Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ YOUTUBE

Έγραψε στις 25.09.2015 ο/η: Φυλακτού Ευγενία

Ένας ιός εξαπλώνεται στον πλανήτη Γη. Μολύνει εκατοντάδες εκατομμύρια ενήλικες και παιδιά κάθε μέρα σε κάθε ήπειρο. Ο καθένας μας είναι δυνητικός φορέας και ο τρόπος μετάδοσης δεν θα μπορούσε να είναι απλούστερος.

Καλώς ήλθατε στον πλανήτη YouTube, έναν μη αναγνωρίσιμο κόσμο, στον οποίο το ιδιωτικό σας βίντεο ξεπερνά χολιγουντιανό blogbuster.

Το YouTube είναι μέρος μιας νέας παγκόσμιας τάξης. Άλλαξε την κουλτούρα. Πειράματα, στην αυλή σας γίνονται παγκοσμίως γνωστά. Οποιοσδήποτε μπορεί να είναι σούπερ σταρ. Πρόκειται για το πρώτο παγκόσμιο φαινόμενο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπου  πρόεδροι εκλέγονται και δικτάτορες ανατρέπονται με το κλικ του ποντικιού. Και είναι ανώνυμο, οπότε είναι πολύ επικίνδυνο. Η δύναμη του viral είναι ασταμάτητη.

Θα φτάσουμε στον πάτο της επιδημίας. Θα εντοπίσουμε τους απίθανους πρωτοπόρους και τις τυχαίες διασημότητες, που σε μόνο δέκα χρόνια γονάτισαν την παγκόσμια κουλτούρα.
 

Βαθιά στα σπλάχνα ενός συγκροτήματος υψηλής ασφάλειας, ένα «μυστικό θησαυροφυλάκιο» περιέχει δισεκατομμύρια ανεβασμένα βίντεο στο YouTube. Είναι ο θησαυρός των virals. Σε μόλις έναν χρόνο, το YouTube συγκέντρωσε πάνω από ένα τρισεκατομμύριο προβολές. Τα βίντεο, που ανεβαίνουν κάθε μέρα, είναι απίστευτα πολλά. Ανεβαίνουν 300 ώρες βίντεο κάθε λεπτό. Επαγωγικά, για να δει κάποιος τα ανεβάσματα μιας μόνο ημέρας θα χρειαζόταν πενήντα χρόνια. Aν ένα βίντεο δεν είναι στο YouTube τότε δεν υπάρχει.

Το «θησαυροφυλάκιο» του Youtube.

 
Από πού εμφανίστηκε αυτός ο ιός; Σε ένα γκαράζ στην Silicon Valley, τρεις πρώην υπάλληλοι του PayPal, οι Chad Hurley, Steve Chen και Jawed Karim, όλοι μεταξύ 20 με 30 ετών έριχναν ιδέες για μια νέα επιχείρηση. Αυτό που σκέφτηκαν ήταν απλό. Να διευκολύνουν την κοινοποίηση προσωπικών βίντεο σε φίλους. Ο υψηλός στόχος, που είχαν θέσει τότε, ήταν η λύση σε ένα τεχνικό πρόβλημα. Το πώς θα γινόταν εφικτό να μοιράζεσαι βίντεο στο διαδίκτυο.

Οκτώ μήνες μετά, το site είχε μηδενική κίνηση κι έτσι το άλλαξαν σε site γνωριμιών. Έβαλαν αγγελίες στο Craigslist, προσφέροντας σε κοπέλες 20 δολάρια για να ανεβάσουν βιογραφικό σε μορφή βίντεο. Ο Jawed τράβηξε ένα βίντεο δευτερολέπτων με τον ίδιο στον ζωολογικό κήπο του San Diego. Είναι το πρώτο βίντεο του YouTube.  ...

Οι ιδρυτές του Youtube. Από αριστερά: Chad Hurley, Steve Chen και Jawed Karim.

Σύμφωνα με τον Steve Chen, ήταν απόλυτη αποτυχία. Λέει χαρακτηριστικά: «Δεν νομίζω, ότι το ήθελε ποτέ κανείς. Ήταν τρομακτική εμπειρία να πρέπει να ανεβάσεις ένα βιογραφικό του εαυτού σου σε μορφή βίντεο, για να το δει ο κόσμος».

Κατέρρευσε κι αυτή η ιδέα κι έτσι επέστρεψαν στο σχεδιαστήριο. Πείραξαν την τεχνολογία, ώστε ο οποιοσδήποτε να μπορεί να ανεβάζει ή να κοινοποιεί βίντεο με ένα μόνο κλικ. Ήταν το Big Bang του YouTube. Σχεδόν εν μία νυκτί, ο κόσμος άρχισε να εκπέμπει τον εαυτό του στον κόσμο. Κάτι, το οποίο ούτε οι ίδιοι οι ιδρυτές περίμεναν, πως θα συμβεί. Δεν περίμεναν ποτέ, ότι οι άνθρωποι θα ανέβαζαν περιεχόμενο και θα προσκαλούσαν τον κόσμο να το δει.

Η γέννηση του viral 
Αν κάτι σε εκπλήξει ή συγκινήσει θες να μοιραστείς την εμπειρία. Yπάρχει πολύ κίνηση από βίντεο με συγκινητικές στιγμές . Έτσι, η καθαρή αυθεντικότητα φέρνει τις κοινοποιήσεις αρχικά και τα βίντεο γίνονται viral.
 

Ο όρος προέρχεται από την αγγλική λέξη viral, η οποία σημαίνει κυριολεκτικά, αυτόν, που έχει σχέση με ιό. Στην αγγλική γλώσσα η έκφραση «to go viral» έχει την έννοια του γίνομαι με αστραπιαία ταχύτητα γνωστός. Ως viral βίντεο χαρακτηρίζεται ένα βίντεο, το οποίο γίνεται δημοφιλές κυρίως μέσω διαδικτυακής διαμοίρασης (internet sharing), συνήθως μέσω ιστοσελίδων φιλοξενίας βίντεο, μέσων κοινωνικής δικτύωσης και μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Τα κεντρικά γραφεία του YouTube στο San Bruno, California.

