Τα ωραιότερα παιχνίδια που παίζαμε μικροί στις αλάνες και πλέον χάθηκαν στον χρόνο

Τότε που παίζαμε σ’ άλανες και σ’ αυλές: Αυτή η ξεγνοιασιά των παιδικών χρόνων συνοδευόταν πάντοτε με αμέτρητες ώρες παιχνιδιού σε πάρκα, γειτονιές κι αυλές.

Τα σημερινά παιδιά είναι "αιχμάλωτα" στις ηλεκτρονικές "αλάνες"

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια επηρεάζουν την ταυτότητα και τον χαρακτήρα των παιδιών. Αυτό καταδεικνύει έρευνα η οποία έγινε σε 33 δημοφιλή ­ όπως διαμορφώνονται από τις πωλήσεις ­ videogames.

Ιδού μερικά από τα πιο αγαπημένα παιχνίδια των παιδικών μας χρόνων.

 https://blogs.sch.gr/xkonstant/files/2015/10/2o-gymnasio-paixnidia.pdf

Κρυφτό

Ένας «τα βγάζει», ένας «τα φυλάει» (ποια; Ποτέ δεν μάθαμε) και ένας σούπερ γενναίος τρέχει στο αρχικό «φυλάκιο» να φωνάξει «φτου ξελευτερία για όλους». Αγαπημένη λεπτομέρεια, πως εκείνος/η που τα φυλούσε, όταν μας έβρισκε φώναζε «να ένας [Γιάννης]» ακόμα και αν δεν υπήρχαν πολλοί Γιάννηδες στο παιχνίδι.

 

Σκοτεινό δωμάτιο

Αγαπημένη παραλλαγή του Κρυφτού για πάρτι, προϋπέθετε ότι εκείνος που τα φυλούσε δεν έπρεπε μόνο να ψάξει στα σκοτεινά για να ανακαλύψει τις κρυψώνες των υπολοίπων, αλλά και να ψηλαφήσει εκείνον που θα έπιανε, για να αποφανθεί ποιος ήταν. Όσοι φορούσαμε γυαλιά ή είχαμε φουντωτά μαλλιά χάναμε πάντα, όπως και στην Τυφλόμυγα.

 

Τζαμί

Το «Τζαμί» παίζεται από τέσσερα παιδιά και πάνω. Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες. Για να αρχίσουν το παιχνίδι χρειάζονται έξι κεραμίδια ή πλατιές πέτρες και μια μπάλα. Τα κεραμίδια τα βάζουν το ένα πάνω στο άλλο, ώστε να σχηματιστεί ένας πύργος. Η πρώτη ομάδα στέκεται πίσω από τα κεραμίδια. Η δεύτερη ομάδα πηγαίνει εφτά οχτώ μέτρα μπροστά από τα κεραμίδια. Τα παιδιά της δεύτερης ομάδας προσπαθούν με τη μπάλα να ρίξουν τον πύργο με τα κεραμίδια. 

 Αν κάποιο παιδί ρίξει τα κεραμίδια χτυπώντας τα με τη μπάλα, τότε διασκορπίζονται στο γύρω χώρο οι δυο ομάδες. Η μεν πρώτη ομάδα επιδιώκει να «κάψει» τους παίκτες της δεύτερης χτυπώντας τους με τη μπάλα, η δε δεύτερη προσπαθεί να ξαναβάλει τα κεραμίδια στη θέση τους, έτσι ώστε να ξανασχηματιστεί ο πύργος, δηλαδή το «Τζαμί». 

Το λουρί της μάνας . . .

Τα παιδιά σχηματίζουν ένα κύκλο καθισμένα γύρω από τη μάνα, που είναι ένα από τα μεγαλύτερα παιδιά. Εκείνη βγάζει τη ζώνη της ή ένα λουρί ή ένα σχοινί και σχηματίζει μ? αυτό διάφορα σχήματα, όπως ένα μήλο ή αχλάδι ή καλάθι κ.α. Τα άλλα παιδιά πρέπει να μαντεύσουν τι παριστάνει. 

Σ? όποιο παιδί το βρει δίνει η μάνα το λουρί και τότε εκείνο πρέπει να σηκωθεί και να κυνηγήσει τα άλλα παιδιά. 

