ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ: Το πλεόνασμα ρεκόρ και ο οικονομικός αναλφαβητισμός

- του Βασίλη Βιλιάρδου

Η Ελλάδα εμφάνισε ένα πρωτογενές πλεόνασμα ρεκόρ για μία υπερχρεωμένη χώρα με χρεοκοπημένες τράπεζες, με μηδενικές επενδύσεις, με μείωση του πληθυσμού της και γενικότερα με θλιβερά οικονομικά μεγέθη - δίνοντας ανόητα την ευκαιρία στον κ. Σόιμπλε να ισχυρισθεί πως δεν υπάρχει ανάγκη διαγραφής χρέους.
Δεν αμφισβητούμε βέβαια τα νούμερα, αφού αυτά ανακοίνωσαν οι στατιστικές υπηρεσίες – σημειώνοντας όμως πως το μόνο που τεκμηριώνουν είναι η μεταφορά των χρεών από το δημόσιο στους ιδιώτες μέσω της υπερβολικής φορολόγησης, της μείωσης των εισοδημάτων κοκ., με τελικό παραλήπτη τους δανειστές της χώρας.
Επίσης ότι, γίνεται προσπάθεια εκ μέρους των θεσμών να μπορέσει να δανεισθεί η Ελλάδα από τις αγορές – όπως είχε συμβεί το 2014, ενδεχομένως ακόμη και με τη χειραγώγηση των στατιστικών.
Κάτι τέτοιο ασφαλώς δεν θα την ωφελούσε, αφού το επιτόκιο δανεισμού της θα είναι πολύ μεγαλύτερο από το σημερινό (κάτω του 2%), οπότε θα χρειαζόταν υψηλότερα πλεονάσματα και περισσότερα μέτρα – ενώ είναι αρκετά δύσκολο, κρίνοντας από την πρώτη θέση της παγκοσμίως, όσον αφορά τον κίνδυνο χρεοκοπίας της (τιμές CDS στο γράφημα).

H Ελλάδα θα αναπτυχθεί μεν, αφού οι νέοι ιδιοκτήτες της θα θελήσουν να κάνουν κερδοφόρες τις επενδύσεις τους, αλλά χωρίς καμία ωφέλεια για την πλειοψηφία των Ελλήνων – οι οποίοι θα παραμείνουν σκλάβοι χρέους στο διηνεκές και εργαζόμενοι χαμηλού κόστους στην αποικία.   .

Ανάλυση:Η Ελλάδα εμφάνισε ένα πρωτογενές πλεόνασμα ρεκόρ (3,9% του ΑΕΠ ή 6,9 δις €) για μία υπερχρεωμένη χώρα με χρεοκοπημένες τράπεζες, με μηδενικές επενδύσεις, με μείωση του πληθυσμού της και γενικότερα με θλιβερά οικονομικά μεγέθη – δίνοντας ανόητα την ευκαιρία στον κ. Σόιμπλε να ισχυρισθεί πως δεν υπάρχει ανάγκη διαγραφής χρέους. Δεν αμφισβητούμε βέβαια τα νούμερα, αφού αυτά ανακοίνωσαν οι στατιστικές υπηρεσίες – σημειώνοντας όμως πως το μόνο που τεκμηριώνουν είναι η μεταφορά των χρεών από το δημόσιο στους ιδιώτες μέσω της υπερβολικής φορολόγησης, της μείωσης των εισοδημάτων κοκ., με τελικό παραλήπτη τους δανειστές της χώρας.

Επίσης ότι, γίνεται προσπάθεια εκ μέρους των θεσμών να μπορέσει να δανεισθεί η Ελλάδα από τις αγορές – όπως είχε συμβεί το 2014, ενδεχομένως ακόμη και με τη χειραγώγηση των στατιστικών. Κάτι τέτοιο ασφαλώς δεν θα την ωφελούσε, αφού το επιτόκιο δανεισμού της θα είναι πολύ μεγαλύτερο από το σημερινό (κάτω του 2%), οπότε θα χρειαζόταν υψηλότερα πλεονάσματα και περισσότερα μέτρα – ενώ είναι αρκετά δύσκολο, κρίνοντας από την πρώτη θέση της παγκοσμίως, όσον αφορά τον κίνδυνο χρεοκοπίας της (τιμές CDS στο γράφημα).