Το «Charlie bit my finger» είναι από τα βίντεο με τις περισσότερες προβολές στην ιστορία. Το είδαν περισσότεροι άνθρωποι απ’ ότι την προσσελήνωση. Όχι κι άσχημα για ένα βίντεο, που δεν έπρεπε καν να ανέβει στο YouTube.

Μπορούμε να αποκαλύψουμε το παρασκήνιο της πιο γλυκιάς οικιακής βίας στην ιστορία. O πατέρας του Charlie, Howard Davies Garr, λέει για το πασίγνωστο βίντεο: «Τράβηξα τον Charlie να δαγκώνει τον Harry, πράγμα, που το βρίσκω πολύ αστείο, όμως λίγες εβδομάδες αργότερα το ξαναείδα και είπα να το δείξω στο νονό τους. Ήταν στην Αμερική. Την ημέρα που το τράβηξα, βιντεοσκοπούσα τα αγόρια στον κήπο. Κάποια στιγμή ο Charlie μπαίνει στο αυτοκινητάκι και ο Harry τον χώνει στους θάμνους, όπου και τον αφήνει εκεί. Το θεώρησα αστείο βίντεο. Όταν όμως μετά ο Charlie δαγκώνει τον Harry, παίρνει την εκδίκησή του».
 

Το ανέβασε στο YouTube αναμένοντας σχόλια από ένα άτομο. Οστόσο, σε διάστημα μηνών είχε προβληθεί εκατομμύρια φορές. Όλοι ήθελαν να μάθουν το μυστικό του. Αυτό όμως, είναι το ωραίο: Δεν υπάρχει μυστικό. Αν υπήρχε θα είχε φτιάξει κι άλλο, σωστά;

  
Ψεύτικα Virals
Πριν καν μπει στην κουλτούρα το «Charlie bit my finger», βγήκε ένα βίντεο του βραζιλιάνου σταρ του ποδοσφαίρου Ronaldinjo, που έκανε κάτι σχεδόν απίστευτο. Το βίντεο έδειχνε κάτι υπεράνθρωπο.

Ο σπουδαίος ποδοσφαιριστής κλωτσάει την μπάλα στην γωνία των δοκαριών τέσσερις φορές στην σειρά. Δεν αμφισβητούνταν οι ικανότητες του, αλλά αν το βίντεο ήταν αληθινό. Υπάρχει κάτι ύποπτο με το χρυσό βαλιτσάκι με τα Nike, που ανοίγει.
 

Υπήρξαν πολλές συζητήσεις στο διαδίκτυο αμφισβητώντας την αυθεντικότητά του. Ήταν το πρώτο βίντεο με ένα εκατομμύριο προβολές. Σύντομα αποκαλύφθηκε, ότι το είχε φιάξει η Nike. Αυτό έκανε όλους να σκεφτούν, ότι είχε προοπτική το YouTube ως διαφημιστικό μέσον. Η Nike είχε εμπορευματοποιήσει τον ιό των προσωπικών βίντεο.

  
Η επόμενη μετάλλαξη θα ήταν ακόμα πιο εκπληκτική. Στις 16 Ιουνίου 2006 εμφανίζεται ένα βιντεο στο YouTube με τίτλο «LonelyGirl15». Μέσα σε τρεις μήνες μια έφηβη σταρ, η Bree, θα γινόταν αντικείμενο μιντιακής φρενίτιδας φέρνοντας στο YouTube μαζική προσοχή.

Το LonelyGirl15 ήταν μια χαριστωμένη, ειλικρινής έφηβη. Μάλωνε πολύ με τους γονείς της, μάλωνε με τον φίλο της. Αν της έγραφες mail θα σου απαντούσε: «Ευχαριστώ για την ιδέα. Είναι κι αυτό μια σκέψη». Έτσι, ο κόσμος δημιούργησε πολύ προσωπική σύνδεση μαζί της. Σύντομα, πάνω από 500.000 θεατές την παρακολουθούσαν καθημερινά.
 

lonelygirl15

Οι πιο παρατηρητικοί πρόσεξαν, ότι το blog της παραήταν τέλειο. Παραήταν σωστό. Το μοντάζ παραήταν καλό. Η μουσική παραήταν καλά συγχρονισμένη. Ένας θαυμαστής πρόσεξε, ότι όλα τα πράγματά της ήταν από το Target. Έτσι, υπήρξαν εικασίες, ότι επρόκειτο για viral marketing. Οι θαυμαστές απαιτούσαν απαντήσεις από την Bree. Όταν εκείνη δεν απαντά, ένας δημοσιογράφος των L.A. Times, ο Richard Rushfield,  μυρίζεται λαυράκι. Χαρακτηριστικά λέει: «Υπήρχε ένα μεγάλο μυστήριο. Αυτό το κορίτσι κρυβόταν χωρίς να κρύβεται».

 
Ξεκινά να μάθει την αληθινή ταυτότητα του lonelygirl15, όμως κανείς δεν περίμενε αυτό, που θα αποκαλυπτόταν. Η Bree δεν έλεγε πού έμενε, έτσι η αναζήτησή της εμπεριείχε ένα στοιχείο κυνηγιού θησαυρού. «Για να μάθουμε ποιο ήταν αυτό το κορίτσι ένας βοτανολόγος ανέλυσε χλωρίδα και πανίδα και είπε, ότι μπορούσε να βρίσκεται μόνο σε ένα μικρό τμήμα της Βόρειας Καλιφόρνιας. Πού όμως;».

Μετά από δέκα άκαρπες εβδομάδες, η δημοσιογραφική ομάδα οργάνωσε ένα τολμηρό κόλπο, για να ξεμπροστιάσει το lonelygirl15 με ανιχνευτή e-mail. «Τότε, όταν έστελνες μήνυμα από το MySpace, μπορούσες να ενσωματώσεις έναν κώδικα παρακολούθησης, για να βλέπεις πού είχε ανοιχτεί αυτό το μήνυμα. Φτιάξαμε πολλούς ψεύτικους λογαριασμούς παριστάνοντας τους φανς. Της στείλαμε μηνύματα στην σελίδα της στο MySpace. Ανοίχτηκαν από έναν σέρβερ, που ανήκε στην Creative Artists Agency και τότε ξέραμε, ότι την είχαμε βρει».

