Για τον πόλεμο της Ουκρανίας και την κινεζική «ειρηνευτική» πρόταση

Του Ελισαίου Βαγενά //

Η «ειρήνη» τους «χτίζεται» πάνω στα αποκαΐδια και μέσα στις φλόγες του ιμπεριαλιστικού πολέμου

«Αυτοί που βρίσκονται ψηλά λένε:
Πόλεμος και ειρήνη
Είναι δυο πράγματα ολότελα διαφορετικά.
Ομως η ειρήνη τους κι ο πόλεμός τους
Μοιάζουν όπως ο άνεμος κι η θύελλα.
Ο πόλεμος γεννιέται απ’ την ειρήνη τους
καθώς ο γιος από τη μάνα.
Εχει τα δικά της
απαίσια χαρακτηριστικά».

(Μπ. Μπρεχτ)

«Ειρηνευτικές διεργασίες» και σχετικές πρωτοβουλίες, επί της ουσίας διευθετήσεις με την παρέμβαση ισχυρών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, εκδηλώθηκαν σε πολλά σημεία του πλανήτη μας από τις πρώτες κιόλας μέρες της άνοιξης.

Ετσι:

«Ειρηνευτικό» γαλλο-γερμανικό σχέδιο προωθείται στη Σερβία, που ζητά από τη σερβική κυβέρνηση να αποδεχθεί την έμμεση αναγνώριση του ΝΑΤΟικού προτεκτοράτου του Κοσόβου, με αντάλλαγμα τη «διευκόλυνση» της ενσωμάτωσης της Σερβίας και του Κοσόβου στους «κόλπους» του ευρωατλαντισμού.

Πενταμερής «διάσκεψη ασφαλείας» των ΗΠΑ, Ισραήλ, Αιγύπτου, Ιορδανίας και Παλαιστινιακής Αρχής πραγματοποιήθηκε στην Ακαμπα της Ιορδανίας, με στόχο την «αποκλιμάκωση και την αποτροπή περαιτέρω βίας» ανάμεσα στον θύτη (βλ. Ισραήλ) και στο θύμα (βλ. λαό της Παλαιστίνης).

Στην Ινδία αρχικά οι υπουργοί Οικονομικών και στη συνέχεια οι υπουργοί Εξωτερικών της Ομάδας G20, δηλαδή των 20 ισχυρότερων καπιταλιστικών κρατών, συζήτησαν ζητήματα της παγκόσμιας ασφάλειας, χωρίς ωστόσο να τα βρουν.

Με κόκκινο οι περιοχές της Ουκρανίας που έχει καταλάβει ο ρωσικός στρατός και έχουν προσαρτηθεί στην επικράτεια της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Με μπλε η Υπερδνειστερία, που έχει αποσχιστεί από τη Μολδαβία και επιδιώκει την προσχώρηση στη Ρωσική Ομοσπονδία

Επιπλέον, η Κίνα πρόβαλε το δικό της σχέδιο των «12 σημείων» για την επίλυση του πολέμου στην Ουκρανία, που στο ίδιο το κείμενο δεν αποκαλείται με το όνομά του, αλλά ως «ουκρανική κρίση».

Παραφράζοντας τον ποιητή, τον Μπρεχτ, πρέπει να πούμε πως σε όλα τα παραπάνω «ειρηνευτικά σχέδια», η «ειρήνη» μοιάζει με τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και έχει τα ίδια αποκρουστικά χαρακτηριστικά του, π.χ. σε όλα τα παραπάνω σχέδια «ακρογωνιαίος λίθος» εξακολουθούν να είναι τα κέρδη των μονοπωλίων, αυτά δηλαδή που έχουν οδηγήσει στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και πολέμους.

Παρακάτω, θα ασχοληθούμε αποκλειστικά με το κινεζικό «ειρηνευτικό σχέδιο»1, που αφορά τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στην Ουκρανία.

