"Παιδεία τοις μεν νέοις σωφροσύνη, τοις δε πένησι πλούτος, τοις δε πλουσίοις κόσμος."
Η παραπάνω απορία έχει απασχολήσει ακόμα και φυσικούς ομιλητές της Ελληνικής.
Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι επειδή το επίθετο «πολύς –πολλή- πολύ» λειτουργεί συχνά ως επίρρημα.
Προκειμένου να λυθεί η απορία είναι σημαντικό να αναφερθούν ορισμένα βασικά στοιχεία γραμματικής φύσεως που θα διαλευκάνουν το ζήτημα.
Το επίθετο “πολύς -πολλή-πολύ” δεν ακολουθεί κάποιο ειδικό σχήμα κλίσης, αλλά αποτελεί μία ξεχωριστή κατηγορία κατά την οποία εντοπίζεται μία βασική ορθογραφική διαφορά: ο αρσενικός και ουδέτερος τύπος του επιθέτου αποδίδονται με ένα λ, ενώ ο θηλυκός τύπος έχει δύο λ.
Παρατηρήσεις:
-Οι τύποι της γενικής του αρσενικού και ουδέτερου τύπου του ενικού αριθμού είναι σε παρένθεση επειδή χρησιμοποιούνται σπάνια και σε επίσημο λόγο.
-Οι τύποι της κλητικής πτώσης δεν υπάρχουν.
– Ο τύπος του ουδέτερου στην ονομαστική και αιτιατική του ενικού δεν θα πρέπει να συγχέεται με το επίρρημα (πολύ).
Το επίθετο αυτό ανήκει στην κατηγορία των ποσοδεικτών.
Οι ποσοδείκτες εκφράζουν ποσότητα χωρίς όμως να προσδίδουν ακριβή αριθμό.
Άλλοι ποσοδείκτες στην Ελληνική: όλος-η-ο, ολόκληρος-η-ο, αρκετός-ή-ο, κάμποσος-η-ο , λιγοστός-η-ο, ελάχιστος-η-ο, τόσος-η-ο, μπόλικος-η-ο, όσος-η-ο, υπόλοιπος-η-ο.
Τo “πολύς -πολλή -πολύ”, όπως και άλλα ποσοδεικτικά, μπορεί να χρησιμοποιείται με ή χωρίς ουσιαστικά:
α) Όταν προσδιορίζει κάποιο ουσιαστικό και συνεπώς, λειτουργεί ως επίθετο, συμφωνεί ως προς το γένος, τον αριθμό και την πτώση με αυτό.
Παραδείγματα:
Ήρθε πολύς κόσμος σήμερα στην εκδήλωση.
Έφαγα πολλές φράουλες.
Ο φούρναρης έφτιαξε πολλά καρβέλια.
Η Πέτρος δέχτηκε τις ευχές πολλών καλεσμένων για τα γενέθλιά του.
Η μητέρα έφτιαξε τα κουλουράκια με πολλή προσοχή.
Έφαγε πολύ τυρί.
β) Ο τύπος του ουδέτερου ενικού του επιθέτου «πολύς-ή-ύ» (και ορισμένων άλλων ποσοδεικτικών) μπορεί να λειτουργεί και ως ποσοτικό επίρρημα. Σε αυτή την περίπτωση δεν κλίνεται και μπορεί να προσδιορίζει ρήματα, επίθετα, άλλα επιρρήματα και μετοχές.
Παραδείγματα:
Μου άρεσε πολύ.
Είναι πολύ όμορφο σκυλάκι.
Φάγαμε πολύ καλά.
Η Μαρία ήταν πολύ ενθουσιασμένη.
Συνοψίζοντας:
Όταν προσδιορίζεται κάποιο ουσιαστικό, όταν δηλαδή, το “πολύς-πολλή-πολύ” λειτουργεί ως ΕΠΙΘΕΤΟ ακολουθεί το ειδικό σχήμα κλίσης του (βλ. τον παραπάνω πίνακα με το σχήμα κλίσης).
Όταν όμως χρησιμοποιείται ως ΕΠΙΡΡΗΜΑ, δηλαδή, προσδιορίζει κάποιο ρήμα, επίθετο, άλλα επιρρήματα κτλ., δεν κλίνεται και μένει ως έχει (“πολύ”).
Συγκεντρωτικός πίνακας:
Μπορείτε να συμπληρώσετε τα κενά σωστά;
Με …………….(1) αγάπη, η μητέρα σου.
………………. (2) υπάλληλοι διαμαρτυρήθηκαν στην εταιρία για τις νέες ρυθμίσεις.
Ο δρόμος έχει …………… (3) λακούβες και χρειάζεται …………………….(4) προσοχή.
Είσαι …………………..(5) τυχερός άνθρωπος!
