Σάββατο 10 Απριλίου 2021

Οι γρίφοι της μετάλλαξης: Είμαστε πράγματι αντιμέτωποι με μια νέα πανδημία;

Η εξάπλωση των νέων παραλλαγών του SARS-CoV-2 δεν προκαλεί απλώς ανησυχία, αλλά και νέα δεδομένα στην αντιμετώπιση της πανδημίας. 
Αρκούν τα υπάρχοντα μέτρα, και ποιες είναι οι πολιτικές που μπορούν να εφαρμοστούν ώστε να επανέλθουμε στην κανονικότητα χωρίς να κινδυνεύσουμε με πισωγύρισμα;


Αντιμετωπίζουμε μια νέα πανδημία» είπε η Άνγκελα Μέρκελ την προηγούμενη εβδομάδα. «Έχει κυριαρχήσει η βρετανική μετάλλαξη, η οποία είναι σαφώς πιο θανατηφόρα, πιο μεταδοτική και λοιμώδης για περισσότερο χρόνο» είπε αιτιολογώντας τα νέα έκτακτα μέτρα την περίοδο του Πάσχα των Καθολικών.

Παρότι τα μέτρα ανακλήθηκαν λίγες ώρες αργότερα υπό τον φόβο αντιδράσεων και η Γερμανίδα καγκελάριος απολογήθηκε δημοσίως για την απόφασή της, ο αφορισμός περί «νέας πανδημίας», που θορύβησε πολλούς, δεν αποσύρθηκε.

Αυτές τις μέρες που υπάρχει ανάγκη για ξεκάθαρη ενημέρωση κι ανάλυση, το inside story προσφέρει όλα τα άρθρα γύρω από τον Covid-19Ο οδηγός του inside story για τον κορονοϊό ελεύθερα σε όλους τους αναγνώστες.

#ΜένουμεΑσφαλείς: Ανακαλύψτε πάνω από 2.500 ρεπορτάζ και ιστορίες του inside story. Γραφτείτε για έναν μήνα δωρεάν EΔΩ#ΜένουμεΑσφαλείς: Ένας μήνας inside story δωρεάν.

Κατά πόσο όμως επιβεβαιώνεται επιστημονικά;

Πώς κυριάρχησε το βρετανικό στέλεχος;

Όπως γράφαμε αναλυτικάΠώς αλλάζουν την πανδημία οι μεταλλάξεις του ιού;, η εμφάνιση παραλλαγών του ιού SARS-CoV-2 είναι απολύτως αναμενόμενη. Παραλλαγμένα στελέχη που διαθέτουν μία ή περισσότερες μεταλλάξεις εμφανίζονται διαρκώς σε όλο τον κόσμο, ολοένα και πιο συχνά λόγω της ευρύτατης διασποράς. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι κάθε νέα μόλυνση, δίνει στον ιό μια νέα ευκαιρία να μεταλλαχθεί. Οι ευκαιρίες μάλιστα πολλαπλασιάζονταιCOVID Variants May Arise in People with Compromised Immune Systems | Scientific American σε ανοσοκατεσταλμένους φορείς, καθώς o ιός μένει στον οργανισμό τους για μεγαλύτερο διάστημα. . . .

Στην εξελικτική διαδικασία κάποια στελέχη αποδεικνύονται πιο ανθεκτικά και επικρατούν των άλλων παραλλαγών του ιού. Αυτό συνέβη στο τέλος του 2020 στο Ην. Βασίλειο, και εν συνεχεία σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, με την παραλλαγή Β.1.1.7 στην οποία καταγράφονται 17 διακριτές μεταλλάξεις – γνωστή και ως παραλλαγή του Κεντ, καθώς εντοπίστηκε στην περιοχήScientists think they know when, where and how the new coronavirus strain started in Kent | KentLive τον Σεπτέμβριο του 2020. Τον Οκτώβριο εντοπιζόταν στο 3% των δειγμάτων, αλλά τον Φεβρουάριο είχε φτάσει στο 96%.

frequenc.jpg

Η βρετανική παραλλαγή είναι το ροδί χρώμα που από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάρτιο 2021 επικρατεί όλων των υπολοίπων.

