Προς τους συντρόφους που ρέουν στην αιχμαλωσία

του Βλαντίμιρ Ι. Λένιν

Σύντροφοι! Στη Ρωσία έγινε επανάσταση.

Οι εργάτες της Πετρούπολης και της Μόσχας πρόβαλαν και πάλι σαν πρωτουργοί του μεγάλου απελευθερωτικού κινήματος. Κήρυξαν πολιτική απεργία. Βγήκαν στους δρόμους με κόκκινες σημαίες. Πάλεψαν σαν λιοντάρια με την τσαρική αστυνομία, τη χωροφυλακή και τη μικρή εκείνη μερίδα του στρατού που δεν πέρασε αμέσως με το μέρος του λαού. Μόνο στην Πετρούπολη οι νεκροί και τραυματίες ξεπερνούν τις 2000. Με το αίμα τους οι ρώσοι εργάτες πλήρωσαν την ελευθερία της χώρας μας.

Οι διεκδικήσεις των εργατών ήταν: ψωμί, λευτεριά, ειρήνη.

Ψωμί – γιατί ο λαός της Ρωσίας πεινά, όπως σ’ όλες σχεδόν τις χώρες που συμμετέχουν στο σημερινό ληστρικό πόλεμο.

Λευτεριά – γιατί η τσαρική κυβέρνηση, εκμεταλλευόμενη τον πόλεμο, μετάτρεψε οριστικά όλη τη Ρωσία σε μια απέραντη φυλακή.

Ειρήνη – γιατί οι εργάτες της Ρωσίας, όπως και οι πιο συνειδητοί εργάτες των άλλων χωρών, δεν θέλουν πια να πεθαίνουν για τα συμφέροντα μιας χούφτας βαθύπλουτων, δεν θέλουν πια να διεξάγουν τον εγκληματικό πόλεμο, που τον άρχισαν οι εστεμμένοι και μη εστεμμένοι ληστές.

Η πλειοψηφία των στρατιωτών της φρουράς της Πετρούπολης και της Μόσχας πέρασε με το μέρος των εξεγερμένων εργατών. Οι χακοφορεμένοι εργάτες και αγρότες έδωσαν αδελφικά το χέρι στους μη χακοφορεμένους εργάτες και αγρότες. Η καλύτερη μερίδα των αξιωματικών προσχώρησε στην επανάσταση. Τους αξιωματικούς, που θέλησαν να πάνε ενάντια στο λαό, οι στρατιώτες τους τουφέκισαν.

Την επανάσταση την έκαναν οι εργάτες και οι στρατιώτες. Όμως, την εξουσία, όπως συνέβηκε και σε άλλες επαναστάσεις, την άρπαξε στην αρχή η αστική τάξη. Η Κρατική δούμα, στην οποία οι ...
τσιφλικάδες και οι καπιταλιστές διαθέτουν τη τεράστια πλειοψηφία, έβαλε όλα τα δυνατά της για να συμφιλιωθεί με τον τσάρο Νικόλαο Β’. Ακόμη και την τελευταία στιγμή, τότε που στους δρόμους της Πετρούπολης έβραζε κιόλας ο εμφύλιος πόλεμος, η Κρατική δούμα έστελνε στον τσάρο το ένα τηλεγράφημα μετά το άλλο, εκλιπαρώντας τον να δεχτεί να κάνει μικροπαραχωρήσεις και να διατηρήσει έτσι το στέμμα του. Δεν είναι η Κρατική δούμα –η Δούμα των τσιφλικάδων κι των βαθύπλουτων- μα οι εξεγερμένοι εργάτες και στρατιώτες που ανάτρεψαν τον τσάρο. Όμως η νέα Προσωρινή κυβέρνηση διορίστηκε από την Κρατική δούμα.

Η Προσωρινή αυτή κυβέρνηση αποτελείται από εκπροσώπους των φιλελεύθερων καπιταλιστών και μεγάλων γαιοκτημόνων. Τις κυριότερες θέσεις στην κυβέρνηση τις κατέχουν: ο πρίγκιπας Λβοφ (μεγαλοτσιφλικάς και μετριοπαθέστατος φιλελεύθερος), ο Α. Γκοτσκόφ (συνεργάτης του Στολίπιν, που ενέκρινε την εποχή εκείνη τη χρησιμοποίηση στρατοδικείων ενάντια στους επαναστάτες), ο Τερεστσένκο (μεγαλοεργοστασιάρχης ζάχαρης, εκατομμυριούχος), ο Μιλιουκόφ (πάντα υπεράσπιζε και υπερασπίζει και τώρα το ληστρικό πόλεμο, στον οποίο έριξαν τη χώρα μας ο τσάρος Νικόλαος με τη συμμορία του). Ο «δημοκράτης» Κερένσκι κλήθηκε στη νέα κυβέρνηση μόνο και μόνο για να δημιουργηθεί μια επίφαση «λαϊκής» κυβέρνησης, για να έχουν κάποιο «δημοκράτη» που να λέει στο λαό ηχηρά, αλλά κούφια λόγια, την ώρα που οι Γκουτσκόφ και οι Λβόφ θα κάνουν το αντιλαϊκό τους έργο.