Περαιτέρω, ο «οικονομικός αναλφαβητισμός» είναι πολύ μεγάλο πρόβλημα για μία χώρα, ειδικά όταν πρόκειται για την Ελλάδα της κρίσης – αφού οι προοπτικές της τότε να τα καταφέρει, οι οποίες ασφαλώς δεν αφορούν μόνο τις κυβερνήσεις της αλλά και τους Πολίτες, μειώνονται σημαντικά. Όταν όμως παρατηρείται κάτι ανάλογο στην πολιτική της ηγεσία, τότε η κατάσταση γίνεται εξαιρετικά σοβαρή – αφού λαμβάνονται νομοτελειακά λανθασμένες αποφάσεις, καταδικάζοντας την στο διηνεκές.

Στα πλαίσια αυτά όταν μία χώρα υπερχρεωθεί, ο χειρότερος τρόπος για να καταφέρει κάποια στιγμή να ξεφύγει από την παγίδα, από το καθοδικό σπιράλ του θανάτου (γράφημα), είναι η εξυπηρέτηση των χρεών της με νέα χρέη, έναντι δημοσιονομικών μέτρων μείωσης των ελλειμμάτων της – όπως είναι η αύξηση των φόρων και ο περιορισμός των δημοσίων δαπανών (μισθοί, συντάξεις κλπ.), σε συνδυασμό με την πώληση της δημόσιας περιουσίας της στις εξευτελιστικές τιμές που διαμορφώνονται σε περιόδους κρίσεων υπερχρέωσης.

Το τελικό αποτέλεσμα αυτής της μεθόδου (εκτός από τη θανατηφόρα ύφεση που προκαλεί, την κατάρρευση των τιμών της ακίνητης περιουσίας, τη μείωση των δημοσίων εσόδων κοκ.), είναι η αρχική εξισορρόπηση των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού της, καθώς επίσης του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών που όμως στη συνέχεια την οδηγούν σε μία επόμενη κρίση – η οποία ξεκινάει από την άνοδο των ελλειμμάτων του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της που αυξάνουν τα εξωτερικά χρέη, οπότε την εξάρτηση της από ξένα κεφάλαια.

Ως εκ τούτου, γνωρίζοντας πως ο βασικός λόγος που χρεοκοπεί ένα κράτος είναι ο εξωτερικός δανεισμός του, κάποια στιγμή πτωχεύει ξανά, ευρισκόμενο όμως σε πολύ χειρότερη κατάσταση – αφού έχει προηγουμένως εκποιήσει τα περιουσιακά του στοιχεία, ενώ έχει εξαντλήσει τη φοροδοτική ικανότητα των Πολιτών του, καθώς επίσης τις δυνατότητες εξοικονόμησης πόρων εκ μέρους του δημοσίου του.

Οι ιδιωτικοποιήσεις από ξένους

Συνεχίζοντας, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας εν πρώτοις επιδεινώνεται, λόγω της πώλησης των περιουσιακών της στοιχείων, δημοσίων και ιδιωτικών, σε ξένους επενδυτές (ιδιωτικοποιήσεις) – οι οποίοι μεταφέρουν τα κέρδη τους στο εξωτερικό, ενώ έχουν εξασφαλίσει επί πλέον χαμηλούς μισθούς για τους εγχώριους εργαζομένους, αφού διαφορετικά δεν θα αγόραζαν τις επιχειρήσεις.