Η νήσος ΣέπεϊThe Fatal Shore | Reuters ήταν μία από τις πρώτες που «σαρώθηκαν» από την παραλλαγή αυτή, δημιουργώντας πονοκέφαλο στους επιστήμονες λόγω της πολύ αυξημένης μεταδοτικότητας παρά τα περιοριστικά μέτρα, αλλά και της πιο επιθετικής φύσης του ιού, η οποία οδηγούσε σε περισσότερες νοσηλείες και μοιραία σε αυξημένο αριθμό θανάτων.

Πού εντοπίζεται σήμερα

Αντίστοιχη ήταν η εικόνα σε πολλές περιοχές του Ην. Βασιλείου, και σταδιακά σε αρκετές ακόμη ευρωπαϊκές χώρες. Συνολικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΟΥ, στο τέλος Μαρτίου η βρετανική παραλλαγή είχε εντοπιστεί σε 130 χώρες.

Οι χώρες που αλληλουχούν συστηματικά γονιδιώματα θετικών δειγμάτων, ανακάλυπταν ένα αυξημένο ποσοστό βρετανικών στελεχών, ήδη από τις πρώτες εβδομάδες του 2021. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Δανία, η Ελβετία και η Ολλανδία. Τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο, τα στελέχη επικρατούσαν σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, οδηγώντας σε νέα έξαρση κρουσμάτων.

Η Πορτογαλία ήταν η χώρα που επλήγη περισσότεροTracking SARS-CoV-2 VOC 202012/01 (lineage B.1.1.7) dissemination in Portugal: insights from nationwide RT-PCR Spike gene drop out data | Virological από την εκθετική εξάπλωση του βρετανικού στελέχους. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η συγκεκριμένη ή και άλλες παραλλαγές του ιού δεν εμφανίζονται σε άλλες περιοχές. Απλώς στις περισσότερες χώρες του πλανήτη δεν γίνεται συστηματική γονιδιωματική επιτήρηση, γεγονός που ενδέχεται να έχει απρόβλεπτες συνέπειες για την εξέλιξη της πανδημίας.

Η επικεφαλής του CDC Ροσέλ Βαλένσκι προειδοποίησεCDC director Rochelle Walensky warns of "impending doom" amid COVID-19 spikes | CBS News πρόσφατα τους Αμερικανούς ότι οι παραλλαγές του ιού, και κυρίως η βρετανική που τείνει να κυριαρχήσει στις περισσότερες πολιτείες, σε συνδυασμό με τη χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων, θα οδηγήσουν σε νέα αύξηση των μολύνσεων – σε μία «επικείμενη καταστροφή», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε.

Τι γίνεται στην Ελλάδα;

Σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας, Βασίλη Κικίλια, «τα δύο στοιχεία τα οποία επιβάρυναν σε πολύ μεγάλο βαθμό την παρούσα κατάσταση είναι οι μεταλλάξεις του ιού και, δυστυχώς, οι συνεχόμενες επαναλαμβανόμενες κατά δεκάδες και εκατοντάδες διαδηλώσεις που είδαμε στην Αττική και σε άλλες πόλεις της χώρας το τελευταίο χρονικό διάστημα». Κι αν για το σκέλος των διαδηλώσεων δεν έχουμε χειροπιαστές αποδείξεις, το σκέλος των μεταλλάξεων τεκμηριώνεται από τις σχετικές ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ.

billkiki5273515.jpg

Ο Νίκος Χαρδαλιάς και ο Βασίλης Κικίλιας προσέρχονται στην ενημέρωση για τα νέα μέτρα για τον κορονοϊό της 31ης Μαρτίου 2021. [Γιάννης Παναγόπουλος/Eurokinissi]

Από την πιο πρόσφατηΗμερήσια έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης λοίμωξης από το νέο κορωνοϊό (COVID-19) – Δεδομένα έως 25 Μαρτίου 2021, ώρα 15:00, πληροφορούμαστε ότι από τα 475 δείγματα που ελέγχθηκαν, τα 423 βρέθηκαν με στελέχη μεταλλάξεων ειδικού ενδιαφέροντος (Variants Of Concern - VOC), ενώ 18 με στελέχη υπό διερεύνηση (Variants Under Investigation – VUI). Πλην ενός που βρέθηκε με τη νοτιοαφρικανική παραλλαγή (B.1.351), σε όλα τα υπόλοιπα (422) εντοπίστηκε η βρετανική μετάλλαξη Β.1.1.7.