Η νέα κυβέρνηση θέλει τη συνέχιση του ληστρικού πολέμου. Είναι εντολοδόχος των ρώσων, των άγγλων και γάλλων καπιταλιστών που –όπως και οι γερμανοί καπιταλιστές- θέλουν οπωσδήποτε «να χτυπηθούν ως το τέλος» και να κερδίσουν αυτοί τα καλύτερα κομμάτια της λείας. Η κυβέρνηση αυτή δεν θέλει και ούτε μπορεί να δώσει στη Ρωσία ειρήνη.

Η κυβέρνηση δεν θέλει να αφαιρέσει τη γη από τους τσιφλικάδες προς όφελος του λαού, δεν θέλει να φορτώσει τα βάρη του πολέμου στους πλούσιους. Γι’ αυτό και δεν μπορεί να δώσει στο λαό ψωμί. Οι εργάτες και ο φτωχός πληθυσμός γενικά είναι αναγκασμένοι να πεινούν όπως και πριν.

Η νέα κυβέρνηση αποτελείται από καπιταλιστές και τσιφλικάδες. Η κυβέρνηση αυτή δεν θέλει να δώσει στη Ρωσία πλήρη ελευθερία. Κάτω από την πίεση των εξεγερμένων εργατών και στρατιωτών υποσχέθηκε να συγκαλέσει Συντακτική Συνέλευση που να αποφασίσει πως θα οργανωθεί η Ρωσία. Όμως παρελκύει την προκήρυξη εκλογών Συντακτικής Συνέλευσης, θέλοντας να κερδίσει χρόνο και ύστερα να εξαπατήσει το λαό, πράγμα που έκαναν πολλές φορές στην ιστορία οι κυβερνήσεις αυτού του είδους. Δεν θέλει τη δημιουργία λαοκρατικής δημοκρατίας στη Ρωσία. Το μόνο που θέλει είναι να ανεβάσει στο θρόνο στη θέση του κακού τσάρου Νικολάου Β΄ τον τάχα «καλό» τσάρο Μιχαήλ. Θέλει την εξουσία στη Ρωσία να μην την έχει ο ίδιος ο λαός, μα ο νέος τσάρος μαζί με την αστική τάξη.

Τέτοια είναι η κυβέρνηση.

Όμως στην Πετρούπολη δίπλα σ’ αυτή την κυβέρνηση οργανώνεται βαθμιαία μια άλλη κυβέρνηση. Οι εργάτες και οι στρατιώτες σχημάτισαν το Σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών βουλευτών. Κάθε χίλιοι εργάτες ή στρατιώτες εκλέγουν έναν βουλευτή. Το Σοβιέτ αυτό συνεδριάζει τώρα στα ανάκτορα της Ταυρίδας με πάνω από 1000 πληρεξούσιους. Και αποτελεί μια αληθινά λαϊκή αντιπροσωπεία.

Το Σοβιέτ αυτό μπορεί να κάνει στην αρχή τούτα ή εκείνα τα λάθη. Αλλά αναπόφευκτα θα φτάσει να απαιτεί βροντόφωνα και επιτακτικά: ειρήνη, ψωμί, λαοκρατική δημοκρατία.