Ενας παράξενος πόλεμος…

Η αλήθεια είναι ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τον Φλεβάρη 2022, ήταν μόνο η τυπική κήρυξη του πολέμου που έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια, ανάμεσα στις δυνάμεις των ΗΠΑ — ΝΑΤΟ — ΕΕ, που αξιοποιούν ως «αιχμή» τους την Ουκρανία, και από την άλλη την καπιταλιστική Ρωσία, που αξιοποιείται ως «αερόσακος» της Κίνας στη μεγάλη σύγκρουση της τελευταίας με τις ΗΠΑ, για την πρωτοκαθεδρία στο ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Βεβαίως, μιλάμε για έναν «παράξενο» πόλεμο. Οπου την ίδια ώρα που στις μάχες μακελεύονται χιλιάδες άνθρωποι, οι καπιταλιστές των δύο πλευρών του πολέμου και οι κυβερνήσεις τους εξακολουθούν να διατηρούν, έστω και περιορισμένη σε σχέση με πριν από τον Φλεβάρη του 2022, σταθερή συνεργασία, μεταξύ άλλων και εμπορική.

Ετσι, για παράδειγμα, η Ρωσία εξακολουθεί να πουλά στις ΗΠΑ και στη Γαλλία ουράνιο για τις πυρηνικές τους εγκαταστάσεις. Μάλιστα, καλύπτει το 20% των αναγκών που έχουν οι 92 πυρηνικοί αντιδραστήρες των ΗΠΑ2, ενώ η Γαλλία μέσα στο 2022 έλαβε 153 τόνους ρωσικού ουρανίου, καλύπτοντας το 15% των αναγκών της3. Αλλο παράδειγμα: Στις 2 Μάρτη, από το αμερικανικό Διαστημικό Κέντρο «Κένεντι» της NASA στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα, εκτοξεύτηκε διαστημικό σκάφος με τετραμελές πλήρωμα, δύο Αμερικανούς, έναν Ρώσο κοσμοναύτη και έναν αστροναύτη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, με κατεύθυνση τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Ενώ την ίδια μέρα η ρωσική «Gazprom» ανακοίνωσε πως έστειλε 42,4 εκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην ΕΕ μέσω των αγωγών της εμπόλεμης Ουκρανίας, προς τέρψη των μετόχων καπιταλιστών της. Ενώ η αμερικανική «Chevron» εξακολουθεί να φορτώνει από το ρωσικό λιμάνι του Νοβοροσίσκ της Μαύρης Θάλασσας το πετρέλαιο που εξορύσσει στο Καζακστάν και το οποίο φτάνει εκεί διατρέχοντας έναν αγωγό 1.500 χιλιομέτρων από τα εδάφη του Καζακστάν και της Ρωσίας. Από τον αγωγό αυτό «ρίχνονται» στην παγκόσμια αγορά τα 2/3 του πετρελαίου που εξορύσσεται στο Καζακστάν.

Επιπλέον, οι ρωσικές πρώτες ύλες και άλλα εμπορεύματα εξακολουθούν να κατευθύνονται μέσω «τρίτων» προς τη λεγόμενη «συλλογική Δύση», όπως είναι η ορολογία που χρησιμοποιεί η Ρωσία για να χαρακτηρίσει τις χώρες που εφαρμόζουν το εμπορικό εμπάργκο εναντίον της, ακόμη και την Ιαπωνία ή την Αυστραλία, που γεωγραφικά δεν ανήκουν στη Δύση.

Και, από την άλλη, προϊόντα που φτιάχνονται στη «συλλογική Δύση» πουλιούνται στη Ρωσία μέσω του λεγόμενου «παγκόσμιου Νότου», όπως πλέον χαρακτηρίζονται οι χώρες που δεν τηρούν το αντιρωσικό εμπάργκο, ανάμεσά τους η Κίνα, η Ινδία, η Τουρκία και άλλες χώρες, που, βέβαια, δεν βρίσκονται στο νότιο ημισφαίριο της Γης.

Επίσης, ανοίγουν νέοι εμπορικοί «διάδρομοι», όπως ο διάδρομος «Βορρά — Νότου», π.χ. από τη Ρωσία προς τα λιμάνια του Ιράν, μέσω της Κασπίας Θάλασσας.