Ο Γιώργος ήταν τόσο …………………….. (6) εξοργισμένος και φώναζε για …………………. (7) ώρα παρά το γεγονός ότι στα διπλανά γραφεία οι άλλοι υπάλληλοι δούλευαν.
……………….. (8) γκρι σύννεφα γέμισαν τον ουρανό.
Όποιος ζητάει τα ……………………. (9), χάνει και τα λίγα.
Η φιλοζωική οργάνωση κατάφερε να σώσει ένα αδέσποτο κουταβάκι χάρη στην αξιέπαινη προσπάθεια …………………..(10) εθελοντών της πόλης.
Έφαγε …………………..(11) σούπα, παρόλο που δεν πεινούσε …………………….. (12).
Έφαγε ………………….(13) λίγη σαλάτα γιατί κάνει δίαιτα.
Τον χώρισε γιατί δεν άντεχε την …………………..(14) του γκρίνια.
Σε περιμένω ώρα ………………………. (15).
Απαντήσεις:
(1)πολλή (2)πολλοί (3)πολλές (4)πολλή (5)πολύ (6)πολύ (7)πολλή (8)πολλά (9)πολλά (10)πολλών (11)πολλή (12)πολύ (13)πολύ (14)πολλή (15) πολλή
Υπόδειξη του ιστοχώρου μας: Υπάρχουν πολλοί ιστοχώροι που απαιτείται να επισκεπτόμαστε, ένας από αυτούς είναι και της Νικολέτας Καρίκα Πτυχιούχου του τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του Α.Π.Θ. με Μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στη Θεωρητική Γλωσσολογία του Α.Π.Θ.
Σημείωση: Δυστυχώς πολλοί από εμάς χρησιμοποιούμε το "διορθωτήρι" της Google με ότι αυτό συνεπάγεται με τις προτεινόμενες ορθογραφημένες λέξεις. ΔΕΝ υποστηρίζουμε ότι δεν υπάρχουν λάθη, αλλά χρειάζεται προσοχή στις ενδεχόμενες προτάσεις περισσοτέρων της μίας ή της ΜΗ συμπεριληψης σε πρόταση.
Υπάρχουν και άλλα όπως του καθηγητή Μπαμπινιώτη και πολλά άλλα
Για τα "Στοχαστικά Γονατογραφήματα"
Νάσος |
------------------------------------------
"O σιωπών δοκεί συναινείν"
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
της Νικολέτας Καρίκα
Η παραπάνω απορία έχει απασχολήσει ακόμα και φυσικούς ομιλητές της Ελληνικής.
Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι επειδή το επίθετο «πολύς –πολλή- πολύ» λειτουργεί συχνά ως επίρρημα.
Προκειμένου να λυθεί η απορία είναι σημαντικό να αναφερθούν ορισμένα βασικά στοιχεία γραμματικής φύσεως που θα διαλευκάνουν το ζήτημα.
Το επίθετο “πολύς -πολλή-πολύ” δεν ακολουθεί κάποιο ειδικό σχήμα κλίσης, αλλά αποτελεί μία ξεχωριστή κατηγορία κατά την οποία εντοπίζεται μία βασική ορθογραφική διαφορά: ο αρσενικός και ουδέτερος τύπος του επιθέτου αποδίδονται με ένα λ, ενώ ο θηλυκός τύπος έχει δύο λ.
Παρατηρήσεις:
-Οι τύποι της γενικής του αρσενικού και ουδέτερου τύπου του ενικού αριθμού είναι σε παρένθεση επειδή χρησιμοποιούνται σπάνια και σε επίσημο λόγο.
-Οι τύποι της κλητικής πτώσης δεν υπάρχουν.
– Ο τύπος του ουδέτερου στην ονομαστική και αιτιατική του ενικού δεν θα πρέπει να συγχέεται με το επίρρημα (πολύ).
Το επίθετο αυτό ανήκει στην κατηγορία των ποσοδεικτών.
Οι ποσοδείκτες εκφράζουν ποσότητα χωρίς όμως να προσδίδουν ακριβή αριθμό.
Άλλοι ποσοδείκτες στην Ελληνική: όλος-η-ο, ολόκληρος-η-ο, αρκετός-ή-ο, κάμποσος-η-ο , λιγοστός-η-ο, ελάχιστος-η-ο, τόσος-η-ο, μπόλικος-η-ο, όσος-η-ο, υπόλοιπος-η-ο.
Τo “πολύς -πολλή -πολύ”, όπως και άλλα ποσοδεικτικά, μπορεί να χρησιμοποιείται με ή χωρίς ουσιαστικά:
α) Όταν προσδιορίζει κάποιο ουσιαστικό και συνεπώς, λειτουργεί ως επίθετο, συμφωνεί ως προς το γένος, τον αριθμό και την πτώση με αυτό.
