(Απάντηση στο άρθρο του Βασίλη Βιλιάρδου
http://www.analyst.gr/2016/04/07/ta-erotimatika-tis-draxmis/)
Στο εκτενές άρθρο του, που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα analyst.gr, ο οικονομολόγος Βασίλης Βιλιάρδος θέτει πάρα πολλά ερωτήματα όχι μόνο για τον τρόπο επιστροφής στο εθνικό νόμισμα αλλά και για το χρέος καθώς και για τις γεωπολιτικές διαστάσεις ενός τέτοιου εγχειρήματος.
Ο κ. Βιλιάρδος προτάσσει της ανάλυσής του τα ερωτήματα για το χρέος, τα οποία όμως δεν μπορούν να απαντηθούν αν προηγουμένως δεν έχουν δοθεί οι απαντήσεις για ο εθνικό νόμισμα. Η Ελλάδα κινδυνεύει να λεηλατηθεί παραμένοντας εντός της Ευρωζώνης, γράφει ο κ. Βιλιάρδος, εμείς θα λέγαμε ότι η Ελλάδα λεηλατείται εδώ και έξι χρόνια από το Δ΄ Ράϊχ και το διεθνές χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο.
Πέρα από την οικονομική – κοινωνική καταστροφή ο ελληνικός λαός δέχεται και μία επίθεση ψυχολογικού πολέμου με την οποία τίθενται εκβιαστικά αδιέξοδα διλήμματα και επιδιώκεται να εμπεδωθεί στους «αντιφρονούντες» το αίσθημα της απόγνωσης, της παραίτησης, της πλήρους παράδοσης στις επιλογές των δανειστών και των εγχώριων συνεργατών τους. Γι’ αυτό τα μέσα ενημέρωσης απέκλεισαν από την πρώτη στιγμή οποιαδήποτε ουσιαστική συζήτηση που θα αμφισβητούσε το μνημονιακό ευρωμονόδρομο.
Οι Έλληνες πρέπει να σπάσουν τις αλυσίδες του χρέους, με τις οποίες τους έχουν δέσει και να δραπετεύσουν από τη φυλακή του ευρω-μάρκου αν θέλουν να επιβιώσουν ως εθνική οντότητα και όχι ως δούλοι μιας σύγχρονης αποικίας.
Βασικά σημεία ενός εναλλακτικού σχεδίου για την απελευθέρωση της χώρας από τα δεσμά των δανειστών και την αποκατάσταση της εθνικής κυριαρχίας είναι:
1. Η ισοτιμία
Εισαγωγή του εθνικού νομίσματος με ισοτιμία ένα προς ένα, δηλαδή μια Νέα Δραχμή προς ένα ευρώ. Όλα, μισθοί, συντάξεις, εισοδήματα, οι τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών καθώς και τα κάθε είδους δάνεια στο εσωτερικό θα μετατραπούν, από την πρώτη στιγμή, στο εθνικό νόμισμα με αυτή την ισοτιμία. Θα έχει προηγηθεί με απόφαση της κυβέρνησης η εθνικοποίηση της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), δηλαδή, η αποδέσμευσή της από παράρτημα της ΕΚΤ, η εκχώρηση του εκδοτικού δικαιώματος και η τοποθέτηση νέας διοίκησης. Η ΤτΕ θα επανέλθει, τουλάχιστον, στο καθεστώς που ίσχυε πριν την είσοδο στην Ευρωζώνη. Αμέσως μετά η Τράπεζα της Ελλάδος θα «κλειδώσει» την ισοτιμία ένα προς ένα.
Το «κλείδωμα» της ισοτιμίας εφαρμόστηκε στο παρελθόν και εφαρμόζεται σήμερα από διάφορες χώρες. Θυμίζουμε ότι η Ελλάδα διατηρούσε, επί περίπου 20 χρόνια, σταθερή ισοτιμία 30 δραχμές προς ένα δολάριο. Η Αργεντινή είχε σταθερή ισοτιμία, επί δέκα χρόνια, ένα πέσος προς ένα δολάριο, με τις ευλογίες του ΔΝΤ. Η χρεοκοπία της Αργεντινής το 2001 δεν οφείλετο στην «κλειδωμένη» ισοτιμία, αλλά στην ελεύθερη εξαγωγή κεφαλαίων. Η Βουλγαρία έχει σταθερή ισοτιμία για το λέβα (1,9558 λέβα ανά ευρώ). Η ελβετική κεντρική τράπεζα «κλείδωσε» το φράγκο σε σχέση με το ευρώ από το Σεπτέμβριο του 2011 μέχρι τον Ιανουάριο του 2015, προκειμένου αυτό να μην υποτιμηθεί. Το κινεζικό γιουάν βρίσκεται σε σταθερή ισοτιμία με το αμερικανικό δολάριο και όποτε κρίνεται απαραίτητη η διόρθωσή της, αυτό γίνεται με απόφαση της κυβέρνησης και όχι από τις χρηματαγορές.
Τα παραδείγματα αυτά δείχνουν ότι «κλειδωμένη» ισοτιμία μπορεί και πρέπει να υπάρξει. Έτσι η Νέα Δραχμή δε θα είναι ελεύθερα διαπραγματεύσιμη στα χρηματιστήρια συναλλάγματος και δε θα μπορεί να δεχτεί κερδοσκοπικές - υποτιμητικές επιθέσεις. Γι’ αυτό όσοι μιλούν για υποτίμηση απλώς τρομοκρατούν τους πολίτες. Με τον τρόπο αυτό μετάβασης στο εθνικό νόμισμα, δηλαδή, ισοτιμία ένα προς ένα και στη συνέχεια το «κλείδωμά» της, δε θα αυξηθούν οι τιμές των εισαγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών και άρα δε θα υπάρξουν πληθωριστικές πιέσεις.
Παράλληλα η Ελλάδα δε θα χρειάζεται να σπαταλάει τα συναλλαγματικά αποθέματά της από τις εξαγωγές προϊόντων, τον τουρισμό και τη ναυτιλία σε μια απέλπιδα προσπάθεια να στηρίξει την επιθυμητή ισοτιμία της Νέας Δραχμής.
2. Οι καταθέσεις
Όλες οι καταθέσεις, ιδιωτών και επιχειρήσεων, μπορούν να παραμείνουν σε ευρώ και να αποτελούν καταθέσεις σε συνάλλαγμα. Έτσι οι πολίτες, από την πρώτη στιγμή, δε θα ανησυχούν ότι μπορεί να υπάρξει μείωση της περιουσίας τους από μια υποτιθέμενη υποτίμηση της δραχμής. Επειδή, από την αρχή, όλες οι συναλλαγές θα γίνονται στο εθνικό νόμισμα, όταν εκταμιεύονται οι καταθέσεις στην εσωτερική αγορά θα μετατρέπονται σε δραχμές, πάντα με ισοτιμία ένα προς ένα. Αντίθετα όταν εκταμιεύονται για πληρωμές στο εξωτερικό, όπως εισαγωγές προϊόντων, τουρισμό, σπουδές, υγεία κτλ. σε ευρώ.
3. Επάρκεια συναλλάγματος
Η πληρωμή των υποχρεώσεων ιδιωτών και επιχειρήσεων στο εξωτερικό π.χ. για την εισαγωγή προϊόντων, θα γίνεται σε συνάλλαγμα, είτε από αυτό που θα διαθέτουν οι ενδιαφερόμενοι στους λογαριασμούς τους, είτε από τη μετατροπή δραχμών σε ευρώ, δολάρια κλπ. μέσω των Τραπεζών, όπως γινόταν πριν την είσοδο στην Ευρωζώνη. Το ίδιο θα γίνεται και για τα δάνεια που έχουν επιχειρήσεις ή ιδιώτες σε τράπεζες του εξωτερικού, όχι όμως και για τα δάνεια (ELA κλπ.) που έχει χορηγήσει η ΕΚΤ στα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα, τα οποία θα ρυθμιστούν όπως το χρέος (βλέπε στη συνέχεια).
Καμιά ανησυχία δεν πρέπει να υπάρχει για την επάρκεια συναλλάγματος. Το Ισοζύγιο Εξωτερικών Συναλλαγών της χώρας είναι ισοσκελισμένο. Η Ελλάδα, δηλαδή, από τις εξαγωγές προϊόντων, από τον τουρισμό και τη ναυτιλία εισπράττει το απαραίτητο συνάλλαγμα για να πληρώνει όλες τις εισαγωγές που κάνει σήμερα. Ούτε ελλείψεις θα υπάρξουν, ούτε δελτίο χρειάζεται να επιβληθεί σε κάποια αγαθά.