Η Creative Artists Agency εκπροσωπεί ηθοποιούς, συγγραφείς και σκηνοθέτες. Όταν ο Richard τους δείχνει τα στοιχεία, η αληθινή Bree εμφανίζεται. Η 19χρονη ηθοποιός Jessica Rose. Εκατομμύρια την πίστεψαν. Όμως, ήταν όλα θέατρο.

Ένας εκ των δημιουργών του lonelygirl15, ο Miles Beckett, εξηγεί: «Η ιδέα ήταν να χτίσουμε ένα τεράστιο κοινό. Να το κάνουμε αφοσιωμένο και παθιασμένο με αυτόν τον χαρακτήρα και την ιστορία. Θα το σκάσει από το σπίτι και μετά θα κυκλοφορήσουμε ένα dvd, που θα είναι μια ανεξάρτητη ταινία για μια ομάδα θαυμαστών στο YouTube, οι οποίοι ψάχνουν να την βρουν». Η ταινία δεν έγινε ποτέ, όμως το lonelygirl15 συνέχισε διαδικτυακά επί δύο χρόνια.

Virals αντίγραφα
Τα viral βίντεο του YouTube εξελίσσονταν όλο και πιο γρήγορα, όμως, κάποια βίντεο ήταν πιο «μεταδοτικά» από άλλα. Ενέπνεαν τους θεατές να μην βλέπουν μόνο, αλλά να φτιάξουν και δική τους εκδοχή. Ένα από τα πρώτα τέτοια βίντεο δημιουργήθηκε από ένα απίθανο ζευγάρι «χημικών της πίσω αυλής». Ο ένας ήταν ο Fritz Groher, που δούλευε είκοσι χρόνια ως ζογκλέρ, ο άλλος ήταν ο Stephen Voltz, ο οποίος ήταν είκοσι χρόνια μαχόμενος δικηγόρος.

Λέει το ζευγάρι: «Ένας φίλος μας είπε για το πείραμα με τις Mentos και την Diet Coke. Κάτι τρελό. Ρίχνεις Mentos στην Diet Coke και κάτι συμβαίνει. Ο Steven με επισκέφθηκε και είπε, ότι πρέπει να το δοκιμάσουμε. Βγήκαμε στην αυλή, όπως πολλοί άνθρωποι, και ρίξαμε μια χούφτα Mentos σε ένα μπουκάλι Coke. Ήταν φοβερό. Συντριβάνι. Έτσι ξεκίνησε».

Στις 3 Ιουνίου 2006, ο Stephen και ο Fritz ανέβασαν την επίδειξή τους στο διαδίκτυο. Έναν επικό φόρο τιμής με 101 μπουκάλια στο συντριβάνι Bellagio στο Las Vegas. «Όταν ανεβάσαμε το βίντεο ήταν ένα Σάββατο πρωί, Ιούνιος. Το είπαμε σε έναν μόνο άνθρωπο. Την επόμενη μέρα είχαμε 14.000 προβολές και το απόγευμα εκατοντάδες χιλιάδες και το είχαμε πει σε ένα μόνο άτομο!».

Στα τέλη του 2006 το θέαμα είχε γίνει viral με 12,5 εκατ. προβολές. Kάτι έκανε τον κόσμο να θέλει να δημιουργήσει δικά του βίντεο με Μentos and Coke. Ο Stephen και ο Fritz είχαν δική τους θεωρία για την επιτυχία του: «Η αγαπημένη στιγμή όλων στο βίντεό μας, λένε πάντα, ότι είναι η στιγμή ανθρωπιάς, την οποία καταλαβαίνεις. Αυτό το κάνει ιδιαίτερα μεταδοτικό». Η μετάδοση βοήθησε στην παγκόσμια αύξηση των πωλήσεων της Diet Coke κατά πάνω από 5% και των Μentos κατά 15%. Η Silicon Valley πρόσεξε την αυξανόμενη δύναμη του YouTube.

Χημικοί της πίσω αυλής.

 
Στο μεταξύ, η έκρηξη του περιεχόμενου βίντεο σήμαινε, ότι οι σέρβερ του κυριολεκτικά έλιωσαν. Ο Steven Shen λέει: «Ενίοτε απείχαμε ώρες από το να μας τελειώσει ο αποθηκευτικός χώρος. Δεν χωρούσε άλλα βίντεο. Έμεναν τέσσερις ώρες. Δεν περίμενα να εκραγεί τόσο γρήγορα. Ήταν καλό, αλλά τίναζε και την πιστωτική  μου στον αέρα».

Το YouTube χρειαζόταν μεγαλύτερο σπίτι και γρήγορα. Δύο χρόνια από την ίδρυσή του αγοράστηκε από την Google για 1,65 δις δολάρια. Η εξαγορά του YouTube από την Google ήταν από τις καλύτερες συμφωνίες στην ιστορία. Η αξία του YouTube σήμερα, υπολογίζεται σε 70 με 80 εκατομμύρια περίπου. 

Το YouTube είχε πλέον τους πόρους ενός σημαντικού παράγοντα. Τα viral βίντεο θα απογειώνονταν με εντελώς νέο τρόπο.

Viral διασημότητες
Ο κυνηγός μουσικών ταλέντων Scooter Braun έψαχνε τον κατάλληλο άνθρωπο, έναν αληθινό σταρ. Αναγνώρισε την προοπτική του YouTube από νωρίς. Εκεί, βρήκε έναν 13χρονο τότε καναδό, τον Justin Bieper, που είχε ανεβάσει ένα βίντεό του από διαγωνισμό ταλέντων. Προσπάθησε πρώτα να τον προωθήσει στις δισκογραφικές. Όλες τον απέρριψαν. Είπαν, ότι αφού είναι στο YouTube δεν μπορεί να φέρει χρήματα.