Η μάνα παραμένει στη θέση της και κάθε τόσο φωνάζει: “τρεις και το λουρί της μάνας”. Εκείνος που κρατάει το λουρί, συνεχίζει το κυνήγι του και αν χτυπήσει κάποιο παιδί, τότε εκείνο βγαίνει από το παιχνίδι. Αν όμως η μάνα φωνάξει: “τρεις και το λουρί της μάνας” τότε αυτός που κυνηγάει, πρέπει αμέσως να γυρίσει πίσω και να παραδώσει το λουρί στη μάνα, αλλιώς τα άλλα παιδιά έχουν το δικαίωμα να τον κυνηγήσουν, να του πάρουν το λουρί και ν? αρχίσουν μ? αυτό να τον χτυπούν.

 

Ένα-δύο-τρία στοπ

Χαράσσεται στο έδαφος μια γραμμή και σ? αυτή στέκεται ένα παιδί που έχει οριστεί ότι θα τα φυλάει. Σε απόσταση όχι μικρότερη των 10 μέτρων χαράσσεται απέναντι από την πρώτη μια δεύτερη γραμμή, πίσω από την οποία στέκονται τα υπόλοιπα παιδιά.

Το παιδί που τα φυλάει, με τη φράση “ένα-δύο-τρία στοπ? καλεί τα υπόλοιπα παιδιά να πλησιάσουν τη γραμμή του για να ακουμπήσουν την πλάτη του. Με την πλάτη γυρισμένη, χωρίς να βλέπει τα παιδιά, ο φύλακας λέει πολύ γρήγορα τη φράση και γυρίζει απότομα προς το μέρος των παιδιών.

Αυτά πρέπει, μόλις ακούσουν τη φράση, να τρέξουν μπροστά και να σταματήσουν ακίνητα, όταν ο φύλακας στραφεί προς το μέρος τους. Όποιο παιδί συλλάβει ο φύλακας να μη σταθεί ακίνητο, το καίει και το παίρνει κοντά του.

Τα πρώτα παιδιά που θα πλησιάσουν το φύλακα, απλώνουν τα χέρια, για να είναι έτοιμα με την επανάληψη της φράσης να κτυπήσουν το φύλακα και να ελευθερώσουν τα παιδιά που έχει πάρει. Μετά το κτύπημα, τα παιδιά που έχουν καεί και τα υπόλοιπα που έφτασαν κοντά στο φύλακα χωρίς να καούν, τρέχουν πολύ γρήγορα προς τη γραμμή τους, για να μην τους πιάσει. Όποιο παιδί καταφέρει να πιάσει προτού τη γραμμή, γίνεται φύλακας, αλλιώς τα φυλάει πάλι ο ίδιος.

 

Το κοροΐδο

Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες και σκορπίζονται μέσα στο Χώρο. Μια μπάλα θα έχει στην Κατοχή της η ομάδα που την πήρε μετά από κλήρωση. Η άλλη ομάδα θα είναι τα κοροΐδα. Η μπάλα θα περνά πάνω απ? τα κεφάλια τους ώστε να μη μπορούν να την πιάσουν. Οι αντίπαλοι θα προσπαθούν να ρίχνουν τη μπάλα με έξυπνο τρόπο από χέρι σε χέρι, κάνοντας προσποιήσεις, αναπηδήσεις και διάφορα τεχνάσματα για να μην πάρουν τη μπάλα τα κοροΐδα. Αλλά και τα κοροΐδα δεν θα είναι πάντα κοροΐδα, αφού το ρόλο τους κάποια στιγμή θα αναλάβουν οι άλλοι.

 

Πυθία

Το δημοφιλέστερο μάλλον παιχνίδι σε κάθε 90s πάρτι που σεβόταν τον εαυτό του (κάποιοι το έλεγαν και Μάντη Κάλχα) απαιτούσε δύο δωμάτια –ή ιδανικά μια συρόμενη πόρτα ανάμεσα στις δύο ομάδες– και μια Πυθία που διάλεγε στην τύχη δύο άτομα και έλεγε τι πρέπει να κάνουν. Εννοείται πως η δημοφιλέστερη «εντολή» ήταν «να φιληθούν».

 

Μακριά Γαϊδούρα

Το πιο kinky πράγμα που μπορούσες να φανταστείς ή να κάνεις στα 9 σου. Ήταν πρακτικά αδύνατο να διασχίσεις τόσες πλάτες, αλλά αυτό ποτέ δεν σταμάτησε κανέναν από το να προσπαθήσει –κυρίως γιατί ήταν «πονηρό» και «αστείο».

