Το 1945 σε ένα ορεινό ελληνικό χωριό ομάδες παρακρατικών τρομοκρατούν και δολοφονούν τους αριστερούς που δεν έχουν δηλώσει υποταγή. Ένας από αυτούς, ο νεαρός Λάμπρος, θα αναγκαστεί να βγει στο βουνό και, για να προστατέψει την οικογένειά του, θα ανοίξει ακόμη έναν κύκλο αίματος.
Το 1945 σε ένα ορεινό ελληνικό χωριό που δεν κατονομάζεται εξελίσσεται η ταινία του Κώστα Χαραλάμπους.
Μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, μια συμμορία από απομεινάρια των ταγματασφαλιτών τρομοκρατεί το χωριό, έχοντας στόχο να εξαφανίσει όσους αριστερούς δεν έχουν σκύψει το κεφάλι. Μπαίνουν στα σπίτια, δέρνουν, βιάζουν, απειλούν τα μικρά παιδιά.
Ζητάνε λεφτά για να μην κλιμακώσουν τη βία, αναγκάζουν τους ανθρώπους να πουλήσουν τις μικρές περιουσίες τους, τα ζώα και τα σπίτια τους.
Δεν είναι μόνοι τους. Συνεργάζονται με το σταθμό της Χωροφυλακής, η οποία τους αναθέτει όσα εγκλήματα διστάζει να κάνει η ίδια.
Στιγματίζουν τις οικογένειες, τις αποκλείουν από τα συσσίτια και όποιος καταστηματάρχης δώσει ρεφενέ, το πληρώνει ο ίδιος.
Ένας από τους ήρωες της ταινίας, ο Λάμπρος (Θάνος Σαμαράς), κάτω από αυτή την πίεση αναγκάζεται να ανέβει στο βουνό και να ενταχθεί σε μια ομάδα ανταρτών.
Η εκδικητικότητα των φασιστών απέναντι στη γυναίκα και το γιο του που αφήνει πίσω του δεν θα τον αφήσει για πολύ στο βουνό.
Ακόμη κι αν ο ίδιος ξέρει ότι δεν είναι αυτή η λύση, θα αναγκαστεί να χύσει πολύ αίμα για να πάρει μια δόση αξιοπρέπειας πίσω.
Επίκαιρη η ταινία δεν προσπαθεί να δώσει συνολική εικόνα για τον εμφύλιο. Δίνει μια μόνο πλευρά, αυτήν της δράσης των φασιστικών συμμοριών, η οποία όμως είναι πολύ χρήσιμη και επίκαιρη.
Οι φασίστες στην Ελλάδα δεν εμφανίστηκαν με το Μνημόνιο, ούτε με τα κύματα μετανάστευσης, όπως θέλουν πολλοί να μας πείσουν.
Έχουν πολιτικούς πατεράδες και παππούδες, που φτάνουν ως το αρχέτυπο του αρρωστημένα σαδιστή Μίχα (τον οποίο υποδύεται ο Τάσος Νούσιας).
Από αυτή τη σκοπιά, υπήρξε ένα παράδοξο στις κριτικές που δέχτηκε η ταινία. Διάφοροι “καθώς πρέπει” σινεκριτικοί, όπως για παράδειγμα ο Γιάννης Ζουμπουλάκης στο Βήμα, κατηγορούν την ταινία ότι είναι σπλάτερ (παρουσιάζει με υπερβολική ένταση τις σκηνές βίας και αίματος) και λόγω αυτού του χαρακτηριστικού της γίνεται… μονόπλευρα αριστερή.
Γράφει: "Το μόνο που μένει τελικά είναι το μίσος, το απύθμενο μίσος που αναβλύζει από μια ταινία κομμένη και ραμμένη για να ικανοποιήσει τη μία πλευρά."
Ο Ζουμπουλάκης θα ήθελε η ταινία να γίνει "περισσότερο ανθρωποκεντρική παρά πολιτική".
Από την άλλη μεριά ο Ριζοσπάστης απορρίπτει την ταινία ως… προβοκατόρικη, που θέλει να τρομάξει τον κόσμο για το τι μπορεί να σημάνει η κλιμάκωση της ταξικής πάλης.