Παράξενη, αλήθεια, αυτή η «νέα γεωγραφία», όπως και αυτός ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος, που ενώ θερίζει χιλιάδες ζωές, κυρίως νέων ανθρώπων της Ουκρανίας και της Ρωσίας, εξακολουθεί την ίδια ώρα να αυγαταίνει τα κέρδη των λίγων, που κι από τις δύο πλευρές του πολέμου πλουτίζουν…

…και οι ανάλογες «συμφωνίες ειρήνης» του Μινσκ

Το πρόσφατο κινεζικό «ειρηνευτικό σχέδιο» δεν είναι το πρώτο που αφορά τον συγκεκριμένο πόλεμο. Είχαν προηγηθεί οι λεγόμενες συμφωνίες του Μινσκ.

Γι’ αυτές τις συμφωνίες ισχύουν απόλυτα όσα είχε γράψει και πάλι ο Μπρεχτ:

«Οταν αυτοί που είναι ψηλά μιλάνε για ειρήνη

ο απλός λαός ξέρει

πως έρχεται ο πόλεμος.

Οταν αυτοί που είναι ψηλά καταριούνται τον πόλεμο

οι διαταγές για επιστράτευση έχουν υπογραφεί».

Είναι χαρακτηριστικό ότι το ΚΚΕ από την πρώτη στιγμή σημείωνε τη λεγόμενη «διπλωματική ασάφεια» των συγκεκριμένων συμφωνιών του Μινσκ, η οποία υποδείκνυε πως είχαμε απλώς μια συμφωνία «παύσης πυρός» πριν ξεκινήσει μια νέα αιματοχυσία.

Σήμερα είναι γνωστό, από ομολογίες του Ζελένσκι ή της Μέρκελ, ότι η ευρωΝΑΤΟική πλευρά δεν είχε σκοπό να εφαρμόσει κάτι από αυτές. Επίσης, από δήλωση του Β. Σουρκόφ, πρώην συμβούλου του Ρώσου Προέδρου και ενός εκ των συντακτών της συμφωνίας Μινσκ 2, προκύπτει ότι ούτε η ρωσική πλευρά πίστευε στην εφαρμογή αυτών των συμφωνιών, όταν τις προετοίμαζε και τις υπέγραφε4.

Γιατί όμως ετοιμάστηκαν και υπογράφτηκαν, σπέρνοντας ψεύτικες ελπίδες σε εκατομμύρια ανθρώπους, πρώτα απ’ όλα σε αυτούς που βρίσκονταν στην εμπόλεμη ζώνη;

Να θυμίσουμε ότι οι συμφωνίες Μινσκ 1 και 2 υπογράφτηκαν το 2014 και το 2015 αντίστοιχα, υπό την αιγίδα του ΟΑΣΕ. Ηταν τέτοια η ασάφειά τους, για το πώς θα εφαρμοζόταν η περιβόητη αυτονομία των περιοχών του Ντονμπάς και πώς θα διατηρούνταν ταυτόχρονα η εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, που από την αρχή έμπαινε το ερώτημα: Γιατί υπογράφτηκαν; Γιατί επί 8 χρόνια μάς τις «κλωθόφερναν» και οι δύο πλευρές, ενώ συνεχιζόταν το μακελειό;

Η απάντηση είναι γιατί βόλευαν όλες τις μερίδες της αστικής τάξης και εξέφραζαν έναν προσωρινό συμβιβασμό στον υφιστάμενο συσχετισμό δυνάμεων!

Βόλευαν την ουκρανική αστική τάξη, που στο μεταξύ άλλαξε το Σύνταγμα, πρόσθεσε εκεί τον προσανατολισμό στην ένταξη σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, πήρε νέα αντικομμουνιστικά και συνολικότερα αντιδημοκρατικά μέτρα σε βάρος όσων αμφισβητούσαν τις γεωπολιτικές επιλογές της, επανεξόπλισε με αμερικανικά και γενικά δυτικά όπλα τον στρατό, τον οποίο ανασυγκρότησε κι ενσωμάτωσε εκεί και τις φασιστικές ένοπλες ομάδες, τύπου Τάγματος Αζόφ. Ηθελε, λοιπόν, χρόνο.