Το Ισοζύγιο από ένα έλλειμμα 18 δις. ευρώ το 2009, παρουσίασε ένα μικρό πλεόνασμα το 2015, λόγω της εσωτερικής υποτίμησης των τελευταίων έξι ετών, που μείωσε τα εισοδήματα άρα και τις εισαγωγές, ενώ οι εξαγωγές σημείωσαν μικρή, σχετικά, αύξηση. Το πλεόνασμα του Ισοζυγίου θα ήταν αρκετά μεγαλύτερο αν δεν είχε αλλάξει, από τον Ιούνιο του 2015, αναδρομικά από το 2013, ο τρόπος υπολογισμού του που π.χ. στις εισαγωγές περιλαμβάνει ποσό 1,5 δις, ευρώ από το λαθρεμπόριο ναρκωτικών, καπνού κλπ. Σημειώνουμε ότι στο σχετικό Δελτίο Τύπου της Τράπεζας της Ελλάδος για το 2014 το Ισοζύγιο εμφανίζει πλεόνασμα 1,8 δις. ευρώ. Μια χώρα υποτιμάει το νόμισμά της για ένα και μοναδικό λόγο, προκειμένου να καλύψει το έλλειμμα του Ισοζυγίου Εξωτερικών Συναλλαγών. Στην Ελλάδα όμως το έλλειμμα έχει μηδενιστεί και γι’ αυτό δεν απαιτείται υποτίμηση της Νέας Δραχμής. Η υποτίμηση έχει γίνει ήδη, είναι η εσωτερική υποτίμηση που μείωσε μισθούς, συντάξεις και τ’ άλλα εισοδήματα, δε χρειάζεται λοιπόν και νομισματική υποτίμηση.
Ο κ. Βιλιάρδος εκφράζει την ανησυχία του ότι το Ισοζύγιο μπορεί να γίνει και πάλι έντονα ελλειμματικό λόγω αντιποίνων από την πλευρά των δανειστών. Θεωρούμε ότι εμπορικά αντίποινα δε θα υπάρξουν γιατί οι δανειστές έχουν να χάσουν περισσότερα από ό,τι η Ελλάδα. Στις διεθνείς σχέσεις, σε αντίθεση με τις προσωπικές, κυριαρχούν τα συμφέροντα και όχι η εκδίκηση. Σε κάθε περίπτωση όμως μια ανεξάρτητη ελληνική κυβέρνηση μπορεί να λάβει πολλά μέτρα προστασίας του Ισοζυγίου, στο σκέλος των εισαγωγών, τα οποία δεν μπορούμε, λόγω χώρου, να αναπτύξουμε εδώ.
4. Το Δημόσιο Χρέος
Το τεράστιο Δημόσιο Χρέος (321 δις. το 2015) είναι αδύνατο να αποπληρωθεί και αυτό το γνωρίζουν οι πάντες. Οι συζητήσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους αποσκοπούν στο να μπορεί η Ελλάδα να πληρώνει, κάθε χρόνο, τους τόκους ανακυκλώνοντας το κεφάλαιο, δηλαδή, να παίρνουμε νέα δάνεια με τα οποία θα πληρώνουμε τα παλιά που λήγουν (ωριμάζουν).
Όταν η Ελλάδα θωρακίσει την οικονομία της με τη Νέα Δραχμή και δε θα μπορούν οι δανειστές να την εκβιάζουν, με στέρηση της ρευστότητας και το κλείσιμο των τραπεζών, θα προχωρήσει στη λύση για το χρέος.
Πρώτη άμεση ενέργεια θα είναι η καταγγελία των τριών Δανειακών συμβάσεων και η παύση αποπληρωμής των τοκοχρεολυσίων κάτι που θα οδηγήσει σε μια χρονοβόρα συνολική επαναδιαπραγμάτευση με τις διάφορες κατηγορίες πιστωτών.
Δεύτερη ενέργεια θα είναι ο λογιστικός έλεγχος του χρέους για να καθοριστεί ποιο τμήμα του είναι παράνομο, αθέμιτο και επονείδιστο και κατά συνέπεια, με βάση το διεθνές δίκαιο, μπορεί να διαγραφεί.
Τρίτη ενέργεια θα είναι η άμεση διεκδίκηση από τη Γερμανία, με επίσημη ρηματική διακοίνωση, του αναγκαστικού κατοχικού δανείου, των πολεμικών επανορθώσεων και τις αποζημιώσεις των θυμάτων. Σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους οι συνολικές γερμανικές οφειλές ανέρχονται σε 278,7 δις. ευρώ.
Το πιο σημαντικό όπλο που θα διαθέτει η Ελλάδα, όταν θα έχει επιστρέψει στο εθνικό νόμισμά της, είναι η αποπληρωμή του όποιου χρέους αναγνωριστεί, σε Νέες Δραχμές. Το Δημόσιο Χρέος σήμερα, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό του (εκτός από το χρέος προς το ΔΝΤ),
δεν είναι σε συνάλλαγμα, αλλά στο «εθνικό» νόμισμα της χώρας το ευρώ. Για το λόγο αυτό όταν βγούμε από την Ευρωζώνη, δεν πρέπει να πληρώσουμε το χρέος σε συνάλλαγμα αλλά στο νέο εθνικό νόμισμά μας. Θα κάνουμε, δηλαδή, ότι έγινε το 2001 – 2002 που μπήκαμε στο ευρώ. Θυμίζουμε ότι το 2001 το 75% του χρέους ήταν εσωτερικό, σε δραχμές (36 τρισεκ. δρχ.) και σε μια νύχτα, την 1-1-2002, μετατράπηκε σε ευρώ (105 δις. ευρώ), έτσι έγινε χρέος σε συνάλλαγμα αφού η χώρα μας δεν μπορεί να «κόψει» ευρώ. Ο Τζόρτζ Φρίντμαν, διευθυντής του αμερικανικού ιστότοπου Stratfor έγραψε (Απρίλιος ’15) ένα άρθρο στο οποίο, μεταξύ άλλων, λέει: «Οι Έλληνες θα μπορούσαν να τυπώσουν δραχμές και να ανακοινώσουν, όχι να προτείνουν, ότι το χρέος τους θα πληρωθεί σ’ αυτό το νόμισμα».
Με τη Νέα Δραχμή η Ελλάδα θα ξεκινήσει τη χρηματοδότηση ενός μεγάλου εθνικού προγράμματος δημόσιων και ιδιωτικών παραγωγικών και μόνο επενδύσεων. Από την πρώτη στιγμή η κατάσταση θα σταματήσει να επιδεινώνεται και προοδευτικά θα αρχίσει να βελτιώνεται. Η αύξηση της νομισματικής κυκλοφορίας θα κατευθύνεται αποκλειστικά σε νέες παραγωγικές επενδύσεις στον αγροτικό τομέα, τη βιοτεχνία και τη βιομηχανία. Οι μισθοί και οι συντάξεις θα αυξάνονται και η ανεργία θα μειώνεται σταδιακά όσο θα αυξάνεται το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ).
Η Γεωπολιτική
Ο Βασίλης Βιλιάρδος θέτει, μεταξύ των άλλων και το ερώτημα αν είναι η Ελλάδα γεωπολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά σε θέση να προβεί σε τέτοιου είδους ενέργειες χωρίς να υποστεί σοβαρότατες απώλειες, όσον αφορά την εδαφική ακεραιότητα της. Το βέβαιο είναι ότι μια χρεοκοπημένη χώρα, με κατεστραμμένη οικονομία, σε κοινωνική αποσύνθεση, δεν μπορεί να υπερασπιστεί σήμερα τα εθνικά συμφέροντά της, Θυμίζουμε ότι οι δανειστές, μέσω των Μνημονίων, επιβάλλουν ακόμη και τη μείωση του προϋπολογισμού των Ενόπλων Δυνάμεων. Η Ελλάδα κυβερνάται ουσιαστικά από την Ύπατη Αρμοστεία των δανειστών που δεν ελέγχουν μόνο την οικονομία της αλλά επιβάλλουν τα γεωπολιτικά συμφέροντά τους.
Η χώρα μας δε χρειάζεται αφεντικά που αποφασίζουν για την τύχη της, αλλά συμμάχους των οποίων τα συμφέροντα ταυτίζονται με αυτά του ελληνισμού. Όσο η χώρα μας παραμένει δεδομένη, ούτε πραγματικούς συμμάχους μπορεί να αποκτήσει ούτε κανείς την παίρνει στα σοβαρά, τη θεωρούν δεδομένη, της ζητάνε ό,τι θέλουν και την κάνουν ό,τι θέλουν, όπως θα συμπεριφέροντο σε μια αποικία. Βασικό στοιχείο της γεωπολιτικής στρατηγικής της Ελλάδας, για να προστατευτεί έναντι εχθρών και «φίλων» είναι να πάψει να θεωρείται δεδομένη. Η πρώτη και αποφασιστική ενέργεια προς αυτή την κατεύθυνση είναι η έξοδος από την Ευρωζώνη και η αποκατάσταση της εθνικής κυριαρχίας.