Το Σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών βουλευτών παλεύει για την άμεση σύγκληση Συντακτικής Συνέλευσης, για τη συμμετοχή των στρατιωτών στις εκλογές και για τη λύση του ζητήματος του πολέμου και της ειρήνης. Το Σοβιέτ παλεύει για τη μεταβίβαση της γης του τσάρου και των τσιφλικάδων στα χέρια της αγροτιάς. Το Σοβιέτ παλεύει για τη δημοκρατία και ούτε θέλει να ακούσει για ανακήρυξη καινούργιου «καλού» τσάρου. Το Σοβιέτ απαιτεί γενικό και ίσο δικαίωμα ψήφου για όλους τους άντρες και για όλες τις γυναίκες. Το Σοβιέτ πέτυχε τη σύλληψη του τσάρου και της τσαρίνας. Το Σοβιέτ θέλει να δημιουργήσει μια επιτροπή επιτήρησης που να ελέγχει κάθε βήμα της νέας κυβέρνησης και που στην πράξη να γίνει η ίδια κυβέρνηση. Το Σοβιέτ επιδιώκει τη συμμαχία με τους εργάτες όλων των άλλων χωρών για να χτυπήσουν συντονισμένα τους καπιταλιστές. Πολυάριθμοι εργάτες-επαναστάτες, επωφελούμενοι από την ελευθερία, πήγαν στο μέτωπο για να συνεννοηθούν με τους στρατιώτες πώς να δράσουν από κοινού, πώς να βάλουν τέρμα στον πόλεμο, πώς να εξασφαλίσουν τα δικαιώματα του λαού, πώς να σταθεροποιήσουν την ελευθερία στη Ρωσία. Στην Πετρούπολη εκδίδεται και πάλι η σοσιαλδημοκρατική εφημερίδα «Πράβντα» [1], που βοηθά τους εργάτες να εκπληρώσουν όλα αυτά τα μεγάλα καθήκοντα.

Έτσι έχουν τα πράγματα σήμερα, σύντροφοι.

Σεις, που ρεύετε στην αιχμαλωσία, δεν μπορείτε να μείνετε αμέτοχοι. Πρέπει να είστε προετοιμασμένοι ότι και στο μερτικό σας θα πέσει, ίσως, σύντομα ένα σπουδαίο καθήκον.

Οι εχθροί της ρωσικής ελευθερίας υπολογίζουν κάποτε σε σας. Λένε: στην αιχμαλωσία βρίσκονται περίπου 2 εκατομμύρια στρατιώτες˙ αν αυτοί, γυρίζοντας στην πατρίδα, περάσουν με το μέρος του τσάρου, εμείς μπορούμε να ανεβάσουμε ξανά στο θρόνο τον Νικόλαο ή τον «πολυαγαπημένο» του αδελφούλη. Στην ιστορία υπάρχουν και περιπτώσεις ο χθεσινός εχθρός να συμφιλιώνεται με το βασιλιά που έχει ανατραπεί και να του δίνει τους αιχμαλώτους στρατιώτες του για να τον βοηθήσουν να παλέψει ενάντια στο λαό του… [2]

Σύντροφοι! Παντού, όπου έχετε τη σχετική δυνατότητα, συζητάτε τα μεγάλα γεγονότα που συντελούνται στην πατρίδα μας. Διακηρύξτε δυνατά, ότι, μαζί με την καλύτερη μερίδα των ρώσων στρατιωτών, δεν θέλετε τον τσάρο, ότι απαιτείτε ελεύθερη δημοκρατία, μεταβίβαση της γης των τσιφλικάδων στους αγρότες χωρίς αποζημίωση, οκτάωρο, άμεση σύγκληση Συντακτικής Συνέλευσης. Διακηρύξτε ότι τάσσεστε με το μέρος του Σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών βουλευτών της Πετρούπολης, ότι γυρίζοντας στη Ρωσία θα ταχθείτε όχι υπέρ του τσάρου, μα ενάντια στον τσάρο, όχι υπέρ των τσιφλικάδων και των βαθύπλουτων, μα ενάντιά τους.

Παντού, όπου υπάρχει δυνατότητα γι’ αυτό, οργανωθείτε, παίρνετε αποφάσεις σ’ αυτό το πνεύμα, εξηγείτε στους καθυστερημένους συντρόφους τι μεγάλο γεγονός συνέβηκε στη χώρα μας.

Αρκετές πίκρες δοκιμάσατε και πριν από τον πόλεμο και στη διάρκεια του πολέμου και στην αιχμαλωσία. Τώρα τραβάμε για καλύτερες μέρες. Η αυγή της ελευθερίας γλυκοχαράζει.

Γυρίστε στη Ρωσία σαν στρατός της επανάστασης, σαν στρατός του λαού και όχι σαν στρατός του τσάρου. Και το 1905 οι αιχμάλωτοι που γύρισαν από την Ιαπωνία έγιναν οι καλύτεροι αγωνιστές της ελευθερίας.