 

Σπασμένο τηλέφωνο

Προάγγελος του ταλέντου μας στην επικοινωνία ως ενήλικες, το σπασμένο τηλέφωνο περιελάμβανε μια σειρά ανθρώπων που λένε το ίδιο πράγμα ο ένας στο αυτί του άλλου. Η παραποιημένη αρχική φράση που λέει δυνατά ο τελευταίος εγγυάται –για κάποιο μυστήριο λόγο– τρελά γέλια.

 

Κλέφτες κι αστυνόμοι

«Παίζαν? οι μικρότεροι κλέφτες κι αστυνόμους» τραγουδά η Χαρούλα Αλεξίου στην Οδό Αριστοτέλους θυμίζοντάς μας το παιχνίδι-μπλοκμπάστερ, στο οποίο οι αστυνόμοι κυνηγούν την αντίπαλη ομάδα, τους κλέφτες, και όταν τους πιάνουν τους κλείνουν σε μια περιοχή, που θεωρείται φυλακή. Οι κλέφτες που δεν έχουν αιχμαλωτιστεί προσπαθούν να «αγγίξουν» την φυλακή για να ελευθερώσουν τους «συναδέλφους» τους, ενώ οι αστυνομικοί συνεχίζουν να περιφρουρούν και να κυνηγούν.

 

Τα μήλα

Η μπάλα έσκαγε με δύναμη σε χέρια/ πόδια/ θώρακα, ενώ εσύ προσπαθούσες να κάνεις ταυτόχρονα δύο πράγματα: Να την πιάσεις και να την αποφύγεις. Το multitasking στα καλύτερά του. Στο δε τέλος του παιχνιδιού, ο ήρωας που δεν είχε βγει από το παιχνίδι έπρεπε να αποφύγει το χτύπημα δέκα φορές για να σώσει την ομάδα του από την ντροπή της ήττας.

Κουτσό

Είναι ένα παιχνίδι που εμφανίζεται στην αρχαιότητα με το όνομα “ασκωλιασμός”. Παίζονταν τότε στις γιορτές κυρίως των Διονυσίων, που γι? αυτό το λόγο ονομάζονταν και “Ασκώλια”. Συνεχίζει όμως και σήμερα να παίζεται και στοχεύει στην ανάπτυξη της αντίληψης του χώρου και στην καλλιέργεια της μνήμης και της παρατηρητικότητας.

Τα παιδιά σχεδιάζουν κάτω ένα μεγάλο παραλληλόγραμμο που χωρίζεται στη μέση και κάθε μέρος σε πέντε τμήματα, τρία ίσα και δύο μεγαλύτερα. Με τη βοήθεια μιας λείας και πλακωτής πέτρας, περίπου 8-10 πόντων, το κάθε παιδί πρέπει να περάσει, σπρώχνοντας την πέτρα με κουτσό, απ? όλους τους χώρους του πρώτου μέρους και να επιστρέψει από τους χώρους του δεύτερου μέρους, βγάζοντας την πέτρα έξω από το τελευταίο παραλληλόγραμμο, χωρίς ποτέ να πατήσει πάνω στη γραμμή. Νικητής στο παιχνίδι θεωρείται το παιδί που θα περάσει όλους τους χώρους, χωρίς να πατήσει τη γραμμή. 

Στο πέρασμα των παραλληλογράμμων ακολουθείται η παρακάτω διαδικασία: το κάθε παιδί ρίχνει την πέτρα στο παραλληλόγραμμο ένα, με πήδημα κουτσό πηδά μέσα και αρχίζει να σπρώχνει την πέτρα από παραλληλόγραμμο σε παραλληλόγραμμο χωρίς ούτε η πέτρα ούτε κάποια άκρη του πέλματος να αγγίξουν τη κάθε γραμμή. Έχουν δικαίωμα τα παιδιά να ξεκουράζονται με το πάτημα της μύτης του σηκωμένου ποδιού. Στη συνέχεια, αφού το παιδί έχει περάσει με επιτυχία όλα τα παραλληλόγραμμα, θα πιάσει την πέτρα και θα την ρίξει στο παραλληλόγραμμο δύο, με προσοχή να πέσει μέσα, γιατί αν πέσει έξω θα χάσει τη σειρά. Αυτό γίνεται συνέχεια πετώντας κάθε φορά την πέτρα στο επόμενο παραλληλόγραμμο.