Θλιβερό παράδειγμα εν προκειμένω η FRAPORT, η οποία έχει εξασφαλίσει ακόμη και τις αποζημιώσεις των εργαζομένων, καθώς επίσης των καταστημάτων που ευρίσκονται στα αεροδρόμια, από το ελληνικό δημόσιο – εκτός του ότι δεν έχει αναλάβει κανένα αεροδρόμιο σε άγονες γραμμές, οπότε είναι δεδομένες οι μελλοντικές ζημίες του κράτους (εύλογα οι μετοχές της κρατικής γερμανικής εταιρείας αυξάνονται συνεχώς).

Ο παραπάνω οικονομικός κανόνας δεν ισχύει μόνο για τους κεντρώους, τους αριστερούς ή αυτούς που πιστεύουν πως οι κοινωφελείς (ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ κλπ.), οι μονοπωλιακά κερδοφόρες (ΟΠΑΠ) και οι στρατηγικές επιχειρήσεις πρέπει να ανήκουν στο δημόσιο αλλά, επίσης, για τους νεοφιλελευθέρους – όταν πρόκειται για ιδιωτικοποιήσεις εκ μέρους ξένων επενδυτών, οι οποίοι συμπεριφέρονται νομοτελειακά με το συγκεκριμένο τρόπο, εις βάρος της εθνικής οικονομίας και του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.

Ισοζύγιο, καταθέσεις και επενδύσεις

Ένας επόμενος βασικός οικονομικός κανόνας που ισχύει επίσης για όλες τις πολιτικές αποχρώσεις, για αριστερούς, φιλελεύθερους, συντηρητικούς, λαϊκιστές, οπαδούς του Keynes ή του Friedman κοκ. είναι το ότι, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (ως το σύνολο του εμπορικού ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών συμπεριλαμβανομένου του τουρισμού, του καθαρού εισοδήματος όλων των συντελεστών παραγωγής και των μεταβιβαστικών πληρωμών του εξωτερικού), ισούται με τις εθνικές καταθέσεις αφαιρουμένων των εγχωρίων επενδύσεων – κάτι που δεν είναι καθόλου θεωρητικό, ενώ εκμηδενίζει τις στατιστικές διαφορές μεταξύ του ακαθαρίστου εθνικού προϊόντος (ΑΕΠ) και του ακαθαρίστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ).

Εν προκειμένω, μία χώρα έχει ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της, όταν οι εγχώριες επενδύσεις είναι υψηλότερες από τις εθνικές καταθέσεις – ενώ έχει πλεονάσματα όταν οι εγχώριες επενδύσεις είναι χαμηλότερες από τις εγχώριες καταθέσεις, όπως συμβαίνει σήμερα στη Γερμανία, στην Ελβετία, στη Δανία κοκ. Μία χώρα λοιπόν με ισορροπημένο ισοζύγιο μπορεί να βυθιστεί στα ελλείμματα όταν αυξηθούν οι εγχώριες επενδύσεις, μειωθούν οι εθνικές αποταμιεύσεις ή συμβεί κάποιος συνδυασμός των δύο αυτών παραγόντων.

Στην Ελλάδα, μετά την επιβολή της πολιτικής των μνημονίων, οι εγχώριες επενδύσεις μειώθηκαν πιο γρήγορα από ότι οι αποταμιεύσεις – με αποτέλεσμα να ισοσκελισθεί το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της, το έλλειμμα του οποίου είχε πλησιάσει στο -15% (γράφημα) μη υγιώς, αφού δεν οφειλόταν στην αύξηση των εξαγωγών ως αποτέλεσμα της καλυτέρευσης της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας της.

Επεξήγηση γραφήματος: Εξέλιξη του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας

.