Γυρνώντας στην πατρίδα, θα σκορπίσετε σ’ όλη τη χώρα. Φέρτε λοιπόν σα κάθε μακρινή γωνιά, σε κάθε ρωσικό χωριό που υποφέρει από την πείνα, τα δοσίματα και τις ταπεινώσεις, το μήνυμα της ελευθερίας. Διαφωτίζετε τα αδέλφια σας, τους αγρότες: διώχνετε το σκοτάδι από το χωριό, καλέστε την αγροτική φτωχολογιά να υποστηρίξει τους εργάτες της πόλης και του χωριού στον ένδοξο αγώνα τους.

Οι εργάτες της Ρωσίας αφού κατακτήσουν τη δημοκρατία, θα ενωθούν με τους εργάτες όλων των άλλων χωρών και θα οδηγήσουν θαρραλέα όλη την ανθρωπότητα στο σοσιαλισμό, δηλ. σε ένα τέτοιο καθεστώς, όπου δεν θα υπάρχουν ούτε πλούσιοι, ούτε φτωχοί, όπου μια χούφτα βαθύπλουτοι δεν θα μπορεί να μετατρέπει εκατομμύρια ανθρώπους σε μισθωτούς σκλάβους της.

Σύντροφοι! Μόλις το κατορθώσουμε, θα φύγουμε αμέσως για τη Ρωσία για να συνταχθούμε εκεί με τον αγώνα των αδελφών μας εργατών και στρατιωτών. Όμως και εκεί δεν θα σας ξεχάσουμε. Θα προσπαθήσουμε να σας στέλνουμε από την ελεύθερη Ρωσία βιβλία, εφημερίδες και ειδήσεις για όσα συμβαίνουν στη χώρα μας. Θα απαιτήσουμε να σας στέλνουν χρήματα και ψωμί σε αρκετή ποσότητα. Και θα πούμε στους εξεγερμένους εργάτες και στρατιώτες: μπορείτε να βασίζεστε στα αδέλφια σας που ρεύουν σήμερα στην αιχμαλωσία. Είναι παιδιά του λαού και θα έρθουν μαζί μας στη μάχη για την ελευθερία, στη μάχη για τη δημοκρατία, ενάντια στον τσάρο.

Η Σύνταξη της εφημερίδας «Σοτσιάλ-Ντεμοκράτ»


* Το φυλλάδιο «Προς τους συντρόφους που ρέουν στην αιχμαλωσία» γράφτηκε από τον Λένιν στις αρχές του Μάρτη 1917 και εκδόθηκε στη Βέρνη με την υπογραφή «Η συντακτική επιτροπή της εφημερίδας “Σοτσιάλ-Ντεμοκράτ”» με την παρακάτω προτροπή: «Σύντροφοι! Συνεχίζετε να έχετε σύνδεση με την Επιτροπή βοήθειας στους αιχμαλώτους, που έχει διεύθυνση: Schweiz, Bern, Falkenweg 9, Dr. Schklowski. Οι σύντροφοι θα φροντίζουν όπως και πρώτα να σας στέλνουν βιβλία και άλλα».


Γράφτηκε στα μέσα του Μάρτη 1917


Δημοσιεύτηκε το 1917 σε ξεχωριστή
προκήρυξη
Δημοσιεύεται σύμφωνα
με το κείμενο της προκήρυξης

_______

Σημειώσεις

[1] «Πράβντα» («Αλήθεια») – καθημερινή νόμιμη μπολσεβίκικη εφημερίδα˙ το πρώτο φύλλο της βγήκε στην Πετρούπολη στις 22 του Απρίλη (5 του Μάη) 1912.

[2] Ο Λένιν υπενθυμίζει τα διδάγματα από το γαλλο-πρωσικό πόλεμο του 1870-1871, όταν η κυβέρνηση της Πρωσίας παράδωσε τους γάλλους στρατιώτες αιχμαλώτους πολέμου στην αντεπαναστατική κυβέρνηση των Βερσαλλιών για την κατάπνιξη της Παρισινής κομμούνας.


Πηγή: Β. Ι. Λένιν, Άπαντα, τόμ. 31, σ. 60-66, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1981.