Την κατηγορεί επίσης ως σπλάτερ, προβάλλοντας όμως ένα αντίθετο επιχείρημα, ότι εστιάζει στα πρόσωπα και όχι στις συνθήκες.
Στην πραγματικότητα η στάση της ταινίας πατάει γερά πάνω στην πραγματικότητα και γι’αυτό αξίζει να τη δείτε:
Η βία των φασιστών ήταν τέτοια και χειρότερη, και όντως υπήρξε κόσμος που αναγκάστηκε να ξαναβγεί στο βουνό μόνο και μόνο λόγω αυτής της βίας.
Αν η βία είναι μονόπλευρη (όπως λέει ο Ζουμπουλάκης) είναι γιατί από τη μια μεριά ήταν οι συνεργάτες των ναζί που κληρονόμησαν την εξουσία στην Ελλάδα και από την άλλη ο κόσμος που είχε πολεμήσει το φασισμό και βρέθηκε άοπλος, προδομένος και ταπεινωμένος.
Εξάλλου, υπάρχουν και σκηνές αριστερής βίας.
Ακόμη και το κονσερβοκούτι όμως γίνεται αναγκαίο επειδή δεν υπάρχουν σφαίρες.
Όταν οι αντάρτες γδύνουν τους Χωροφύλακες, το κάνουν πρώτα και κύρια γιατί χρειάζονται τα ρούχα. Δεν θα έπρεπε να ανησυχεί ο Ριζοσπάστης ότι θα τρομάξει ο κόσμος. Καλύτερα ας αφήσουμε να τρομάζει το Βήμα και να εξασφαλίσουμε ότι αυτή τη φορά δεν θα έχουμε Βάρκιζες, και θα εξαφανίσουμε τις φασιστικές συμμορίες προτού γίνουν κράτος εν κράτει.
Σκηνοθέτης: Κώστας Χαραλάμπους
Ηθοποιοί: Θάνος Σαμαράς, Τάσος Νούσιας, Στεφανία Γουλιώτη, Έφη Γούση, Βασίλη Χρηστίδη, Ντίνα Μιχαηλίδου, Γιώργος Γαρνάβος, Μαρία Φιλίππου, Χρήστος Λιακόπουλος, Γιώργος Γεροντιδάκης, Τάσος Παλαντζίδης, Ανέστης Βλάχος, Σπύρος Μπιμπίλας
Σημείωση: Από την άλλη μεριά ο Ριζοσπάστης απορρίπτει την ταινία ως… προβοκατόρικη, που θέλει να τρομάξει τον κόσμο για το τι μπορεί να σημάνει η κλιμάκωση της ταξικής πάλης:
Σε έξαρση εδώ και καιρό το προβοκατόρικο δίλημμα «Χρεοκοπία ή εμφύλιος» που θέτει επίμονα η αστική εξουσία στην εργατική τάξη και το λαό, μέσα από το σύνολο των επικοινωνιακών μηχανισμών που ελέγχει.
=====================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"
Μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, μια συμμορία από απομεινάρια των ταγματασφαλιτών τρομοκρατεί το χωριό, έχοντας στόχο να εξαφανίσει όσους αριστερούς δεν έχουν σκύψει το κεφάλι. Μπαίνουν στα σπίτια, δέρνουν, βιάζουν, απειλούν τα μικρά παιδιά.
Ζητάνε λεφτά για να μην κλιμακώσουν τη βία, αναγκάζουν τους ανθρώπους να πουλήσουν τις μικρές περιουσίες τους, τα ζώα και τα σπίτια τους.
Δεν είναι μόνοι τους. Συνεργάζονται με το σταθμό της Χωροφυλακής, η οποία τους αναθέτει όσα εγκλήματα διστάζει να κάνει η ίδια.
Στιγματίζουν τις οικογένειες, τις αποκλείουν από τα συσσίτια και όποιος καταστηματάρχης δώσει ρεφενέ, το πληρώνει ο ίδιος.