Επειδή τώρα προβλέπεται να παραμείνουν χαμηλές ή να μειωθούν λίγο περισσότερο οι εγχώριες επενδύσεις, ενώ οι εθνικές αποταμιεύσεις θα συνεχίσουν να περιορίζονται δραστικά λόγω της μείωσης των μισθών και εισοδημάτων, της αύξησης των φόρων, των προβλημάτων του τραπεζικού συστήματος, της ανασφάλειας των καταθετών  κοκ., το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών θα ακολουθήσει ξανά ανοδική πορεία – κάτι που άλλωστε συμβαίνει σε όλες τις χώρες που ληστεύονται από το ΔΝΤ, οι οποίες αργά ή γρήγορα βυθίζονται ξανά στην κρίση, όπως στο παράδειγμα της Τουρκίας, της Βραζιλίας, της Αργεντινής κοκ. (το έλλειμμα προκαλεί την υποτίμηση των νομισμάτων, την αύξηση του πληθωρισμού, την άνοδο των επιτοκίων οπότε ύφεση κοκ.).

Στο γράφημα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη των μικτών αποταμιεύσεων στην Ελλάδα, η οποία υπολογίζεται όταν αφαιρεθεί από το ΑΕΠ η κατανάλωση – οπότε δεν διαφοροποιείται, δεν επηρεάζεται δηλαδή από τη φυγή των καταθέσεων στο εξωτερικό. Με σχετικά σταθερό το ΑΕΠ το τελευταίο έτος, σε συνδυασμό με τη συνεχή μείωση της κατανάλωσης, οι μικτές αποταμιεύσεις αυξάνονται, αλλά είναι άνευ νοήματος – επειδή διατηρείται μεν το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών βραχυπρόθεσμα θετικό, αλλά καταστρέφεται κάθε μελλοντική προοπτική της οικονομίας.

Επεξήγηση γραφήματος: Εξέλιξη των αποταμιεύσεων στην Ελλάδα μετά την κρίση.

.

Συμπερασματικά λοιπόν για να είναι πλεονασματικό το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θα πρέπει οι Έλληνες είτε να αποταμιεύουν περισσότερα χρήματα, είτε να διενεργούν λιγότερες επενδύσεις. Με δεδομένο όμως το ότι, δεν θα αυξηθούν οι αποταμιεύσεις όσο διαρκεί η πολιτική των μνημονίων, το ισορροπημένο ισοζύγιο μπορεί να διατηρηθεί μόνο με τη μείωση των επενδύσεων – κάτι που τελικά θα καταστρέψει ολοσχερώς την Ελλάδα.

Για εκείνο το χρονικό διάστημα δε που το χρέος παραμένει ως έχει, δεν πρόκειται να επενδύσουν ούτε οι ξένοι – δημιουργώντας τουλάχιστον κάποιες θέσεις εργασίας και αυξάνοντας τα εισοδήματα των Ελλήνων, οπότε τις αποταμιεύσεις τους. Στο γράφημα φαίνεται η συνεχής μείωση των αποταμιεύσεων (ΑΕΠ μείον κατανάλωση) από το 1976 και μετά – επεξηγώντας την παραγωγική κατάρρευση της χώρας, τα ελλείμματα κοκ.

Ολοκληρώνοντας οφείλει να γνωρίζει κανείς πως οι πλεονασματικές χώρες, όπως η Γερμανία, έχουν ένα σημαντικό μειονέκτημα: το ότι τα πλεονάσματα τους κατευθύνονται (επενδύονται) στο εξωτερικό, αφού για να τα έχουν θα πρέπει οι εθνικές αποταμιεύσεις τους να είναι υψηλότερες από τις εγχώριες επενδύσεις (εν προκειμένω χώρες που οι Πολίτες τους δεν αποταμιεύουν, όπως οι Η.Π.Α., είναι καταδικασμένες να έχουν ελλείμματα στο ισοζύγιο τους – ενώ άλλες που αποταμιεύουν μανιωδώς, όπως η Γερμανία, είναι λογικό να έχουν πλεονάσματα, χωρίς αυτό να οφείλεται στην υπεροχή τους, αλλά στην αντίληψη του πληθυσμού τους) .