Βόλευαν τη ρωσική αστική τάξη και το αντίστοιχο τμήμα των καπιταλιστών, που είχε το πάνω χέρι στις λεγόμενες «Λαϊκές Δημοκρατίες» του Ντονμπάς, γιατί ξεκαθάριζαν τις γραμμές των ένοπλων ομάδων αυτοάμυνας του Ντονμπάς από κάθε μη ελεγχόμενο από αυτούς στοιχείο. Σ’ αυτό το διάστημα, ως διά μαγείας…, εξολοθρεύτηκαν (δολοφονήθηκαν) όσοι διοικητές ένοπλων ομάδων της αυτοάμυνας του Ντονμπάς δήλωναν κομμουνιστές και αριστεροί. Η ρωσική αστική τάξη πήρε ένα σωρό μέτρα για τον έλεγχο της κατάστασης στο Ντονμπάς, μέσα από τη χρηματοδότηση και την αναδιοργάνωση του αστικού διοικητικού μηχανισμού των λεγόμενων «Λαϊκών Δημοκρατιών», αναλαμβάνοντας τον εξοπλισμό των δυνάμεών τους, προωθώντας εκεί ακόμη και ακροδεξιές, εθνικιστικές ένοπλες παραστρατιωτικές οργανώσεις, κατά το παράδειγμα της ουκρανικής αστικής τάξης.

Οταν οι διάφορες πλευρές της σύγκρουσης εκτίμησαν ότι οι στόχοι που είχαν θέσει εκπληρώθηκαν και ο συσχετισμός δυνάμεων ήταν πλέον ευνοϊκός γι’ αυτές, οι συμφωνίες του Μινσκ καταλύθηκαν και τυπικά.

Ετσι έχουν, σε βασικές γραμμές, τα πράγματα με τις συμφωνίες του Μινσκ.

Η νέα κινεζική πρόταση…

Η ειρηνευτική πρόταση της Κίνας αποτελείται από 12 σημεία, τα οποία περισσότερο μοιάζουν με διατύπωση «κανόνων», που θα οδηγήσουν στην ειρήνη, όπως υποστηρίζουν οι εμπνευστές τους.

Περιληπτικά έχει ως εξής:

Σημείο Ι: Σεβασμός στην εθνική κυριαρχία όλων των χωρών. Το οικουμενικά αναγνωρισμένο Διεθνές Δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων των σκοπών και των αρχών της Χάρτας των Ηνωμένων Εθνών, οφείλει να τηρείται αυστηρά. Η εθνική κυριαρχία, η ανεξαρτησία και η εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών πρέπει να εξασφαλίζονται με αποτελεσματικότητα (…)

Σημείο ΙΙ: Εγκατάλειψη της ψυχροπολεμικής νοοτροπίας. Η ασφάλεια μιας χώρας δεν πρέπει να επιδιώκεται σε βάρος άλλων. Η ασφάλεια μιας περιοχής δεν πρέπει να επιτυγχάνεται με την ενίσχυση ή την επέκταση των στρατιωτικών συμφωνιών (μπλοκ). Οι λογικές ανησυχίες και τα νόμιμα συμφέροντα που αφορούν στην ασφάλεια όλων των χωρών πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη και να αντιμετωπίζονται αναλόγως (…)

Σημείο ΙΙΙ: Παύση των εχθροπραξιών (…)

Σημείο ΙV: Επανάληψη των ειρηνευτικών συνομιλιών (…)

Σημείο V: Επίλυση της ανθρωπιστικής κρίσης (…)

Σημείο VI: Προστασία αμάχων και αιχμαλώτων πολέμου (…)

Σημείο VII: Διατήρηση της ασφάλειας των πυρηνικών σταθμών (…)