 

Ο σαλίγκαρος

Με ένα ξύλο, μια κεραμίδα ή ένα κάρβουνο χαράζουν στο έδαφος ένα σαλίγκαρο και με λάχνισμα ορίζουν πιο παιδί θα παίξει πρώτο και θα χαράξει τα “πατήματα”. Το πρώτο παιδί αρχίζει το κουτσό, πετώντας το κεραμίδι του στο πρώτο πάτημα. Εκεί θα πηδήσει κουτσοπόδι και πάλι κουτσοπόδι θα σπρώξει το κεραμίδι του στο δεύτερο πάτημα κ.ο.κ. ως το κέντρο του σαλίγκαρου, όπου έχει δικαίωμα να πατήσει και με τα δυο πόδια για να ξεκουραστεί λίγο. 

Κατόπιν επιστρέφει με τον ίδιο τρόπο. Αν φτάσει έξω ομαλά, τότε κάνει ένα “ρούμπο”. Αν είτε το κεραμίδι του πέσει στη διαχωριστική γραμμή, είτε το πατήσει αυτό, είτε πατήσει κάτω και με τα δύο πόδια, τότε βγαίνει από το Παιχνίδι και αρχίζει το δεύτερο. Κερδίζει όποιο παιδί κάνει τους περισσότερους “ρούμπους”.

https://cityportal.gr/ta-wraiotera-paixnidia-poy-paizame-mikroi-stis-alanes-kai-pleon-xathhkan-ston-xrono-80625-217-64-0/

Τότε που παίζαμε σ’ άλανες και σ’ αυλές

«Πέντε, δέκα, δεκαπέντε, φτου και βγαίνω» και το παιχνίδι μόλις άρχιζε. Όμορφα τα παιδικά μας χρόνια, κάτι περισσότερο τα παιδικά μας καλοκαίρια, τότε που μετρούσαμε παγωτά, μπάνια και μελανιές αντί για θερμίδες, λεφτά και likes στο instagram. Είχαν άρωμα αντικουνιπικού και παγωτού καραμπόλα.

Μας άρεσαν οι μέρες εκείνες, που δεν είχαμε σχολείο, λατρεύαμε αυτήν την ανεμελιά, διότι μας υπενθύμιζε ότι είμαστε ακόμη παιδιά, κάτι που απ’ τις πολλές υποχρεώσεις, απαγορεύσεις και περιορισμούς κοντεύαμε να ξεχάσουμε. Αλλά και με το που ο Αύγουστος διαδεχόταν το Σεπτέμβρη ανυπομονούσαμε να ξαναδούμε φίλους και δασκάλους, και τότε πάλι θα βρίσκαμε χρόνο για πείραγμα και διασκέδαση.

Αυτή η ξεγνοιασιά των παιδικών χρόνων συνοδευόταν πάντοτε με αμέτρητες ώρες παιχνιδιού σε πάρκα, γειτονιές κι αυλές. Γιατί μπορεί εμείς να μην προλάβαμε πολλές αλάνες, καθώς όλες είχαν γίνει πολυκατοικίες και χώροι στάθμευσης, όμως βρίσκαμε άλλους χώρους για να κάνουμε τις τρέλες μας και να διοχετεύουμε την ατελείωτη τότε ενέργειά μας, που τώρα αναζητάμε.

Κάθε μέρα η ώρα ήταν σταθερή, δε χρειαζόταν να μιλήσουμε στο messeger (δεν υπήρχε καν), ούτε να τηλεφωνήσουμε για να το επιβεβαιώσουμε. Το ραντεβού ήταν κοινό και κανονισμένο, έξι ώρα όλοι ήταν εκεί, στο ίδιο μέρος κάθε φορά. Πρώτα παίζαμε κρυφτό, ύστερα κλέφτες κι αστυνόμους κι έπειτα μήλα.

Ιδιαίτερη θέση στην καρδιά μας, βέβαια, είχαν εκείνα τα παιχνίδια που σκαρώναμε μεταξύ μας, με σύμμαχο τη φαντασία μας και δε λέγαμε σε κανέναν άλλον τους κανόνες, θέλαμε να τα ξέρουμε μόνο εμείς, γιατί αλλιώς θα έχαναν την αξία τους.