Ο κ. Βιλιάρδος θέτει και πολλά άλλα ερωτήματα που δεν μπορούν να απαντηθούν στον περιορισμένο χώρο ενός άρθρου. Οι αναγνώστες που ενδιαφέρονται για ένα σχέδιο σωτηρίας της Ελλάδας μπορούν να διαβάσουν το βιβλίο του γράφοντος «Η Επανάσταση του Grexit – Το Σχέδιο» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη, με πρόλογο της Μαρίας Νεγρεπόντη – Δελιβάνη (πρώην πρύτανης και καθηγήτρια Οικονομικών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας), ενώ το κεφάλαιο «Η Γεωπολιτική Διάσταση» έχει γράψει ο Κωνσταντίνος Γρίβας (διδάσκει στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, στο τμήμα Τουρκικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Σχολή Εθνικής Άμυνας και στη Σχολή Διοίκησης και Επιτελών της Πολεμικής Αεροπορίας).
Κλείνοντας θα θέλαμε να τονίσουμε ότι τίποτα δεν είναι εύκολο. Όλα εξαρτώνται από την αποφασιστικότητα των Ελλήνων να επιβιώσουν με αξιοπρέπεια και να αποκαταστήσουν την εθνική κυριαρχία της χώρας τους, για τους ίδιους, για τα παιδιά τους, για την πατρίδα τους. Θα είναι ένας αγώνας ζωής ή θανάτου με τους πανίσχυρους δανειστές, τους εγχώριους δωσίλογους και την «πέμπτη φάλαγγα» των Μαζικών Μέσων Προπαγάνδας (ΜΜΠ).
Το κείμενο αυτό αναρτήθηκε στις 17-4-16 στο http://www.analyst.gr στην κατηγορία "ΑΠΟΨΕΙΣ"
==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"
http://www.analyst.gr/2016/04/07/ta-erotimatika-tis-draxmis/)
Η Ελλάδα κινδυνεύει να λεηλατηθεί παραμένοντας εντός της Ευρωζώνης, ενώ ο στόχος των δανειστών είναι τα περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου και των Ελλήνων, αφού έχουν εξαντληθεί τα εισοδήματά τους. Υπάρχει άλλος δρόμος;«Υπάρχει κάποιο κόμμα στην Ελλάδα, τόσο καλά στελεχωμένο, ικανό και εκπαιδευμένο, ώστε να επιθυμεί, καθώς επίσης να μπορεί να δρομολογήσει ένα εθνικό νόμισμα υπό τις σημερινές οικονομικές συνθήκες;Ένα κόμμα που θα είχε τη δυνατότητα να ηγηθεί μίας επανάστασης αντίστοιχης με τη ρωσική του 1918 (!), στέλνοντας στα δικαστήρια όλους όσους υπέγραψαν μνημόνια, αφού διαφορετικά δεν θα μπορούσε να τεκμηριωθεί η άρνηση πληρωμής του δημοσίου χρέους, εάν υποθέσουμε πως πράγματι έτσι επιτυγχάνεται;».ΑνάλυσηΈχουμε γράψει πάρα πολλά για το θέμα του εθνικού μας νομίσματος, το οποίο ήταν το δεύτερο παγκόσμιο αποθεματικό στον πλανήτη μετά το κινεζικό – κείμενα που μπορεί να βρει κανείς γράφοντας τη λέξη «Δραχμή» στο επάνω μέρος της σελίδας μας, κάτω από τα περιεχόμενα (Αρχική, Οικονομία κλπ.), στη θέση «Google προσαρμοσμένη αναζήτηση». Εκτός αυτού έχουμε τονίσει πως το νόμισμα ισοδυναμεί με την ταυτότητα, με τον πολιτισμό και με τη σημαία ενός Έθνους – οπότε είναι πολύ σημαντικό για την επιβίωση του.
Έχουμε επί πλέον τεκμηριώσει πως ήταν εφικτή η υιοθέτηση του πριν από την υπογραφή του PSI, το οποίο είχαμε χαρακτηρίσει ως «Πύρρειο χρεοκοπία», ενώ θα είχε ίσως συμβεί εάν είχε επιτραπεί το δημοψήφισμα στην τότε κυβέρνηση – η οποία καταδίκασε μεν την Ελλάδα με την υπαγωγή της στο ΔΝΤ, αλλά στο θέμα του δημοψηφίσματος είχε δίκιο.
Η βασική αιτία ήταν το ότι, εκείνη την εποχή η χώρα μας θα μπορούσε να μετατρέψει τα χρέη της, δημόσια και ιδιωτικά, σε δραχμές, οπότε θα είχε τη δυνατότητα να τα εξυπηρετεί τυπώνοντας πληθωριστικά χρήματα – με όλους τους κινδύνους φυσικά που θα συνεπαγόταν κάτι τέτοιο. Εκτός αυτού, δεν είχαν υπαχθεί τα δάνεια της στο αγγλικό δίκαιο, δεν είχε υποθηκεύσει ακόμη τη δημόσια περιουσία της, οι τράπεζες της δεν είχαν χρεοκοπήσει, ενώ ο ιδιωτικός της τομέας δεν είχε υπερχρεωθεί – γεγονότα που φυσικά έχουν αλλάξει εντελώς σήμερα.
Εν τούτοις, το παρελθόν δεν επιστρέφει, ενώ το θέμα συνεχίζει να απασχολεί αρκετούς Έλληνες, οπότε πρέπει να συζητείται – γεγονός που σημαίνει ότι, δεν είναι σωστό να έχει κανείς προκαταλήψεις, ούτε να επιμένει δογματικά πως κάτι τέτοιο δεν είναι ρεαλιστικό σήμερα, αφού οφείλει να είναι ανοιχτός σε όλες τις απόψεις.
Ειδικά επειδή το ευρώ, μετά την κρίση του 2008, έχει μετατραπεί στο νόμισμα των σκλάβων – το οποίο όμωςείναι αδύνατον να επιβιώσει εάν η Ευρωζώνη που έχει εξελιχθεί πια σε φυλακή δεν ενωθεί τραπεζικά, δημοσιονομικά και πολιτικά. Μπορεί δε η Ελλάδα να είναι πράγματι εγκλωβισμένη, υπάρχουν όμως άλλες χώρες, οι οποίες δεν είναι – ενώ θα ήταν ασφαλώς προτιμότερη για αυτές η επιστροφή στα εθνικά τους νομίσματα (Ιταλία, Γαλλία κλπ.).
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα είχε προφανώς ως αποτέλεσμα τη διάλυση της νομισματικής ένωσης – για την οποία πρέπει όλες οι χώρες, οπότε και η Ελλάδα, να είναι προετοιμασμένες. Εκτός αυτού, ίσως αποτελεί μία κρυφή πρόθεση ορισμένων βασικών στελεχών της σημερινής κυβέρνησης – αφού ασφαλώς δεν μπορεί να υπάρξει μία αμιγώς αριστερή διακυβέρνηση εντός της νεοφιλελεύθερης Ευρωζώνης.
Στα πλαίσια αυτά, θα αναφερθούμε στα βασικά ερωτηματικά που συνδέονται με τη δυνατότητα επιστροφής της Ελλάδας στη δραχμή σήμερα – χωρίς να επιχειρήσουμε να δώσουμε εμείς απαντήσεις, αφού δεν ανήκουμε στους υποστηρικτές της άποψης. Έτσι θα δοθεί ίσως η ευκαιρία σε όλους όσους τάσσονται υπέρ να δώσουν τις δικές τους απαντήσεις, παρακαλώντας τους όμως να συνοδεύονται από πραγματικά παραδείγματα – να μην είναι δηλαδή θεωρητικές, αλλά να στηρίζονται σε γεγονότα που έχουν ήδη συμβεί σε άλλες χώρες.
Κυρίως όμως να αποφευχθούν οι αυθαιρεσίες, όπως, για παράδειγμα το ότι, μία χώρα με ισχυρή παραγωγή δεν απειλείται με υποτίμηση – αφού η Ελλάδα δεν έχει σήμερα έναν ανάλογο παραγωγικό μηχανισμό, οπότε είναι εντελώς ανόητο να επικαλείται κανείς κάτι τέτοιο. Εμείς πάντως θα φροντίσουμε να δημοσιεύσουμε όσα άρθρα-απαντήσεις μας σταλθούν, αρκεί να είναι σωστά τεκμηριωμένα και σοβαρά. Μερικά από τα ερωτηματικά τώρα είναι τα εξής:.Το ύψος των δημοσίων και ιδιωτικών εξωτερικών χρεώνΌλοι οι υποστηρικτές της δραχμής υιοθετούν ως απαραίτητη προϋπόθεση την άρνηση της πληρωμής του δημοσίου χρέους – γνωρίζοντας φυσικά πως, παρά το ότι η χώρα θα επέστρεφε στο εθνικό της νόμισμα, τα εξωτερικά της χρέη θα παρέμεναν σε ευρώ, οπότε θα ήταν αδύνατον να πληρωθούν.
Εν πρώτοις, δυστυχώς δεν αναφέρονται στα ιδιωτικά εξωτερικά χρέη (των τραπεζών, των επιχειρήσεων κλπ.), τα οποία φυσικά δεν μπορούν να διαγραφούν μονομερώς, αφού τότε οι ξένοι δανειστές τους θα μπορούσαν να ζητήσουν δικαστικά την εξόφληση τους – χωρίς να τους εμποδίζει κανένας να προβούν σε κατασχέσεις, σε πλειστηριασμούς, σε χρεοκοπίες κοκ.