Παραδείγματα:
Ήρθε πολύς κόσμος σήμερα στην εκδήλωση.
Έφαγα πολλές φράουλες.
Ο φούρναρης έφτιαξε πολλά καρβέλια.
Η Πέτρος δέχτηκε τις ευχές πολλών καλεσμένων για τα γενέθλιά του.
Η μητέρα έφτιαξε τα κουλουράκια με πολλή προσοχή.
Έφαγε πολύ τυρί.
β) Ο τύπος του ουδέτερου ενικού του επιθέτου «πολύς-ή-ύ» (και ορισμένων άλλων ποσοδεικτικών) μπορεί να λειτουργεί και ως ποσοτικό επίρρημα. Σε αυτή την περίπτωση δεν κλίνεται και μπορεί να προσδιορίζει ρήματα, επίθετα, άλλα επιρρήματα και μετοχές.
Παραδείγματα:
Μου άρεσε πολύ.
Είναι πολύ όμορφο σκυλάκι.
Φάγαμε πολύ καλά.
Η Μαρία ήταν πολύ ενθουσιασμένη.
Συνοψίζοντας:
Όταν προσδιορίζεται κάποιο ουσιαστικό, όταν δηλαδή, το “πολύς-πολλή-πολύ” λειτουργεί ως ΕΠΙΘΕΤΟ ακολουθεί το ειδικό σχήμα κλίσης του (βλ. τον παραπάνω πίνακα με το σχήμα κλίσης).
Όταν όμως χρησιμοποιείται ως ΕΠΙΡΡΗΜΑ, δηλαδή, προσδιορίζει κάποιο ρήμα, επίθετο, άλλα επιρρήματα κτλ., δεν κλίνεται και μένει ως έχει (“πολύ”).
Συγκεντρωτικός πίνακας:
Μπορείτε να συμπληρώσετε τα κενά σωστά;
Με …………….(1) αγάπη, η μητέρα σου.
………………. (2) υπάλληλοι διαμαρτυρήθηκαν στην εταιρία για τις νέες ρυθμίσεις.
Ο δρόμος έχει …………… (3) λακούβες και χρειάζεται …………………….(4) προσοχή.
Είσαι …………………..(5) τυχερός άνθρωπος!
Ο Γιώργος ήταν τόσο …………………….. (6) εξοργισμένος και φώναζε για …………………. (7) ώρα παρά το γεγονός ότι στα διπλανά γραφεία οι άλλοι υπάλληλοι δούλευαν.
……………….. (8) γκρι σύννεφα γέμισαν τον ουρανό.
Όποιος ζητάει τα ……………………. (9), χάνει και τα λίγα.
Η φιλοζωική οργάνωση κατάφερε να σώσει ένα αδέσποτο κουταβάκι χάρη στην αξιέπαινη προσπάθεια …………………..(10) εθελοντών της πόλης.
Έφαγε …………………..(11) σούπα, παρόλο που δεν πεινούσε …………………….. (12).
Έφαγε ………………….(13) λίγη σαλάτα γιατί κάνει δίαιτα.
Τον χώρισε γιατί δεν άντεχε την …………………..(14) του γκρίνια.
Σε περιμένω ώρα ………………………. (15).
Απαντήσεις:
(1)πολλή (2)πολλοί (3)πολλές (4)πολλή (5)πολύ (6)πολύ (7)πολλή (8)πολλά (9)πολλά (10)πολλών (11)πολλή (12)πολύ (13)πολύ (14)πολλή (15) πολλή
Υπόδειξη του ιστοχώρου μας: Υπάρχουν πολλοί ιστοχώροι που απαιτείται να επισκεπτόμαστε, ένας από αυτούς είναι και της Νικολέτας Καρίκα Πτυχιούχου του τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του Α.Π.Θ. με Μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στη Θεωρητική Γλωσσολογία του Α.Π.Θ.
Σημείωση: Δυστυχώς πολλοί από εμάς χρησιμοποιούμε το "διορθωτήρι" της Google με ότι αυτό συνεπάγεται με τις προτεινόμενες ορθογραφημένες λέξεις. ΔΕΝ υποστηρίζουμε ότι δεν υπάρχουν λάθη, αλλά χρειάζεται προσοχή στις ενδεχόμενες προτάσεις περισσοτέρων της μίας ή της ΜΗ συμπεριληψης σε πρόταση.
Υπάρχουν και άλλα όπως του καθηγητή Μπαμπινιώτη και πολλά άλλα
Για τα "Στοχαστικά Γονατογραφήματα"
Νάσος |
------------------------------------------
"O σιωπών δοκεί συναινείν"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.