Ένας από τους ήρωες της ταινίας, ο Λάμπρος (Θάνος Σαμαράς), κάτω από αυτή την πίεση αναγκάζεται να ανέβει στο βουνό και να ενταχθεί σε μια ομάδα ανταρτών.Η εκδικητικότητα των φασιστών απέναντι στη γυναίκα και το γιο του που αφήνει πίσω του δεν θα τον αφήσει για πολύ στο βουνό.
Ακόμη κι αν ο ίδιος ξέρει ότι δεν είναι αυτή η λύση, θα αναγκαστεί να χύσει πολύ αίμα για να πάρει μια δόση αξιοπρέπειας πίσω.
Επίκαιρη η ταινία δεν προσπαθεί να δώσει συνολική εικόνα για τον εμφύλιο. Δίνει μια μόνο πλευρά, αυτήν της δράσης των φασιστικών συμμοριών, η οποία όμως είναι πολύ χρήσιμη και επίκαιρη.
Οι φασίστες στην Ελλάδα δεν εμφανίστηκαν με το Μνημόνιο, ούτε με τα κύματα μετανάστευσης, όπως θέλουν πολλοί να μας πείσουν.
Έχουν πολιτικούς πατεράδες και παππούδες, που φτάνουν ως το αρχέτυπο του αρρωστημένα σαδιστή Μίχα (τον οποίο υποδύεται ο Τάσος Νούσιας).
Από αυτή τη σκοπιά, υπήρξε ένα παράδοξο στις κριτικές που δέχτηκε η ταινία. Διάφοροι “καθώς πρέπει” σινεκριτικοί, όπως για παράδειγμα ο Γιάννης Ζουμπουλάκης στο Βήμα, κατηγορούν την ταινία ότι είναι σπλάτερ (παρουσιάζει με υπερβολική ένταση τις σκηνές βίας και αίματος) και λόγω αυτού του χαρακτηριστικού της γίνεται… μονόπλευρα αριστερή.
Γράφει: "Το μόνο που μένει τελικά είναι το μίσος, το απύθμενο μίσος που αναβλύζει από μια ταινία κομμένη και ραμμένη για να ικανοποιήσει τη μία πλευρά."
Ο Ζουμπουλάκης θα ήθελε η ταινία να γίνει "περισσότερο ανθρωποκεντρική παρά πολιτική".
Από την άλλη μεριά ο Ριζοσπάστης απορρίπτει την ταινία ως… προβοκατόρικη, που θέλει να τρομάξει τον κόσμο για το τι μπορεί να σημάνει η κλιμάκωση της ταξικής πάλης.
Την κατηγορεί επίσης ως σπλάτερ, προβάλλοντας όμως ένα αντίθετο επιχείρημα, ότι εστιάζει στα πρόσωπα και όχι στις συνθήκες.
Στην πραγματικότητα η στάση της ταινίας πατάει γερά πάνω στην πραγματικότητα και γι’αυτό αξίζει να τη δείτε:
Η βία των φασιστών ήταν τέτοια και χειρότερη, και όντως υπήρξε κόσμος που αναγκάστηκε να ξαναβγεί στο βουνό μόνο και μόνο λόγω αυτής της βίας.
Αν η βία είναι μονόπλευρη (όπως λέει ο Ζουμπουλάκης) είναι γιατί από τη μια μεριά ήταν οι συνεργάτες των ναζί που κληρονόμησαν την εξουσία στην Ελλάδα και από την άλλη ο κόσμος που είχε πολεμήσει το φασισμό και βρέθηκε άοπλος, προδομένος και ταπεινωμένος.
Εξάλλου, υπάρχουν και σκηνές αριστερής βίας.
Ακόμη και το κονσερβοκούτι όμως γίνεται αναγκαίο επειδή δεν υπάρχουν σφαίρες.
Όταν οι αντάρτες γδύνουν τους Χωροφύλακες, το κάνουν πρώτα και κύρια γιατί χρειάζονται τα ρούχα. Δεν θα έπρεπε να ανησυχεί ο Ριζοσπάστης ότι θα τρομάξει ο κόσμος. Καλύτερα ας αφήσουμε να τρομάζει το Βήμα και να εξασφαλίσουμε ότι αυτή τη φορά δεν θα έχουμε Βάρκιζες, και θα εξαφανίσουμε τις φασιστικές συμμορίες προτού γίνουν κράτος εν κράτει.