Εν προκειμένω οφείλει βέβαια να απαντηθεί εάν τα ενυπόθηκα ιδιωτικά χρέη θα μετατραπούν σε εξωτερικά, όταν πουληθούν από τις ελληνικές τράπεζες στους ξένους κερδοσκόπους – επίσης αυτά που έχουν στο παρελθόν εκχωρηθεί, μέσω των τιτλοποιήσεων. Το συνολικό εξωτερικό χρέος πάντως (γράφημα) υπολογίζεται στα 420 δις $ (375 δις €) – οπότε, αν αφαιρέσουμε το δημόσιο εξωτερικό χρέος, θα απομείνουν περί τα 80 δις € ιδιωτικό τα οποία, σε περίπτωση υποτίμησης, θα αυξανόταν ανάλογα.
..Ανεξάρτητα όμως από το ιδιωτικό εξωτερικό χρέος, είναι δυνατόν να αρνηθεί η χώρα μας την τήρηση όλων όσων έχουν υπογράψει οι κυβερνήσεις μας, με τις δανειακές συμβάσεις που ακολούθησαν τη χρεοκοπία της και το PSI; Μπορεί να μη σεβαστεί, χωρίς να έχει σοβαρές συνέπειες, το αγγλικό δίκαιο; Πώς ακριβώς θα συμπεριφερόταν ανά ομάδα ξένων δανειστών, όπως είναι το ESM, το EFSF, τα διακρατικά δάνεια, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ; Θα μπορούσε να διαγράψει μονομερώς τα δάνεια όλων αυτών των ομάδων και πώς θα το έκανε;
Είναι σε θέση νομικά να επικαλεστεί τον εκβιασμό και την εθνική της κυριαρχία, οπότε να προστατευτεί από τις δικαστικές ενέργειες (κατασχέσεις κλπ.) των δανειστών της; Εάν ναι, πώς θα απέφευγε τις ενδεχόμενες κυρώσεις τους, οι οποίες «γονάτισαν» ακόμη και μία χώρα με σχεδόν μηδενικό χρέος, καθώς επίσης με πολύ μεγάλες ενεργειακές δυνατότητες, όπως τη Ρωσία;
Για παράδειγμα, δεν θα πρότειναν όλες οι χώρες-δανειστές μας την αποφυγή της Ελλάδας όσον αφορά τις διακοπές των Πολιτών τους, με στόχο να μας πιέσουν; Δεν θα κατέρρεε τότε ο τουρισμός, ο οποίος θα αποτελούσε τη βασικότερη πηγή ξένου συναλλάγματος (ακολουθούν οι εξαγωγές και οι μεταφορές), για τη χρηματοδότηση των υπερβολικά μεγάλων εισαγωγών μας; Δεν θα μπορούσαν να απαγορεύσουν τις εισαγωγές ελληνικών προϊόντων;
Στο γράφημα που ακολουθεί φαίνονται τα χρέη της χώρας στα μέσα του 2015 ανά ομάδα δανειστών – συμπεριλαμβανομένων των ελληνικών τραπεζών, της Τράπεζας της Ελλάδας, καθώς επίσης των υπολοίπων εγχωρίων ομολογιούχων.
..Με βάση το γράφημα θα έπρεπε να αναλυθεί πώς ακριβώς θα συμπεριφερόταν η Ελλάδα ανά ομάδα δανειστή –ενώ φυσικά οφείλει κανείς να αναφερθεί στην έννοια του επαχθούς χρέους, όταν (α) τα δάνεια έχουν μεταφερθεί πλέον σε άλλους πιστωτές, οι οποίοι δεν ευθύνονται για τους αρχικούς και (β) τα χρέη της Ελλάδας δεν ήταν το προϊόν δικτατορικών καθεστώτων.
Εδώ ακούγεται πως απαραίτητη προϋπόθεση για να ακολουθήσει η «νομότυπη» άρνηση του χρέους στο σύνολο του ως επαχθούς, είναι η δικαστική κατηγορία για εσχάτη προδοσία όλων όσων υπέγραψαν τα μνημόνια και τις δανειακές συμβάσεις – κάτι που όμως θα απαιτούσε την αποχώρηση της Ελλάδας από την Ευρωζώνη και την ΕΕ, αφού τέτοιου είδους κατηγορίες δεν επιτρέπονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία (η αποχώρηση από την ΕΕ είναι απαραίτητη, αφού διαφορετικά δεν μπορεί μία χώρα να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη – άρθρο).
Σε μία τέτοια περίπτωση, θα βρισκόταν στη θέση του κατηγορουμένου σχεδόν ολόκληρο το πολιτικό σύστημα της χώρας μας – γεγονός που θα ισοδυναμούσε με μία επανάσταση, αντίστοιχη της ρωσικής του 1918. Ποιός όμως και πώς θα δρομολογούσε αυτήν τη «λαϊκή επανάσταση» στην Ελλάδα; Ακόμη και αν υποθέσουμε πως θα διεξαγόταν δημοψήφισμα, μέσω του οποίου οι Έλληνες θα τοποθετούνταν πλειοψηφικά εναντίον του ευρώ, ποιός θα ήταν αυτός που θα αναλάμβανε τα ηνία, στέλνοντας όλους τους «προδότες», αυτούς δηλαδή που υπέγραψαν τα μνημόνια, στη φυλακή;
Τέλος όσον αφορά την άποψη, σύμφωνα με την οποία τα δημόσια χρέη προέρχονται από τοκογλυφικούς τόκους, δεν ισχύει δυστυχώς μόνο για τη χώρα μας, αλλά για όλες τις άλλες – ενώ ιστορικά, για παράδειγμα, όσον αφορά τη Γαλλία ήδη από την εποχή του Λουδοβίκου XIV, η οποία πλήρωνε τόκους μεγαλύτερους των εσόδων της, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στη λύση του J. Law (έκδοση κρατικών χρημάτων, κεντρική τράπεζα κλπ. – δημιουργία της φούσκας του Μισισιπή).
Ο δανεισμός από τις αγορέςΕάν υποθέσουμε τώρα πως η Ελλάδα κατάφερνε τελικά να διαγράψει μονομερώς το δημόσιο χρέος της εξερχόμενη από την ΕΕ και επαναστατώντας, πώς θα κάλυπτε στη συνέχεια τα εξωτερικά της ελλείμματα, έως ότου τουλάχιστον ισοσκέλιζε το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της; Προφανώς όχι από τις διεθνείς αγορές, αφού δεν θα τη δάνειζαν πλέον – ενώ φυσικά δεν ισχύει η αναφορά ενός συμπαθούς πολιτικού που τάσσεται υπέρ της δραχμής (πηγή), σύμφωνα με την οποία η χώρα μας θα έμενε εκτός των αγορών για 5 έως έξι έτη.
Αυτό τουλάχιστον συμπεραίνεται από την εμπειρία της Αργεντινής η οποία, μετά από 15 χρόνια που πέρασαν από τη χρεοκοπία της, τώρα προσπαθεί να δανειστεί – αφού πλήρωσε τους ομολογιούχους αγγλικού δικαίου, οι οποίοι κατέφυγαν δικαστικά εναντίον της, ενώ έχει βυθιστεί ξανά στην κρίση, συμπεριλαμβανομένου του πληθωρισμού.
Η αδυναμία δανεισμού σε συνάλλαγμα βέβαια δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στις εισαγωγές, από τις οποίες εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό μία χώρα με κατεστραμμένο παραγωγικό μηχανισμό, όπως η Ελλάδα – ειδικά όσον αφορά τα είδη βασικής ανάγκης που δεν διαθέτει, όπως τα φάρμακα, τα ανταλλακτικά και η ενέργεια.
Υπολογίζεται δε πως οι «ανελαστικές εισαγωγές», αυτές δηλαδή που είναι απολύτως απαραίτητες, ανέρχονται σε αρκετά δις € ετησίως – τα οποία φυσικά θα έπρεπε να διαθέτει η χώρα μας σε συναλλαγματικά αποθεματικά, αφού δεν θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τα 25 δις € περίπου που κυκλοφορούν στο εσωτερικό της.
Στα πλαίσια αυτά, η απάντηση που κυκλοφορεί είναι πως θα χρησιμοποιούνταν τα αποθέματα της Τράπεζας της Ελλάδας, τα οποία είναι ύψους 42 δις € – επίσης τα χρεόγραφα Λουξεμβούργου και Βρετανίας, ύψους 56 δις €, που λέγεται πως διαθέτουν οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες στα χαρτοφυλάκια τους και μπορούν να πουλήσουν στη δευτερογενή αγορά!