Σημείο VIII: Τα πυρηνικά όπλα δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν και οι πυρηνικοί πόλεμοι δεν πρέπει να συμβούν (…)

Σημείο IX: Διευκόλυνση των εξαγωγών δημητριακών (…)

Σημείο X: Να αρθούν οι μονομερείς κυρώσεις (…)

Σημείο XI: Διατήρηση σταθερών βιομηχανικών και εφοδιαστικών αλυσίδων (…)

Σημείο XII: Εργασία προς την ανασυγκρότηση μετά τη σύγκρουση. Η διεθνής κοινότητα οφείλει να λάβει μέτρα για να υποστηρίξει την ανοικοδόμηση, με το τέλος των μαχών, στις ζώνες των συγκρούσεων. Η Κίνα είναι έτοιμη να παράσχει βοήθεια και να διαδραματίσει εποικοδομητικό ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια.

…και η νέα «διπλωματική ασάφειά» της

Η πρώτη εντύπωση που μπορεί να προκαλέσει στον ανυποψίαστο αναγνώστη η συγκεκριμένη πρόταση, είναι πως πράγματι αποτελεί μια καλή και συνεκτική πρόταση για να βρεθεί επιτέλους μια ειρηνική λύση. Δεν έλειψαν και ΚΚ άλλων χωρών που βγήκαν και την χαιρέτισαν, όπως το ευρωκομμουνιστικό ΚΚ Ισπανίας, που απαγγέλλει ύμνους για την ειρήνη, την ώρα που συμμετέχει σε μια κυβέρνηση χώρας — μέλους του ΝΑΤΟ, που ενεργά εμπλέκεται στον πόλεμο, στέλνοντας μεγάλη ποσότητα όπλων στην αντιδραστική κυβέρνηση Ζελένσκι. Τέτοια υποκρισία!

Με μια δεύτερη όμως ανάγνωση, κάθε αναγνώστης αυτής της πρότασης θα καταλάβει ότι έχουμε να κάνουμε με μια ακόμη «διπλωματική ασάφεια».

Ετσι, η κινεζική πρόταση μιλάει γενικά για τον «σεβασμό στην εθνική κυριαρχία όλων των χωρών», για «ανεξαρτησία και εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών». Είναι χαρακτηριστικό ότι σε αυτές τις αποστροφές της κινεζικής πρότασης βρήκε τα θετικά σημεία της ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι, εκτιμώντας πως εδώ η Κίνα μιλά για την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, που καταλύθηκαν με τη ρωσική στρατιωτική εισβολή του 2022. Ωστόσο και η ρωσική πλευρά δεν έχει καμία αντίρρηση με αυτές τις φράσεις στην κινεζική πρόταση, μιας και θεωρεί πως τόσο η Κριμαία, που ενσωματώθηκε στη ρωσική επικράτεια το 2014, όσο και οι νέες περιοχές που προσαρτήθηκαν το 2022 στη Ρωσική Ομοσπονδία, αποτελούν μέρος της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ρωσίας. Η Κριμαία, το Ντονιέτσκ, το Λουγκάνσκ, η Χερσώνα, η Ζαπορόζια θεωρούνται ρωσικές περιφέρειες, που ονομαστικά αναφέρονται πλέον στο κεφάλαιο 3, άρθρο 65 του αναθεωρημένου Συντάγματος της Ρωσικής Ομοσπονδίας5.

Οπότε όλοι μπορούμε να καταλάβουμε ότι η κινεζική πρόταση, που αναφέρεται γενικά στην «εδαφική ακεραιότητα» όλων των κρατών, περιέχει μπόλικη «διπλωματική ασάφεια» και σαφώς έχει διπλή ανάγνωση, την ώρα που η ίδια η Κίνα καλεί να σταματήσουν να χρησιμοποιούνται στις διεθνείς σχέσεις «τα δύο μέτρα και δύο σταθμά».