πηγή: ergatiki.gr
Δοκιμάστε και αυτό το σύνδεσμο, πατώντας στο παρακάτω:
Σκηνοθέτης: Κώστας Χαραλάμπους
Ηθοποιοί: Θάνος Σαμαράς, Τάσος Νούσιας, Στεφανία Γουλιώτη, Έφη Γούση, Βασίλη Χρηστίδη, Ντίνα Μιχαηλίδου, Γιώργος Γαρνάβος, Μαρία Φιλίππου, Χρήστος Λιακόπουλος, Γιώργος Γεροντιδάκης, Τάσος Παλαντζίδης, Ανέστης Βλάχος, Σπύρος Μπιμπίλας
Σημείωση: Από την άλλη μεριά ο Ριζοσπάστης απορρίπτει την ταινία ως… προβοκατόρικη, που θέλει να τρομάξει τον κόσμο για το τι μπορεί να σημάνει η κλιμάκωση της ταξικής πάλης:
ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ
Δεμένη κόκκινη κλωστή
 |
Ετσι, μια κινηματογραφική ταινία για τον εμφύλιο - καπάκι στο στημένο αφιέρωμα στην Ταινιοθήκη - που βγαίνει στις αίθουσες για το πλατύ κοινό, μέσα στην προεκλογική περίοδο μιας αναμέτρησης που αναμένεται να διεξαχθεί μέσα σε πρωτόγνωρο όργιο τρομοκρατίας, χτυπά υποχρεωτικά το κουδουνάκι της καχυποψίας. Υπερβολικό; Ισως!
Μην ξεχνάμε όμως ότι και η αποδοχή μιας ταινίας - όπως τόσα και τόσα άλλα - επηρεάζεται και καθορίζεται και από τα κοινωνικοπολιτικά συμφραζόμενα της στιγμής εμφάνισής της.
«
ΔΕΜΕΝΗ ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ» είναι η δεύτερη ταινία μυθοπλασίας του Κώστα Χαραλάμπους που αποδεικνύεται ότι έχει γνώση, αίσθηση και ικανότητα όσο λίγοι στην Ελλάδα να κάνει κινηματογράφο.
Ο τίτλος της ταινίας, κατά το δελτίο Τύπου, συνιστά έννοια διττή.
Δανείζεται την έκφραση με την οποία οι λαϊκοί παραμυθάδες «αρχινούσαν την αφήγησή τους» καθώς επίσης και το συμβολισμό του «κόκκινου» της κλωστής, που ως «γραμμή αίματος συνδέει τις αρχέγονες ιστορίες της γης».
Αίμα σημαίνει βία και «αρχέγονες ιστορίες» σημαίνει πρωτόγονες, καθυστερημένες.
Σύμφωνα δε με το λεξικό του Μπαμπινιώτη, αντιθετική έννοια στο πρωτόγονο και καθυστερημένο, αναφέρεται το εξελιγμένο, το πολιτισμένο.
Σε αυτό το σημείο υπεισέρχεται η ερμηνεία, που, σαν μεταγλώσσα που είναι, βασίζεται στα δεδομένα της κινηματογραφικής εν προκειμένω γλώσσας που βρίσκεται ήδη εγγεγραμμένη στο σελουλόιντ.
Οι διαδικασίες ερμηνείας απορρέουν και επιστρέφουν στο πρωτογενές κείμενο, σύμφωνα με τη μέθοδο «top-down» και «bottom-up» που προτάσσει ως καταλληλότερη ο γνωστός θεωρητικός David Bordwell.
Από τα παραπάνω συνοψίζεται ότι η ταινία μυθοπλασίας πραγματεύεται ένα μύθο πλασμένο αυθαίρετα, κατά βούληση και επιλογή του δημιουργού της ταινίας.