Εν προκειμένω, εκτός του ότι θα έπρεπε να προηγηθεί η επαναστατική εθνικοποίηση ολόκληρου του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος, στα προβλήματα της οποίας θα αναφερθούμε στη συνέχεια, υπάρχουν πράγματι 42 δις € δικά μας στο θησαυροφυλάκιο της Τράπεζας της Ελλάδας; Εάν υποθέσουμε πως υπάρχουν, πώς αποδεικνύεται ότι μπορεί η Ελλάδα να τα χρησιμοποιήσει, χωρίς να διενεργήσει πραξικόπημα εναντίον της ΕΚΤ;
Τα ίδια ακριβώς ερωτήματα ισχύουν και για τα χρεόγραφα των μεγάλων τραπεζών, εάν υποθέσουμε πως υπάρχουν, αφού οι ισχυρισμοί που δεν τεκμηριώνονται με κάθε λεπτομέρεια, είναι ασφαλώς εγκληματικά παραπλανητικοί – ενώ σε τόσο σοβαρά ζητήματα είναι σωστό να αποφεύγονται τα σχέδια επί χάρτου, τα οποία συνήθως δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα.
Περαιτέρω ο ίδιος πολιτικός ισχυρίζεται ότι, οι επενδύσεις θα γίνουν εφικτές από τα χρήματα που θα εκτυπώνει τότε η Ελλάδα, έχοντας πλέον τη νομισματική της κυριαρχία – η οποία είναι ασφαλώς πολύτιμη, αλλά δεν αποτελεί μαγικό ραβδί. Γιατί όμως δεν κάνουν το ίδιο όλες εκείνες οι χώρες που έχουν το δικό τους νόμισμα; Γιατί αλήθεια δανείζονται ξένο συνάλλαγμα, εάν ήταν τόσο εύκολο να τυπώνουν δικό τους, να το μοιράζουν στον πληθυσμό, να επενδύουν και να αναπτύσσονται στο διηνεκές;
Σε κάθε περίπτωση, είναι προφανές πως οι συνθήκες της οικονομίας σήμερα δεν είναι οι ίδιες με αυτές της μεταπολεμικής εποχής – όπου η ανοικοδόμηση εξασφάλιζε την ανάπτυξη, δρομολογήθηκε το σχέδιο Marshall, η παγκοσμιοποίηση δεν είχε ακόμη επικρατήσει, ενώ η Ελλάδα ήταν σε μεγάλο βαθμό αυτάρκης, με βάση βέβαια τις τότε ανάγκες των ανθρώπων.
.Το χρηματοπιστωτικό σύστημαΠροφανώς η μετάβαση στο εθνικό νόμισμα θα είχε επιπτώσεις για τις υπερχρεωμένες εάν όχι χρεοκοπημένες ελληνικές τράπεζες – εκτός του ότι οι καταθέσεις (ανύπαρκτες ουσιαστικά σήμερα) θα έπρεπε να μετατραπούν από ευρώ σε δραχμές με την ισοτιμία που θα καθοριζόταν, τουλάχιστον κατά την ανάληψη τους.Σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη, οι τράπεζες θα έπρεπε να κρατικοποιηθούν, έτσι ώστε στη συνέχεια να ανακεφαλαιωθούν από το δημόσιο.
Πώς όμως θα κατάφερνε να εθνικοποιήσει κανείς τράπεζες, οι οποίες μόλις πουλήθηκαν σε ξένους, ενώ ανήκουν κατά το υπόλοιπο στο ΤΧΣ που έχει εκχωρηθεί στους δανειστές μέσω του ΤΑΙΠΕΔ; Με τη βίαιη κατάληψη τους; Θα μπορούσε βέβαια να ιδρυθούν καινούργιες από το δημόσιο – κάτι που όμως δεν είναι τόσο απλό, όσο ακούγεται, ειδικά όταν υπάρχουν ήδη οι τέσσερις μεγάλες, για τις οποίες το κράτος έχει εγγυηθεί στο παρελθόν με 203 δις €.
Από την άλλη πλευρά, ξανά σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη, η οποία είναι φυσικά λογική, θα έπρεπε να εθνικοποιηθεί επίσης η Τράπεζα της Ελλάδας, στην οποία το δημόσιο συμμετέχει μόλις με 6%. Πώς όμως θα δρομολογούταν κάτι τέτοιο, όταν πριν από λίγο χρονικό διάστημα (2013) παρατάθηκε η σύμβαση της ως κεντρική κατά 20 χρόνια, εάν δεν κάνουμε λάθος;
Εκτός αυτού, δεν θα ακολουθούσε μία κατά μέτωπο σύγκρουση με τους μετόχους της, ορισμένοι από τους οποίους είναι ισχυρότατοι τοκογλύφοι; Επίσης με το διεθνές χρηματοπιστωτικό κτήνος, το οποίο δεν θα ανεχόταν προφανώς μία τέτοια ήττα; Εάν ήταν τόσο απλό, δεν θα το επιχειρούσε η Ρωσία, η κεντρική τράπεζα της οποίας δεν ανήκει στην ίδια, ενώ θεωρείται ως η Αχίλλειος πτέρνα της; Εμπιστεύεται αλήθεια κανείς κάποιο πολιτικό κόμμα της πατρίδας μας, όσον αφορά την άσκηση αυτόνομης νομισματικής πολιτικής; Πόσο μάλλον σε μία χρεοκοπημένη χώρα, η οποία θα έχει απομονωθεί εντελώς από τις διεθνείς αγορές;.Η ισοτιμία της νέας δραχμήςΕδώ ο ισχυρισμός είναι το ότι, μία χώρα με σθεναρή οικονομία δεν έχει να φοβηθεί τίποτα, όσον αφορά την υποτίμηση του νομίσματος της. Έχει όμως η Ελλάδα μία ισχυρή οικονομία; Δεν θα είναι ακόμη πιο αδύναμη τουλάχιστον το πρώτο χρονικό διάστημα, όταν φύγει από την Ευρωζώνη και την ΕΕ, έχοντας αρνηθεί να πληρώσει τα χρέη της; Ακόμη και αν τελικά η υποτίμηση διαμορφωνόταν κάτω του 30%, αφού έχει βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, δεν θα έφτανε στην αρχή στο 80-90%, σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία;
Ο επόμενος ισχυρισμός, σύμφωνα με τον οποίο η ενδεχόμενη υποτίμηση δεν επηρεάζει καθόλου την οικονομία μίας χώρας, είναι ακόμη πιο προβληματικός – ειδικά όταν χρησιμοποιείται ως παράδειγμα η υποτίμηση της νορβηγικής κορώνας! Μίας χώρας δηλαδή που χαρακτηρίζεται από μία πανίσχυρη παραγωγική μηχανή, έχει μεγάλες εξαγωγές, δική της ενέργεια και πλεονάσματα στο ισοζύγιο της (ανάλυση).
Η αιτία είναι το ότι, οι εισαγωγές της γίνονται ακόμη πιο ακριβές, οπότε δεν μπορεί να αγοράσει εκείνα τουλάχιστον τα προϊόντα που δεν παράγει, ενώ λογικά θα αργήσει να το επιτύχει (αυτοκίνητα, φάρμακα, καύσιμα κλπ.) – όπως στο παράδειγμα της Βενεζουέλας στην οποία, παρά το ότι διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου, τα ράφια των σούπερ μάρκετ είναι άδεια, επειδή δεν μπορεί να εισάγει, ενώ δεν παράγει η ίδια αυτά που της λείπουν.
Εκτός αυτού, η υποτίμηση πλήττει σε μεγάλο βαθμό τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, τους ανέργους και τους συνταξιούχους – επειδή τα εισοδήματα τους δεν αυξάνονται όπως αυτά των εργαζομένων, οι οποίοι συνήθως απαιτούν ανάλογες αυξήσεις. Οι αυξήσεις όμως αυτές, τις οποίες σπάνια εμποδίζουν οι κυβερνήσεις, τροφοδοτούν νομοτελειακά το ανοδικό σπιράλ «μισθών-τιμών» – όπου όταν αυξάνονται οι μισθοί ακολουθούν οι τιμές των προϊόντων, οπότε η χώρα οδηγείται στον υπερπληθωρισμό.
Όταν βέβαια χρησιμοποιεί κανείς το παράδειγμα της Νορβηγίας, αντί της Ρωσίας ή της Ουκρανίας, τότε εύλογα οδηγείται σε λανθασμένα συμπεράσματα – αν και ο πληθωρισμός δεν ακολουθεί αμέσως, σε μία χώρα με υψηλή ανεργία, όπως είναι η Ελλάδα.
Βέβαια, εάν με το απλό τύπωμα χρημάτων επιτευχθεί μεγάλη ανάπτυξη, κατά τους ισχυρισμούς, δεν θα μειωθεί γρήγορα η ανεργία; Δεν θα αυξηθούν οι μισθοί και οι τιμές, πόσο μάλλον όταν δεν θα υπάρχει ο ανταγωνισμός των ξένων προϊόντων, ενώ το αρχικό κόστος παραγωγής των αντίστοιχων ελληνικών θα είναι νομοτελειακά ακριβότερο; Πώς θα εμποδιστεί τότε ο πληθωρισμός; Ειδικά εάν χαριστούν όλα τα ιδιωτικά χρέη (!) και δοθεί επί πλέον εισόδημα στον πληθυσμό, όπως αναφέρεται από ορισμένους πολιτικούς;.Η διακυβέρνηση της χώραςΣυνεχίζοντας, αν και θα προσθέσουμε επί πλέον ερωτήματα σε επόμενα άρθρα μας, ας υποθέσουμε ότι δεν υπάρχει κανένα από τα παραπάνω προβλήματα – πως όλα μπορούν δηλαδή να λυθούν σωστά.
