Παρασκευή 11 Μαρτίου 2022

ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ ΠΟΙΕΙΝ: Ηχητικό απόσπασμα από την ομιλία του Νίκου Καζαντζάκη στην ελληνική υπηρεσία του BBC, το 1953

(επιμέλεια: Μάνος Ορφανουδάκης)

Αν ο κόσμος δεν ήταν καμωμένος από τον Ιεχωβά αλλά από τον Όμηρο, ο Μπέρναρντ Σω θα ήταν ένας κοκκινογένης θεός του Ολύμπου και θα είχε αχώριστο σύντροφο κοντά του τον Θερσίτη να τον κερνά.

Νηφάλιος αιώνια ο ένας, ολομέθυστος αιώνια ο άλλος, θα κοίταζαν από ψηλά τον κόσμο και θα γελούσαν, ο ένας γιατί ο κόσμος είναι τόσο όμορφος, ο άλλος γιατί ο κόσμος είναι τόσο άσχημος, κι οι δυό μαζί γιατί ξέρουν το μεγάλο μυστικό, πως όλος αυτός ο περίφημος Τρωικός Πόλεμος έγινε όχι για την Ελένη, παρά για τον ίσκιο της Ελένης. Η αληθινή Ελένη είχε καταφύγει κυνηγημένη και αμόλευτη, στο κεφάλι του Μπέρναρντ Σω σαν μια μεγάλη ιδέα.
Θα κατέβαινε συχνά ο Μπέρναρντ Σω στον κόσμο να παλέψει, όχι για να βοηθήσει τους Αχαιούς ή τους Τρώες παρά για να προστατέψει καμιάν ιδέα που κινδύνευε.
Ιπποτικός, αφιλόκερδος, καταφρονητής κάθε επίγειου ο κοκκινογένης αυτός θεός, μα πίσω του ως Σάντσο του ο Θερσίτης θα μάζευε με απληστία όλα τα επίγεια λάφυρα. Και έπειτα ο Μπέρναρντ Σω θα ανέβαινε πάλι στον Όλυμπο, να καθίσει δίπλα στην φιλενάδα του την πάνοπλη λογική την Αθηνά και θα συνεχίζονταν μέσα στον αβασίλευτο ήλιο της θεωρίας, ο Θείος Διάλογος.
Κι η Αθηνά σιγά σιγά, όχι οδηγημένη, κυνηγημένη από τον παντοδύναμο θεό, τον Γέλωτα, θα έφτανε στην ακρότατη συνέπεια της λογικής που είναι η απάρνηση της λογικής και θα γίνονταν στα χέρια του Μπέρναρντ Σω, Αφροδίτη.
Γιατί υπάρχει κάτι το επικίνδυνο, σοφιστικό και σαρκοβόρο στον αγαθό τούτο θεό που δεν τρώει κρέας.
Στην αρχή νοιώθουμε μπροστά του κάποια δυσφορία, μπορεί κι αντιπάθεια, μιαν κρυάδα, σα να πλησιάζουμε το άλλο πρόσωπο του θεού, τον σατανά.
Μας φαίνεται πως παίζει, πως καταδέχεται την παραδοξολογία και την υπερβολή για να κάνει πνεύμα, πως παραμορφώνει και παραφουσκώνει την αλήθεια, για να μας κάνει να γελάσουμε και να ντραπούμε.
Μα σιγά σιγά νοιώθουμε, όλα τούτα είναι το σκληρό τσόφλι και μέσα βαθειά χτυπά μια καρδιά τόσο ευαίσθητη που δε θα μπορούσε να ζήσει αν δε κρυστάλλωνε γύρα της, ασπίδα αδιαπέραστη, το γέλιο.
Μια μάσκα είναι το πνεύμα, που φορά η καρδιά του Μπέρναρντ Σω, μάσκα ασφυξιογόνων, για να μπορεί να αντέχει μέσα σε τότες φαρμακερές αναθυμιάσεις του κόσμου.
Κι όταν νιώσεις το μυστικό αυτό του Μπέρναρντ Σω αρχίζει η μεγάλη αγάπη. ...Σου αποκαλύπτεται τότε με τα τρία διαδοχικά του πρόσωπα: στην πρώτη γενεά ο Επαναστάτης, στη δεύτερη ο Προφήτης, στην τρίτη τη γενιά μας τούτη ο Γέροπαππούς, ένας δράκος αγαθός που κρατά από το χέρι την αιώνια παλίμπαιδα, την ανθρωπότητα, και την οδηγά μέσα από το δάσος.
Και μουγκρίζει σαν λιοντάρι, ο Γέροπαππούς για να φύγουν οι λύκοι.
Μια από τις πιο έξυπνες πράξεις του Μπέρναρντ Σω ήταν και τούτη: Να μην πεθάνει, να επιμείνει, να χει καιρό να κηρύξει με το μαστίγι, την αγάπη.
Το μαστίγι που κρατά είναι καμωμένο από την ουρά του διαβόλου και με την ουρά τούτη του διαβόλου κυνηγά την ψευτιά, την πρόληψη, την αδικία.
Γιατί είναι και η αντίφαση τούτη μία απ τις μεγάλες διανοητικές χαρές του Μπέρναρντ Σω:
Τη λογική, εκτίνοντάς την ως τις ακρότατες συνέπειές της, την κάνει παραλογισμό.
Τον παραλογισμό, με την ίδια σατανική μέθοδο, να τον κάνει λογική. Και γι αυτό είμαι βέβαιος πως αν ήταν να καταδιώξει ο Μπέρναρντ Σω τους τίμιους και τους δίκαιους στον κόσμο θα χρησιμοποιούσε ένα μαστίγι καμωμένο από τα γένια του Θεού.
Είναι κρίμα που γεννήθηκε τόσο αργά, αν ζούσε στην Αρχαία Ελλάδα εμείς θα του χτίζαμε όσο ακόμα θα ζούσε, ένα ναό και οι νεόνυμφες θα του πήγαιναν προσφορές καρπούς και λουλούδια και μέλι, αφού δεν τρώει κρέας, και θα του δέονταν να κατέβει στον ύπνο τους με τη μορφή όμως του ανδρός τους και να τις γονιμοποιήσει για να γεννήσουν γιό να του μοιάσει. Και κάπου κάπου κρυφά, ο ίδιος ο Μπέρναρντ Σω, θα πήγαινε στον ναό του, για να ζητήσει κι αυτός με υπέρτατη ειρωνεία και χαρά, μια χάρη από τον εαυτό του.
Ποια χάρη; αυτό είναι το μεγάλο μυστικό του Μπέρναρντ Σω κι αυτός μονάχα μπορεί να το φανερώσει.
Όμως υποψιάζομαι πως η χάρη που θα ζητούσε ο Μπέρναρντ Σω απ τον θεό τον Μπέρναρντ Σω θα ήταν τούτη:
Να γίνει πνευματικός δικτάτορας του κόσμου και είναι ακόμα αρκετά νέος ώστε να ανοίξει τον καινούριο αυτόν δρόμο προς την λύτρωση.