Επιπλέον, όλα αυτά που περιλαμβάνει περί της «ασφάλειας μιας χώρας», που «δεν πρέπει να επιδιώκεται σε βάρος άλλων», ήδη περιλαμβάνονταν και στα ντοκουμέντα του Οργανισμού για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), μέλη του οποίου, εκτός από τις χώρες της ΕΕ, είναι και η Ρωσία με τις ΗΠΑ. Κι όμως, όλες αυτές οι διακηρυγμένες αρχές και τόσες άλλες όμορφες φιλειρηνικές διακηρύξεις, κάτω από τις οποίες είχαν βάλει τις υπογραφές τους όλα τα αστικά κράτη, δεν στάθηκαν ικανές να αποτρέψουν τον πόλεμο. Γιατί τώρα η αναγνώριση αυτών των ίδιων και χιλιοειπωμένων αρχών θα τον σταματήσει;

Για να καταλάβουμε τι ακριβώς συμβαίνει με τη συγκεκριμένη κινεζική πρόταση πρέπει να δούμε τη συνολική εικόνα, που έχει δύο βασικές αποχρώσεις:

α) Την παραπέρα όξυνση και την ενίσχυση και αναβάθμιση των οπλικών συστημάτων που οι δύο πλευρές αξιοποιούν στην πολεμική σύγκρουση.

β) Τη λεγόμενη ανασυγκρότηση της Ουκρανίας, μεταξύ άλλων και των «νέων εδαφών», όπως η Ρωσία χαρακτηρίζει τα εδάφη που έχει ενσωματώσει στην επικράτειά της.

Η στρατιωτική πλευρά της εμπλοκής της Κίνας στον πόλεμο

Σύμφωνα με τον Σιάν Λανσίν, Κινέζο καθηγητή Παγκόσμιας Ιστορίας και Πολιτικής, «οι Κινέζοι στρατιωτικοί είχαν υπερεκτιμήσει τις δυνατότητες του ρωσικού στρατού. Στην πραγματικότητα, θα έπρεπε να γνωρίζουν τους Ρώσους συναδέλφους τους καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο — έχουμε πραγματοποιήσει πολλές κοινές ασκήσεις, αλληλεπιδράσεις, διαλόγους σε διαφορετικά επίπεδα. Εχουμε συνηθίσει να πιστεύουμε ότι, παρά τα οικονομικά προβλήματα της Ρωσίας, αυτή παραμένει δεύτερη δύναμη στον κόσμο στον στρατιωτικό τομέα. Αλλά για να είμαι ειλικρινής, η Κίνα περίμενε πολύ περισσότερα από τις ρωσικές στρατιωτικές δυνατότητες. Και αυτό είναι ένα μάθημα που λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψη»6.

Οι συγκεκριμένες δυσκολίες του ρωσικού στρατού σαφώς μελετώνται και από τη ΝΑΤΟική πλευρά, ειδικά μπροστά στους στρατιωτικούς στόχους που θέτει η κάθε πλευρά. Αν η ουκρανική πλευρά, προμηθευόμενη νέα όπλα από το ΝΑΤΟ, θέτει ως στρατιωτικό στόχο την «απελευθέρωση» όλων των ουκρανικών εδαφών, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας, η ρωσική πλευρά θέτει ως πρωταρχικό στρατιωτικό στόχο της την «απελευθέρωση» όλων των διοικητικών ορίων των περιοχών που έχει ενσωματώσει στην επικράτειά της. Επίσης, δεν μπορεί να αγνοηθεί το γεγονός ότι η Οδησσός είναι μόνη μεγάλη πόλη, που βρίσκεται στο κέντρο μιας λωρίδας εδαφών μικρότερης των 150 χιλιομέτρων, που θα μπορούσε να επιδιώξει να καταλάβει η Ρωσία, ώστε να ολοκληρώσει την πλήρη αποκοπή της Ουκρανίας και από τη Μαύρη Θάλασσα, επιτρέποντας τη διαμόρφωση και χερσαίου διαύλου με τον σημαντικό «θύλακα» της Υπερνδειστερίας, της περιοχής που έχει αποσχιστεί από τη Μολδαβία και χρόνια τώρα η ηγεσία της επιδιώκει την ενσωμάτωσή της στη Ρωσία.