Ο Scooter στράφηκε ξανά στο YouTube και σκέφτηκε στρατηγικές, για να χτίσει στον Bieper ένα πιστό κοινό: «Ένα κόλπο που χρησιμοποίησα, για το οποίο δεν έχω ξαναμιλήσει, είναι, ότι δεν τον άφησα ποτέ να συστηθεί. Αυτό το έκανα, γιατί όταν βλέπεις ένα βίντεο, όπου δεν συστήνεται κάποιος και το βίντεο είναι εκπληκτικό, νιώθεις, ότι βλέπεις κάτι που δεν πρέπει. Είναι πιο συναρπαστικό. Αυτό είναι ένα από τα κόλπα, που θεώρησα, ότι είχαν επιτυχία κι έφερναν όλο και περισσότερες προβολές».
  

Justin Bieper.

Έπειτα, έλεγξε την διαδικτυακή δημοτικότητα του Bieper στον αληθινό κόσμο. Ούτε ο Scooter ούτε η μουσική βιομηχανία προέβλεψαν, πως θα άλλαζε τα πάντα. «Ανακοίνωσα από τα κοινωνικά δίκτυα, ότι θα έπαιζε ακουστικά και θα υπέγραφε αυτόγραφα μπροστά από την Universal Music στο Λονδίνο. Έπαιξε κιθάρα και όλο το πλήθος τραγουδούσε ταυτόχρονα όλους τους στίχους χωρίς καν να έχει κυκλοφορήσει το τραγούδι. Όλοι στην δισκογραφική κοιτούσαν από τα παράθυρα σοκαρισμένοι, γιατί κανείς δεν είχε φέρει τόσο κόσμο. Δεν είχε καν κυκλοφορήσει τραγούδι. Τότε ήξερα, ότι έπιασε, λόγω του YouTube».

 
Ο Justin Bieper ήταν η διατριβή, του να πάρεις κάποιον από το YouTube χρησιμοποιώντας τον ως πλατφόρμα και να χτίσεις έναν παγκόσμιο σταρ. Ήταν το πρώτο παγκόσμιο φαινόμενο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και το YouTube ήταν η πλατφόρμα για να επιτευχθεί αυτό.

Άλλαξε τελείως την μουσική βιομηχανία ως προς την ανακάλυψη και την προώθηση. Όπως χαρακτηριστικά λέει ο Scooter: «Αν πας σε δισκογραφική εταιρία τώρα και πεις, ότι έχεις νέο καλλιτέχνη σου ζητάνε βίντεο στο YouTube και πόσες προβολές έχει». 

Ο Scooter είχε δημιουργήσει τον πρώτο παγκόσιο σούπερ σταρ του YouTube, όμως κανείς δεν είχε προβλέψει την επιδημία που ερχόταν.

Ο επόμενος σούπερ σταρ μπορούσε να είναι ο οποιοσδήποτε και όπως αποδεικνύνεται από οπουδήποτε. Ο επόμενος λοιπόν, παγκόσμιος σταρ χάριν του YouTube ήταν ο νοτιοκορεάτης ποπ καλλιτέχνης Psy, άγνωστος έξω από την χώρα του, αλλά με πάνω από δέκα singles επιτυχίες.

Χρόνια από το ξεκίνημά του, το YouTube κατέστησε εφικτή την σχεδόν στιγμιαία μετατροπή ανερχόμενων ποπ σταρ σε  παγκόσμιες διασημότητες. Το 2012 ο Psy έγραψε ένα τραγούδι, που σατίριζε τη σικάτη γειτονιά του στην Κορέα, το Gangnam. Είναι κάτι σαν το Beverly Hills. Της μόδας και πλούσια. Έριξε ενέργεια, ώστε να δημιουργήσει μία νέα χορευτική φιγούρα.

«Έχω δικές μου χορογραφικές ομάδες στην Κορέα», λέει ο Psy, «και δουλέψαμε, για να φιάξουμε νέα φιγούρα για το νέο τραγούδι. Δοκιμάσαμε τα πάντα, όχι μόνο τον χορό του αλόγου, αλλά... όλα τα όντα στο Σύμπαν». Ο Psy τελικά κατέληξε σε έναν αλογίσιο χορό και έφιαξε ένα βίντεο μόνο για την Κορέα. «Δεν ήμουν καθόλου φίλος του internet. Δεν είχα Twitter και Facebook και ειλικρινά δεν ήξερα τόσα για το YouTube πριν από το Gangnam Style». Όμως, ένα μέλος της ομάδας του τον έπεισε να ανεβάσει το νέο βίντεο.

Δύο εβδομάδες αργότερα του τηλεφωνεί o Scooter Braun, ο οποίος «μυρίζοντας» μία ακόμη επιτυχία μαζί με την ομάδα του και το δίκτυό τους μετέδωσαν τον πυρετό του Gangnam Style στη Δύση. «Πολλές παγκόσμιες διασημότητες άρχισαν να κάνουν tweet το βίντεό μου. Η  Britney Spears, ο Robin Williams, ο Tom Cruise. Μου είπαν, ότι το τραγούδι έγινε trending στο Tweeter και λέω τι είναι trending;».

Πολλοί άνθρωποι ήθελαν να μάθουν τις χορευτικές φιγούρες. Φαίνεται, ότι κανείς δεν είχε ανοσία στον ιό του Gangnam, ούτε καν ο Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών. «Έγινε ο δεύτερος διάσημος Κορεάτης στον κόσμο τώρα», λέει χαριτολογώντας ο Psy. Και βέβαια, γέννησε αμέτρητα αντιγραφα. Ήταν ένα πολιτιστικό φαινόμενο. Αυτό που έκανε ήταν τρελό. Εξέπλησσε. Οι περισσότεροι το μοιραζόντουσαν με άλλους. Ο ίδιος ο Psy εκπλησσόταν κάθε μέρα.
 