Καταχώρηση από: Σπύρος Αραβανής
============================

Η συγκλονιστική τελευταία συνέντευξη του Νίκου Καζαντζάκη για το "Ζορμπά" και τον "Φτωχούλη του Θεού", [βίντεο]


Δεν είχαμε τίποτα να φάμε. Και ήμουν έτοιμος να πεθάνω απ’ την πείνα. Και όλοι πέθαιναν γύρω μου. Λοιπόν, μια μέρα, έλαβα μία επιστολή από έναν φραγκισκανό μοναχό που ζει στην Αθήνα.
Μου είπε: “Εάν μεταφράζατε την βιογραφία του αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, που γράφτηκε από τον Ζόργκενσεν, τότε θα σας στέλναμε ένα κιβώτιο με προμήθειες”.
(…)
Έτσι, είπα στη γυναίκα μου: “Πάρε το μολύβι και γράψε”. Και της υπαγόρευσα κάτι που ο Άγιος Φραγκίσκος δεν είπε ποτέ, αλλά θα μπορούσε κάλλιστα να το είχε πει.
Μια μέρα, ο Άγιος Φραγκίσκος είδε μια αμυγδαλιά μέσα στον χειμώνα. Λοιπόν, ο Άγιος Φραγκίσκος της είπε:
“Αδελφή αμυγδαλιά, μίλησέ μου για τον Θεό”.
Και ξαφνικά τότε, η αμυγδαλιά άνθισε…
Ένα σπάνιο οπτικοακουστικό απόσπασμα, από συνέντευξη, την οποία έδωσε ο Νίκος Καζαντζάκης για τη γαλλική τηλεόραση.
Η συνέντευξη δόθηκε στις 22 Μαΐου 1957, λίγους μήνες πριν από τον θάνατο του μεγάλου Έλληνα λογοτέχνη, σε δύο ανθρώπους των γραμμάτων και δημοσιογράφους, τον Pierre Dumayet και τον Max-Pol Fouchet.
Η συνέντευξη αφορούσε δύο από τα βιβλία του Καζαντζάκη, τον “Ζορμπά” και τον “Φτωχούλη του Θεού”, που ήταν και το πιο πρόσφατο… -


Μπορεί να είναι εικόνα λουλούδι, εξωτερικοί χώροι και δέντρο

{ Αφιέρωμα : Αμυγδαλιά }
Η καρδιά μου
μοιάζει με μυγδαλιά
που ενώ γύρα της
είναι ακόμη χειμώνας
κι αποπάνω της
ολοσκότεινος ουρανός
όμως αυτή,
έχει κιόλα δεχτεί
τα κρυφά ανοιξιάτικα μηνύματα
και ξαφνικά τη βλέπουμε,
να τρέμει στον κρύο άνεμο, ολάνθιστη......
Όμοια τρέμει
και η καρδιά μου ολάνθιστη......
Μπορεί να φυσήξει
δυνατός άνεμος να τη μαδήσει
δεν πειράζει όμως,
έκαμε το χρέος της,
έσυρε φωνή
και φώναξε
πως είδε την Άνοιξη !!!!
~*~ Νίκος Καζαντζάκης, "Η αμυγδαλιά" ~*~

===================
 "O σιωπών δοκεί συναινείν"

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

To μπλόκ " Στοχσμός-Πολιτική" είναι υπεύθυνο μόνο για τα δικά του σχόλια κι όχι για αυτά των αναγνωστών του...Eπίσης δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχεται από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οποιασδήποτε φύσεως ευθύνη.