Νέα όπλα ρίχνονται στα πεδία της μάχης. Η αποτελεσματικότητά τους όχι μόνο αποτελεί πρόκριμα για τις νέες πωλήσεις τους στη μεγάλη αγορά των εξοπλισμών, όπου ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Κίνα και Γερμανία έχουν σαφές προβάδισμα, αλλά σε τελική φάση θα κρίνει και τα εδαφικά «κέρδη» της κάθε πλευράς της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης.

Τις τελευταίες μέρες έχει δυναμώσει η φημολογία από τις ΗΠΑ πως η Κίνα ετοιμάζεται να στείλει νέα όπλα στη Ρωσία. Μάλιστα, οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις στην κινεζική εταιρεία «Spacety», την οποία κατηγορούν ότι έδωσε αεροφωτογραφίες στον ρωσικό ιδιωτικό στρατό «Βάγκνερ», που έχει αναδειχτεί σε «αιχμή του δόρατος» των ρωσικών στρατιωτικών επιχειρήσεων στα εδάφη της Ουκρανίας. Ο επικεφαλής της «Βάγκνερ», προσπαθώντας να αποκρούσει αυτές τις κατηγορίες, ισχυρίστηκε ότι εδώ και 1,5 χρόνο ο ιδιωτικός ρωσικός στρατός έχει στη διάθεσή του περίπου 20 δορυφόρους. Μπορεί έτσι να δει οποιοδήποτε σημείο της Γης και δεν χρειάζεται αεροφωτογραφίες από κινεζικούς δορυφόρους7. Την ίδια ώρα έγινε γνωστή η «κόντρα» της «Βάγκνερ» με το ρωσικό υπουργείο Αμυνας, σχετικά με την τροφοδοσία του με πυρομαχικά, κάτι που, πέρα από διάφορες ίντριγκες στο εσωτερικό της ρωσικής ηγεσίας, επιβεβαιώνει τη σημασία της παραπέρα απρόσκοπτης τροφοδοσίας των ρωσικών επιχειρήσεων με πυρομαχικά και νέα όπλα, στην οποία πράγματι μπορεί να συμβάλει η Κίνα.

Η κατάθεση, λοιπόν, της «ειρηνευτικής» πρότασης από την Κίνα έχει σκοπό να διατηρήσει για τη χώρα αυτή ένα καθεστώς «τυπικής ουδετερότητας» στη σύγκρουση. Ταυτόχρονα, στην περίπτωση απόρριψης της κινεζικής πρότασης, κάτι στο οποίο ήδη προχώρησαν οι ΗΠΑ, δίνεται ένα επιπλέον πρόσχημα στην Κίνα να προχωρήσει στην πώληση στη Ρωσία πυρομαχικών και όπλων. Κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει ότι η Κίνα είναι αυτήν τη στιγμή ο 4ος μεγαλύτερος έμπορος όπλων στον κόσμο και ότι μπορεί άμεσα να τροφοδοτήσει τη Ρωσία τόσο με πυρομαχικά, όσο και με σύγχρονα όπλα.

Στρώνεται το «φαγοπότι» της ανασυγκρότησης, μέσα στη «φωτιά του πολέμου»

Η κινεζική πρόταση έρχεται σε μια στιγμή που οι βασικές γραμμές του μετώπου μένουν σε μεγάλο βαθμό σταθερές, κι ενώ ο πόλεμος δεν έχει κοπάσει και το αίμα κι από τις δύο πλευρές χύνεται ποτάμι, ταυτόχρονα έχει στρωθεί και το «φαγοπότι» της ανασυγκρότησης των καταστραμμένων υποδομών και πόλεων.