Στην εν λόγω ταινία, ο μύθος έχει περιεχόμενο το αίμα από τη βία που πηγάζει από τις πρωτόγονες και καθυστερημένες ιστορίες, σαν κι αυτή του εμφύλιου.
Ας συμφωνήσουμε ακόμα στο ότι η ταινία και φτιάχτηκε σήμερα (αυτό σημαίνει στη δίνη πρωτόγνωρης επίθεσης στα εργασιακά και λαϊκά δικαιώματα και δεν νοείται «καλλιτέχνης» να μη λαμβάνει σοβαρά υπόψη τον παλμό της εποχής) και μιλά για το σήμερα (μέσα από μεταφορές και αναγωγές - διότι αλίμονο, αν δεν μιλούσε, δεν επικοινωνούσε και δεν κοινωνούσε μηνύματα στο σήμερα, δεν θα είχε κανένα λόγο ύπαρξης!).
Πολύ συνοπτικά, λοιπόν, η ιστορία τοποθετείται χρονικά στα τέλη του 1945 - μετά τη Βάρκιζα, σε ένα χωριουδάκι της Στερεάς. Η επιλογή του χώρου συνεπάγεται περιορισμούς που ισχναίνουν επικίνδυνα το θέμα, το αποφλοιώνουν αναγκαστικά από το ιδεολογικοπολιτικό στίγμα, αφήνοντας ξεγυμνωμένη μόνο τη βία και το αίμα.
Η ταινία έτσι υποβιβάζεται σε μια περιπέτεια δράσης, με τον εμφύλιο σαν δελεαστικό σκηνογραφικά φόντο ή μάλλον, ακόμα χειρότερα σαν σπετσάτο, εκείνα τα πελώρια ζωγραφισμένα σε μουσαμά σκηνικά.
Τότε αρχίζεις σοβαρά να αναρωτιέσαι για το τι θέλει να πει ο σκηνοθέτης μ' αυτήν την ταινία ... και συνειδητοποιείς ότι η γεύση που μένει τελικά στο στόμα είναι ο φόβος μπροστά σ' αυτήν την υπέρμετρη βία και το «κονσερβοκούτι» των κομμουνιστών.
Στυγνή βία, ωμή, τρομαχτική και από τις δύο πλευρές, αδιακρίτως ποιος είχε δίκιο όταν αυτό το πανηγύρι άρχισε. Τώρα και οι δύο φταίνε για το σκοτωμό.
Η θεωρία των άκρων σε όλη της τη μεγαλοπρέπεια. Και η κάμερα να επιβεβαιώνει και να επαυξάνει τη φρίκη με κοντινές, εκχυδαϊσμένης, χολιγουντιανής αισθητικής λήψεις, μην τυχόν και η εικόνα που θα φτιάξει η φαντασία μας υστερεί σε φρίκη της κινηματογραφικής απεικόνισης.
Η ταινία προειδοποιεί, με τους όρους του εμφυλίου, για το τι θα μπορούσε να συμβεί σήμερα σε περίπτωση όξυνσης της ταξικής πάλης. Οξυνσης από ποιους;
Μα από το ΚΚΕ και τις ταξικές δυνάμεις, αυτούς που εξωθούν τα πράγματα στα άκρα...
Η ιδεολογική λαθροχειρία της αφήγησης δομείται πάνω στην κουτοπονηριά του σεναρίου που, εξαρχής φροντίζει, να στοιχηθεί πίσω από την «ιστορική αλήθεια» σχετικά με τις αιτίες έναρξης του εμφύλιου. Κι εφόσον εξασφαλίστηκε το άλλοθι της «αντικειμενικότητας», ό,τι ήθελε επακολουθήσει, δεν μπορεί παρά να φέρει αυτοδικαίως, το στίγμα της αλήθειας! Δυστυχώς!!!
Παίζουν: Θάνος Σαμαράς, Τάσος Νούσιας, Στεφανία Γουλιώτη, Εφη Γούση, Βασίλης Χρηστίδης, Ντίνα Μιχαηλίδου, κ.ά.
Παραγωγή: Ελλάδα (2011).
=====================
"O σιωπών δοκεί συναινείν"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.