Κάπου ανάμεσα στους αγώνες με τα ποδήλατα και το κυνηγητό, ένα απότομο πάτημα και πάρε μας κάτω. Προγραμματισμένο κι αυτό. Με απόλυτη ψυχραιμία και χωρίς ίχνος πόνου –ή τουλάχιστον έτσι λέγαμε στους γονείς μας για να μη μας κρατήσουν μέσα— δέναμε με μια γάζα την πληγή και τροχάδι ξανά, πίσω στους φίλους μας.

Πίσω, εκεί που όλοι μας καταλάβαιναν, εκεί που το μοναδικό μας πρόβλημα ήταν ποιος θα φυλάει πρώτος στο κρυφτό. Ακόμα κι αυτό βέβαια το λύναμε αρκετά εύκολα, με πέτρα-ψαλίδι-χαρτί και ζευγαροχεράκια. Κάπου εκεί άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους κι οι πρώτες «κλίκες», τα πρώτα ψέματα και τα πρώτα άσχημα λόγια. Ακόμα κι αυτά όμως, ήταν ντυμένα με μια παιδική αθωότητα, που σχεδόν σου άρεσε.

Εκείνοι οι τσακωμοί, που κρατούσαν μόλις λίγα λεπτά, ήταν η μοναδική απόδειξη που είχαμε τότε πως δεν είναι όλα τόσο εύκολα στις ανθρώπινες σχέσεις. Δεν ήμασταν τίποτε, παρά μερικά παιδιά που ήταν τόσο μικρά για τον κόσμο των μεγάλων, μα συνάμα τόσο μεγάλα για να λύνουν μόνα τους τις διαφορές τους.

Η πάλη άρχιζε, μια αιώνια πάλη που ακόμα και τώρα συντροφεύει εκείνη την παρέα που έχει χρόνια να βρεθεί. Παγιδευμένοι ανάμεσα σε έναν κόσμο που απ’ τη μία τους θεωρεί πολύ μικρούς και με ασήμαντα προβλήματα συγκριτικά με όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω τους κι απ’ την άλλη πολύ μεγάλους για να ασχολούνται με τα δικά τους μικροπροβλήματα.

Για αυτό περιμέναμε ανέκαθεν με ανυπομονησία τις ώρες τα καλοκαίρια, μας θύμιζαν τη ζωή που θέλαμε να ζήσουμε όταν ακόμα ήμασταν παιδιά και παίζαμε σε πάρκα. Μας θύμιζαν τους στόχους και τα όνειρά μας, εκείνα που κάναμε όταν παίζαμε κι ο χρόνος σταματούσε εκεί, στα ατελείωτα γέλια μέχρι να πονέσει η κοιλιά μας, στα πονεμένα μας γόνατα και στις ανακουφιστικές αγκαλιές των δικών μας.

Σε εκείνους, λοιπόν, σε εκείνους που μοιράζονταν μαζί σου το τοστάκι και το χυμό που σου φαινόταν τόσο νόστιμα, τα αυτοκόλλητα που είχαν διπλά και την καρδιά τους. Σε εκείνους που για χάρη τους σκαρφιζόσουν ιστορίες ολόκληρες για να τους δεις να γελούν. Σε εκείνους που μαζί τους μεγάλωσες κι έμαθες να εκτιμάς αυτά τα τόσο μικρά, που δεν είναι τελικά καθόλου αυτονόητα.

Χωρίς εκείνα τα παιχνίδια που σας έδεσαν σαν παρέα δε θα ήσουν αυτό που σήμερα έχεις γίνει. Εκείνα σου έμαθαν να μοιράζεσαι και να μην κλέβεις, να κάνεις υποχωρήσεις και να συνεργάζεσαι. Όχι όμως γιατί στο επέβαλλε κάποιος μεγάλος, χωρίς να σου εξηγεί το λόγο, αλλά γιατί έτσι περνούσες εσύ καλύτερα.

Μην αφήνεις τη μνήμη σου να ξεθωριάσει παραπάνω αυτές τις αναμνήσεις που τόσο νοσταλγικά πού και πού επιστρέφουν. Μοιράσου τις και με άλλους, τους γονείς, το σύντροφό ακόμα και με την τωρινή παρέα σου. Γιατί μπορεί να μη γίνεται να γυρίσεις πίσω το χρόνο και να περάσεις άλλη μια τέτοια γεμάτη παιχνίδι μέρα, όσο και να το θέλεις, αλλά τουλάχιστον έχεις φυλαγμένες στο νου σου τις σκανδαλιές αυτές.