από το ιστολόγιο «Ορίζοντας»: Παναγιώτης Γαβάνας

• Στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία της 24ης Φεβρουαρίου 2013 δημοσιεύτηκε το παρακάτω κείμενό μου:

• ΛΕΝΙΝ 1918: η συνθήκη μεταξύ Γερμανών και μπολσεβίκων

• Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΕΙΡΗΝΗΣ ΤΟΥ ΜΠΡΕΣΤ ΛΙΤΟΦΣΚ
• Είκοσι ένα ολόκληρα χρόνια έχουν περάσει από τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης (Δεκέμβρης του ’91).
  Ο Λένιν διά χειρός Αντι Γουόρχολ (φωτ. Reuters)
• Το πλέον ενδιαφέρον πείραμα του 20ού αιώνα, που ξεκίνησε με τη σοσιαλιστική Επανάσταση του Οκτώβρη του 1917, διήρκεσε 74 χρόνια. Η ιστορική αποτίμηση του εγχειρήματος, με δεδομένη την τελική του κατάληξη, αποτελεί μια μεγάλη ερευνητική πρόκληση….
• Κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Ρωσική Αυτοκρατορία είχε βρεθεί στο ίδιο στρατόπεδο με τους Αγγλους, τους Ιταλούς, τους Γάλλους, τους Αμερικανούς, τους Σέρβους, τους Ρουμάνους, τις ΗΠΑ, στο τέλος και με τους Ελληνες. Αντίπαλοι ήταν η Γερμανία, η Αυστροουγγαρία, η Οθωμανική Αυτοκρατορία των Νεότουρκων, η Βουλγαρία. Οι άσχημες κοινωνικές συνθήκες που δημιούργησε ο πόλεμος προκάλεσαν έντονη δυσαρέσκεια που έφερε επαναστατικές αναταράξεις, με κατάληξη τη δημοκρατική Επανάσταση του Φεβρουαρίου του 1917 και την εκθρόνιση του τσάρου. Λίγους μήνες αργότερα (τέλη Οκτώβρη, με το παλιό ημερολόγιο) οι μπολσεβίκοι θα καταλάβουν την εξουσία και θα την ασκήσουν μαζί με άλλα επαναστατικά κόμματα.
• Ειρήνη ή Επανάσταση;
• Το μεγαλύτερο πρόβλημα που είχε να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση των μπολσεβίκων και των Αριστερών Σοσιαλεπαναστατών (Εσέρων) ήταν η διαχείριση του πολέμου. Με την επικράτηση της Επανάστασης είχαν ξεκινήσει οι συνομιλίες με τους Γερμανούς στην πολωνική πόλη Μπρεστ Λιτόφσκ (Brzesc Litewski) και είχε επιτευχθεί μια κατ’ αρχάς παύση των εχθροπραξιών. Το περιβάλλον ήταν ακόμα εξαιρετικά ρευστό. Η Ρωσική Αυτοκρατορία κατέρρεε και αποσυντίθονταν, ενώ στην ίδια τη Γερμανία ξεσπούσαν οι πρώτες απεργίες των εργατών (Ιανουάριος του ’18). Ειδικά στο Βερολίνο, το απεργιακό κίνημα απλώθηκε στα μεγαλύτερα εργοστάσια και υποστηρίχθηκε από εκατοντάδες χιλιάδες εργάτες.
• Στους κόλπους της επαναστατικής κυβέρνησης εμφανίστηκαν τρεις διαφορετικές απόψεις. Η κατ’ αρχάς κυρίαρχη άποψη του μπολσεβίκου Νικολάι Μπουχάριν και των Αριστερών Κομμουνιστών, για συνέχιση του πολέμου και τη μετατροπή του σε επαναστατικό. Ο Μπουχάριν υποστήριζε: «Λέγαμε πάντοτε ότι, αργά ή γρήγορα, η ρωσική επανάσταση θα ερχόταν σε σύγκρουση με το διεθνές κεφάλαιο. Αυτή η στιγμή έφτασε».
• Υπήρχε επίσης η άποψη «ούτε ειρήνη ούτε πόλεμος» του Τρότσκι, που ήταν κοντύτερα στον Μπουχάριν, και, τέλος, η άποψη του Λένιν για ειρήνη με Γερμανούς και Νεότουρκους, με κάθε τίμημα. Για τον Λένιν, το σημαντικό ήταν η διατήρηση της κυριαρχίας του «πρωτοπόρου κόμματος» σε μια οποιαδήποτε περιοχή, με οποιοδήποτε κόστος. Στην άποψη αυτή ανιχνεύεται το πρόπλασμα της απομονωτικής θέσης «σοσιαλισμός σε μια μόνο χώρα», που θα αναδείξει λίγο αργότερα ο Στάλιν.
