Προσεγγίζοντας τον Νίκο Καζαντζάκη: Τρεις εκθέσεις - Aφιέρωμα με πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό

Βιογραφία και έργο

Γεννημένος το 1883 στο Ηράκλειο της τουρκοκρατούμενης τότε Κρήτης, ο Νίκος Καζαντζάκης λαμβάνει τη στοιχειώδη μόρφωσή του και το 1897 γράφεται στη Γαλλική Εμπορική Σχολή του Τίμιου Σταυρού στη Νάξο. Εκεί διδάσκεται τη γαλλική και την ιταλική γλώσσα και έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με τον δυτικό πολιτισμό. Το 1899 επιστρέφει στο Ηράκλειο για να ολοκληρώσει τις γυμνασιακές σπουδές του και το 1902 μετακομίζει στην Αθήνα όπου σπουδάζει Νομική. 

Το 1907 ταξιδεύει στο Παρίσι για μεταπτυχιακά, επηρεάζεται βαθιά από τις φιλοσοφικές αρχές του Μπερξόν και του Νίτσε και ξεκινά τη συστηματική του ενασχόληση με τα γράμματα. Πραγματοποιώντας πλήθος ταξιδιών στο εξωτερικό, αρκετές φορές ως ανταποκριτής εφημερίδων, το 1919 υπηρετεί ως γενικός διευθυντής στο υπουργείο Περιθάλψεως, το 1945 διορίζεται υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου και το 1946 εργάζεται ως σύμβουλος λογοτεχνίας στην UNESCO. Διετέλεσε πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων, ενώ το 1956 τιμήθηκε με το Βραβείο Ειρήνης και προτάθηκε ως υποψήφιος για το Νόμπελ Λογοτεχνίας πέντε φορές.

Θεωρώντας τον εαυτό του πρωτίστως ποιητή, ο Νίκος Καζαντζάκης έγραψε την...
«Οδύσεια», ένα μεγαλόπνοο έργο με 24 ραψωδίες και 33.333 στίχους, ενώ διακρίθηκε στη δραματουργία («Προμηθέας», «Καποδίστριας», «Κούρος», «Νικηφόρος Φωκάς», «Κωνσταντίνος Παλαιολόγος», «Χριστόφορος Κολόμβος» κ.ά.), στη συγγραφή ταξιδιωτικών εντυπώσεων (Ισπανία, Ιταλία, Αίγυπτο, Σινά, Ιαπωνία και Κίνα, Αγγλία, Ρωσία, Ιερουσαλήμ και Κύπρο) και στα φιλοσοφικά δοκίμια («Ασκητική», «Συμπόσιο» κ.ά.). 

Ωστόσο, τα μυθιστορήματά του «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» (1946), «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» (1948), «Ο καπετάν Μιχάλης» (1950), «Ο τελευταίος πειρασμός» (1951), «Αναφορά στον Γκρέκο» (1961) κ.ά. είναι αυτά που τον κάνουν ευρύτερα γνωστό.

Το έργο του έχει μεταφραστεί και εκδοθεί σε περισσότερες από 50 χώρες και έχει διασκευαστεί για το θέατρο, τον κινηματογράφο, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση.

Ο Νίκος Καζαντζάκης αναγνωρίζεται ως ένας από τους σπουδαιότερους σύγχρονους Έλληνες λογοτέχνες και ως ο περισσότερο μεταφρασμένος παγκοσμίως.

Τρεις εκθέσεις - αφιέρωμα με πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό

Το Μουσείο Μπενάκη και οι εκδόσεις Καζαντζάκη, σε συνδιοργάνωση με το Μουσείο Καζαντζάκη, το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, διοργανώνουν ένα μεγάλο αφιέρωμα στον Νίκο Καζαντζάκη, περιλαμβάνοντας τρεις εκθέσεις που – με πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό – επιχειρούν μια σύγχρονη προσέγγιση της ζωής και του έργου του μεγάλου λογοτέχνη, φωτίζοντας άγνωστες και ανεξερεύνητες πτυχές του. 

Με γενικό τίτλο «Νίκος Καζαντζάκης, ο κοσμοπαρωρίτης», οι εκθέσεις αυτές – «Ο Ανήφορός» του, «Η Ανατολή» του και η «Οδύσειά» του – παρουσιάζονται στο κτήριο της οδού Πειραιώς, στην Πινακοθήκη Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα και στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης. Πρόκειται για έναν φόρο τιμής στον σπουδαίο Έλληνα συγγραφέα, που κατάφερε να ξεπεράσει τα σύνορα της πατρίδας μας και να αναδείξει το γνήσιο και ξεχωριστό ταλέντο του παγκοσμίως. 