Ο ασχολούμενος εμπορικά με την κοινωνική δικτύωση Brendan Gahan, έχει την δική του άποψη για αυτό: «Τα πλήθη τραβούν τα πλήθη. Το κοινοποιούν. Το βλέπουν και οι φίλοι τους, δεν θέλουν να μείνουν απ΄ έξω, έτσι γίνεται χιονοστιβάδα». Όλοι είδαν το βίντεο να εξαπλώνεται από την Κορέα στις ΗΠΑ, στην Νότιο Αμερική, στην Ευρώπη. Με το Gangnam Style να έχει ένα εκατομμύριο προβολές την ημέρα, ο Psy θα ζει στη σκιά του; «Αυτό, που μετανιώνω περισσότερο σ΄ όλη μου την ζωή, ήταν αυτή η φιγούρα του χορού του αλόγου. Δεν μπορώ να την ξεπεράσω».

O Γ.Γ. του ΟΗΕ με τον ποπ σταρ Psy.

  
«Φιάξαμε μια στρατηγική», εξηγεί ο Scooter, «και τώρα έχει τις περισσότερες προβολές στην ιστορία του internet». Το Gangnam Style έχει προβληθεί πάνω από 2,3 δις φορές. Όσοι είναι όλοι οι κάτοικοι Κίνας, Ευρώπης και Αμερικής μαζί. «Eίναι απίστευτο, σα να σε χτυπάει κεραυνός. Έδωσε λίγη χαρά σε όλους. Η μουσική πάντα το κάνει αυτό, μόνο, που τώρα, ένας ελαφρά υπέρβαρος ─συγνώμη Psy─ κορεάτης μπορεί  να κάνει ένα χορό, ένα τραγούδι, ένα εκπληκτικό περιεχόμενο, να το ανεβάσει στο internet και να το χαρεί όλος ο κόσμος σε δευτερόλεπτα. Αυτό ποτέ πριν δεν ήταν δυνατό».

Το Gangnam Style έδειξε, ότι το YouTube τώρα προσέγγιζε τον παγκόσμιο πληθυσμό όσο  τίποτε άλλο. Σύντομα δεν εκμεταλευόντουσαν αυτή την δύναμη μόνο οι ποπ σταρ.

Κλικ και ψήφος
Καλό ή κακό, το YouTube έγινε το τρέχον εργαλείο προπαγάνδας της εποχής μας. To 2008, ένας οραματιστής αναγνώρισε τη δύναμη του internet στο νέο κοινό. Βοήθησε όμως το YouTube στην εκλογή ενός outsider ως προέδρου των ΗΠΑ;

Το 2007, ο Barack Obama είχε αντίπαλο την καλά χρηματοδοτούμενη Hillary Clinton για την προεδρική υποψηφιότητα των δημοκρατικών. Η Hillary Clinton είχε το περισσότερο κόμμα πίσω της, έτσι η μόνη οδός για τον Obama ήταν ένα μεγάλο κίνημα βάσης. Ο Joe Rospars ήταν ένας νέου είδος σχεδιαστή στρατηγικής. Επικεφαλής της εκστρατείας του Obama στα κοινωνικά δίκτυα. Ξεκίνησε με το site του, όπου έλεγε ο Obama: «Ελπίζω να χρησιμοποιείτε αυτό το site ως εργαλείο για να οργανώσετε φίλους και γείτονες στα δίκτυά σας Μπορούμε να κάνουμε μια άλλου είδους εκστρατεία. Μπορεί να συμβεί μόνο αν εμπλακείτε εσείς».

Ο στόχος του Rospars ήταν να προωθήσει το περιεχόμενο των θέσεων του Obama από το YouTube. Να τηλεφωνούν από το σπίτι, να χτυπούν πόρτες πληρώνοντας πέντε έως δέκα δολάρια. Αυτή ήταν η φύση της δραστηριότητας από την βάση.

Το βίντεο μιας ομιλίας του από το YouTube («Yes we can») έγινε viral μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο. Το ίδιο και η εκστρατεία του. Το απίστευτο είναι, ότι αυτό το βίντεο το έφιαξαν υποστηρικτές και όχι η προεκλογική ομάδα του Obama. Tο ανέβασαν στο YouTube, όπου του επέτρεψε να διαδοθεί.

Ενώ το YouTube έφερνε τον Obama όλο και πιο κοντά στον Λευκό Οίκο, οι ανταγωνιστες του απάντησαν αμφισβητώντας το ιστορικό του στο θέμα της φυλετικής πολιτικής. Απείλησαν να διχάσουν τους υποστηρικτές του. Ήταν κομβικό σημείο για την εκλογή. Θα βυθιζόταν; Πώς θα απαντούσε; Όλοι περίμεναν την ομιλία.

Η ομιλία του Obama για τη φυλή («A more perfect union») θεωρήθηκε, ότι άλλαξε το παιχνίδι. Ανέβηκε στο YouTube κι έγινε χιονοστιβάδα με 1,6 εκατομμύρια προβολές σε μόλις 48 ώρες. Τα κατάφερε εκπληκτικά. Το παραδέχτηκαν ακόμη και οι επικριτές του. 

Crush on Obama.

 
Μετά από αυτή την επιτυχία, η ομάδα του πόσταρε πάνω από δύο χιλιάδες βίντεο στο YouTube, καθώς προέλαυνε προς τον Λευκό Οίκο. Ανύψωσε το προφίλ του Obama σε όλη την χώρα. Παράλληλα, οι οπαδοί του Obama αναλάμβαναν δράση προστάροντας τα δικά τους μηνύματα υπέρ του στο διαδίκτυο. Το «Crush on Obama» έγινε viral με πάνω από 26 εκατομμύρια προβολές. 

Σύμφωνα με τον Rospars, ο κόσμος διψά για περιεχόμενο, που διαφέρει από τον παραδοσιακό τύπο. Το YouTube τους επέτρεψε να κάνουν εκστρατεία βάσης, για να εκλεγεί ένα αουτσαιντερ πρόεδρος των ΗΠΑ. Αφού έγινε πρόεδρος ο Obama, συνέχισε να το χρησιμοποιεί, για να απευθυνθεί απ΄ ευθείας στο έθνος.