• Οι συνέπειες της Συνθήκης του Μπρεστ Λιτόφσκ, πέραν του ότι η Ρωσία έχασε
  μεγάλο μέρος των εδαφών της (2 εκατ. τετρ. χλμ.), υπήρξαν καταλυτικές, τόσο για το ευρωπαϊκό επαναστατικό κίνημα όσο και για τους λαούς της Ανατολής. Η Ρωσική Επανάσταση αποχώρησε
  εθελούσια από τις επαναστατικές εξελίξεις στην Ευρώπη,
  αφήνοντας αβοήθητο το επαναστατικό κίνημα.
  Οι συνέπειες της διάλυσης της συμμαχίας των μπολσεβίκων με τους
  Αριστερούς Σοσιαλεπαναστάτες θα είναι μοιραίες
  για τις πολιτικές εξελίξεις.
  Οι μπολσεβίκοι θα αρχίσουν πλέον να κυβερνούν μόνοι τους τη χώρα
• Με την άποψη του Μπουχάριν συμφωνούσε όλη η Επαναστατική Αριστερά, συμπεριλαμβανομένων των Αναρχικών του πρίγκιπα Κροπότκιν, των διεθνιστών Μενσεβίκων, των Αριστερών και Δεξιών Εσέρων. Ολοι συμφωνούσαν ότι ο «ιμπεριαλιστικός πόλεμος έπρεπε να μετατραπεί σε επαναστατικό πόλεμο ολόκληρου του ευρωπαϊκού προλεταριάτου». Θεωρούσαν μεγάλο λάθος την επιμονή του Λένιν και πίστευαν ότι οι απόψεις του υπονόμευαν την παγκόσμια επανάσταση.Η άποψη του Λένιν αρχικά είχε την υποστήριξη μόνον του ενός τετάρτου των μπολσεβικικών οργανώσεων. Το θέμα αυτό συζητήθηκε και στα Σοβιέτ. Μόνο 2 από τα 230 τάχθηκαν υπέρ της ειρήνευσης, ενώ τα σημαντικότερα Σοβιέτ των εργατικών κέντρων τάχθηκαν ανοιχτά υπέρ της συνέχισης του πολέμου και της μετατροπής του σε επαναστατικό. Οι Αριστεροί Κομμουνιστές του Μπουχάριν κυριαρχούσαν στις οργανώσεις του μπολσεβικικού κόμματος-ΚΚΡ(μπ.). Στη πρώτη ψηφοφορία που έγινε σε μια κομματική σύσκεψη, η άποψη του Λένιν συγκέντρωσε 15 ψήφους, ο Τρότσκι 16 και ο Μπουχάριν 32. Ο Λένιν κατηγορήθηκε ανοιχτά στην εφημερίδα «Κομμουνίστ» των Αριστερών Κομμουνιστών, που κυκλοφορούσε σε ένα εκατομμύριο αντίτυπα, ότι εγκατέλειψε τις διεθνιστικές αρχές της επανάστασης.
• Η στάση του Τρότσκι
• Για να αποτρέψει ο Λένιν την πλήρη επικράτηση της επαναστατικής άποψης κατά την έναρξη των διαπραγματεύσεων στο Μπρεστ Λιτόφσκ, καιροσκοπικά συντάχθηκε με την άποψη του Τρότσκι. Η διαπραγματευτική στρατηγική των Γερμανών αποσκοπούσε στο να «στριμώξει» τους μπολσεβίκους και να τους υποχρεώσει να συνάψουν μια ατιμωτική συνθήκη. Ο Τρότσκι αντιλαμβάνεται την ηθική σημασία μιας ατιμωτικής υπογραφής και δηλώνει: «Δεν μπορούμε να βάλουμε την υπογραφή μας κάτω από μια συνθήκη ειρήνης που καταδικάζει στην καταπίεση, στη συμφορά και στην εξαθλίωση εκατομμύρια ανθρώπινα όντα».Τελικά ο Λένιν κατάφερε να «περάσει» την άποψή του στην Κεντρική Επιτροπή, παρότι ήταν μειοψηφούσα: από τους 15 παρόντες, οι 7 ψήφισαν υπέρ της άποψής του για ειρήνη με τους όρους των Γερμανών και υπογραφής της συνθήκης, 4 έκαναν αποχή, ενώ 4 ψήφισαν κατά. Η ομάδα του Τρότσκι με την αποχή της έδωσε τη νίκη στον Λένιν. Οπως δήλωσε ο ίδιος ο Τρότσκι: «Δεν είμαι βέβαιος πως έχει δίκιο (σ.τ.σ. ο Λένιν), αλλά δεν θέλω να κάνω κάτι που θα μπορούσε να βλάψει την ενότητα του κόμματος».