Παρότι τα δείγματα ιικών γονιδιωμάτων που αλληλουχούνται στην Ελλάδα είναι συγκριτικά ελάχιστα (και σαφώς πολύ λιγότερα από τον στόχο του 10% των θετικών δειγμάτων που έχει θέσει το ECDC), είναι σαφές ότι η βρετανική παραλλαγή έχει κυριαρχήσει και στη χώρα μας. Το γεγονός πιστοποιείται και από την προέλευση των δειγμάτων που περιλαμβάνουν τις συγκεκριμένες μεταλλάξεις. Στη συντριπτική πλειονότητα των δειγμάτων από την Αττική και την Κρήτη εντοπίζεται η βρετανική μετάλλαξη, ενώ το ίδιο ισχύει πλέον και για τα δείγματα από τη Θεσσαλία, τη Δυτική Ελλάδα και την Ήπειρο, ενώ ανιχνεύεται σε δείγματα από την Εύβοια, την Κάλυμνο, τη Λευκάδα, τη Λέσβο, τη Ρόδο και τη Φθιώτιδα.

Είναι πιο μεταδοτική η Β.1.1.7;

Αν δεν είσαι ιολόγος ή επιδημιολόγος, πιθανότατα δεν σε απασχολεί το ποσοστό επικράτησης της τάδε ή της δείνα μετάλλαξης. Σίγουρα όμως σε ενδιαφέρει αν είναι ευκολότερο να μολυνθείς και να νοσήσεις πιο σοβαρά. Εν προκειμένω, η βρετανική παραλλαγή φαίνεται ότι μας απειλεί σε αμφότερα τα πεδία.

Σχεδόν όλες οι σχετικές μελέτεςCovid-19: What have we learnt about the new variant in the UK? | thebmj υποδεικνύουν ότι η παραλλαγή που κυριαρχεί στη χώρα μας είναι πιο μεταδοτική κατά 70-80% σε σύγκριση με το «άγριο» στέλεχος του ιού. Οι ειδικοί αποδίδουν το γεγονός στο (πιθανότατα) υψηλότερο ιικό φορτίο, το οποίο συνιστά και τον λόγο της επικράτησής τουCovid-19: Kent virus variant 'on course to sweep world' | BBC News έναντι των άλλων στελεχών, σε βαθμό που να του δίνουν πλεονέκτημαAssessing transmissibility of SARS-CoV-2 lineage B.1.1.7 in England | nature 50-100% έναντι των άλλων παραλλαγών. «Η παραλλαγή του Κεντ θα σαρώσει τον κόσμο» δήλωσε η καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας και Μικροβιολογίας στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Cambridge, Σάρον Πίκοκ.

Και πιο μεταδοτική και πιο φονική;

Αρχικά οι επιστήμονες εξέφραζαν τις αμφιβολίες τους για το κατά πόσο η Β.1.1.7 συντελεί σε αύξηση της θνητότητας, επιστρατεύοντας το επιχείρημα ότι λόγω της εξελικτικής πίεσης οι ιοί (συνήθως) μεταλλάσσονται ώστε να γίνουν πιο μεταδοτικοί αλλά λιγότερο φονικοί. Οι πιο πρόσφατες μελέτες όμως υποδεικνύουν ότι αυτό ισχύει, κυρίως ως δευτερογενής συνέπεια της αυξημένης μεταδοτικότητας (περισσότερα κρούσματα, συνεπάγονται μοιραία περισσότερους θανάτους).