Ως εκ τούτου η Γερμανία, για να μη διακινδυνεύει να χάσει τα χρήματα της που τοποθετούνται νομοτελειακά στο εξωτερικό (πλεονάσματα), προσπαθεί να τα επενδύει σε εμπράγματες αξίες εξαγοράζοντας περιουσιακά στοιχεία σε ξένες χώρες – υιοθετώντας την πολιτική του μερκαντιλισμού (οικονομικός ιμπεριαλισμός), μέσω της οποίας τα κράτη αυτά μετατρέπονται σε οικονομικές αποικίες της.

Επίλογος

Όπως έχουμε τονίσει αρκετές φορές, το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι αυτού καθεαυτού το χρέος, αλλά η πλήρης απώλεια της πιστοληπτικής της ικανότητας λόγω του χρέους – τόσο όσον αφορά το δημόσιο τομέα της, όσο και τον εγχώριο ιδιωτικό. Επομένως η εξασφάλιση της εξυπηρέτησης των χρεών με την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής τους ή με οποιονδήποτε άλλο τεχνικό τρόπο, δεν πρόκειται να τη βοηθήσει καθόλου – αφού η χώρα θα παραμένει μη αξιόχρεη στο διηνεκές.

Με δεδομένο τώρα το ότι, υπεύθυνη για την κατάρρευση της χώρας είναι η πολιτική των μνημονίων που της επέβαλλαν οι δανειστές της, με μέτρα τριπλάσιου ύψους από αυτά που ανάγκασαν την Πορτογαλία να πάρει (οπότε αφαιρέθηκε τριπλάσιο ΑΕΠ), η Ελλάδα έχει πλέον κάθε δικαίωμα να καταγγείλει τις παράνομες δανειακές συμβάσεις και να καταργήσει τα μνημόνια – αναβάλλοντας τις πληρωμές των εξωτερικών χρεών της, έως ότου αποφασίσει το ευρωπαϊκό δικαστήριο (ανάλυση).

Εν προκειμένω δεν θα ζητούσε απλά τη διαγραφή ενός μεγάλου μέρους των χρεών της αυθαίρετα, αλλά ένα μέρος της αποζημίωσης της από τη ζημία που της προκάλεσε η Τρόικα μετά το 2010 – η οποία υπερβαίνει τεκμηριωμένα το 1 τρις €. Φυσικά κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτό εκούσια από τους πιστωτές της Ελλάδας – αφού ποτέ στην ιστορία οι δανειστές δεν ήταν πρόθυμοι να περιορίσουν τις απαιτήσεις τους απέναντι στους οφειλέτες.

Ως εκ τούτου, η κυβέρνηση υποχρεούται σε μονομερείς αρχικά ενέργειες – όπου όμως θα έπρεπε να έχει τη στήριξη των Πολιτών, καθώς επίσης τη νομιμοποίηση της εκ μέρους τους (όπως στο πρόσφατο παράδειγμα της Βρετανίας, σε σχέση με την σκληρή έξοδο της από την ΕΕ – άρθρο).

Εάν δεν το κάνει και συνεχιστεί το θρίλερ του χρέους, η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί μεν κάποια στιγμή, αφού οι νέοι ιδιοκτήτες της χώρας θα θελήσουν να κάνουν κερδοφόρες τις επενδύσεις τους, αλλά χωρίς καμία απολύτως ωφέλεια για την πλειοψηφία των Ελλήνων – οι οποίοι θα παραμείνουν σκλάβοι χρέους στο διηνεκές και εργαζόμενοι χαμηλού κόστους στην αποικία.

ανάλυση αποζημιώσεις των εργαζομένων διαγραφής χρέουςΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ επιτόκιο δανεισμού οικονομικά οικονομικός αναλφαβητισμός πλεόνασμα ρεκόρ στατιστικές υπηρεσίεςχρεοκοπημένες τράπεζες

---------------------------------------------------------------

=====================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"