• Στις 3 Μαρτίου η μπολσεβικική αντιπροσωπεία υπέγραψε τη Συμφωνία Ειρήνης με τους Γερμανούς και τους συμμάχους τους. Την ίδια στιγμή ο Τρότσκι παραιτήθηκε από κομισάριος των Εξωτερικών Υποθέσεων. Με τη Συμφωνία του Μπρεστ Λιτόφσκ, η Ρωσία έχασε το ένα τέταρτο των εδαφών της (δύο εκατομμύρια τετρ. χλμ.), το ένα τρίτο των καλλιεργειών της, τις 9.000 από τις 16.000 βιομηχανικές και βιοτεχνικές επιχειρήσεις, μεταξύ των οποίων και το 75% των ανθρακωρυχείων. Στους Γερμανούς παραδόθηκαν 56 εκατομμύρια υπήκοοι της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, δηλαδή το 26% του πληθυσμού, το 33% των βιομηχανιών, το 73% της παραγωγής του σιδήρου και το 89% της παραγωγής του άνθρακα. Απώλεσε επίσης χίλια εργοστάσια κατασκευής μηχανών και 900 υφαντουργεία. Τα Σοβιέτ, που παρέμειναν στις περιοχές που παρέδωσε ο Λένιν στους Γερμανούς, κατακρεουργήθηκαν, ενώ αναπτύχθηκαν νέα σημαντικά κινήματα αντίστασης, όπως το αγροτικό αναρχικό κίνημα του Νέστορα Μάχνο στη νοτιοανατολική Ουκρανία, που υποστηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό και από τους Ελληνες της Μαριούπολης.
• Η λύση θα δοθεί με τη νίκη της Αντάντ επί των Κεντρικών Δυνάμεων εννέα μήνες αργότερα. Το άρθρο 116 της Συνθήκης των Βερσαλιών, που ρύθμιζε τις μεταπολεμικές σχέσεις, ακύρωσε την επαχθή για τους λαούς Συνθήκη του Μπρεστ Λιτόφσκ.
• Μήπως είχε δίκιο ο Μπουχάριν;
• Οι συνέπειες της Συνθήκης του Μπρεστ Λιτόφσκ υπήρξαν καταλυτικές τόσο για το ευρωπαϊκό επαναστατικό κίνημα όσο και για τους λαούς της Ανατολής. Τη στιγμή που ξέσπασε η επανάσταση στη Γερμανία, η επανάσταση στη Ρωσία είχε βυθιστεί σ’ έναν σκληρό εμφύλιο πόλεμο.
• Ενα μήνα μετά την υπογραφή της Συνθήκης θα ξεσπάσουν σκληρές συγκρούσεις με τους αναρχικούς στη Μόσχα, ενώ τον Ιούλιο θα εξεγερθούν και οι αριστεροί σοσιαλεπαναστάτες -ήλεγχαν το 40% των Σοβιέτ-, οι οποίοι μέχρι τότε ήταν σύμμαχοι των μπολσεβίκων στην κυβέρνηση. Ο Λένιν για τους αριστερούς είχε προδώσει την επανάσταση, εφόσον θεωρούσαν ότι η μόνη πραγματική ελπίδα για το σοσιαλισμό θα ήταν η γερμανική επανάσταση.
• Οι συνέπειες της διάλυσης της συμμαχίας των μπολσεβίκων με τους αριστερούς σοσιαλεπαναστάτες θα είναι μοιραία για τις πολιτικές εξελίξεις. Οι μπολσεβίκοι θα αρχίσουν να κυβερνούν μόνοι τους τη χώρα, σε σύγκρουση με όλη την υπόλοιπη Αριστερά, για την οποία ίδρυσαν τα πρώτα στρατόπεδα συγκέντρωσης με εντολή του ίδιου του Λένιν και το κόμμα θα αντικαταστήσει ολοκληρωτικά την εργατική τάξη.
• Η ελληνική πλευρά της Συνθήκης
• Οι συνέπειες της Συνθήκης του Μπρεστ Λιτόφσκ στον Ελληνισμό της Μαύρης Θάλασσας ήταν δραματικές. Ο ρωσικός στρατός είχε ήδη καταλάβει τον ανατολικό Πόντο και είχε συγκροτηθεί Προσωρινή Κυβέρνηση από Ελληνες της περιοχής.Το πολεμικό μέτωπο είχε σταθεροποιηθεί στο Χαρσιώτη ποταμό, που ξεκινά από την Αργυρούπολη και εκβάλλει κοντά στην Τρίπολη. Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση οι νέες ιδέες φτάνουν και στον Πόντο. Στην Τραπεζούντα δημιουργείται Σοβιέτ και αρχίζουν πολύ ενδιαφέρουσες ιδεολογικές και κοινωνικές διεργασίες.