Η μελέτη 184.786 ατόμων στην ΑγγλίαCase fatality risk of the SARS-CoV-2 variant of concern B.1.1.7 in England, 16 November to 5 February | Eurosurveillance, κατέδειξε ότι η παραλλαγή του Ηνωμένου Βασιλείου (B117) είναι σαφώς πιο επικίνδυνη, καθώς ο κίνδυνος θανάτου αυξήθηκε κατά τουλάχιστον 67% – κάτι που συνεπάγεται πως όταν αναμενόταν να συμβούν τρεις θάνατοι, λόγω της νέας παραλλαγής θα συμβούν πέντε.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Έξετερ δημοσίευσαν στο BMJRisk of mortality in patients infected with SARS-CoV-2 variant of concern 202012/1: matched cohort study | thebmj τα συμπεράσματα που προέκυψαν από τη μελέτη 54.906 ζευγών συμμετεχόντων που είχαν θετικά αποτελέσματα για την Covid-19 από την 1η Οκτωβρίου 2020 έως τις 29 Ιανουαρίου 2021. Το βασικότερο εύρημα είναι ότι ο κίνδυνος θανάτου των ατόμων ηλικίας άνω των 30 ετών, τα οποία έφεραν την παραλλαγή B117, ήταν 64% υψηλότερος σε σύγκριση με όσους μολύνθηκαν με τα στελέχη που κυκλοφορούσαν προηγουμένως. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο κίνδυνος θανατηφόρας έκβασης της νόσου αυξήθηκε σημαντικά μετά τις 14 ημέρες (έως τις 28 από τη μόλυνση), τα θύματα είχαν μέση ηλικία τα 66,9 έτη και κατά πλειοψηφία ήταν άνδρες.

«Σε αυτή τη συγκριτικά χαμηλού κινδύνου ομάδα, αντιπροσωπεύει αύξηση των θανάτων από 2,5 σε 4,1 ανά 1.000 κρούσματα» σημειώνουν οι συγγραφείς της μελέτης, υπογραμμίζοντας ότι ο κίνδυνος θανάτου αυξάνεται από 32% έως 104%. Το γεγονός αποδίδεται στο υψηλότερο ιικό φορτίο σε σύγκριση με τις άλλες παραλλαγές, αλλά και στην υψηλότερη μεταδοτικότητα που αποδίδεται στις μεταλλάξεις σε τμήματα του γονιδιώματος που κωδικοποιούν την πρωτεΐνη ακίδα, που «ευθύνεται» για τη δέσμευση του ιού στα ανθρώπινα κύτταρα.

Αντίστοιχα είναι τα ευρήματα και άλλων μελετώνUpdate note on B.1.1.7. severity | gov.uk, αλλά οι ειδικοί συστήνουν προσοχή στην ερμηνεία της αυξημένης θνητότητας, δεδομένου μάλιστα ότι στις περισσότερες χώρες «τρέχουν» και εμβολιαστικά προγράμματα κυρίως σε ηλικιωμένους και ευπαθείς, με αποτέλεσμα να μην είναι εύκολες οι συγκρίσεις με την πρότερη κατάσταση.

Μεταλλάσσονται οι παραλλαγές;

Προφανώς. Νέες μεταλλάξεις και παραλλαγές θα εμφανίζονται διαρκώς όσο εξελίσσεται η πανδημία. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η εξελικτική πίεση που ασκείται στον ιό τόσο από τα εμβόλια, όσο ενδεχομένως και από ορισμένες υπό δοκιμή φαρμακευτικές θεραπείες, ενδέχεται να οδηγήσει σε νέες πιο ανθεκτικές μεταλλάξεις. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η μετάλλαξη Ε484ΚCovid-19: The E484K mutation and the risks it poses | thebmj, που αρχικά εντοπίστηκε στις παραλλαγές της Ν. Αφρικής και της Βραζιλίας, και ενδέχεται να διαφεύγει από τα αντισώματα των εμβολίων, τα οποία είναι σχεδιασμένα να «επιτίθενται» στο αρχικό στέλεχος του SARS-CoV-2.

Η συγκεκριμένη μετάλλαξη εντοπίζεται πλέον και στο βρετανικό στέλεχος (σε αρκετά δείγματα και στην Ελλάδα), χωρίς να είναι σαφές αν πρόκειται για τυχαία μετάλλαξη ή για το αποτέλεσμα της διασταύρωσης του βρετανικού με άλλα στελέχη.