Η εκστρατεία του Obama στο YouTube απέδειξε μια και καλή, ότι ο οποιοσδήποτε μπορούσε να περάσει το μήνυμά του στον κόσμο. Η αξία ενός καναλιού σαν αυτό είναι ο εκδημοκρατισμός. Ο Rospars λέει, ότι πριν τα ΜΜΕ έκριναν τι θα βλέπαμε. Τώρα όμως, ο καθένας μας μπορεί να δημιουργήσει ειδήσεις.

Ενώ το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης έχει κατοχυρωθεί εδώ και αιώνες, στον cyber χώρο σήμερα, η εικόνα φαίνεται, πως είναι εντελώς διαφορετική. Εδώ, ισχύει η δικτατορία της βλακομάζας των χρηστών, οι οποίοι θίγονται, εξαγριώνονται και προβαίνουν σε ομαδικές αναφορές και κατεβάσματα βίντεο, ιστοσελίδων κ.ά., όταν κάποιος ενοχλητικός γι΄αυτούς, διαφωνήσει ή ─ακόμα χειρότερα─ ειρωνευτεί τα πιστεύω τους.   Ένας από τους πιο συχνούς λόγους διαγραφής μιας ανάρτησης, ενός βίντεο, ενός λογαριασμού ή μιας σελίδας από το Facebook ή από άλλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης είναι η προώθηση περιεχομένου, που δυσφημεί μια ομάδα προσώπων. Eπειδή όμως, δεν μπορεί να υπάρξει κοινά αποδεκτός ορισμός της δυσφήμησης, τα μέσα θεωρούν, ότι αυτό συμβαίνει, όταν μια ομάδα προσώπων διαμαρτυρηθεί μαζικά. Το Facebook μάλιστα, προτρέπει τους χρήστες να αναφέρουν περιεχόμενο, που θεωρούν απαράδεκτο ή ότι τους θίγει. Στο Twitter, στο Youtube κ.ά. μέσα, επιτρέπεται να λές και να ανεβάζεις ό,τι σαχλαμάρα θέλεις: για τον καιρό, για γκόμενες, για το γατάκι σου, ρεψίματα κ.λπ. κ.λπ., μπορείς ακόμα και να αναπαράγεις ελεύθερα κι άκριτα με ένα απλό copy/paste οποιαδήποτε ανοησία κυκλοφορήσει, ειδικότερα δε, εθνικούς, θρησκευτικούς ή άλλους μύθους και ηλιθιότητες.  Διαβάστε στην «Ελεύθερη Έρευνα»:Βλακεία ενωμένη, ποτέ νικημένη!     Αυτό, που δεν επιτρέπεται επ΄ουδενί όμως, είναι να πειράξεις ή έστω να αμφισβητήσεις τις εθνικο-θρησκευτικές ονειρώξεις της cyber μάζας. Τότε, τα πράγματα παίρνουν διαφορετική τροπή...

Ειδησεογραφικά virals
Το 2007 το YouTube υπέστη μια σεισμική μεταβολή. Το σύγχρονο έξυπνο κινητό κυκλοφόρησε μαζικά δημιουργώντας ένα νέο τρόπο καταγραφής και μοιράσματος ειδήσεων. Την δημοσιογραφία των πολιτών.

Κάποιος τραβάει ένα βίντεο με το κινητό του. Χιλιάδες άνθρωποι μπορούν να το δουν σε λίγα λεπτά και να το κοινοποιήσουν σε χιλιάδες ακόμα την επόμενη ώρα, όπως το πρόσφατο παράδειγμα με το σεισμό στο Νεπάλ. Οποιοσδήποτε με κινητό και πρόσβαση στο internet μπορεί  να γίνει δημοσιογράφος. Βίντεο καταστροφών στο YouTube την ώρα που συμβαίνουν έχουν ένα προσωπικό τόνο και ένα ρεαλισμό για γεγονότα, που αλλιώς θα τα νιώθαμε αρκετά αφηρημένα. Είναι πολύ δύσκολο να μην συγκινηθείς και να μην συμπονέσεις. Στα χέρια των πολιτών δημοσιογράφων η δύναμη του viral βίντεο μπορεί να μετατρέψει προσωπικές ιστορίες σε παγκόσμιες.

Το YouTube επέτρεψε σε ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να δημιουργήσουν μηχανισμούς μοιράσματος των ιστοριών τους. Μπορείς να πάρεις μια πολύ προσωπική ιστορία και ξαφνικά χρησιμοποιώντας το φαινόμενο του viral να της δώσεις ένα επίπεδο παγκόσμιας συμπάθειας.

Τον Ιούνιο του 2009, στη διάρκεια διαδηλώσεων στην Τεχεράνη, η 26χρονηNeda Agha-Soltan πυροβολήθηκε στο δρόμο. Oι εικόνες ενός κινητού από το Ιράν έγιναν viral στο YouTube και σόκαραν τον κόσμο. Δεν ήταν μόνο, που σκοτώθηκε βάναυσα, ήταν κι ότι ένα βίντεο με πολύ αδρές λεπτομέρειες από τον φόνο της τραβιόταν εκείνη την στιγμή και με το YouTube η ιστορία αυτή έγινε παγκόσμια.

Viral βίντεο άρχισαν να προωθούν την κοινωνική αλλαγή. Αλλαγή, που εξαπλωνόταν στη Μέση Ανατολή, σε αυτό, που έγινε γνωστό ως Αραβική Άνοιξη. Η βία δεν μπορεί να συμβαίνει μυστικά τώρα πια είτε πρόκειται για αυταρχικές κυβερνήσεις στη Μέση Ανατολή είτε για αστυνομική βία στις ΗΠΑ.  Την εποχή του YouTube και των έξυπνων κινητών όλοι είναι δυνητικοί δημοσιογραφοι. Για να απελάσεις όλους τους δυνητικούς δημοσιογράφους πρέπει να απελάσεις τους πάντες.