  Η περίοδος των συνομιλιών στο Μπρεστ Λιτόφσκ συνέπεσε με το Α’ Παμποντιακό Συνέδριο, που έγινε στη Μασσαλία της Γαλλίας και διεκδίκησε τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους στην περιοχή του Πόντου. Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει το τηλεγράφημα (φωτ. δίπλα) που απέστειλε «προς τον Κομισάριο Εξωτερικών Υποθέσεων» Λ. Τρότσκι το συνέδριο, με την υπογραφή του πρόεδρου του Κ. Κωσταντινίδη, θείου του μεγάλου σοσιαλιστή κοινωνιολόγου Γεωργίου Σκληρού.
  Στο τηλεγράφημα, οι ποντιακές οργανώσεις ζητούσαν: «Η επιθυμία μας είναι να διαμορφώσουμε μια δημοκρατία ανεξάρτητη από τα ρωσικά σύνορα μέχρι πέρα από τη Σινώπη και την ενδοχώρα». Ζητούσαν από τους μπολσεβίκους να στηρίξουν το αίτημα για την αυτοδιάθεση του Πόντου, ώστε «να μην ξαναπέσει κάτω από την τουρκική κυριαρχία».
  Μ’ έναν παράδοξο τρόπο, τα αιτήματα του αντι-απολυταρχικού ποντιακού κινήματος συνέπιπταν με τις επιδιώξεις της αριστερής τάσης των μπολσεβίκων, των Σοσιαλεπαναστατών και του Τρότσκι. Ομως τελικά θα επικρατήσει μια άλλη πολιτική προσέγγιση, που θα οδηγήσει στην ατιμωτική Συνθήκη Ειρήνης.
  Χιλιάδες πρόσφυγες, Ελληνες και Αρμένιοι, ακολούθησαν τα ρωσικά στρατεύματα που αποχωρούσαν από τον ανατολικό Πόντο και τον Καύκασο. Υπολογίζεται ότι περί τους 150.000 Ελληνες πρόσφυγες θα καταφύγουν στα ρωσικά εδάφη. Τέσσερα χρόνια αργότερα, ένας απ’ αυτούς θα περιγράψει στην ελληνική κομμουνιστική εφημερίδα «Σπάρτακος», που εκδιδόταν στο Νοβοροσίσκ της νότιας Ρωσίας, τη δραματική αποχώρηση των Ελλήνων από τον Πόντο:
  «Το χώμα μας το δακρυποτισμένο και αιματοβαμμένο το άφηναν οι Ρώσοι, έρχονταν όμως οι Τούρκοι εξαγριωμένοι πιο πολύ παρ’ όσον ήσαν, να χύσουν περισσότερο αίμα και δάκρυα. Επρεπε λοιπόν να φύγουμε και φύγαμε όσοι μπορούσαμε. Και ήρθαμε εδώ. Θυμούμαι ακόμα, δεν είμαστε οι πρώτοι, πόσα βαπόρια καταφορτωμένα φτάσανε κατόπιν από μας. Πάμπολλα. Κι άλλοι ήρχουνταν και σε μοτόρια και σε καράβια και σε βάρκες ακόμα. Πόσοι χάθηκαν άδικα στο δρόμο. Αλίμονον! Φτάσαμε στη Ρωσσία. Σπίτια πολύ ολίγα και τρόφιμα πολύ ολιγώτερα. Μόλις ήρθαμε μεις στην παραλία αυτήν, η έλλειψις έγινε αισθητή. Πολλοί απερίσκεπτοι λέγανε να μη μας δεχθούνε. Και έφεραν ως λόγον ισχυρόν το ψωμί, που δύσκολα έφθανε σ’ αυτούς… Και αναρχία και αταξία παντού. Και μ’ όλα ταύτα μας επήραν και μας εφιλοξένησαν. Μοιράσθηκαν τη δυστυχία μαζί μας. Ο καθένας μας βρήκε μία καμαρίτσα και εκάθησε, ένα μαγαζάκι και εδούλεψε και έβγαλε το ψωμί του».
  ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ

Δες επίσης για την Επανάσταση των «Σπαρτακιστών» και τη στάση του Λένιν: https://kars1918.wordpress.com/2014/01/21/freiheit-ist-immer-die-freiheit-der-anders-denkenden/

===================== "O σιωπών δοκεί συναινείν"