Χαρακτηριστικά, ο Βέρνερ Χόγιερ, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), δήλωσε ότι η συγκεκριμένη τράπεζα μόνο μέσα στο 2022 «χρηματοδότησε έργα ύψους 2,2 δισ. ευρώ στην Ουκρανία κυρίως σε υποδομές μεταφορών, Ενέργειας, υδροδότησης, μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, σχολεία, νοσοκομεία, με την τρέχουσα έκθεση στη χώρα να ανέρχεται σε 7,3 δισ. ευρώ», σημειώνοντας πως ο λογαριασμός της «ανασυγκρότησης» της Ουκρανίας θα είναι τεράστιος και απαιτούνται «εγγυήσεις», ενώ καλεί σε «στήριξη από ΕΕ και κινητοποίηση του ιδιωτικού τομέα πριν από τη λήξη του πολέμου»8.

Ανάλογα, στα εδάφη που έχει καταλάβει η ρωσική πλευρά και που δεν είναι καθόλου αμελητέα, μιας και σε αυτά ζούνε 11 εκατομμύρια άνθρωποι (2,2 στο Λουγκάνσκ, 4 στο Ντονιέτσκ, 1,5 στη Ζαπορίζια, 1 στη Χερσώνα, 2,5 στην Κριμαία), υπάρχουν εκατοντάδες βιομηχανικές μονάδες, τεράστιος ορυκτός πλούτος και εύφορα εδάφη. Στην ανοικοδόμηση αυτών των περιοχών (πλην της Κριμαίας, που έχει ενσωματωθεί στη Ρωσία από το 2014), κι ενώ συνεχίζονται οι μάχες, ήδη εργάζονται όλο το 24ωρο σε 3 βάρδιες 50 — 60.000 οικοδόμοι. Με βάση τα στοιχεία της νέας υποδιεύθυνσης του υπουργείου Υποδομών της Ρωσίας, στα «νέα εδάφη» — όπως αποκαλούνται — της Ρωσίας είχαν την 1η Μάρτη 2023 αποκατασταθεί 4.700 κτίρια και υποδομές9.

Η κινεζική πρόταση, που δίνει έμφαση στην «ανοικοδόμηση» από τον πόλεμο, είναι στην πραγματικότητα η «εκδήλωση ενδιαφέροντος» της Κίνας στο «στριμωξίδι» όλων εκείνων των κατασκευαστικών μονοπωλίων και των «τραπεζών ανασυγκρότησης», που προσδοκούν να κερδίσουν μερίδιο από την «πίτα» της «ανασυγκρότησης» των κατεστραμμένων από τον πόλεμο υποδομών και κατοικιών, που και πάλι θα πληρώσουν οι λαοί.

Ο κινέζικος δράκος με το «σπαθί» και τον «οβολό» του διεκδικεί τη θέση που πιστεύει ότι του ανήκει και στην καρδιά της Ευρώπης.

Παραπομπές:

1. Υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας, https://www.fmprc.gov.cn

2. «Οι εξαγωγές πυρηνικών καυσίμων και τεχνολογιών από τη Ρωσία αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 20% πέρυσι», https://forbes.ua/ru

3. «Η Γαλλία αγόρασε 153 τόνους εμπλουτισμένου ουρανίου από τη Ρωσία για τους πυρηνικούς σταθμούς της το 2022», https://tass.ru

4. Ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων «ΤΑΣΣ», 16/2/23, https://tass.ru

5. Το Σύνταγμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας με τις αλλαγές του 2022, Ιστοσελίδα Κρατικής Δούμας — http://duma.gov.ru

6) Συνέντευξη του Σιάν Λανσίν στον Φ. Λουκιάνοφ, αρχισυντάκτη του περιοδικού «Η Ρωσία στην παγκόσμια πολιτική», https://globalaffairs.ru

7) «Νέα του Ντονμπάς», https://novosti.dn.ua/ru

8) Βέρνερ Χόγιερ: Ο λογαριασμός ανασυγκρότησης στην Ουκρανία θα είναι τεράστιος, https://www.in.gr

9) «Πώς η Ρωσία αναστηλώνει τη Νεορωσία από τα ερείπια», https://baltnews.com

*Ο Ελισαίος Βαγενάς είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ
Αναδημοσίευση από τον «Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου»

=====================

 "O σιωπών δοκεί συναινείν"