Μην ξεχάσεις ποτέ εκείνο το παιδί που κάποτε έκανε συλλογή με αυτοκόλλητα και καπάκια αναψυκτικών. Του το χρωστάς. 

Συντάκτης: Ελένη Μάρκου - Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη

* Τι επιπτώσεις έχει στην ανάπτυξη των παιδιών η αντικατάσταση του «κρυφτού» και της «μακριάς γαϊδούρας» από τα παιχνίδια στον υπολογιστή

Αιχμάλωτοι στις ηλεκτρονικές «αλάνες»

* Τι επιπτώσεις έχει στην ανάπτυξη των παιδιών η αντικατάσταση του «κρυφτού» και της «μακριάς γαϊδούρας» από τα παιχνίδια στον υπολογιστή Αιχμάλωτοι στις ηλεκτρονικές «αλάνες» Οι σύγχρονες παιδαγωγικές μέθοδοι οδηγούν σε απομόνωση από την ώρα της γέννησης ­Βασιλιά, βασιλιά, με τα δώδεκα σπαθιά, τι δουλειά; ­Τεμπελιά! ­Και τα ρέστα; ­Παγωτά! ­Είπε η γιαγιά να μας κάνεις μια δουλειά! ­Τι δουλειά; Μ»

Βασιλιά, βασιλιά, με τα δώδεκα σπαθιά, τι δουλειά; ­Τεμπελιά! ­Και τα ρέστα; ­Παγωτά! ­Είπε η γιαγιά να μας κάνεις μια δουλειά! ­Τι δουλειά; Μ’ αυτά τα λόγια ξεκινούσαν τα παιδιά πριν από μερικές δεκαετίες να παίζουν ένα από τα πιο αγαπημένα τους παιχνίδια. 

Ο «βασιλιάς» καθόταν στον θρόνο του και έτσι άρχιζε η αναπαράσταση της πραγματικότητας των μεγάλων. Τα παιδιά «γίνονταν» κάθε λογής επαγγελματίες και ο «βασιλιάς» μέσα από τις κινήσεις τους προσπαθούσε να μαντέψει ποιο επάγγελμα παρίσταναν ότι έκαναν. 

Ηταν ένα παιχνίδι που χάριζε ώρες χαράς και γέλιου στα παιδιά, αλλά ταυτόχρονα επρόκειτο και για μια πολύ καλή άσκηση αντίληψης. Το «κρυφτό», τα «μήλα», τα «σκαμνάκια», το «τόπι», η «μακριά γαϊδούρα» περιλαμβάνονταν επίσης τότε στην… ημερήσια διάταξη των παιδιών. 

Σε αντίθεση με την εντατική μελέτη, τις ξένες γλώσσες, το πιάνο, το μπαλέτο ή την κολύμβηση στα οποία μοιράζουν τον χρόνο τους τα σημερινά παιδιά. Και αυτό διότι η ελληνική οικογένεια επιβάλλει τη μάθηση διά της εκπαίδευσης και όχι διά του παιχνιδιού. Οι ειδικοί όμως επισημαίνουν ότι το παιχνίδι αποτελεί φυσικό στάδιο στην εξέλιξη του ανθρώπου και είναι εξ ορισμού αναγκαίο για την ανάπτυξη ενός παιδιού. 

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και ο ηλεκτρονικός υπολογιστής μονοπωλούν σήμερα τον ελεύθερο χρόνο των παιδιών. «Μου αρέσουν αυτά τα παιχνίδια γιατί έχουν περιπέτεια. 

Παλαιότερα τα παιδιά δεν είχαν πάρα πολλά παιχνίδια, έτσι αναγκάζονταν να παίξουν με ένα κοκαλάκι που το έβγαζαν από τα ζώα, αλλά πώς έπαιζαν δεν ξέρω. Και τα κορίτσια έπαιζαν με κούκλες που τις έφτιαχναν μόνα τους. Γι’ αυτό τα σημερινά παιχνίδια είναι πιο εξελιγμένα και ενδιαφέροντα». 