Εικόνες από κινητό  από τη δολοφονία της Neda Agha-Soltan.

   
Κάθε είδους κοινωνική αλλαγή είχε ένα στοιχείο ενημέρωσης. Το θεμελιώδες εργαλείο ενημερωτικής προπαγάνδας της εποχής μας είναι το YouTube. Αυτό δεν σημαίνει, ότι είναι ένας μηχανισμός, που λέει αλήθειες. Είναι ένα εργαλείο, όπως όλα τα άλλα, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από διαφορετικές ομάδες για διαφορετικούς πολιτικούς και κοινωνικούς σκοπούς.

Η άνοδος των youtubers
Το YouTube είχε βοηθήσει στην εκλογή προέδρου, την ανατροπή καθεστώτων και στην δημιουργία παγκόσμιων φαινομένων. Τώρα, θα έκλεινε ο κύκλος, καθώς συνηθισμένοι άνθρωποι θα εξαργύρωναν τον πυρετό του YouTube. Έφερε μια νέα γενιά δημιουργών των media και η βάση των θαυμαστών τους είναι τεράστια.

Το «Variety» ρώτησε έφηβους ποιους σταρ προτιμούν. Οι πέντε κορυφαίοι ήταν όλοι youtubers, δηλαδή συνηθισμένοι άνθρωποι, που δημιουργούν περιεχόμενο για τα κανάλια τους. Προσπαθούν να κάνουν το YouTube πιο πολύ σαν τηλεοπτικό δίκτυο. Προωθούν τους σταρ τους με διαφημιστικές εκστρατείες, κάτι, που πριν έκαναν μόνο τα MME.

Στην αρχή είχαν προσωπικά βίντεο. Τραβούσες κάτι και το μοοιραζόσουν. Κάτι που άλλαξε ριζικά είναι, ότι όλο και περισσότεροι κάνουν τακτικές παραγωγές. Αυτά τα «οικιακά» κανάλια του YouTube έχουν δισεκατομμύρια προβολές δημιουργώντας μια νεα γενιά εκατομμυριούχων της κρεβατοκάμαρας. 

Δυο από τους πιο επιτυχημένους δημιουργούς στο YouTube ξεκίνησαν με stand up comedy και δημιούργησαν επικές μάχες ραπ της ιστορίας. Έβαζαν δύο σύμβολα να αντιπαρατίθενται σε διαγωνισμό ραπ. Δύο ράπερς, οι Peter Shukuff και Lloyd Ahlquist, λένε:  «Αρχίσαμε να κάνουμε ζωντανά συναυλίες στο δωμάτιό μας για την κάμερα. Παραμένει ζωντανό, αλλά μέσα από φακό κάμερας και πάλι χαιρετάς, ευχαριστείς και δίνεις ραντεβού, αλλά σε βλέπουν μόνο από τον υπολογιστή τους. Σου δίνουν κλικς αντί για κλαπς(χειροκροτήματα)».

Το «Epic Rap Battles» παράγεται σε ένα μικροσκοπικό στούντιο στο Los Angeles. Άρχισαν με τον John Lennon εναντίον του παρουσιαστή Bill Ο΄Reilly. Το βίντεο είχε προϋπολογισμό πενήντα δολάρια, είχε όμως, 150.000 προβολές, έτσι είπαν να φτιάξουν κι άλλο. Μεταξύ των προτάσεων ήταν ο Darth Vader εναντίον του Hitler. Συμφώνησαν κι οι δύο, ότι θα ήταν αστείο. Και πράγματι, έγινε μεγάλη επιτυχία. Μπήκε στην πρώτη σελίδα του Youtube, το οποίο σήμαινε ένα εκατομμύριο επιπλέον προβολές.
 

Epic Rap Battles.

Σύντομα, οι έξυπνες μάχες τους τραβούσαν εκατομμύρια θεατές, την ημέρα που τις ανέβαζαν. Το «Epic Rap Battles» είναι από τα πιο επιτυχημένα κανάλια στο YouTube. Ποιο είναι το κλειδί της επιτυχίας του λοιπόν; «Στον κόσμο αρέσει ο ανταγωνισμός και να παίρνει θέση», λένε ο Peter κι ο Lloyd. «Να υποστηρίζει τους αγαπημένους του. Επίσης ήταν σημαντικό, ότι στο τέλος του βίντεο ρωτούσαμε: Ποιος νίκησε; και ο κόσμος θέλει να συμμετέχει».

  
Με ερασιτεχνικά κανάλια, όπως αυτά να βγάζουν εκατομμύρια, το YouTube κάνει μεγάλη επένδυση φτιάχνοντας δικό του στούντιο στο Los Angeles. Σημαντικοί δημιουργοί καναλιών το χρησιμοποιούν δωρεάν. Οι youtubers γίνονται το νέο Hollywood του μέσου ανθρώπου. Στα εκατό κορυφαία κανάλια δεν είναι κανένα εμπορικό προϊόν. Υπάρχουν λίγες μόνο εταιρίες ΜΜΕ. Υπάρχουν μόνο άτομα, που γνώρισαν απίστευτη επιτυχία στο YouTube. Οι youtubers είναι ένα νέο είδος σταρ. Δημιουργούν άμεση σχέση με τους θαυμαστές τους από τους υπολογιστές τους. Τα άτομα, που γνώρισαν απίστευτη επιτυχία, είναι αυτά, που μπόρεσαν να καλλιεργήσουν ένα κοινό. 

