Η δημοκρατία του Σωκράτη και η δημοκρατία του Ομπάμα (βίοι παράλληλοι, διαφορετικοί)

 του Σωτήρη Γλυκοφρύδη

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο πρόεδρος Ομπάμα είναι ένας δημοκράτης, όπως και το ότι η δημοκρατία στην Αθήνα έχει εχθρούς - αμφισβητίες - όπως ήταν ο Σωκράτης.

Ας κάνουμε όμως μια σύγκριση περί του τι είναι δημοκρατία κατά τους Αμερικάνους και το τι είναι κατά τους Έλληνες, τη σύγχρονη εποχή από την παλαιά αρχομένη.

Η δημοκρατία στην Αθήνα σημαίνει το κράτος του δήμου, κατά τη σύγχρονη εποχή σημαίνει το κράτος των κομμάτων. Επομένως το πολίτευμα που κακώς λέγεται δημοκρατία τώρα, πρέπει να λέγεται κομματικοκρατία.

Η δημοκρατία στην Αμερική πέρασε φίλτρα ασφάλειας. Η κάθε πολιτεία διοικείται σαν να είναι δήμος και το κυριότερο στοιχείο είναι πως στη δημοκρατία εκεί δεν ψηφίζει άμεσα ο λαός, αλλά οι εκλέκτορες. Ο κόσμος νομίζει πως τον πρόεδρο τον ψηφίζει ο λαός, η αλήθεια είναι ότι ψηφίζει τους εκλέκτορες, και αν οι εκλέκτορες της μιας παράταξης υπερισχύουν τους παίρνει όλους αυτή που υπερίσχυσε. Επομένως το πολίτευμα της Αμερικής είναι έμμεση δημοκρατία και όχι άμεση.

Άλλο φίλτρο είναι η Ρωμαϊκού τύπου δικαιοσύνη της Αμερικής, σε αντιστάθμισμα με την Αθηναϊκή που ήταν για τα κλάματα ή τα γέλια. Ποτέ στη Ρώμη και κατ’ επέκταση στην Αμερική δεν θα δικαιωνόταν μια Φρύνη επειδή είχε σώμα δόλωμα για δικαστές λιγούρια. Στη Ρώμη υπήρχε δικαιοσύνη, στην Αθήνα όχι. Ποτέ η δημοκρατία της Αθήνας δεν επέδειξε κώδικες συμπεριφοράς πολίτη και κοινωνικής δικαιοσύνης.

Μια μεγάλη ¨τρύπα¨ για τη δημοκρατία των Αθηνών, την οποία πολεμά με πάθος ο Πλάτων και πιο ήπια αλλά σκληρότερα ο Αριστοτέλης, είναι η απόρριψη της αριστοκρατίας, των επαϊόντων κατά τον Σωκράτη. Αντίθετα, η δημοκρατία της Αμερικής αρπάζει από παντού αυτούς που είναι άξιοι. Όπως έκανε και η Ρώμη, που το πολίτευμά της ήταν η ρώμη της δημοκρατίας.

Το Αμερικανικό σύστημα διακυβέρνησης που καλείται Αμερικανικού τύπου δημοκρατία προέρχεται από τη Ρώμη, και αυτή το εξέλιξε από το πρώτο σύστημα δημοκρατικής διακυβέρνησης που ήταν της Σπάρτης. Το πολίτευμα της Σπάρτης υπήρξε η πρώτη δημοκρατία. Οι Σπαρτιάτες πολίτες ήταν όμοιοι, ισάξιοι, έχοντας κατά πρώτον υποχρεώσεις και εξ αυτών προέκυπταν τα δικαιώματα. Είχαν εκκλησία του δήμου, που καλείτο Απέλλα, αποτελώντας την πρώτη ¨βουλή¨, έως την εποχή του Χίλωνα που της έβαλε φίλτρα με τους εφόρους. Είχε αξιοκρατία, τους 28 γέροντες, τη Γερουσία, και δυο βασιλείς, που εμπόδιζαν την παντοδυναμία του ενός, αρχιστρατήγους κατά βάση στον πόλεμο. Η Αθηναϊκή δημοκρατία δεν είχε γερουσία, της έλλειπε αυτό το φίλτρο.

Ο Ομπάμα ήταν σαφής. Είπε ότι η δημοκρατία των Αθηνών είχε αδυναμίες, και αυτό εννοούσε, την έλλειψη φίλτρων. Η Ρώμη που αντέγραψε τη Σπαρτιατική δημοκρατία, έβαλε πρώτη φίλτρα, και η Αμερικανική τα ισχυροποίησε. Διότι και οι δυο κατάλαβαν ότι οι Έλληνες ποιούν κάτι μοναδικό. Παίρνουν κάτι ελάχιστο από τη γη και το ανεβάζουν στα ουράνια, ξεφτιλίζοντας το κατόπιν με τον παραδοσιακότερο τρόπο μέσα στα πλαίσια της ζωής που είναι το σατυρικό δράμα. Αυτή είναι η μεγαλοσύνη τους.         

==========================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"