Ο μουσικοκριτικός των Λος Άντζελες Τάιμς, ο Ντον Χέκμακ, την είχε αποκαλέσει ζωντανή, τεχνικολόρ αυταπάτη, μια καλειδοσκοπική εξωτική ψευδαίσθηση, η οποία γεννήθηκε σε μια πεζή εποχή. Χαρακτηριστική είναι η ηχογράφηση του Chuncho, όπου απλώνεται όλη η γκάμα των δυνατοτήτων της φωνής της. «Η ταξιδιωτική περιγραφή της Νότιας Αμερικής με εικόνες του Ντίσνεϊ και σκηνοθεσία Νταλί», όπως γράφτηκε γι’ αυτήν σε αμερικάνικη εφημερίδα, επισκέφτηκε την Ελλάδα τον Ιούνιο του 1957, οπότε και έδωσε παραστάσεις στην Αθήνα, στο κινηματοθέατρο Ορθεύς, και στη Θεσσαλονίκη, στο Εθνικό Θέατρο.
«Έμοιαζε με σιωπηλή θεότητα της φυλής της. Οι φωτογραφίες που δημοσιεύονται εις τον τύπον την αδικούν. Η ‘Υμα Σουμάκ είναι μια πολύ όμορφη γυναίκα με σχιστά μεγάλα λαδοπράσινα μάτια, κατάλευκο πρόσωπο και πλούσια μαλλιά που ξεχύνονται σαν μαύρος καταρράκτης. Είναι μια λυγερή, υπερήφανη, ψυχρά τίγρις».
Φρέντυ Γερμανός (31-5-1957).
Η διπλή συλλογή Yma Sumac – The Peruvian Goddess κυκλοφορεί στη σειρά World MusicCollection από την Pan-Vox.
Πηγή: Μιχάλης Πολυχρόνης – Περιοδικό ΔΙΦΩΝΟ (Τεύχος Ιανουαρίου 2011) - http://www.ispania.gr/arthra/musica-baile/2288-yma-sumac-apogonos-thewn
Επίσημη Ιστοσελίδα: http://www.yma-sumac.com
Σχετικό: Η Ίμα Σουμάκ (Yma Sumac, 13 Σεπτεμβρίου 1922 - 1 Νοεμβρίου 2008) ήταν διάσημη κολορατούρα σοπράνο από το Περού. Στη δεκαετία του 1950 αποτέλεσε μία από τις κυριότερες ερμηνεύτριες εξωτικής μουσικής (είδος τζαζ με στοιχεία λατινοαμερικάνικης και πολυνησιακής μουσικής). Σημείωσε παγκόσμια επιτυχία, κυρίως λόγω του ακραίου φωνητικού εύρους της, που ξεπερνούσε τις τέσσερις οκτάβες (Σι 2 - Ντο# 7), καλύπτοντας μια έκταση από το φωνητικό φάσμα ενός βαρύτονου έως και αρκετά πάνω απ' αυτό μιας συνηθισμένης σοπράνο.
Πίνακας περιεχομένων
[Απόκρυψη]
Το πραγματικό της όνομα ήταν Zoila Augusta Emperatriz Chávarri del Castillo και γεννήθηκε στο χωριό Ιτσοκάν του Περού. Πριν φύγει για τις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του 1940 υιοθέτησε το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Ίμα Σουμάκ, που σύμφωνα με την ίδια σημαίνει "όμορφη κοπέλα".
Πρωτοεμφανίστηκε στο ραδιόφωνο το 1942, ενώ στις 6 Ιουνίου του ιδίου χρόνου παντρεύτηκε τον συνθέτη και διευθυντή μουσικού σχήματος Μόισες Βιβάνκο (Moisés Vivanco). Τον επόμενο χρόνο μαζί με τον σύζυγό της και το μουσικό σχήμα του Compañía Peruana de Arte, ηχογράφησαν παραδοσιακά περουβιανά τραγούδια στην Αργεντινή, για την δισκογραφική εταιρεία Odeon. Το 1946 βρίσκονται και οι δύο στην Νέα Υόρκη, όπου μαζί και με τον εξάδελφό της Τσολίτα Ριβέρο (Cholita Rivero) αποτελούν το μουσικό σχήμα Inka Taky Trio. Ο γιος της, Τσαρλς, γεννιέται το 1949 και τον επόμενο χρόνο υπογράφει συμβόλαιο με την Capitol Records, οπόταν και εδραιώνεται με το όνομα Ίμα Σουμάκ.
Στη δεκαετία του 1950 συνεργάστηκε με τους Λες Μπάξτερ και Μπίλυ Μέη· έκαναν πολλές ηχογραφήσεις, πολλές από τις οποίες θεωρούνται πλέον θρυλικές. Το υβριδικό ύφος της μουσικής τους, ημι-χολυγουντιανό ημι-παραδοσιακό, σε συνδυασμό με την εξαιρετική της φωνή και εξωτική παρουσία, κέρδισε αμέσως τους Αμερικανούς ακροατές. Το 1951 μάλιστα, έπαιξε τον ρόλο της ξένης πριγκίπισσας στο μιούζικαλ Flahooley που ανέβηκε στο θέατρο Μπρόντγουεϊ. Το έργο γράφτηκε από τον Σάμυ Φέιν και τον Έντγκαρ Χάρμπουργκ, αλλά τα τρία κομμάτια που τραγουδούσε η Σουμάκ ήταν του συζύγου της, Βιβάνκο. Παράλληλα με το τραγούδι, η Σουμάκ εμφανίστηκε και στις ταινίες "Secret of the Incas" (1954) και "Omar Khayyam" (1957). Στις 22 Ιουνίου 1955 παίρνει την αμερικανική υπηκοότητα, ενώ το 1957 παίρνει διαζύγιο από τον Βιβάνκο. Τον ίδιο χρόνο τον ξαναπαντρεύεται και τον χωρίζει ξανά οριστικά το 1965.