Η άποψη του μαθητή της πρώτης τάξης του Δ’ Γυμνασίου Χανίων είναι σαφής. Βρίσκει επίσης σύμφωνη την πλειονότητα των μαθητών, όπως προκύπτει από εργασία η οποία εκπονήθηκε από την ομάδα περιβαλλοντικής αγωγής του σχολείου υπό την επίβλεψη της καθηγήτριας Ευγενίας Ζουμή. Στο ερώτημα «Τι σου προσφέρει το παιχνίδι στον υπολογιστή;» 

οι μαθητές απαντούν: «Γνώσεις, ψυχαγωγία, οραματισμό του μέλλοντος, προσομοίωση» αλλά και «πονοκέφαλο». Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο ότι οι περισσότεροι γονείς δεν ελέγχουν το θεματολόγιο των ηλεκτρονικών παιχνιδιών που αγοράζουν για τα παιδιά τους όπως και ότι διαθέτουν ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό ετησίως για την αγορά τους, κατά μέσο όρο 30.000 δρχ. Οσο για το παιχνίδι στη φύση, τα παιδιά θεωρούν ότι προσφέρει «ενέργεια, ψυχαγωγία, συνεργασία με άλλα παιδιά, ελευθερία».

«Οταν για πρώτη φορά είδα το θέμα «παιδί και παιχνίδι», αναρωτήθηκα αν τελικά τα παιδιά σήμερα παίζουν όσο σε παλαιότερες εποχές με παιχνίδια που να τα φέρνουν σε επαφή με τη φύση, αν γυμνάζουν το σώμα τους μέσα από τις αθλοπαιδιές, αν κοινωνικοποιούνται μέσα από συντροφικά παιχνίδια, αν αναπτύσσουν ομαδικό πνεύμα με στόχο μια νίκη για λογαριασμό της παρέας. Αυτές τις σκέψεις μου έθεσα στα παιδιά και έτσι προέκυψε η εργασία με τίτλο «Τα παιδία παίζει;»» λέει η κυρία Ζουμή. 

Την απάντηση στο ερώτημα αυτό δίνει με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο, κατά την κυρία Ιωάννα Αντωνιάδου-Κουμάτου, παιδίατρο και διευθύντρια του τομέα Κοινωνικής και Αναπτυξιακής Παιδιατρικής του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, ένα περιστατικό από τη δική της επαγγελματική εμπειρία: 

«Την περασμένη εβδομάδα το Ινστιτούτο διένειμε σε όλους τους μαθητές των δημοτικών σχολείων της Καισαριανής ένα φυλλάδιο-πρόσκληση σε μια βόλτα στον Υμηττό. Είχε προγραμματιστεί ένας δίωρος περίπατος μέσα από βατά μονοπάτια του Υμηττού για το πρωινό της Κυριακής, όπου τα παιδιά θα μπορούσαν να έλθουν μαζί με τους γονείς τους, να βγουν από τα διαμερίσματα, να περπατήσουν, να γνωρίσουν τη φύση. Κι όμως η συμμετοχή ήταν μηδαμινή. Ελάχιστοι ήταν οι γονείς οι οποίοι άλλαξαν το πρόγραμμα της Κυριακής και αφιέρωσαν το πρωινό στα παιδιά τους».

Οι έλληνες γονείς δεν έχουν συνειδητοποιήσει την παιδαγωγική αξία του παιχνιδιού. Ο στόχος τους, αντίθετα, είναι ένας, και μάλιστα από τότε που το παιδί βρίσκεται στο νηπιαγωγείο: πώς θα επιτύχει στις πανελλήνιες εξετάσεις. «Αυτό καθορίζει τη στάση τους και δυστυχώς προδιαγράφει και την πορεία του παιδιού» παρατηρεί η κυρία Αντωνιάδου-Κουμάτου. 

Οι σύγχρονες παιδαγωγικές μέθοδοι που ακολουθούν οι γονείς απομονώνουν τα παιδιά από την ώρα σχεδόν που γεννιούνται. Καταργούν ουσιαστικά το δικαίωμα του παιδιού να εξερευνήσει το περιβάλλον, να τρέξει, να χοροπηδήσει, να παίξει, ακόμη και να πέσει. Αντιμετωπίζουν το παιχνίδι στατικά και παραβλέπουν ότι είναι συνώνυμο και χαρακτηριστικό της παιδικής ηλικίας. Βασίζονται σε άλλα πρόσωπα, πλην των γονέων, σε «ειδικούς» οι οποίοι επιφορτίζονται με τη μάθηση του παιδιού από τα πρώτα του βήματα.