Ειδικοί κρούουν καμπανάκι κινδύνου για μεταλλάξεις που προέρχονται από χώρες με ελάχιστη ή μηδαμινή επιτήρηση, όπως συνέβη πρόσφατα με τα στελέχη του ιού που εντοπίστηκαν σε φορείς που ταξίδευαν από την Τανζανία.

Άλλοι αναλυτές επισημαίνουνThe Coronavirus Variants Don’t Seem to Be Highly Variable So Far | Scientific American πάντως ότι η εξέλιξη του SARS-CoV-2 δεν είναι τόσο ταχεία και επικίνδυνη όσο πιστεύουμε.

Λόγω της φύσης των ιών της οικογένειας αυτής, ειδικά σε αυτή τη φάση της πανδημίας, είναι απαραίτητη η εκτεταμένη γονιδιωματική επιτήρηση. Η παταγώδης αποτυχία των ΗΠΑHow the US Failed to Prioritize SARS-CoV-2 Variant Surveillance | JAMA Network στον συγκεκριμένο τομέα είναι ενδεικτική.

Η αύξηση των νέων στελεχών που παρατηρείται διεθνώς:

Απειλούν λοιπόν οι μεταλλάξεις την ανοσία;

Όπως προκύπτειBNT162b2 mRNA Covid-19 Vaccine in a Nationwide Mass Vaccination Setting | The New England Journal of Medicine από τις περισσότερες προκαταρκτικές μελέτες, η μετάλλαξη του Κεντ (Β.1.1.7) δεν διαφεύγει της ανοσίας που είτε έχει αποκτηθεί μέσω του εμβολιασμού, είτε μέσω της φυσικής οδού (της νόσησης). Ενθαρρυντικό μάλιστα είναι ότι η διαπίστωση αυτή ισχύει για τα περισσότερα εμβόλια – τουλάχιστον όσα έχουν μελετηθεί. Από μία νέα μελέτηEfficacy of ChAdOx1 nCoV-19 (AZD1222) vaccine against SARS-CoV-2 variant of concern 202012/01 (B.1.1.7): an exploratory analysis of a randomised controlled trial | The Lancet που εστιάζει στην αποτελεσματικότητα του εμβολίου της AstraZeneca έναντι της βρετανικής παραλλαγής B.1.1.7, προκύπτει ότι αποτρέπει το 70% των συμπτωματικών λοιμώξεων, αλλά μόλις το 30% των ασυμπτωματικών περιπτώσεων. Τα ευρήματα είναι σημαντικά καθώς μελετούν τον πληθυσμό του Ην. Βασιλείου, όπου το 98% των θετικών δειγμάτων αποδίδονται στην Β.1.1.1.7.

Επιφυλακτική στάσηSARS-CoV-2 variants B.1.351 and P.1 escape from neutralizing antibodies | Cell Journal Pre-Proof κρατούν οι επιστήμονες για τις δύο άλλες μεταλλάξειςNew SARS-CoV-2 Variants — Clinical, Public Health, and Vaccine Implications | The New England Journal of Medicine που προσελκύουν το ενδιαφέρον τους: τη νοτιοαφρικανική και τη βραζιλιάνικη. Ειδικά για την πρώτη, εκφράζονται αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου της AstraZeneca, αλλά σαφώς απαιτούνται περισσότερες και πιο στοχευμένες μελέτες, καθώς νέα μελέτηInfection and vaccine-induced antibody binding and neutralization of the B.1.351 SARS-CoV-2 variant | Science Direct καταδεικνύει την εξουδετερωτική δραστηριότητα αντισωμάτων.

H ανοσία που επιτυγχάνουν τα εμβόλια έναντι στελεχών SARS-CoV-2 που κυκλοφορούσαν τους πρώτους μήνες της πανδημίας, ενδέχεται να μην έχει αντίστοιχη ισχύ σε ορισμένες παραλλαγές (ιδίως τις B.1.351 και P.1), σημειώνουν οι εμπειρογνώμονες του ECDC σε πρόσφατη έκθεσηRisk of SARS-CoV-2 transmission from newly- infected individuals with documented previous infection or vaccination | European Centre for Disease Prevention and Control.