Λόγω οικονομικών δυσκολιών, το 1961, η Σουμάκ και το Inka Taky Trio κάνουν μια πενταετή παγκόσμια περιοδεία, παίζοντας σε 40 πόλεις της Σοβιετικής Ένωσης, και σε όλη την Ευρώπη, την Ασία και τη Λατινική Αμερική. Η ηχογράφηση από τη συναυλία στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας αποτέλεσε και το μοναδικό της "λάιβ" δίσκο, με τίτλο "Recital", ενώ το υπόλοιπο της δεκαετίας του 1960 εμφανίζεται μόνο σποραδικά.
Το 1971 κάνει έναν δίσκο με ροκ μουσική, το "Miracles" ("θαύματα") και επιστρέφει μόνιμα στο Περού. Οι εμφανίσεις της τη δεκαετία του 1970 είναι περιορισμένες, κυρίως στο Περού και την Νέα Υόρκη. Εντούτοις την επόμενη δεκαετία επιστρέφει στο προσκήνιο, με ατζέντη τον Άλαν Άισλερ· δίνει αρκετές συναυλίες στις Ηνωμένες Πολιτείες (Χόλυγουντ, Νέα Υόρκη, Σαν Φρανσίσκο) και το εξωτερικό. Το 1987 χαρίζει τη φωνή της στο τραγούδι "I Wonder" για την ταινία της Ντίσνεϋ "Ωραία Κοιμωμένη" και ακόμη ηχογραφεί έναν δίσκο με γερμανική τέκνο μουσική, με τίτλο "Mambo ConFusion". Οι εμφανίσεις της συνεχίζονται τόσο στην Αμερική όσο και την Ευρώπη, ενώ το 1990 παίζει την Χάϊντι στο θεατρικό έργο του Στέφεν Σόντχάιμ "Follies" ("τρέλες").
Στα τέλη του 1990, με το ενδιαφέρον για την lounge μουσική να αναθερμαίνεται, η Σουμάκ αναδεικνύεται και πάλι στο προσκήνιο, μέσα από το τραγούδι "Ataypura" που ακούγεται στην ταινία των Αδελφών Κοέν "Ο μεγάλος Λεμπόφσκι". Ένα άλλο τραγούδι, το "Bo Mambo", ακούγεται σε τηλεοπτικές διαφημίσεις σε όλο τον κόσμο, ενώ πολλά άλλα της τραγούδια εντάσσονται στην μουσική επένδυση αρκετών κινηματογραφικών ταινιών.
Στις 6 Μαΐου, στη Λίμα, ο πρόεδρος του Περού Αλεχάντρο Τολέδο της απονέμει το μετάλλιο του Τάγματος του Ηλίου. Επιπλέον, το μετάλλιο Χόρχε Μπασάδρε της απονέμεται από το Universidad Nacional Mayor του Σαν Μάρκος.
Η Ίμα Σουμάκ πεθαίνει την 1η Νοεμβρίου του 2008, στα 86 της χρόνια στο Λος Άντζελες· εννέα μήνες πριν, της είχε διαγνωστεί καρκίνος του παχέος εντέρου. Ο τάφος της βρίσκεται στο κοιμητήριο Hollywood Forever της Καλιφόρνια.
- 18 ηχογραφημένα κομμάτια για την εταιρία Odeon στην Αργεντινή, 1943
- Voice of the Xtabay (1950)
- Flahooley (1951)
- Legend of the Sun Virgin (1952)
- Inca Taqui (1953)
- Mambo! (1954)
- Voice of the Xtabay & Inca Taqui, (1955)
- Legend of the Jivaro, (1957)
- Fuego Del Ande, (1959)
- Recital, (1961)
- Miracles, (1971)
- I Wonder on Stay Awake, 1988 (ερμηνείες τραγουδιών από παλαιές ταινίες της Ντίσνεϋ)
- Mambo ConFusion, (1991)
- http://www.yma-sumac.com/
- http://www.sunvirgin.com/
Yma Sumac, The Peruvian Songbird, sings "Chuncho."
In a piece of classic exotica, the unique Yma Sumac (1922-2008) displays her most unusual voice. I, like many, have mixed feelings about Sumac (whose name, in Quechua, means 'How beautiful!") Some feel there was a potentially great operatic voice here,had it been trained as such. However, the decision was made to frame her performance as essentially a presentation of exotica. To a certain extent, Ivan Rebroff made the same decision.
One cannot gainsay the past, but there is ample evidence of an extraordinary voice here, that much is certain.
==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.