Σε μία τέτοια υποθετική περίπτωση έχουμε αλήθεια την άποψη ότι, υπάρχει κάποιο κόμμα στην Ελλάδα, τόσο καλά στελεχωμένο, ικανό και εκπαιδευμένο, ώστε να επιθυμεί, καθώς επίσης να μπορεί να δρομολογήσει ένα εθνικό νόμισμα υπό τις σημερινές οικονομικές συνθήκες; Ένα κόμμα που θα είχε τη δυνατότητα να ηγηθεί μίας επανάστασης αντίστοιχης με τη ρωσική του 1918, στέλνοντας στα δικαστήρια όλους όσους υπέγραψαν μνημόνια, αφού διαφορετικά δεν θα μπορούσε να τεκμηριωθεί η άρνηση πληρωμής του δημοσίου χρέους, εάν υποθέσουμε πως πράγματι έτσι επιτυγχάνεται;
Από την άλλη πλευρά, πιστεύει κανείς πως θα επέτρεπαν η ΕΚΤ και η Γερμανία την επιτυχία του,γνωρίζοντας πως έτσι θα άνοιγαν οι ασκοί του Αιόλου στην Ευρωζώνη; Πόσο μάλλον οι Η.Π.Α., οι οποίες προωθούν την ίδρυση του οικονομικού ΝΑΤΟ, επί πλέον στο στρατιωτικό;
Είναι η Ελλάδα γεωπολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά σε θέση να προβεί σε τέτοιου είδους ενέργειες, χωρίς να υποστεί σοβαρότατες απώλειες, όσον αφορά την εδαφική της ακεραιότητα; Μπορεί να επιβιώσει η χώρα μας εντελώς απομονωμένη από το δυτικό περιβάλλον, ακόμη και αν υποθέσουμε πως θα κατάφερνε να αλλάξει στρατόπεδο, προσχωρώντας ίσως σε αυτό της Ρωσίας, της Κίνας και του Ιράν;
Τέλος, υπάρχει μία σειρά τεχνικών προβλημάτων όπως, για παράδειγμα, οι συμβάσεις σε ευρώ, τα νομίσματα που κυκλοφορούν, τα δάνεια κοκ., τα οποία δεν είναι καθόλου αμελητέα – ενώ λύνονται πολύ δύσκολα μονομερώς, αφού τότε δεν εξασφαλίζεται ο απαιτούμενος χρόνος για την ομαλή διευθέτηση τους..ΕπίλογοςΓνωρίζουμε ασφαλώς πως η Ελλάδα κινδυνεύει να λεηλατηθεί παραμένοντας εντός της Ευρωζώνης, λόγω του τεράστιου δημοσίου χρέους της – το οποίο δεν είναι δυνατόν να εξυπηρετηθεί, ακόμη και αν κατάφερνε με κάποιο μαγικό τρόπο να επιστρέψει σε πορεία ανάπτυξης (κάτι μάλλον απίθανο με τα μέτρα που της επιβάλλονται, ειδικά με τον τρόπο που τα εφαρμόζει η σημερινή κυβέρνηση, επιμένοντας στην αύξηση των φόρων αντί στη μείωση των δημοσίων δαπανών).
Γνωρίζουμε επίσης πως ο στόχος των δανειστών είναι τα περιουσιακά στοιχεία των Ελλήνων, αφού έχουν πλέον εξαντληθεί τα εισοδήματα τους – γεγονός που ερμηνεύει τη συσσώρευση των ιδιωτικών χρεών μέσω της επιβολής φόρων, έτσι ώστε κάποια στιγμή να επιδιωχθεί η κατάσχεση και ο πλειστηριασμός του πλούτου της μεσαίας και ανώτερης κοινωνικής τάξης, η οποία δεν έχει ακόμη λεηλατηθεί εντελώς (άρθρο).
Έχουμε όμως την άποψη ότι, η μοναδική μας ρεαλιστική λύση δεν είναι άλλη, από τη στάση (αναστολή) πληρωμών εντός της Ευρωζώνης (ανάλυση) – έτσι ώστε μετά να εισέλθουμε στις διετείς συζητήσεις εξόδου από την ΕΕ, η οποία είναι προϋπόθεση της εξόδου από την Ευρωζώνη, εάν κριθεί απαραίτητο. Εάν, τότε με ελεγχόμενο τρόπο, έτσι ώστε να μην υπάρξουν σοβαρές απώλειες – καθώς επίσης για να εξασφαλισθεί ο χρόνος ομαλής κυκλοφορίας της δραχμής, ο οποίος υπολογίζεται στους οκτώ μήνες.
Παράλληλα, ελπίζουμε πως το αργότερο τότε θα αντιδρούσαν όλες εκείνες οι χώρες, οι οποίες καταστρέφονται σταδιακά από τη γερμανική πολιτική – ιδίως η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία, για τις οποίες η έξοδος από την Ευρωζώνη είναι πολύ πιο ανώδυνη.
Σε μία τέτοια περίπτωση, ίσως να δρομολογούταν η επιστροφή όλων μαζί στην προ ευρώ εποχή, μετά από μία πανευρωπαϊκή συνδιάσκεψη χρέους – όπου θα επιδιωκόταν από κοινού η διαγραφή εκείνου του μέρους του χρέους, το οποίο είναι αδύνατον να εξυπηρετηθεί χωρίς να βυθιστεί ολόκληρη η ήπειρος μας στην ύφεση, στον αποπληθωρισμό και στο χάος.
Φυσικά υπάρχει η εναλλακτική λύση του μονεταρισμού των υπερβαλλόντων χρεών από την ΕΚΤ (άρθρο) – με την οποία μάλλον δεν πρόκειται ποτέ να συμφωνήσει η Γερμανία, όσο και αν θα το επιθυμούσαμε. Όλα αυτά όμως δεν σημαίνουν πως αρνούμαστε τις συζητήσεις που αφορούν τη δραχμή – αρκεί να είναι τεκμηριωμένες, μη ουτοπικές και να στηρίζονται σε πραγματικά παραδείγματα άλλων χωρών που τελικά τα κατάφεραν, αν υποθέσουμε ότι υπάρχουν.
Ολοκληρώνοντας, θα συνεχίσουμε τις δικές μας αναφορές στο θέμα, ελπίζοντας να λάβουμε απαντήσεις από αυτούς που τις έχουν – τις οποίες θα δημοσιεύουμε στη σελίδα μας, έτσι ώστε να προωθηθεί ένας τεκμηριωμένος με άρθρα δημόσιος διάλογος, ο οποίος είναι απαραίτητος για τη σωστή και αντικειμενική ενημέρωση των Ελλήνων..Δημοσιεύσεις άρθρων: Εμπεριστατωμένα και τεκμηριωμένα άρθρα στο θέμα της δραχμής (δεν νομίζουμε ότι θα έπρεπε να επιλεχθεί ένα άλλο όνομα στη θέση του εθνικού μας νομίσματος, το οποίο αποτελεί αναμφίβολα ένα σημαντικότατο περιουσιακό μας στοιχείο, με πολύτιμη και μεγάλη ιστορική αξία), θα δημοσιεύουμε ευχαρίστως, με αποστολή στο e-mail: viliardos@analyst.gr ή στο dv@analyst.gr. Προφανώς επώνυμα, με ένα μικρό βιογραφικό του αποστολέα, πρωτότυπα φυσικά (μη ήδη δημοσιευμένα αλλού) και μη κομματικά..Ο κ. Βασίλης Βιλιάρδος είναι ένας σύγχρονος οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου – όπου και δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά για αρκετά χρόνια, με ιδιόκτητες επιχειρήσεις σε όλες τις πόλεις της Γερμανίας. Έχει εκδώσει τρία βιβλία αναφορικά με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, ενώ έχει δημοσιεύσει πάνω από 2.500 αναλύσεις σε ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα, με κέντρο βάρους την εθνική και διεθνή μακροοικονομία, καθώς επίσης το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.Για το πλήρες βιογραφικό σημείωμα του συγγραφέα, πατήστε εδώ.
( e-mail: viliardos@analyst.gr )
Ο κ. Βιλιάρδος προτάσσει της ανάλυσής του τα ερωτήματα για το χρέος, τα οποία όμως δεν μπορούν να απαντηθούν αν προηγουμένως δεν έχουν δοθεί οι απαντήσεις για ο εθνικό νόμισμα. Η Ελλάδα κινδυνεύει να λεηλατηθεί παραμένοντας εντός της Ευρωζώνης, γράφει ο κ. Βιλιάρδος, εμείς θα λέγαμε ότι η Ελλάδα λεηλατείται εδώ και έξι χρόνια από το Δ΄ Ράϊχ και το διεθνές χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο.