Το θετικό είναι ότι τα εμβόλια λόγω της τεχνολογίας τους –τουλάχιστον τα mRNA– μπορούν σχετικά εύκολα να προσαρμοστούνOxford scientists preparing vaccine versions to combat emerging virus variants - The Telegraph | Reuters ώστε να αντιμετωπίζουν τα νέα στελέχη. Το ζήτημα βέβαια είναι να εμβολιαστεί εγκαίρως σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού, ώστε να προλάβουμε την εμφάνιση νέων, δυνητικά πιο επικίνδυνων μεταλλάξεων.

Εξάλλου, μελέτες αναδεικνύουνProspective mapping of viral mutations that escape antibodies used to treat COVID-19 | Science τη μειωμένη αποτελεσματικότητα των θεραπευτικών προσεγγίσεων με μονοκλωνικά αντισώματα στις νέες παραλλαγές του ιού. Το ίδιο ισχύειSARS-CoV-2 variants develop resistance against type I interferons | News Medical Life Sciences και για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας με ιντερφερόνη.

Όπως πολύ ορθά το θέτει ο καθηγητής Δημόσιας Υγεία του Brown, Ασίς Τζα, «πρόκειται για μια κούρσα μεταξύ των εμβολίων και των παραλλαγών».

Είναι πιθανή η επαναμόλυνση λόγω των μεταλλάξεων;

«Είναι πολύ ενθαρρυντική η παρατήρηση ότι οι επαναμολύνσεις από SARS-CoV-2 είναι αρκετά σπάνιες. Χαιρετίζουμε επίσης τις θετικές πρώτες ενδείξεις ότι ο κίνδυνος μετάδοσης φαίνεται είναι μειωμένος σε εκείνους που έχουν εμβολιαστείSummary Results on Sars-CoV-2 Vaccine Trial Efficacy and Viral Neutralization of the B.1.1.7, P.1 and 501Y.V2 Variants, as Compared with Preexisting Variants. Αν και η επίδραση των νέων παραλλαγών που προκαλούν ανησυχία στα μοτίβα μετάδοσης πρέπει να παρακολουθείται στενά, εξακολουθούμε να αναμένουμε ότι ο συνολικός αριθμός των λοιμώξεων θα μειωθεί σημαντικά καθώς αυξάνεται η εμβολιαστική κάλυψη», δήλωσε η Άντρεα Άμμον, Διευθύντρια του ECDC.

Ιδιαίτερα ενθαρρυντική διάσταση δίνει σειρά μελετών για την απόκριση του ανοσοποιητικού στις νέες παραλλαγές – και ειδικά των Τ κυττάρων που ενεργοποιούνται για να καταπολεμούν τις λοιμώξεις. Όπως προκύπτει από προδημοσίευσηT cells recognize recent SARS-CoV-2 variants | National Institutes of Health των ευρημάτων της μελέτης του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων (NIAID) των ΗΠΑ, τα Τ κύτταρα όσων έχουν ήδη μολυνθεί από τον ιό φαίνεται να παίζουν σημαντικό προστατευτικό ρόλο και από τις τρεις σημαντικές παραλλαγές (βρετανική, βραζιλιάνικη, νοτιοαφρικανική).

Είναι πιο μεταδοτική η νέα παραλλαγή στα παιδιά;

Από τις περισσότερες σχετικές μελέτες σε διάφορες χώρες, προκύπτειCovid-19: More young children are being infected in Israel and Italy, emerging data suggest | thebmj ότι η παραλλαγή του Κεντ είναι πράγματι πιο μεταδοτική στους ανηλίκους, και μάλιστα σε επίπεδα υψηλότερα από αυτά που κατέγραφαν αρχικά οι ειδικοί. ΠιθανολογείταιTransmission of SARS-CoV-2 Lineage B.1.1.7 in England: Insights from linking epidemiological and genetic data | medRχiv μάλιστα μεγαλύτερη μεταδοτικότητα.

Επισημαίνονται επίσης πιθανές ενδείξεις ότι τα παιδιά ηλικίας 0-19 ετών ενδέχεται να παρουσιάσουν μεγαλύτερη σχετική αύξηση της μολυσματικότητας στην παραλλαγή Β.1.1.7.