Γάτες
Πολλές επιτυχίες στο YouTube αφορούν ανθρώπινα θέματα. Ανθρώπους. Πρόσωπα. Αστεία. Συναισθηματικά φορτισμένα. Θλιβερά πράγματα. Είναι αφήγηση ανθρώπινων ιστοριών κατά βάθος. Αν όμως οι μεγαλύτεροι σταρ στο YouTube δεν είναι άνθρωποι;

Ώσπου να διαβάσετε αυτό το άρθρο θα έχουν ανέβει χιλιάδες ώρες βίντεο στο YouTube. Στον πλανήτη YouTube όλοι μπορούν να αποφασίσουν τι μοιράζονται και το περιεχόμενο, που ανεβάζουν στον εικονικό κόσμο, ο οποίος μπορεί να έχει αντίκτυπο στον πραγματικό. Είχαν ιδέα οι ιδρυτές του YouTube, ότι οι μικρή νεοφυής επιχείρησή τους θα είχε τέτοιο αντίκτυπο; Ο Steve Chen λέει: «Σίγουρα ξεπέρασε, ότι στόχους είχαμε θέσει, όταν ξεκινήσαμε το YouTube δέκα χρόνια πριν. Δεν περιμέναμε ποτέ βίντεο, που να φτάνουν τα εκατομμύρια ή δισεκατομμύρια προβολές».
 

Το YouTube χρωστά την επιτυχία του στα εκπληκτικά νούμερα προβολών, όμως πόσα ξέρει ο ίδιος ο Steve για το τι κάνει ένα βίντεο viral; «Συχνά βίντεο που ανέβαζα έδειχναν πάντα την γάτα μου και δεν ήταν, ότι ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα απλώς είχα το πρώτο βίντεο με γάτα στο YouTube»(Pajamas Steve’s cat). Αυτό, που ούτε ο Steve μπορούσε να προβλέψει ήταν, ότι οι γάτες θα γίνονταν οι viral σούπερ σταρ του internet.

  
Τι κάνει το internet να γυρίζει; Οι γάτες! Υπάρχουν πάνω από δύο εκατομμύρια βίντεο με γάτες στο YouTube, τα οποία έχουν πάνω από 24 δις προβολές. Οι γάτες είναι από τα πιο δημοφιλή είδη του YouTube. Οι γάτες είναι λίγο απόμακρες. Δεν ζητούν την προσοχή σου. Δεν ζητούν τίποτα. Αδιαφορούν. Κι αυτό σε μια εποχή, που όλοι ζητούν την προσοχή και την έγκρισή σου, γίνεται ακαταμάχητο. 

Ποιες είναι λοιπόν κάποιες από τις κορυφαίες σταρ γάτες στο YouTube; Αν ακούσετε, ότι το YouTube είναι «γάτες, που παίζουν πιάνο» μάλλον αυτή είναι η αιτία. Το αρχικό βίντεο «Keybord cat» είχε πάνω από 40 εκατομμύρια προβολές, όμως μια γάτα πήγε ένα βήμα παραπέρα και μετέτρεψε την viral φήμη σε λεφτά.
 

Grumpy cat.

Η Grumpy cat (γκρινιάρα γάτα, κατά κόσμον Tardar Sauce) είναι μια πραγματική διασημότητα αξίας εκατομμυρίων. Έχει δικό της κανάλι στο YouTube, συμβόλαια για βιβλία και εμπορεύματα. Γιατί οι γάτες όμως; Ο κόσμος άρχισε να φιάχνει βίντεο εύκολα. Κάθονται λοιπόν και κοιτάζουν το σπίτι τους. Και αυτό είναι το μόνο ενδιαφέρον. Γιατί οι γάτες όμως, κι όχι τα σκυλιά; Είναι θέμα προς συζήτηση. Με βίντεο, ακόμα και με γάτες να αποδεικνύονται  επικερδή φυσικό είναι ο κόσμος να ψάχνει το μυστικό των viral βίντεο. Αν βρεις τι κοινό έχουν τα virals θα βγάλεις μια περιουσία. Είναι σαν να παίζεις ποπ επιτυχίες και να ψάχνεις τι κοινό έχουν. Μπορεί μερικές φορές να βρείς κάποια κοινά, αλλά ματαιοπονείς.

 
Όποιος κι αν είναι ο λόγος, η ζωή κάποιων πρώιμων σταρ του YouTube άλλαξε τελείως. Οι χημικοί της πίσω αυλής τώρα έχουν τα EepyBird Studios και φτιάχνουν virals για μάρκες: Coke, Office και τα McDonald’s. Έχουν ακόμα και viral μανιφέστο: «Υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά, που κάνουν ένα βίντεο viral. Δεν χάνεις την ώρα σου. Μπες κατευθείαν στο ψητό. Να είσαι αξέχαστος. Κάνε κάτι, που δεν έχουμε ξαναδει. Όμως πραγματικά, τελικά αφορά το ανθρώπινο».

Το βίντεο του Harry και του Charlie έχει πλέον προβληθεί λίγο κάτω από ένα δις φορές, δηλαδή περίπου το 1/6 του παγκόσμιου πληθυσμού.

Αν κάποιος δει κάτι αστείο και γελάσει, ωραία. Αν όμως το μοιραστεί με άλλους και γελάσουν κι αυτοί τότε έχουν αυτή την κοινή εμπειρία.

Το viral βίντεο έχει γίνει κοινωνικό φαινόμενο. Ένας ιός, στον οποίον κανείς μας δεν έχει ανοσία. Το YouTube ήταν για τα παιδιά ό,τι το βυνίλιο στην εποχή του και οι κασέτες για τους μεγαλύτερους. Ξαναγράφει τους κανόνες της λαϊκής κουλτούρας. Οι βιομηχανίες ─ φύλακες δεν ελέγχουν πια την οθόνη σου. Εσύ αποφασίζεις. 
Όπως δηλώνει αστειευόμενος ο Psy: «Η μεγαλύτερη επιθυμία μου είναι να κάνω άλλο ένα viral βίντεο στα επόμενα... πενήντα χρόνια»

Σημείωση:
Το παραπάνω κείμενο βασίστηκε
σε απομαγνητοφωνημένα αποσπάσματα
από την ταινία «Τhe 2000's Youtube Revolution»
παραγωγής Αντιdοte Ρrοductiοn για το Νatiοnal Geοgraphic.
Οι φωτογραφίες και οι υπότιτλοι έγιναν με μέριμνα της «Ελεύθερης Έρευνας»

==========================

 "O σιωπών δοκεί συναινείν"