Πέρα από την οικονομική – κοινωνική καταστροφή ο ελληνικός λαός δέχεται και μία επίθεση ψυχολογικού πολέμου με την οποία τίθενται εκβιαστικά αδιέξοδα διλήμματα και επιδιώκεται να εμπεδωθεί στους «αντιφρονούντες» το αίσθημα της απόγνωσης, της παραίτησης, της πλήρους παράδοσης στις επιλογές των δανειστών και των εγχώριων συνεργατών τους. Γι’ αυτό τα μέσα ενημέρωσης απέκλεισαν από την πρώτη στιγμή οποιαδήποτε ουσιαστική συζήτηση που θα αμφισβητούσε το μνημονιακό ευρωμονόδρομο.
Οι Έλληνες πρέπει να σπάσουν τις αλυσίδες του χρέους, με τις οποίες τους έχουν δέσει και να δραπετεύσουν από τη φυλακή του ευρω-μάρκου αν θέλουν να επιβιώσουν ως εθνική οντότητα και όχι ως δούλοι μιας σύγχρονης αποικίας.
Βασικά σημεία ενός εναλλακτικού σχεδίου για την απελευθέρωση της χώρας από τα δεσμά των δανειστών και την αποκατάσταση της εθνικής κυριαρχίας είναι:
1. Η ισοτιμία
Εισαγωγή του εθνικού νομίσματος με ισοτιμία ένα προς ένα, δηλαδή μια Νέα Δραχμή προς ένα ευρώ. Όλα, μισθοί, συντάξεις, εισοδήματα, οι τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών καθώς και τα κάθε είδους δάνεια στο εσωτερικό θα μετατραπούν, από την πρώτη στιγμή, στο εθνικό νόμισμα με αυτή την ισοτιμία. Θα έχει προηγηθεί με απόφαση της κυβέρνησης η εθνικοποίηση της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), δηλαδή, η αποδέσμευσή της από παράρτημα της ΕΚΤ, η εκχώρηση του εκδοτικού δικαιώματος και η τοποθέτηση νέας διοίκησης. Η ΤτΕ θα επανέλθει, τουλάχιστον, στο καθεστώς που ίσχυε πριν την είσοδο στην Ευρωζώνη. Αμέσως μετά η Τράπεζα της Ελλάδος θα «κλειδώσει» την ισοτιμία ένα προς ένα.
Το «κλείδωμα» της ισοτιμίας εφαρμόστηκε στο παρελθόν και εφαρμόζεται σήμερα από διάφορες χώρες. Θυμίζουμε ότι η Ελλάδα διατηρούσε, επί περίπου 20 χρόνια, σταθερή ισοτιμία 30 δραχμές προς ένα δολάριο. Η Αργεντινή είχε σταθερή ισοτιμία, επί δέκα χρόνια, ένα πέσος προς ένα δολάριο, με τις ευλογίες του ΔΝΤ. Η χρεοκοπία της Αργεντινής το 2001 δεν οφείλετο στην «κλειδωμένη» ισοτιμία, αλλά στην ελεύθερη εξαγωγή κεφαλαίων. Η Βουλγαρία έχει σταθερή ισοτιμία για το λέβα (1,9558 λέβα ανά ευρώ). Η ελβετική κεντρική τράπεζα «κλείδωσε» το φράγκο σε σχέση με το ευρώ από το Σεπτέμβριο του 2011 μέχρι τον Ιανουάριο του 2015, προκειμένου αυτό να μην υποτιμηθεί. Το κινεζικό γιουάν βρίσκεται σε σταθερή ισοτιμία με το αμερικανικό δολάριο και όποτε κρίνεται απαραίτητη η διόρθωσή της, αυτό γίνεται με απόφαση της κυβέρνησης και όχι από τις χρηματαγορές.
Τα παραδείγματα αυτά δείχνουν ότι «κλειδωμένη» ισοτιμία μπορεί και πρέπει να υπάρξει. Έτσι η Νέα Δραχμή δε θα είναι ελεύθερα διαπραγματεύσιμη στα χρηματιστήρια συναλλάγματος και δε θα μπορεί να δεχτεί κερδοσκοπικές - υποτιμητικές επιθέσεις. Γι’ αυτό όσοι μιλούν για υποτίμηση απλώς τρομοκρατούν τους πολίτες. Με τον τρόπο αυτό μετάβασης στο εθνικό νόμισμα, δηλαδή, ισοτιμία ένα προς ένα και στη συνέχεια το «κλείδωμά» της, δε θα αυξηθούν οι τιμές των εισαγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών και άρα δε θα υπάρξουν πληθωριστικές πιέσεις.
Παράλληλα η Ελλάδα δε θα χρειάζεται να σπαταλάει τα συναλλαγματικά αποθέματά της από τις εξαγωγές προϊόντων, τον τουρισμό και τη ναυτιλία σε μια απέλπιδα προσπάθεια να στηρίξει την επιθυμητή ισοτιμία της Νέας Δραχμής.
2. Οι καταθέσεις
Όλες οι καταθέσεις, ιδιωτών και επιχειρήσεων, μπορούν να παραμείνουν σε ευρώ και να αποτελούν καταθέσεις σε συνάλλαγμα. Έτσι οι πολίτες, από την πρώτη στιγμή, δε θα ανησυχούν ότι μπορεί να υπάρξει μείωση της περιουσίας τους από μια υποτιθέμενη υποτίμηση της δραχμής. Επειδή, από την αρχή, όλες οι συναλλαγές θα γίνονται στο εθνικό νόμισμα, όταν εκταμιεύονται οι καταθέσεις στην εσωτερική αγορά θα μετατρέπονται σε δραχμές, πάντα με ισοτιμία ένα προς ένα. Αντίθετα όταν εκταμιεύονται για πληρωμές στο εξωτερικό, όπως εισαγωγές προϊόντων, τουρισμό, σπουδές, υγεία κτλ. σε ευρώ.
3. Επάρκεια συναλλάγματος
Η πληρωμή των υποχρεώσεων ιδιωτών και επιχειρήσεων στο εξωτερικό π.χ. για την εισαγωγή προϊόντων, θα γίνεται σε συνάλλαγμα, είτε από αυτό που θα διαθέτουν οι ενδιαφερόμενοι στους λογαριασμούς τους, είτε από τη μετατροπή δραχμών σε ευρώ, δολάρια κλπ. μέσω των Τραπεζών, όπως γινόταν πριν την είσοδο στην Ευρωζώνη. Το ίδιο θα γίνεται και για τα δάνεια που έχουν επιχειρήσεις ή ιδιώτες σε τράπεζες του εξωτερικού, όχι όμως και για τα δάνεια (ELA κλπ.) που έχει χορηγήσει η ΕΚΤ στα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα, τα οποία θα ρυθμιστούν όπως το χρέος (βλέπε στη συνέχεια).
Καμιά ανησυχία δεν πρέπει να υπάρχει για την επάρκεια συναλλάγματος. Το Ισοζύγιο Εξωτερικών Συναλλαγών της χώρας είναι ισοσκελισμένο. Η Ελλάδα, δηλαδή, από τις εξαγωγές προϊόντων, από τον τουρισμό και τη ναυτιλία εισπράττει το απαραίτητο συνάλλαγμα για να πληρώνει όλες τις εισαγωγές που κάνει σήμερα. Ούτε ελλείψεις θα υπάρξουν, ούτε δελτίο χρειάζεται να επιβληθεί σε κάποια αγαθά.
Το Ισοζύγιο από ένα έλλειμμα 18 δις. ευρώ το 2009, παρουσίασε ένα μικρό πλεόνασμα το 2015, λόγω της εσωτερικής υποτίμησης των τελευταίων έξι ετών, που μείωσε τα εισοδήματα άρα και τις εισαγωγές, ενώ οι εξαγωγές σημείωσαν μικρή, σχετικά, αύξηση. Το πλεόνασμα του Ισοζυγίου θα ήταν αρκετά μεγαλύτερο αν δεν είχε αλλάξει, από τον Ιούνιο του 2015, αναδρομικά από το 2013, ο τρόπος υπολογισμού του που π.χ. στις εισαγωγές περιλαμβάνει ποσό 1,5 δις, ευρώ από το λαθρεμπόριο ναρκωτικών, καπνού κλπ. Σημειώνουμε ότι στο σχετικό Δελτίο Τύπου της Τράπεζας της Ελλάδος για το 2014 το Ισοζύγιο εμφανίζει πλεόνασμα 1,8 δις. ευρώ. Μια χώρα υποτιμάει το νόμισμά της για ένα και μοναδικό λόγο, προκειμένου να καλύψει το έλλειμμα του Ισοζυγίου Εξωτερικών Συναλλαγών. Στην Ελλάδα όμως το έλλειμμα έχει μηδενιστεί και γι’ αυτό δεν απαιτείται υποτίμηση της Νέας Δραχμής. Η υποτίμηση έχει γίνει ήδη, είναι η εσωτερική υποτίμηση που μείωσε μισθούς, συντάξεις και τ’ άλλα εισοδήματα, δε χρειάζεται λοιπόν και νομισματική υποτίμηση.