Ο «Ανήφορός» του

Η πρώτη έκθεση προβάλλει τη ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη, αναδεικνύοντας σημαντικούς σταθμούς της πορείας του, ενώ μέσα από φωτογραφίες, χειρόγραφα και ένα πλούσιο πληροφοριακό υλικό επιχειρεί μια ουσιαστική προσέγγιση της προσωπικότητάς του. 

Η έκθεση εμπλουτίζεται με μια πλειάδα έργων του, μεταφρασμένων σε περισσότερες από 50 γλώσσες, προβάλλοντας τον οικουμενικό χαρακτήρα του συγγραφέα, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται τόσο στα πολυάριθμα ταξίδια του σε Ελλάδα και εξωτερικό όσο και σε εμβληματικές μορφές, όπως ο Όμηρος, ο Δάντης, ο Νίτσε, ο Σαίξπηρ, ο Μπερξόν κ.ά., σε πρόσωπα, εμπειρίες και βιώματα δηλαδή που αποτέλεσαν παράγοντες που διαμόρφωσαν και καθόρισαν τις πηγές έμπνευσής του. 

Στo πλαίσιο της έκθεσης το γραφείο της LEGO στην Ελλάδα μαζί με τον Σπύρο Γερόπουλο και τους Gricks - Adult Fans of LEGO (AFOL’s), δημιούργησε μωσαϊκό πορτρέτο του Νίκου Καζαντζάκη με 45.000 LEGO τουβλάκια, το οποίο θα βρίσκεται στο Μουσείο Μπενάκη σε πραγματικό μέγεθος, έτσι ώστε οι επισκέπτες να έχουν την ευκαιρία να φωτογραφηθούν δίπλα στον μεγάλο συγγραφέα.

Η «Ανατολή» του

Η δεύτερη έκθεση επιχειρεί να αποτυπώσει την επαφή του Έλληνα λογοτέχνη με τον κόσμο της Ανατολής, εξερευνώντας και ανακαλύπτοντας τα στοιχεία που τον συνδέουν με την ανατολίτικη κοσμοθεωρία. Εκτός από τη συνάντησή του με τον Κ.Π. Καβάφη στο ταξίδι του στην Αίγυπτο και τις επισκέψεις του στο Σινά, την Κίνα και την Ιαπωνία – όπως μαρτυρούν και οι ταξιδιωτικές του διηγήσεις – η έκθεση παρουσιάζει για πρώτη φορά τα χειρόγραφα δύο παραμυθιών του που αποτελούν διασκευές από τις «Ιστορίες της Χαλιμάς».

Η «Οδύσειά» του

Κύριο θέμα της τρίτης έκθεσης αποτελεί η «Οδύσσεια», το καζαντζακικό επικό ποίημα και συνέχεια του ξακουστού ομηρικού έπους. Σε αυτήν, εκτίθενται τα σχέδια που φιλοτέχνησε ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας για την αγγλική μετάφραση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη (από το Μουσείο Μπενάκη), καθώς και τα χαρακτικά έργα του Χρήστου Σανταμούρη (από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς), ενώ πρωτοστατεί το πρωτότυπο δακτυλόγραφο της «Οδύσειας», σε απευθείας «συζήτηση» με τις εικαστικές δημιουργίες και ανησυχίες των δύο καλλιτεχνών. Επιπλέον, η έκθεση περιλαμβάνει την αλληλογραφία μεταξύ Καζαντζάκη και Χατζηκυριάκου-Γκίκα, αποκαλύπτοντας χρήσιμες πληροφορίες για τη συνεργασία τους στο εγχείρημα της ποιητικής εικονογράφησης της καζαντζακικής «Οδύσσειας». 

Παράλληλα με τις εκθέσεις το αφιέρωμα περιλαμβάνει ποικίλες εκδηλώσεις και δράσεις με θεματικές ξεναγήσεις, θέατρο, εκπαιδευτικά προγράμματα κ.ά. 

Info

Οι τρεις εκθέσεις-αφιερώματα «Νίκος Καζαντζάκης, ο κοσμοπαρωρίτης» θα διαρκέσουν έως τις 25 Φεβρουαρίου 2018. Αναλυτικά: 

Ο «ΑΝΗΦΟΡΟΣ» ΤΟΥ

Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138, Αθήνα, Πέμπτη & Κυριακή, 10:00 - 18:00, Παρασκευή & Σάββατο 10:00 - 22:00, τιμή 7 ευρώ, μειωμένο: 3,5 ευρώ

Η «ΟΔΥΣΕΙΑ» ΤΟΥ

Πινακοθήκη Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Κριεζώτου 3, Αθήνα, Παρασκευή, Σάββατο: 10:00 - 18:00: 7 ευρώ, μειωμένο: 5 ευρώ

Η «ΑΝΑΤΟΛΗ» ΤΟΥ

Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης, Αγ. Ασωμάτων 22 & Διπύλου 12, Αθήνα - Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή: 10:00 - 18:00 9 ευρώ, μειωμένο 7 ευρώ

Εύα Μπουργάνη

=====================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"