«Πρόκειται για μια συμπεριφορά που εξηγείται εύκολα αν αναλογιστεί κανείς το ωράριο και τον τρόπο ζωής των σημερινών γονέων» λέει η κυρία Αντωνιάδου-Κουμάτου. «Δεν πρέπει όμως να γίνεται το λάθος αυτό, να «μεταφέρουν» δηλαδή στοιχεία από τον δικό τους αγχωτικό τρόπο ζωής και στον μικρόκοσμο των παιδιών. 

Αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουν οι γονείς είναι ότι οι ρυθμοί και οι ανάγκες του παιδιού δεν διαφέρουν πολύ από αυτές των ενηλίκων. Οπως ένας ενήλικος θέλει να ξεκουράζεται μετά την εργασία του, έτσι και ένα παιδί. Δεν έχει λόγο δηλαδή το παιδί να περνά το απόγευμά του με μελέτη και πλήθος δραστηριοτήτων διότι ούτε βιολογικά το αντέχει αλλά και ούτε πρέπει να γίνεται έτσι, εφόσον παρεμποδίζεται η ανάπτυξή του».

ΒΙΝΤΕΟΠΑΙΧΝΙΔΙΑ Ελεγχος του χρόνου ενασχόλησης

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια επηρεάζουν την ταυτότητα και τον χαρακτήρα των παιδιών. Αυτό καταδεικνύει έρευνα η οποία έγινε σε 33 δημοφιλή ­ όπως διαμορφώνονται από τις πωλήσεις ­ videogames. Οπως προκύπτει από την έρευνα, στα μισά περίπου παιχνίδια δεν υπάρχουν γυναικεία πρόσωπα, ενώ όπου υπάρχουν παρουσιάζονται σαν σεξουαλικά αντικείμενα. Η πλειονότητα των παιχνιδιών περιλαμβάνει σκηνές επιθετικότητας ή βίας ενώ σημαντικό μέρος τους περιέχει μορφές δράσης με βία κατά των γυναικών.

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια αποτελούν, ωστόσο, μέρος του σύγχρονου τρόπου ζωής μεγάλων και μικρών. «Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να τα χειρίζονται λοιπόν με σωστό τρόπο, σύμφωνα με τις ψυχοπαιδαγωγικές αρχές, ώστε να υπάρχουν τα αναμενόμενα επιθυμητά αποτελέσματα στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους» τονίζει ο κ. Ε. Κολιάδης, καθηγητής Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Η χρήση νέων τεχνολογιών στο σχολείο μπορεί να συμβάλει σημαντικά προς αυτήν την κατεύθυνση. Μπορεί μέσα από το παιχνίδι να βοηθήσει το παιδί να βελτιώσει τη θέση του στην ομάδα, να εξασφαλίσει ευκαιρίες για φιλικές επαφές, να καλλιεργήσει δεξιότητες. Από την άλλη πλευρά, μπορεί να απομονώνει τα παιδιά από το φυσικό και το κοινωνικό περιβάλλον. Γι’ αυτό, καταλήγει ο κ. Κολιάδης, «πρέπει να ελέγχεται ο χρόνος ενασχόλησης των παιδιών με παιχνίδια αυτού του είδους».

ΟΔΗΓΙΕΣ Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς

* Να παροτρύνουν τα παιδιά να καλλιεργούν σχέσεις με τα παιδιά της πολυκατοικίας και της γειτονιάς. Οι πιλοτές και οι πεζόδρομοι μπορούν να υποκαταστήσουν εν μέρει τις «χαμένες» αλάνες για τις οποίες οι μεγάλοι συνηθίζουν να μιλούν.

* Να περιορίζουν τους στερεότυπους τρόπους μάθησης και να ωθούν σε ελεύθερους τρόπους παιχνιδιού το παιδί. 

* Να μην επιτρέπουν να ξεπερνά ο χρόνος μελέτης τις δύο ώρες κάθε απόγευμα και να μην προγραμματίζουν πλήθος εξωσχολικών δραστηριοτήτων για το παιδί. 

* Να μην ξεχνούν ότι οι ίδιοι δίνουν το παράδειγμα με τις επιλογές τους στα παιδιά και ότι αποτελούν πρότυπα για αυτά.

https://www.tovima.gr/2008/11/24/archive/aixmalwtoi-stis-ilektronikes-alanes/

=====================

 "O σιωπών δοκεί συναινείν"