Ο κ. Βιλιάρδος εκφράζει την ανησυχία του ότι το Ισοζύγιο μπορεί να γίνει και πάλι έντονα ελλειμματικό λόγω αντιποίνων από την πλευρά των δανειστών. Θεωρούμε ότι εμπορικά αντίποινα δε θα υπάρξουν γιατί οι δανειστές έχουν να χάσουν περισσότερα από ό,τι η Ελλάδα. Στις διεθνείς σχέσεις, σε αντίθεση με τις προσωπικές, κυριαρχούν τα συμφέροντα και όχι η εκδίκηση. Σε κάθε περίπτωση όμως μια ανεξάρτητη ελληνική κυβέρνηση μπορεί να λάβει πολλά μέτρα προστασίας του Ισοζυγίου, στο σκέλος των εισαγωγών, τα οποία δεν μπορούμε, λόγω χώρου, να αναπτύξουμε εδώ.
4. Το Δημόσιο Χρέος
Το τεράστιο Δημόσιο Χρέος (321 δις. το 2015) είναι αδύνατο να αποπληρωθεί και αυτό το γνωρίζουν οι πάντες. Οι συζητήσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους αποσκοπούν στο να μπορεί η Ελλάδα να πληρώνει, κάθε χρόνο, τους τόκους ανακυκλώνοντας το κεφάλαιο, δηλαδή, να παίρνουμε νέα δάνεια με τα οποία θα πληρώνουμε τα παλιά που λήγουν (ωριμάζουν).
Όταν η Ελλάδα θωρακίσει την οικονομία της με τη Νέα Δραχμή και δε θα μπορούν οι δανειστές να την εκβιάζουν, με στέρηση της ρευστότητας και το κλείσιμο των τραπεζών, θα προχωρήσει στη λύση για το χρέος.
Πρώτη άμεση ενέργεια θα είναι η καταγγελία των τριών Δανειακών συμβάσεων και η παύση αποπληρωμής των τοκοχρεολυσίων κάτι που θα οδηγήσει σε μια χρονοβόρα συνολική επαναδιαπραγμάτευση με τις διάφορες κατηγορίες πιστωτών.
Δεύτερη ενέργεια θα είναι ο λογιστικός έλεγχος του χρέους για να καθοριστεί ποιο τμήμα του είναι παράνομο, αθέμιτο και επονείδιστο και κατά συνέπεια, με βάση το διεθνές δίκαιο, μπορεί να διαγραφεί.
Τρίτη ενέργεια θα είναι η άμεση διεκδίκηση από τη Γερμανία, με επίσημη ρηματική διακοίνωση, του αναγκαστικού κατοχικού δανείου, των πολεμικών επανορθώσεων και τις αποζημιώσεις των θυμάτων. Σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους οι συνολικές γερμανικές οφειλές ανέρχονται σε 278,7 δις. ευρώ.
Το πιο σημαντικό όπλο που θα διαθέτει η Ελλάδα, όταν θα έχει επιστρέψει στο εθνικό νόμισμά της, είναι η αποπληρωμή του όποιου χρέους αναγνωριστεί, σε Νέες Δραχμές. Το Δημόσιο Χρέος σήμερα, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό του (εκτός από το χρέος προς το ΔΝΤ),
δεν είναι σε συνάλλαγμα, αλλά στο «εθνικό» νόμισμα της χώρας το ευρώ. Για το λόγο αυτό όταν βγούμε από την Ευρωζώνη, δεν πρέπει να πληρώσουμε το χρέος σε συνάλλαγμα αλλά στο νέο εθνικό νόμισμά μας. Θα κάνουμε, δηλαδή, ότι έγινε το 2001 – 2002 που μπήκαμε στο ευρώ. Θυμίζουμε ότι το 2001 το 75% του χρέους ήταν εσωτερικό, σε δραχμές (36 τρισεκ. δρχ.) και σε μια νύχτα, την 1-1-2002, μετατράπηκε σε ευρώ (105 δις. ευρώ), έτσι έγινε χρέος σε συνάλλαγμα αφού η χώρα μας δεν μπορεί να «κόψει» ευρώ. Ο Τζόρτζ Φρίντμαν, διευθυντής του αμερικανικού ιστότοπου Stratfor έγραψε (Απρίλιος ’15) ένα άρθρο στο οποίο, μεταξύ άλλων, λέει: «Οι Έλληνες θα μπορούσαν να τυπώσουν δραχμές και να ανακοινώσουν, όχι να προτείνουν, ότι το χρέος τους θα πληρωθεί σ’ αυτό το νόμισμα».
Με τη Νέα Δραχμή η Ελλάδα θα ξεκινήσει τη χρηματοδότηση ενός μεγάλου εθνικού προγράμματος δημόσιων και ιδιωτικών παραγωγικών και μόνο επενδύσεων. Από την πρώτη στιγμή η κατάσταση θα σταματήσει να επιδεινώνεται και προοδευτικά θα αρχίσει να βελτιώνεται. Η αύξηση της νομισματικής κυκλοφορίας θα κατευθύνεται αποκλειστικά σε νέες παραγωγικές επενδύσεις στον αγροτικό τομέα, τη βιοτεχνία και τη βιομηχανία. Οι μισθοί και οι συντάξεις θα αυξάνονται και η ανεργία θα μειώνεται σταδιακά όσο θα αυξάνεται το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ).
Η Γεωπολιτική
Ο Βασίλης Βιλιάρδος θέτει, μεταξύ των άλλων και το ερώτημα αν είναι η Ελλάδα γεωπολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά σε θέση να προβεί σε τέτοιου είδους ενέργειες χωρίς να υποστεί σοβαρότατες απώλειες, όσον αφορά την εδαφική ακεραιότητα της. Το βέβαιο είναι ότι μια χρεοκοπημένη χώρα, με κατεστραμμένη οικονομία, σε κοινωνική αποσύνθεση, δεν μπορεί να υπερασπιστεί σήμερα τα εθνικά συμφέροντά της, Θυμίζουμε ότι οι δανειστές, μέσω των Μνημονίων, επιβάλλουν ακόμη και τη μείωση του προϋπολογισμού των Ενόπλων Δυνάμεων. Η Ελλάδα κυβερνάται ουσιαστικά από την Ύπατη Αρμοστεία των δανειστών που δεν ελέγχουν μόνο την οικονομία της αλλά επιβάλλουν τα γεωπολιτικά συμφέροντά τους.
Η χώρα μας δε χρειάζεται αφεντικά που αποφασίζουν για την τύχη της, αλλά συμμάχους των οποίων τα συμφέροντα ταυτίζονται με αυτά του ελληνισμού. Όσο η χώρα μας παραμένει δεδομένη, ούτε πραγματικούς συμμάχους μπορεί να αποκτήσει ούτε κανείς την παίρνει στα σοβαρά, τη θεωρούν δεδομένη, της ζητάνε ό,τι θέλουν και την κάνουν ό,τι θέλουν, όπως θα συμπεριφέροντο σε μια αποικία. Βασικό στοιχείο της γεωπολιτικής στρατηγικής της Ελλάδας, για να προστατευτεί έναντι εχθρών και «φίλων» είναι να πάψει να θεωρείται δεδομένη. Η πρώτη και αποφασιστική ενέργεια προς αυτή την κατεύθυνση είναι η έξοδος από την Ευρωζώνη και η αποκατάσταση της εθνικής κυριαρχίας.
Ο κ. Βιλιάρδος θέτει και πολλά άλλα ερωτήματα που δεν μπορούν να απαντηθούν στον περιορισμένο χώρο ενός άρθρου. Οι αναγνώστες που ενδιαφέρονται για ένα σχέδιο σωτηρίας της Ελλάδας μπορούν να διαβάσουν το βιβλίο του γράφοντος «Η Επανάσταση του Grexit – Το Σχέδιο» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη, με πρόλογο της Μαρίας Νεγρεπόντη – Δελιβάνη (πρώην πρύτανης και καθηγήτρια Οικονομικών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας), ενώ το κεφάλαιο «Η Γεωπολιτική Διάσταση» έχει γράψει ο Κωνσταντίνος Γρίβας (διδάσκει στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, στο τμήμα Τουρκικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Σχολή Εθνικής Άμυνας και στη Σχολή Διοίκησης και Επιτελών της Πολεμικής Αεροπορίας).
Κλείνοντας θα θέλαμε να τονίσουμε ότι τίποτα δεν είναι εύκολο. Όλα εξαρτώνται από την αποφασιστικότητα των Ελλήνων να επιβιώσουν με αξιοπρέπεια και να αποκαταστήσουν την εθνική κυριαρχία της χώρας τους, για τους ίδιους, για τα παιδιά τους, για την πατρίδα τους. Θα είναι ένας αγώνας ζωής ή θανάτου με τους πανίσχυρους δανειστές, τους εγχώριους δωσίλογους και την «πέμπτη φάλαγγα» των Μαζικών Μέσων Προπαγάνδας (ΜΜΠ).
Το κείμενο αυτό αναρτήθηκε στις 17-4-16 στο http://www.analyst.gr στην κατηγορία "ΑΠΟΨΕΙΣ"
==========================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.