Η ανοδική πορεία των κρουσμάτων σε ανηλίκους στην Αγγλία και τη Σκωτία μετά την επαναλειτουργία των σχολείων, αντικατοπτρίζει την ανησυχία ορισμένων ειδικών:

Άλλοι ειδικοί πάντως, σημειώνουν ότι οι διαφορές σε σύγκριση με τη μεταδοτικότητα στους ανήλικους, δεν είναι τόσο σημαντικές στατιστικά. Άλλοι επισημαίνουν ότι η εξάπλωση του νέου στελέχους στις μικρότερες ηλικίες πιθανότατα συνδέεται με περιβαλλοντικούς παράγοντες και την επαναλειτουργία των σχολείων με φυσική παρουσία.

Λειτουργούν τα μέτρα ή χρειάζονται νέα;

Παράλληλα με τον διεθνή προβληματισμό για την αυξημένη μεταδοτικότητα και θνητότητα από το βρετανικό στέλεχος, οξύνεται και ο δημόσιος διάλογος για την αποτελεσματικότητα των μέτρων που λαμβάνονται. Αν και ο αφορισμός «τα μέτρα δεν λειτουργούν» κυκλοφορεί ευρέως, η διεθνής εμπειρία υποδεικνύει ότι οι περιορισμοί και τα βασικά μέτρα (μάσκες, αποστάσεις, υγιεινή χεριών) λειτουργούν. Το ίδιο και τα μερικά ή ολικά λόκνταουν. Αυτό άλλωστε διαπιστώθηκε στις χώρες που αντιμετώπισαν πρώτες τη «νέα πανδημία μέσα στην πανδημία». Στην Ιρλανδία, την Πορτογαλία, τη Δανία και βέβαια στην Αγγλία, μετά την επιθετική έξαρση που πυροδοτήθηκε από την παραλλαγή του Κεντ, παρατηρήθηκε αξιοπρόσεκτη μείωση των κρουσμάτων αφού βέβαια λήφθηκαν και εφαρμόστηκαν αυστηρότερα μέτρα.

Όπως σημειώνειDie unsichtbare Welle | Sueddeutsche Zeitung ο καθηγητής Ανοσολογίας Μίκαελ Μέγιερ-Χέρμαν, η καταπολέμηση της νέας, αόρατης πανδημίας που πυροδοτούν οι πιο μεταδοτικές παραλλαγές είναι μεν πιο δύσκολη, αλλά είναι εφικτή. «Τα τρέχοντα μέτρα δεν επαρκούν για τον έλεγχο της Β.1.1.7» δήλωσε. «Είναι εξαιρετικά επείγον, πρώτον, να μην χαλαρώσουμε, δεύτερον, να καταστήσουμε την εφαρμογή των ισχυόντων μέτρων πιο αποτελεσματική και, τρίτον, να προετοιμάσουμε τις υγειονομικές δομές».

Πώς όμως θα καταπολεμηθεί η πανδημική κόπωση;

Όπως δηλώνει η καθηγήτρια της Επικοινωνίας της Επιστήμης στο πανεπιστήμιο της Ερφούρτης, Κορνίλια Μπετς, «το να ανοίγεις τα πάντα για να αντιμετωπίσεις την πανδημική κόπωση, είναι σαν να πέφτεις για ύπνο ενώ οδηγείς». Η Δρ. Μπετς, επικεφαλής του εργαστηρίουWelcome to the Psychology and Infectious Diseases Lab (PIDI Lab)! Ψυχολογίας των Λοιμωδών Νόσων, συμμετείχε στην πειραματική απόπειραPandemic Fatigue: Measurement, Correlates, and Consequences | PsyArXiv Preprints ποσοστικοποίησης της κόπωσης και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι σε αυτή τη φάση η αποτελεσματική επικοινωνία και η πειστική εξήγηση του γιατί συνεχίζουμε να τηρούμε τα μέτρα είναι πιθανό να ελαττώσει αισθητά το αίσθημα της κόπωσης.

Επομένως να μην αρθούν τα μέτρα;

Οι ερευνητές του πανεπιστημίου του Warwick Ματ Κίλινγκ (καθηγητής Επιδημιολογίας) και Σαμ Μουρ, αφού μελέτησαν τα υπάρχοντα δεδομένα όπως διαμορφώνονται από την επικράτηση του στελέχους του Κεντ, κατέληξανRelaxation of NPI as vaccination proceeds | Matt Keeling & Sam Moore University of Warwick στο ότι η απότομη άρση των μη φαρμακευτικών μέτρων ενδέχεται να οδηγήσει στην εκδήλωση ενός νέου, σφοδρότερου κύματος. Η διαπίστωση μάλιστα αναφέρεται στο Ην. Βασίλειο, παρά τη μεγάλη εμβολιαστική πρόοδο. Το γενικό συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι τα μέτρα ελέγχου πρέπει να χαλαρώσουν σταδιακά και αργά. Επισημαίνουν μάλιστα ότι η σταδιακή χαλάρωση είναι προτιμότερη από μια καθυστέρηση στην άρση των μέτρων που ακολουθείται από μια πιο απότομη αλλαγή της πολιτικής. «Όχι μόνο γιατί είναι καλύτερο από τη σκοπιά της δημόσιας υγείας, αλλά επειδή επιτρέπει την ταχύτερη επανεισαγωγή ελέγχων και μέτρων εάν τα επίπεδα μόλυνσης αρχίσουν να αυξάνονται πολύ γρήγορα» επισημαίνουν χαρακτηριστικά.

Θα μάθουμε να ζούμε με τον ιό;

Ο μάλλον απλουστευτικός αφορισμός «να μάθουμε να ζούμε με τον ιό» στοίχισε πολυάριθμες ζωές στις προηγούμενες φάσεις της πανδημίας. Το ίδιο, νομοτελειακά, θα συμβεί και στο εξής, αν επικρατήσει η λογική «να μάθουμε να ζούμε με τις μεταλλάξειςWhat the coronavirus variants mean for the end of the pandemic | The New Yorker». Οι περισσότεροι ειδικοί συστήνουν το αντίθετο: Αν θέλουμε να τελειώνουμε οριστικά με την πανδημία, θα πρέπει να προετοιμαστούμε να ανιχνεύουμε και να εμποδίζουμε τη διάδοση των παραλλαγών του ιού.

Όπως τονίζεται στα συμπεράσματα της πιο πρόσφατης έκθεσης του ΠΟΥ: «Η εξέλιξη των ιών είναι αναπόφευκτη, και αναμένεται να προκύψουν νέες παραλλαγές του SARS-CoV-2. Είναι ζωτικής σημασίας να δημιουργηθούν παγκόσμια συστήματα για την ανίχνευση, τον χαρακτηρισμό και την απόκριση σε αυτές τις παραλλαγές προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο αντίκτυπός τους στη δημόσια υγεία».

Ανεξαρτήτως λοιπόν αν υποκύψουμε στον επικοινωνιακό πειρασμό να πούμε ότι ζούμε σε μια νέα πανδημία μέσα στην πανδημία ή όχι, ας εστιάσουμε στους τρόπους να την αντιμετωπίσουμε. Σε αυτή την κατεύθυνση οι ειδικοί προτείνουν:

  • Αυστηρό έλεγχο των συνόρων και μέτρα καραντίνας στους εισερχόμενους από περιοχές όπου παρατηρείται έξαρση των παραλλαγών του ιού.
  • Αυξημένους διαγνωστικούς ελέγχους (με PCR, rapid και self-test) και επιδημιολογική επιτήρηση στις περιοχές που παρατηρείται έξαρση παραλλαγμένων στελεχών.
  • Εκτεταμένη γονιδιωματική επιτήρησηOperational considerations to expedite genomic sequencing component of GISRS surveillance of SARS-CoV-2 | World Health Organization (ανάλυση όσο το δυνατό περισσότερων θετικών), αλλά και γονιδιωματική ανάλυση των λυμάτων.
  • Έγκαιρη ιχνηλάτηση και αυστηρή απομόνωση (ειδικά) των θετικών στα νέα στελέχη.
  • Επιτάχυνση των εμβολιασμών.
  • Λήψη στοχευμένων μέτρων, συστηματική υπενθύμιση και ανανέωση όσων ήδη εφαρμόζονται (πχ. μάσκες υψηλότερης προστασίας).
  • Αποτελεσματική επικοινωνία.
=====================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.